Θα πίστευε κανείς ότι από την εποχή του Πάμπλο Εσκομπάρ και των περίφημων καρτέλ της κοκαΐνης της δεκαετίας του 1990, ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών κερδήθηκε. Κάθε άλλο, γράφει η Washington Post, η οποία διεξήγαγε μεγάλη έρευνα για το θέμα. Τα στοιχεία συγκλονίζουν, καθώς δείχνουν την παγκόσμια έκρηξη στο εμπόριο του συγκεκριμένου ναρκωτικού και την εμπλοκή σε αυτό των αλβανών διακινητών.

Η WP πραγματοποίησε συνεντεύξεις με περισσότερους από είκοσι νυν και πρώην αξιωματούχους στον Ισημερινό, την Κολομβία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αλλά και με μέλη συμμοριών στον Ισημερινό, ενώ μελέτησε και χιλιάδες σελίδες δικαστικών εγγράφων από τον Ισημερινό, την Αλβανία και την Ιταλία.

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν πώς εγκληματικά δίκτυα καθοδηγούμενα από Αλβανούς διείσδυσαν στα λιμάνια, το δικαστικό σύστημα, το σύστημα φυλακών και τις δυνάμεις ασφαλείας του Ισημερινού για να αποκτήσουν τον έλεγχο βασικών τμημάτων της αλυσίδας διακίνησης κοκαΐνης και να πυροδοτήσουν μια κατακόρυφη αύξηση της χρήσης του ναρκωτικού στην Ευρώπη.

Σε λιγότερο από μια δεκαετία, ο Ντριτάν Ρετζέπι δημιούργησε μια «επιχείρηση» λαθρεμπορίου ναρκωτικών που ξεκινούσε από τα χωράφια της Κολομβίας, περνούσε από τα λιμάνια του Ισημερινού και κατέληγε στους δρόμους της Ευρώπης, ανταγωνιζόμενος τα ισχυρά καρτέλ του Μεξικού. Η επωνυμία του, χαραγμένη σε συσκευασίες κοκαΐνης, ήταν «Bello», όμορφος.

Η «αναβάθμιση» του αλβανού κακοποιού, που από ένοπλος ληστής στη χώρα του, έγινε διατλαντικός «βασιλιάς» της κοκαΐνης, είναι μέρος μιας παγκόσμιας έκρηξης στην εν λόγω βιομηχανία, ένα εμπόριο που είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερο και γεωγραφικά πιο ποικιλόμορφο από ποτέ άλλοτε.

Η Νότια Αμερική παράγει σήμερα υπερδιπλάσια ποσότητα κοκαΐνης από ό,τι πριν από μια δεκαετία. Η καλλιέργεια της κόκας στην Κολομβία, τον μεγαλύτερο παγκοσμίως παραγωγό κοκαΐνης, έχει τριπλασιαστεί, σύμφωνα με στοιχεία των ΗΠΑ, και η έκταση γης που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια της κόκας (του βασικού συστατικού του ναρκωτικού) είναι υπερπενταπλάσια από εκείνη που ήταν όταν ο διαβόητος βαρόνος των ναρκωτικών Πάμπλο Εσκομπάρ σκοτώθηκε, το 1993.

Και η παραγωγή συνεχίζει να αυξάνεται ραγδαία. Το 2022 έφτασε στο ρεκόρ των 2.757 τόνων, με αύξηση κατά 20% από το 2021, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη παγκόσμια έκθεση από το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Εγκλημα (UNODC).

«Αυξάνεται, αυξάνεται και αυξάνεται», όπως το έθεσε ο Τόμας Πίτσμαν, υπεύθυνος έρευνας στο UNODC. «Πριν από μερικά χρόνια, οι άνθρωποι έλεγαν ότι το μέλλον είναι τα συνθετικά ναρκωτικά. Αυτή τη στιγμή, είμαστε ακόμη στην κοκαΐνη», είπε στην WP.

Επί δεκαετίες, οι χρήστες κοκαΐνης ήταν κυρίως Αμερικανοί και η καταστολή ήταν προτεραιότητα της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Ομως, παρά τα δεκάδες δισ. δολάρια που δαπανήθηκαν στον πόλεμο των ΗΠΑ κατά των ναρκωτικών στη Λατινική Αμερική, η βιομηχανία όχι μόνο έχει αναπτυχθεί, αλλά έχει παγκοσμιοποιηθεί, με νέες διαδρομές, νέες αγορές και νέες εγκληματικές οργανώσεις.

Σχεδόν κάθε ένα από τα έθνη της ηπειρωτικής Λατινικής Αμερικής έχει γίνει σημαντικός παραγωγός ή διακινητής του ναρκωτικού, με τον Ισημερινό να είναι αυτή τη στιγμή ένα από τα πιο σημαντικά σημεία διέλευσης κοκαΐνης στον κόσμο. Η ζήτηση αυξάνεται ραγδαία στην Ευρώπη, η οποία πλέον συναγωνίζεται τις ΗΠΑ ως ο κορυφαίος προορισμός κοκαΐνης στον κόσμο. Οι κατασχέσεις κοκαΐνης στις χώρες της ΕΕ πενταπλασιάστηκαν μεταξύ 2011 και 2021 και ξεπέρασαν αυτές στις ΗΠΑ το 2022. Ενώ οι ΗΠΑ παραμένουν μια τεράστια αγορά, η χρήση κοκαΐνης έχει μειωθεί κατά περίπου 20% από το 2006, σύμφωνα με τον UNODC.

