Από την ημέρα της σύλληψης του Εκρέμ Ιμάμογλου, κύριου πολιτικού αντιπάλου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και έκπτωτου δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, με τις κατηγορίες της διαφθοράς και της υπόθαλψης της τρομοκρατίας, η πλατεία Ταξίμ, η πολύβουη καρδιά της Κωνσταντινούπολης που αποτελεί συγχρόνως άντρο τουριστών αλλά και τόπο διεξαγωγής πολιτικών αγώνων, είναι άδεια από κόσμο, καθώς αποκλείστηκε αμέσως από ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας.

Ο σταθμός Ταξίμ του μετρό έκλεισε, όπως και πολλοί άλλοι σταθμοί. Η περιφερειακή διοίκηση έλαβε μέτρα για τον περιορισμό της πρόσβασης στην πόλη υπεραστικών λεωφορείων και οχημάτων από άλλες περιφέρειες. Η αστυνομία ελέγχει τα εισερχόμενα οχήματα και απαγορεύει την είσοδο σε όλους όσοι κρίνεται ότι ταξίδεψαν στην Κωνσταντινούπολη για να λάβουν μέρος στις διαδηλώσεις.

Στην τουρκική μητρόπολη, όπως και σε ολόκληρη την Τουρκία, οι τηλεοράσεις είναι εδώ και μέρες διαρκώς αναμμένες, ώστε ο κόσμος να μπορεί να παρακολουθεί τις δραματικές πολιτικές εξελίξεις. Σχεδόν αμέσως μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, την προηγούμενη εβδομάδα, ο περιφερειάρχης της Κωνσταντινούπολης απαγόρευσε τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και τις πολιτικές συγκεντρώσεις.

«Στα 50 χρόνια που έχω ζήσει στην Κωνσταντινούπολη δεν έχω ξαναδεί τόσα μέτρα ασφαλείας στους δρόμους όσα τις τελευταίες μέρες» γράφει σε άρθρο του στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera ο Ορχάν Παμούκ. «Ωστόσο οι αυθόρμητες και μη εξουσιοδοτημένες διαδηλώσεις, καθώς και οι συγκρούσεις με την αστυνομία, δεν σταμάτησαν ποτέ, παρότι περιορίστηκε η πρόσβαση στο διαδίκτυο με στόχο να αποτραπούν οι συναθροίσεις. Η αστυνομία κάνει χρήση δακρυγόνων χωρίς ενδοιασμούς και έχει συλλάβει αμέτρητα άτομα», προσθέτει ο διάσημος τούρκος νομπελίστας συγγραφέας.

Διερωτάται, ευλόγως, πώς είναι δυνατό να συμβαίνουν όλα αυτά σε μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, η οποία επιδιώκει επίσης να ενταχθεί στην ΕΕ, ενώ όσον αφορά το τι διακυβεύεται σήμερα στην πατρίδα του σημειώνει πως την ώρα που ο κόσμος έχει την προσοχή του στραμμένη στον Τραμπ και στους πολέμους στη Γάζα και στην Ουκρανία, «ό,τι λίγο απομένει από την τουρκική δημοκρατία δίνει αγώνα για την επιβίωση». Σύμφωνα με τον Ορχάν Παμούκ η σύλληψη και φυλάκιση του κύριου πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ερντογάν είναι το επιστέγασμα της κατασταλτικής δράσης της τουρκικής κυβέρνησης.

Η διαταγή για τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος χαίρει ευρείας λαϊκής υποστήριξης, δόθηκε λίγες ημέρες αφότου ανακοινώθηκε η υποψηφιότητά του για το προεδρικό χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκoύ Κόμματος, γεγονός που επιβεβαίωσε πέρα από κάθε αμφιβολία αυτό που υποστηρίζουν τόσο οι υποστηρικτές όσο και οι αντίπαλοι της κυβέρνησης: «Ο Ερντογάν θεωρεί τον Ιμάμογλου πολιτική απειλή και θέλει να τον ξεφορτωθεί», όπως συνοψίζει ο Παμούκ.

Θυμίζει πως ο έκπτωτος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης έως σήμερα έχει επικρατήσει σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις για τη δημαρχία της τουρκικής μητρόπολης. Οταν ο Ιμάμογλου νίκησε πρώτη φορά τον υποψήφιο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, τον Απρίλιο του 2019, ο Ερντογάν ακύρωσε το αποτέλεσμα, επικαλούμενος υποτιθέμενες τεχνικές παρατυπίες. Οι εκλογές επαναλήφθηκαν έπειτα από δύο μήνες και ο Ιμάμογλου επικράτησε ξανά, με ακόμη μεγαλύτερη διαφορά, όπως επικράτησε εκ νέου πέρυσι τον Μάρτιο, έπειτα από μια πενταετία στη δημαρχία.

Χάρη σε αυτές τις εξαιρετικές εκλογικές του επιτυχίες, καθώς και στη διαρκώς αυξανόμενη δημοτικότητά του, ο Εκρέμ Ιμάμογλου αναδείχθηκε ως ο μοναδικός που θα μπορούσε να απειλήσει το καθεστώς Ερντογάν στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Το αξιοσημείωτο, όμως, είναι, όπως δεν παραλείπει να αναφέρει ο Παμούκ, ότι ο Ερντογάν εφάρμοσε εναντίον του αντιπάλου του την ίδια τακτική που είχε  εφαρμοστεί εναντίον του πριν από 27 χρόνια.