Βαλκανικές, ιταλικές, τουρκικές και ρωσικές εγκληματικές ομάδες έχουν σαρώσει στη Λατινική Αμερική για ένα κομμάτι της πίτας. Λίγοι, όμως, έχουν καταφέρει να μπουν στο λαθρεμπόριο κοκαΐνης όπως τα αλβανικά εγκληματικά δίκτυα, λένε οι ερευνητές και οι αναλυτές.

«Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει μόνο ένα δίκτυο διακίνησης για την κοκαΐνη», είπε στην WP ο Μάρκο Μαρτίνο, ανώτερος αξιωματούχος της ιταλικής αστυνομίας που είναι υπεύθυνος για το συντονισμό των επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών. Αλλά, «οι Αλβανοί», πρόσθεσε, «είναι οι καλύτεροι και οι μεγαλύτεροι».

Καθώς η παραγωγή αυξάνεται, είπαν οι ερευνητές, τα αλβανικά εγκληματικά δίκτυα επωφελήθηκαν από την ευκαιρία που παρείχε για να φέρουν το ναρκωτικό στην Ευρώπη και να τροφοδοτήσουν την κατανάλωση σε ολόκληρη την ήπειρο.

Η δράση του Ρετζέπι

Ο 44χρονος Ρετζέπι έχτισε μεγάλο μέρος της αυτοκρατορίας του μέσα από ένα κελί φυλακής του Ισημερινού, το οποίο μετέτρεψε σε διοικητήριο, καλλιεργώντας δεσμούς με συμμορίες της Λατινικής Αμερικής. Ο Ρετζέπι, σε προσφυγή του 2015, αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στη διακίνηση ναρκωτικών, «είτε ως δράστης, είτε ως συνεργός». Ομως το 2021, η Ιταλία ζήτησε την έκδοσή του, προειδοποιώντας τις Αρχές του Ισημερινού ότι ο Ρετζέπι ήταν ο «αδιαμφισβήτητος ηγέτης» ενός αλβανικού δικτύου διακίνησης ναρκωτικών με παγκόσμια εμβέλεια και πρόσβαση σε «άπειρες ποσότητες κοκαΐνης».

Η άνοδος του Ρετζέπι ως ηγετικού στελέχους των καρτέλ μέσα από μια ομοσπονδιακή φυλακή στην επαρχία Κοτοπάξι ήταν σύμπτωμα της κατάρρευσης του κυβερνητικού ελέγχου στον Ισημερινό. Ομως, καθώς οι αρχές της Ρώμης επιδιώκουν να τον φυλακίσουν για διακίνηση ναρκωτικών, αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να μετακομίσει ξανά.

Ενας τοπικός δικαστής, επικαλούμενος ιατρική ανάγκη, διέταξε κατ’ οίκον κράτηση σε μια πολυτελή γειτονιά, στο λιμάνι της πόλης Γκουαγιακίλ τον Αύγουστο του 2021, σύμφωνα με αξιωματούχους του Ισημερινού.

Μόλις βγήκε από τη φυλακή, όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ρετζέπι εξαφανίστηκε.

«Με τα κέρδη τους, αυτοί οι οργανισμοί καταφέρνουν να διεισδύσουν σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα, διαφθείροντας οποιαδήποτε δομή», είπε ο πρώην διευθυντής κατά των ναρκωτικών του Ισημερινού, στρατηγός Βιγιάν Βιγιαροέλ, στην WP.

Εμποροι ναρκωτικών από την Αλβανία, μια χώρα περίπου 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, έχουν αρχίσει να συναγωνίζονται τα πιο ισχυρά καρτέλ του κόσμου δουλεύοντας μαζί τους και όχι εναντίον τους, μεταμορφώνοντας τον τρόπο λειτουργίας του εμπορίου. Τα νέα δίκτυα, λένε οι ερευνητές, είναι συχνά εγκληματικές συμμαχίες ανόμοιων και ανεξάρτητων ομάδων, παρά βίαια, ανταγωνιστικά μεταξύ τους καρτέλ.

Η Europol είναι ενήμερη για δεκάδες «αλβανόφωνες» ομάδες ή οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα που λειτουργούν αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, είπε στην WP ο Ρόμπερτ Φέι, επικεφαλής της μονάδας ναρκωτικών της Europol.

«Δεν έχει να κάνει με το πόσους ανθρώπους έχεις», είπε η Φατιόνα Μεϊντίνι, αλβανίδα αναλύτρια της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας κατά του Διεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος. «Ολη η υπόθεση είναι να μπορείς να δημιουργήσεις τις σωστές συμμαχίες».

Από το κελί της φυλακής του στο Εκουαδόρ, ο Ρετζέπι άνοιξε τον δρόμο. Εγινε φίλος με τους αρχηγούς της πιο ισχυρής συμμορίας του Ισημερινού, των Los Choneros, οι οποίοι εργάζονταν ήδη για το καρτέλ Σιναλόα του Μεξικού, σύμφωνα με ένα από τα ιδρυτικά μέλη της συμμορίας, το οποίο, όπως και κάποιοι άλλοι που μίλησαν στην Washington Pοst, θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του για λόγους ασφαλείας.

Αυτό οδήγησε σε στρατηγικές συνεργασίες τόσο με νοτιοαμερικανούς διακινητές όσο και με αρχηγούς συμμοριών σε όλη την Ευρώπη. Ο στόχος του ήταν απλός: Να πουλήσει όσο το δυνατόν περισσότερη κοκαΐνη με άφθονο κέρδος για όλα τα μέρη στις συμφωνίες.

«Ο Ρετζέπι είναι πρωτοπόρος», είπε η Μεϊντίνι στην WP.

Στα ύψη η παραγωγή κοκαΐνης

Η έκρηξη στην παραγωγή κοκαΐνης μπορεί να αποδοθεί στην αποστράτευση της μεγαλύτερης αριστερής ομάδας ανταρτών της Κολομβίας, των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC). Μια ιστορική συμφωνία ειρήνης με την κυβέρνηση της χώρας, το 2016, έδωσε τέλος στη μακροβιότερη εμφύλια σύγκρουση στο ημισφαίριο, μια σύγκρουση στην οποία οι ΗΠΑ διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο.

Από την έναρξη της επιχείρησης για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, γνωστής ως «Σχέδιο Κολομβία», το 2000, οι ΗΠΑ έχουν στείλει στην Κολομβία περίπου 14 δισ. δολάρια, τουλάχιστον το 60% από τα οποία πήγαν στον στρατό και την αστυνομία. Το σχέδιο επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην καταπολέμηση της παραγωγής και εξαγωγής κοκαΐνης της χώρας, την οποία ήλεγχαν οι FARC, χρησιμοποιώντας τα έσοδα για να χρηματοδοτήσουν την εξέγερσή τους.

Οταν οι αντάρτες άφησαν τα όπλα τους, γράφει η WP, μια πλειάδα μικρότερων ενόπλων ομάδων, με γνώμονα το κέρδος και όχι την ιδεολογία, μπήκε στις περιοχές παραγωγής κόκας.

Αυτοί οι έμποροι ναρκωτικών «δεν έχουν πλέον πολιτικά συμφέροντα», είπε στην WP ο Λεονάρντο Κορέα, επικεφαλής της αποστολής του UNODC στην Κολομβία. «Αυτό που θέλουν είναι να παράξουν το ναρκωτικό όσο πιο γρήγορα γίνεται και να βγάλουν τα περισσότερα χρήματα».

Αντί να προμηθεύονται φύλλα κόκας από χωράφια στο κέντρο της χώρας, οι παραγωγοί κοκαΐνης της Κολομβίας έχουν δημιουργήσει «θύλακες» παραγωγής κοντά στα σύνορα και τις ακτές της χώρας, για να εξάγουν πιο εύκολα το ναρκωτικό. Αυτοί οι θύλακες ενιαιοποίησαν τη «δουλειά», ενώ προηγουμένως η διαδικασία παραγωγής και διακίνησης ήταν κατακερματισμένη. Τώρα, η καλλιέργεια, η παραγωγή και η εξαγωγή του ναρκωτικού γίνονται στην ίδια περιοχή. Τρεις από τους τέσσερις πιο παραγωγικούς θύλακες συνορεύουν με τον Ισημερινό.

Οι παραγωγοί έχουν βελτιώσει ακόμη και το ίδιο το φυτό, δημιουργώντας εξαιρετικά παραγωγικές υβριδικές καλλιέργειες που εξάγουν περισσότερα αλκαλοειδή από την ίδια ποσότητα φύλλων. Η κυβέρνηση του Γκουστάβο Πέτρο, του πρώτου αριστερού προέδρου της Κολομβίας και σκληρού επικριτη του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» των ΗΠΑ, έχει δεσμευτεί να διαλύσει τα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, αλλά δεν εστιάζει στην εξάλειψη των καλλιεργειών κόκας. Οι αναλυτές λένε ότι αυτό τροφοδότησε περαιτέρω την καλλιέργεια και θα μπορούσε να προκαλέσει σκληρή κριτική και αντίδραση από την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ.

Η έκταση γης που χρησιμοποιήθηκε για την καλλιέργεια κόκας στην Κολομβία αυξήθηκε κατά 10% το 2023, αλλά ταυτόχρονα η παραγωγικότητα αυτής της γης εκτινάχθηκε: Η παραγωγή κοκαΐνης αυξήθηκε κατά 53%, σύμφωνα με τον UNODC. Ως αποτέλεσμα, αυτοί οι θύλακες -που αποτελούν το 14% της κολομβιανής επικράτειας με καλλιέργειες κόκας- παράγουν περίπου το 40% της κόκας της χώρας. Την ίδια στιγμή, άλλες περιοχές της χώρας δυσκολεύονται να πουλήσουν τις καλλιέργειές τους.