Το 1998 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν ο εκλεγμένος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και μια ιδιαίτερα δημοφιλής προσωπικότητα. Το κοσμικό και στρατιωτικό κατεστημένο της εποχής θεωρούσε επικίνδυνες τις απόψεις του για το πολιτικό Ισλάμ, αποφάσισε λοιπόν να τον συλλάβει με την κατηγορία της υποκίνησης θρησκευτικού μίσους, στην περίπτωσή του, μετά την απαγγελία ενός πολιτικού ποιήματος σε μια συγκέντρωση. Στη συνέχεια καθαιρέθηκε από το δημαρχιακό του αξίωμα και κατέληξε στη φυλακή, όπου παρέμεινε έγκλειστος για διάστημα τεσσάρων μηνών.

Ωστόσο η φυλάκισή του και η πεισματική άρνησή του να συνεργαστεί με το κατεστημένο και να υποκύψει στις κατασταλτικές απαιτήσεις του στρατού συνέβαλαν στο να ενισχυθεί περαιτέρω το πολιτικό του προφίλ. Οπως έχουν ήδη επισημάνει ορισμένοι σχολιαστές, η δίωξη του Ιμάμογλου, ο οποίος αρνήθηκε τις κατηγορίες και υποσχέθηκε να μη «λυγίσει», θα μπορούσε να έχει το ίδιο ακούσιο –και σίγουρα αρνητικό για τον Ερντογάν– αποτέλεσμα. Ομως σήμερα η κατάσταση στην Τουρκία δεν είναι ακριβώς η ίδια, με τον Ορχάν Παμούκ να γράφει πως «ο Ιμάμογλου είναι θύμα μιας εσκεμμένης και αποφασιστικής προσπάθειας αποκλεισμού του από τον πολιτικό στίβο».

Το ότι πρόκειται περί προμελετημένης εκστρατείας πολιτικής εξόντωσης του Ιμάμογλου καταδεικνύεται επίσης από το γεγονός ότι την παραμονή της σύλληψης του τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος διορίστηκε από τον Ερντογάν, κήρυξαν το πτυχίο του άκυρο, επικαλούμενοι φερόμενες παρατυπίες κατά τη μεταγραφή του από ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Δεδομένου ότι μόνον απόφοιτοι πανεπιστημίου μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για την προεδρία στην Τουρκία, ελάχιστοι αμφιβάλλουν ότι απώτερος σκοπός της ακύρωσης ήταν ο αποκλεισμός του από τις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Το να χαρακτηρίζονται «τρομοκράτες» οι πολιτικοί αντίπαλοι και οι αντιφρονούντες είναι μια τακτική που ο Ερντογάν και το καθεστώς του άρχισαν να εφαρμόζουν αμέσως μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, το καλοκαίρι του 2016. Μάλιστα, ο Παμούκ αφηγείται μια προσωπική του ιστορία σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν οι πολίτες της Τουρκίας να χαρακτηριστούν αυθαίρετα τρομοκράτες.

Το 2019, όταν ο αυστριακός συγγραφέας Πίτερ Χάντκε (ο οποίος έχει δεχτεί έντονες επικρίσεις για την υποστήριξη που παρείχε στον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς) κέρδισε το Νομπέλ Λογοτεχνίας, ο Ερντογάν καταφέρθηκε κατά της απόφασης, δηλώντας πως «έδωσαν το ίδιο βραβείο σε έναν τούρκο τρομοκράτη!». Εκείνη ακριβώς την ημέρα ο Παμούκ επρόκειτο να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη από τη Νέα Υόρκη και ήταν έτοιμος να ακυρώσει την πτήση του, έως ότου επικοινώνησε μαζί του ένας εκπρόσωπος του Ερντογάν, ενημερώνοντάς τον πως ο τούρκος πρόεδρος δεν αναφερόταν σε εκείνον.

Ολοκληρώνοντας την «ανταπόκρισή» του από την Κωνσταντινούπολη, ο Ορχάν Παμούκ (ο οποίος επίσης έχει ερευνηθεί/διωχθεί για «προσβολή» του Κεμάλ Ατατούρκ το 2021 και της τουρκικότητας στις αρχές της δεκαετίας του 2000) αναγνωρίζει πως όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Τουρκία στην πραγματικότητα δεν αποτελούν έκπληξη για όποιον παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. «Εδώ και μια δεκαετία η Τουρκία δεν είναι πλέον γνήσια δημοκρατία, παρά μόνο εκλογική δημοκρατία: μπορείς να ψηφίσεις τον υποψήφιο που προτιμάς, αλλά δεν υπάρχει ελευθερία λόγου και σκέψης. Η τουρκική κυβέρνηση στην πραγματικότητα επιδίωξε να περιορίσει τον πληθυσμό σε μια επιβεβλημένη ομοιομορφία» γράφει ο 72χρονος συγγραφέας.

«Τώρα, με τη σύλληψη του πιο δημοφιλούς πολιτικού της χώρας, του υποψηφίου που σίγουρα θα κέρδιζε τις περισσότερες ψήφους στις επόμενες προεδρικές εκλογές, ακόμη και αυτή η περιορισμένη μορφή δημοκρατίας έφτασε στο τέλος της. Ολα αυτά είναι απαράδεκτα και βαθιά αφόρητα, και είναι ο λόγος που ωθεί έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων να συμμετέχουν στις διαδηλώσεις. Προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι επιφυλάσσει το μέλλον» αναγνωρίζει ανήσυχος ο Ορχάν Παμούκ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News