Καθώς οι κολομβιανές εγκληματικές ομάδες βιομηχανοποιούσαν τα συστήματά τους, συνεχίζει η WP, οι ευρωπαϊκές μαφίες πρόσφεραν την προοπτική νέων διαδρομών για να αποφύγουν τις εντατικές περιπολίες των ΗΠΑ κατά μήκος των ακτών της Κολομβίας. Η κοκαΐνη άρχισε να διακινείται σε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες μέσω χωρών όπως ο Ισημερινός, η Κόστα Ρίκα και η Παραγουάη και σε πλοία με προορισμό την Ευρώπη.

Στον Ισημερινό, που δεν παράγει κοκαΐνη, οι Αρχές κατέσχεσαν περισσότερη κόκα το 2023 από τις συνολικές κατασχέσεις του Περού και της Βολιβίας, της δεύτερης και τρίτης μεγαλύτερης χώρας παραγωγής αντίστοιχα. Φέτος, έως τα μέσα Δεκεμβρίου, ο Ισημερινός κατέσχεσε 251 τόνους κοκαΐνης, από 197 πέρυσι. Περισσότεροι από 81 τόνοι προορίζονταν για την Ευρώπη και μόνον 18 τόνοι προορίζονταν για τις ΗΠΑ και το Μεξικό.

Για ένα κιλό κοκαΐνης, αξίας περίπου 2.000 δολαρίων στην Κολομβία, οι έμποροι ναρκωτικών μπορούν να κερδίσουν 25.000 δολάρια μεταφέροντάς την λαθραία στις ΗΠΑ, αλλά τουλάχιστον 31.500 δολάρια εάν φτάσει στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και την ΕΕ.

Το 2022, για έκτη συνεχή χρονιά, οι χώρες της ΕΕ ανέφεραν αριθμό ρεκόρ κατασχέσεων κοκαΐνης, με το Βέλγιο, την Ισπανία και την Ολλανδία να καταγράφουν τις περισσότερες. Σχεδόν το 70% αυτών των κατασχέσεων ναρκωτικών έγιναν σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που έφτασαν από τη Λατινική Αμερική.

Ενα κρίσιμο σημείο διέλευσης

Στα τέλη Ιανουαρίου, στρατιωτικοί του Ισημερινού ακολούθησαν μια πληροφορία σχετικά με όπλα και εκρηκτικά που ήταν κρυμμένα σε μια φάρμα χοίρων στην επαρχία Λος Ρίος. Ομως αντί για όλπλα, σε ένα υπόγειο κελάρι, βρήκαν 22 τόνους κοκαΐνης, ένα φορτίο αξίας άνω των 660 εκατ. δολαρίων στην ευρωπαϊκή αγορά. Τα πακέτα έφεραν τα λογότυπα των αεροπορικών εταιρειών: Iberia, KLM, Qatar, Jet2.

Η κρύπτη ανήκε σε μια αλβανική εγκληματική ομάδα, σύμφωνα με αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών και τα δικαστικά αρχεία του Ισημερινού.

Για την κυβέρνηση του Ισημερινού, που έχει σχεδόν καταρρεύσει λόγω της σχετιζόμενης με τα ναρκωτικά βίας, η κατάσχεση χαιρετίστηκε ως σημαντικό πλήγμα για το εμπόριο κοκαΐνης. Επιβεβαίωσε επίσης τον παγκόσμιο ρόλο του Ισημερινού ως κρίσιμου σημείου διέλευσης και υλικοτεχνικού κόμβου για τους ισχυρότερους διακινητές ναρκωτικών στον κόσμο.

Σφηνωμένος ανάμεσα στις χώρες παραγωγής κοκαΐνης, την Κολομβία και του Περού, ο Ισημερινός, σύμφωνα με την WP,  έγινε ιδανική τοποθεσία για τους διακινητές, ανέφεραν οι ερευνητές. Εχει περιορισμένη παράκτια επιτήρηση, εύθραυστους θεσμούς, επιρρεπείς στη διαφθορά, επιεικές πολιτικές που επέτρεπαν τη μακροχρόνια διαμονή σε αλλοδαπούς και μια ισχυρή ομάδα τοπικών συμμοριών που ήθελαν να συνεργαστούν με ευρωπαϊκές ομάδες για τη μεταφορά ναρκωτικών.

Η χώρα διαθέτει επίσης μια ακμάζουσα ναυτιλιακή βιομηχανία. Ο Ισημερινός είναι ο κύριος εξαγωγέας μπανάνας στην Ευρώπη και η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ έκανε τις εξαγωγές να αυξηθούν κατά 40% από το 2017. Οι εξαγωγές μπανάνας μέσω της ναυτιλίας, που αποτελεί πάνω από τα δύο τρίτα των εξαγωγών που φεύγουν από τον Ισημερινό, παρείχαν μια ιδανική κρυφώνα για την κοκαΐνη, ανέφεραν οι ερευνητές.

Το 2023, περίπου η μισή από την κοκαΐνη που κατασχέθηκε σε εμπορευματοκιβώτια στον Ισημερινό πριν αναχωρήσει για Ευρώπη ήταν κρυμμένη σε κιβώτια με μπανάνες, σύμφωνα με τις Αρχές του Ισημερινού.

Η κατάσχεση του Ιανουαρίου στο χοιροτροφείο απεικόνισε επίσης το αλβανικό μοντέλο διακίνησης, δήλωσαν αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών, με τρίτους συνεργάτες να έχουν συνάψει συμβάσεις για κάθε κρίκο της αλυσίδας εφοδιασμού κοκαΐνης.

Κολομβιανές ένοπλες ομάδες χειρίζονται την παραγωγή και τη μεταφορά πέρα από τα σύνορα και οι συμμορίες του Ισημερινού την παίρνουν από εκεί. Για να μετακινήσει τους 22 τόνους κοκαΐνης, για παράδειγμα, μια συμμορία, ο Los Lobos, μετέφερε τα ναρκωτικά στο υπόγειο κελάρι, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο των υπηρεσιών πληροφοριών. Μια άλλη ομάδα, οι Los Choneros, είχε επιφορτιστεί με τη φύλαξη των ναρκωτικών, ενώ μια τρίτος, οι Los Lagartos, έπρεπε να μεταφέρουν τα ναρκωτικά στο λιμάνι. Τέλος, οι Los Chone Killers έπρεπε να διασφαλίσουν ότι το ναρκωτικό θα έφευγε κρυμμένο σε ένα καθορισμένο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Ο καλλιτέχνης της απόδρασης

Ο Ρετζέπι έφτασε στο Εκουαδόρ γύρω στο 2011, ως μέρος ενός κύματος Αλβανών, πολλοί από τους οποίους είχαν βαθείς δεσμούς με εγκληματικές ομάδες στην Ευρώπη, ανέφεραν οι ερευνητές. Ο Ισημερινός είχε αρχίσει να αναδεικνύεται ως διαμετακομιστικός κόμβος στο εμπόριο κοκαΐνης, η άδεια διαμονής ήταν σχετικά εύκολη και υπήρχε μικρή δυσκολία για τους αλλοδαπούς να ιδρύσουν εταιρείες, δήλωσαν αξιωματούχοι του Ισημερινού.

Ο Ρετζέπι, ο οποίος είχε πολλαπλές ψευδείς ταυτότητες, προσγειώθηκε στο Κίτο ως έλληνας επιχειρηματίας, είπαν οι ανακριτές.

Γιος αγροτών από το Βέλτσε, ένα αλβανικό ορεινό χωριό, ο Ρετζέπι ενηλικιώθηκε καθώς το σκάνδαλο με τις πυραμιδικές επενδύσεις, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, πυροδότησε μια καταστροφική οικονομική κατάρρευση στην Αλβανία. Τα στρατιωτικά οπλοστάσια λεηλατήθηκαν, οδηγώντας στην άνοδο των εγκληματικών συμμοριών.

«Ολοι -μεγαλου και παιδιά- είχαν όπλα στο χωριό», είπε στην WP ο θείος του Ρετζέπι, Αρμπέν Τζουπάι, 64 ετών, ο οποίος διατηρεί ένα μπαρ στο Βέλτσε.

Ο Ρετζέπι ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία ενός παράνομου δικτύου του οποίου οι φιλοδοξίες εκτείνονταν σε ολόκληρη την ήπειρο, ανέφεραν αλβανοί αξιωματούχοι. Συνελήφθη το 2006 για τις δολοφονίες ενός αστυνομικού και ενός περαστικού που διέπταξε στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Σε μια πράξη που τον μετέτρεψε σε «διασημότητα» στην Αλβανία, δραπέτευσε την ημέρα της σύλληψής του από ένα αστυνομικό τμήμα στο Δυρράχιο, ανοίγοντας απλώς μια πόρτα με ελαττωματική κλειδαριά! Βγήκε έξω, λέγοντας στους αστυνομικούς που συνάντησε ότι η ανάκρισή του είχε τελειώσει.

«Θεωρείται έξυπνος, γενναίος και πρόθυμος να πάρει ρίσκα», είπε ένας αλβανός αξιωματούχος επιβολής του νόμου που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας στην WP.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Ρετζέπι έγινε ένας από τους πλέον καταζητούμενους εγκληματίες της Ευρώπης, καταδιωκόμενος από τη μια χώρα στην άλλη. Συνελήφθη με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών στην Ολλανδία και εκδόθηκε στην Ιταλία, όπου καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκιση.

Το 2011, αυτός και δύο άλλοι Αλβανοί δραπέτευσαν από μια φυλακή κοντά στο Μιλάνο, αφού χρησιμοποίησαν πριόνια για να κόψουν τις μπάρες και κατέβηκαν από το παράθυρο με ένα αυτοσχέδιο σχοινί φτιαγμένο από δεμένα σεντόνια. Μήνες αργότερα, συνελήφθη στην Ισπανία, αλλά εκδόθηκε στο Βέλγιο, όπου καταζητείτο για συμμετοχή σε βίαιη ληστεία, χρόνια νωρίτερα. Ομως, η βελγική φυλακή χαμηλής ασφάλειας δεν άρεσε στον Ρετζέπι. Για άλλη μια φορά, δραπέτευσε, αυτή τη φορά σκαρφαλώνοντας έναν τοίχο φυλακής.

Η παραμονή στην Ευρώπη γινόταν όλο και πιο επικίνδυνη και ο Ρετζέπι κατέφυγε στον Ισημερινό.

Εκεί, σύμφωνα με την WP, έχτισε το δίκτυό του με «βιτρίνα» νόμιμες εταιρείες, σύμφωνα με ιταλούς εισαγγελείς. Αρχισε να δημιουργεί δεσμούς με επιχειρήσεις του Ισημερινού που θα τον βοηθούσαν να αναπτύξει τις δραστηριότητές του λαθρεμπορίου και να ξεπλύνει χρήματα. Ενας από τους συνεργάτες του, ο διπλωματικός αντιπρόξενος της Αλβανίας στον Ισημερινό, κατείχε μεγάλα μερίδια σε εταιρείες τροφίμων και κάνναβης, σύμφωνα με δημόσια αρχεία και έναν αναλυτή πληροφοριών που έχει μελετήσει το δίκτυο.

Μέσα σε λίγα χρόνια στην πόλη Γκουαγιακίλ, ο Ρετζέπι και η συμμορία του δημιούργησαν ένα εξελιγμένο σύστημα διακίνησης ναρκωτικών, εξαγοράζοντας το προσωπικό του λιμανιού και τις ναυτιλιακές εταιρείες, γεγονός που τους έδωσε σχεδόν ελεύθερη πρόσβαση σε εμπορευματοκιβώτια που κατευθύνονταν προς την Ευρώπη, είπαν οι ερευνητές. Εκανε συμμαχίες σε όλο το φάσμα των εγκληματικών ομάδων στη χώρα, εμφανίζοντας την Ευρώπη ως μια νέα, ανοιχτή αγορά από την οποία όλοι μπορούσαν να επωφεληθούν.

Οι Αρχές, ωστόσο, εντόπισαν ξανά τον Ρετζέπι και το 2014 συνελήφθη στο Γκουαγιακίλ, κατηγορήθηκε για διακίνηση ναρκωτικών και τελικά καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκιση. Το σύστημα φυλακών στον Εκουαδόρ ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από τις συμμορίες και ο Ρετζέπι συνέχισε από το κελί του να διοικεί την επιχείρησή του, είπαν οι ερευνητές.

Ο ίδιος συνέχισε να ισχυρίζεται ότι κατηγορήθηκε ψευδώς και ότι απλώς διατηρούσε μια επιχείρηση θαλασσινών στον Ισημερινό.

Σε προσφυγή του 2015, ο Ρετζέπι -χρησιμοποιώντας το ψεύτικο όνομα Μουρατάι Λουλεζίμ-  κατηγόρησε τις Αρχές του Ισημερινού ότι τον μπέρδεψαν με άλλον άνδρα και του στέρησαν την ελευθερία του «με άδικο τρόπο, χωρίς ούτε ένα στοιχείο εναντίον μου ή μια φωτογραφία που να αποδεικνύει ίχνος συμμετοχής μου στα υποτιθέμενα εγκλήματα».

«Η μόνη μου αμαρτία είναι ότι είμαι αλβανός πολίτης και ήρθα σε αυτή τη χώρα για να κάνω επενδύσεις», είπε.\

Μια χώρα βυθίζεται στην ανομία

Τον Σεπτέμβριο του 2020, μετά από πενταετή έρευνα, εκατοντάδες αξιωματικοί σε όλη την Ευρώπη διεξήγαγαν μεγάλη επίθεση κατά των επιχειρήσεων του Ρετζέπι, συλλαμβάνοντας 20 άτομα στην Ιταλία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Ισπανία, την Αλβανία και το Ντουμπάι.

Οι ιταλικές αρχές έστειλαν σειρά επιστολών σε αξιωματούχους του Ισημερινού, καλώντας τους να ξεκινήσουν τη διαδικασία έκδοσης του Ρετζέπι. Σε μια επιστολή του 2021 από την Ιταλική Πρεσβεία, η οποία εξετάστηκε από την WP, διπλωμάτες προειδοποιούσαν ότι ο Ρετζέπι οργάνωνε διατλαντικές αποστολές ναρκωτικών και διέταξε τη δολοφονία αντιπάλων «χάρη σε ένα πυκνό δίκτυο συνενοχής και διαφθοράς, μέσα από τη φυλακή, χρησιμοποιώντας όλα τα είδη επικοινωνίας».

Ομως ο Ρετζέπι είχε τα δικά του σχέδια. Τον Αύγουστο του 2021, ένας δικαστής του Γκουαγιακίλ, ο Ντιέγκο Πόμα, επέτρεψε στον Ρετζέπι κατ’ οίκον περιορισμό με βραχιολάκι στο πόδι για «ιατρικούς λόγους», σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση. Μέρες αργότερα, ο δικαστής διέταξε την αφαίρεση του μόνιτορ αστραγάλου και έδωσε εντολή στον Ρετζέπι να αναφέρεται στις αρχές κάθε 15 ημέρες. Ο δικαστής αποπέμφθηκε αργότερα από το δικαστικό συμβούλιο της χώρας, το οποίο διαπίστωσε ότι είχε παραβιάσει τους κανονισμούς σε πολλές αποφάσεις που ωφελούσαν ισχυρούς βαρόνους ναρκωτικών. Ο Πόμα, στην πειθαρχική του διαδικασία, αρνήθηκε ότι διέπραξε αδικήματα και είπε ότι ακολούθησε όλα τα νομικά πρωτόκολλα στη λήψη των αποφάσεών του.

Το 2023, η απελευθέρωση του Ρετζέπι καταγγέλθηκε δημόσια από τον προεδρικό υποψήφιο Φερνάντο Βιγιαβισένσιο, ως ακόμη ένα παράδειγμα του πώς ο Ισημερινός βυθιζόταν στην ανομία. Ο Βιγιαβινσένσιο, ο οποίος υποσχέθηκε να αντιμετωπίσει τις συμμορίες ναρκωτικών της χώρας, δολοφονήθηκε λίγους μήνες αργότερα.

Πλέον, είχε γίνει σαφές πόση δύναμη είχαν οι αλβανοί έμποροι ναρκωτικών στον Ισημερινό. Ενας άλλος διακεκριμένος αλβανός έμπορος ναρκωτικών, ο Ντρίταν Γκίκα, είχε δημιουργήσει έναν εκτεταμένο ιστό επιχειρηματικών και πολιτικών διασυνδέσεων, και φέρεται να ήταν υπό την προστασία του αρχηγού της αστυνομίας του Ισημερινού, όπως ανακάλυψαν οι ερευνητές. Ορισμένοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι πληροφοριών υποπτεύονται ότι ο Γκίκα μπορεί να είναι μέρος του δικτύου του Ρετζέπι.

Τον Ιανουάριο του 2024, συμμορίες του Ισημερινού εξαπέλυσαν ένα κύμα βίας που στόχευσε τους θεσμούς και τα ΜΜΕ της χώρας. Ο νέος πρόεδρος της χώρας, Ντανιέλ Νομπόα, απάντησε κηρύσσοντας κατάσταση εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης κατά των συμμοριών και κινητοποιώντας τον στρατό για να ανακτήσει τον έλεγχο στις πόλεις και τις φυλακές της χώρας. Εκτοτε, η κυβέρνηση λέει ότι υπάρχει μείωση του ποσοστού δολοφονιών κατά 18%, αλλά οι απαγωγές και οι εκβιασμοί συνέχισαν να αυξάνονται και οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγόρησαν την κυβέρνηση ότι συλλαμβάνει χιλιάδες ανθρώπους με ελάχιστα στοιχεία.

Η μείωση των δολοφονιών, είπε στην WP ο Ρενάτο Ριβέρα, συντονιστής του Παρατηρητηρίου Οργανωμένου Εγκλήματος του Ισημερινού, «δεν είναι συνέπεια της στρατιωτικοποίησης, αλλά μάλλον των ειρηνευτικών διαδικασιών και τις εγκληματικές συμμαχίες» μεταξύ συμμοριών. Παρά τη δήλωση του προέδρου για εσωτερική ένοπλη σύγκρουση, οι πιο ισχυρές εγκληματικές δομές της χώρας -όπως οι Αλβανοί- παραμένουν «ακριβώς οι ίδιες», πρόσθεσε.

«Αυτές οι διεθνικές ομάδες δεν έχουν πραγματικά επηρεαστεί», κατέληξε ο Ριβέρα.

 

Νέες αγορές στην Αφρική και την Ασία

Στο μεταξύ, οι συμμορίες της κοκαΐνης συνεχίζουν να προσαρμόζονται, να διαφοροποιούνται και να ακμάζουν.

Καθώς οι αρχές επιβολής του νόμου στην Ευρώπη έχουν εντείνει τις επιχειρήσεις καταστολής, ιδιαίτερα σε μεγάλα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης, οι έμποροι ναρκωτικών φαίνεται να μετακινούνται σε άλλα σημεία εισόδου. Η Ολλανδία και το Βέλγιο, όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ευρώπης, κατέσχεσαν περίπου τη μισή ποσότητα κοκαΐνης το πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Η Ισπανία, η οποία συνέχισε να δεσμεύει ποσότητες ρεκόρ κοκαΐνης, φαίνεται να ξεπερνά το Βέλγιο και την Ολλανδία ως η πιο σημαντική πύλη της Ευρώπης για την κοκαΐνη. Η Σουηδία και η Νορβηγία ανέφεραν επίσης κατασχέσεις ρεκόρ κοκαΐνης σε λιμάνια το 2023, σύμφωνα με τον Οργανισμό Φαρμάκων της ΕΕ. Η Γερμανία είδε τις κατασχέσεις της κοκαΐνης να υπερδιπλασιάζονται μεταξύ 2022 και 2023, σύμφωνα με τον UNODC.

Οι διακινητές χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο εργαστήρια στην Ευρώπη, γράφει η WP, για την επεξεργασία της κοκαΐνης ή για τον διαχωρισμό της από άλλα υλικά που χρησιμοποιούνται για την απόκρυψή της. Η ΕΕ ανέφερε ότι εξάρθρωσε 39 εργαστήρια κοκαΐνης σε όλα τα κράτη μέλη το 2022, από 16 το 2019· ένα εργαστήριο, που ανακαλύφθηκε από τις αρχές στην Ισπανία το 2023, έβγαζε 200 κιλά κοκαΐνης κάθε μέρα.

Νέες αγορές πέρα από την Ευρώπη συνεχίζουν να ανοίγουν. Η Αυστραλία ανέφερε τον υψηλότερο ετήσιο επιπολασμό χρήσης κοκαΐνης στον κόσμο, σύμφωνα με τον UNODC, αν και τα δεδομένα των λυμάτων υποδηλώνουν ότι η χρήση είναι κατά το πλείστο περιστασιακή. Στις αρχές Δεκεμβρίου, οι αυστραλιανές Αρχές κατέσχεσαν περισσότερους από δύο τόνους κοκαΐνης, τη μεγαλύτερη κατάσχεση ναρκωτικών που έχει γίνει ποτέ στη χώρα. Λίγες ημέρες νωρίτερα, το ναυτικό της Κολομβίας «τσάκωσε» έξι «ναρκο-υποβρύχια» που μετέφεραν περισσότερους από 225 τόνους κοκαΐνης – το ένα από αυτά μετάφερε πέντε τόνους με προορισμό την Αυστραλία.

Ενώ τα δεδομένα για την Ασία είναι περιορισμένα, η χρήση και οι κατασχέσεις κοκαΐνης αυξάνονται στην Κίνα και την Ιαπωνία, αναφέρει ο UNODC. Καταγράφονται επίσης αυξήσεις στις κατασχέσεις στην Ινδία, τη Μαλαισία και τις Φιλιππίνες, κάτι που υποδηλώνει ότι οι χώρες αυτές θα μπορούσαν να αναδειχθούν σε κέντρα ανάπτυξης για τους διακινητές. Εάν τα ποσοστά χρήσης στη Ασίας ευθυγραμμίζονταν κάποτε με αυτά της Ευρώπης, ο αριθμός των τακτικών χρηστών κοκαΐνης εκεί θα μπορούσε να αυξηθεί από 2 εκατομμύρια σε πάνω από 40 εκατομμύρια, σύμφωνα με τον UNODC.

Οι κατασχέσεις κοκαΐνης έχουν φτάσει επίσης σε επίπεδα ρεκόρ στην Αφρική, όπου η βραζιλιάνικη εγκληματική ομάδα Primeiro Comando da Capital (PCC) έχει επεκτείνει την παρουσία της και χρησιμοποιεί πολλές χώρες, όπως η Μοζαμβίκη, η Αγκόλα και το Πράσινο Ακρωτήριο, ως ενδιάμεσους σταθμούς για τη μεταφορά κοκαΐνης στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον UNODC.

Αλβανικές εγκληματικές ομάδες φέρεται να έχουν αρχίσει να δημιουργούν δίκτυα στην Αυστραλία, εκμεταλλευόμενες τις αδυναμίες του μεταναστευτικού συστήματος της χώρας και κεφαλαιοποιώντας μια αναπτυσσόμενη αγορά με υψηλές τιμές κοκαΐνης, σύμφωνα με αυστραλούς αξιωματούχους.

Οι Αλβανοί μπορούν να προσαρμόσουν και να τελειοποιήσουν τη λειτουργία των ομάδωμν τους σχεδόν οπουδήποτε, είπε η Μεϊντίνι.

«Δεν υπάρχει πλέον όριο για αυτούς. Το μοντέλο που έχουν δημιουργήσει, να σφυρηλατούν συμμαχίες και να συνεργάζονται με άλλους ξένους, τους βοηθά να πάνε παντού. Οπου υπάρχει ζήτηση, αυτοί θα παραδίδουν».

Ορισμένοι αναλυτές εικάζουν ότι η Τουρκία, όπου αξιωματούχοι ανέφεραν αύξηση κατά 45% στις κατασχέσεις κοκαΐνης μεταξύ 2020 και 2021, θα μπορούσε να γίνει ένας κρίσιμος διάδρομος για τη διακίνηση του ναρκωτικού προς τα ανατολικά.

Εκεί οι αρχές βρήκαν ξανά τον Ρετζέπι, τον Νοέμβριο του 2023, δύο χρόνια μετά την απελευθέρωσή του από τη φυλακή του Ισημερινού. Συνελήφθη κατόπιν αιτημάτων έκδοσης από την Ιταλία και την Αλβανία.

Ο βασιλιάς της κόκας έφτασε στην Τουρκία με κολομβιανό διαβατήριο με το ψευδώνυμο Μπένχαμιν Ομάρ Πέρες Γκαρσία και εγκαταστάθηκε σε μια λευκή βίλα σε ένα παραθαλάσσιο προάστιο της Κωνσταντινούπολης, δήλωσαν οι αρχές.

Σήμερα παραμένει στις τουρκικές φυλακές, καταλήγει η WP. Προς το παρόν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News