Οι ούγγροι αξιωματούχοι, περιγράφονται ως άνθρωποι για λύπηση αυτές τις ημέρες. Έχοντας να διαχειριστούν το προβοκατόρικο παρελθόν και παρόν του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν, οι διπλωμάτες στη Βουδαπέστη προσπαθούν απεγνωσμένα να πείσουν του Ευρωπαίους ότι η χώρα τους επιδιώκει, από την 1η Ιουλίου, ένα ομαλό, επιτυχημένο εξάμηνο στο ρόλο του αρχιδιαιτητή μεταξύ των χωρών της Ενωσης.

Η εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ έχει στόχο να μάθει σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ τη δυνατότητα να επιτυγχάνουν συμβιβασμούς. Αυτό σημαίνει ότι η κάθε χώρα που αναλαμβάνει τα ηνία ανά εξάμηνο, οφείλει να παραμερίζει τα εθνικά της συμφέροντα προς όφελος του κοινού καλού. Βέβαια, η πραγματικότητα είναι ότι η θέση προσφέρει σε κάθε προεδρεύουσα χώρα και τη δυνατότητα επανακαθορισμού της ατζέντας στις Βρυξέλλες – και το ερώτημα είναι τι θα κάνει η Ουγγαρία με τέτοια δύναμη.

Και τα πρώτα δείγματα δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά. Οπως επισημαίνει ανάλυση του Politico, η επιλογή τού α λα Τραμπ σλόγκαν «Ας Κάνουμε την Ευρώπη Σπουδαία Ξανά» ως μότο της εξάμηνης προεδρίας της Ουγγαρίας, κάνει πολλούς ευρωπαίους αξιωματούχους να χάνουν τον ύπνο τους.

«Γνωρίζουμε ότι θα βρισκόμαστε υπό πολύ στενή παρακολούθηση, για να διαπιστωθεί εάν συνεργαζόμαστε ειλικρινά με τα κράτη-μέλη και τους θεσμούς, και εάν θα είμαστε έντιμοι μεσίτες», δήλωσε στο Politico ο υπουργός για θέματα ΕΕ της Ουγγαρίας, Γιάνος Μπόκα. «Θα περνάμε από καθημερινές εξετάσεις, και ίσως και τα στάνταρντ για τη χώρα μας να είναι υψηλότερα από αυτά άλλων προεδριών», συμπληρώνει, τονίζοντας ότι η Βουδαπέστη θα ανταποκριθεί στον υψηλό πήχη.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν πείθει τις Βρυξέλλες. Τα τελευταία χρόνια η Βουδαπέστη είναι το ενοχλητικό αγκάθι στο παπούτσι της ΕΕ, ιδίως με τις καθυστερήσεις και τα εμπόδια που δημιουργεί στη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, αλλά και με τη μη τήρηση του κράτους δικαίου στο εσωτερικό της χώρας – μια ιστορία που οδήγησε τις Βρυξέλλες στο να μπλοκάρουν –και ακολούθως να ξεμπλοκάρουν– κεφάλαια για τη στήριξη της Ουγγαρίας.

Καθώς λίγοι πιστεύουν ότι ο Ορμπαν δεν θα χρησιμοποιήσει την ευκαιρία που του δίνει η προεδρία για να στρέψει τα πράγματα προς την κατεύθυνση του, η ΕΕ προσπαθεί σκληρά να απομακρύνει έναν αριθμό ευαίσθητων φακέλων πριν από τη λήξη της τρέχουσας βελγικής προεδρίας – όπως την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, την προώθηση νέου πακέτου κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, και τη νέα στρατιωτική βοήθεια για το Κίεβο.

«Η πίεση προς τη βελγική προεδρία ήταν ξεκάθαρα να ολοκληρώσει τις συμφωνίες πριν έρθει ο Ορμπαν, ώστε να περιοριστεί η υπερβολική ζημιά που θα μπορούσε να προκαλέσει», λέει ένας διπλωμάτης της ΕΕ στο Politico, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Μέχρι τις αρχές του μήνα, η Βουδαπέστη εξακολουθούσε να μπλοκάρει έναν αριθμό σημαντικών θεμάτων, προκαλώντας τον εκνευρισμό των υπόλοιπων 26.

Οι Βρυξέλλες συζητούσαν μέχρι και το ενδεχόμενο απόσυρσης των δικαιωμάτων ψήφου της Ουγγαρίας εντός ΕΕ. Οποιαδήποτε άλλη κανονική προεδρία θα είχε ξεμπλοκάρει αυτά τα θέματα πολύ πριν αναλάβει την προεδρία, ώστε να δημιουργήσει προϋποθέσεις καλής θέλησης, λέει ανωνύμως στο Politico ένας άλλος διπλωμάτης . «Αλλά οι Ούγγροι δεν λειτουργούν έτσι», σημειώνει. «Περίμεναν μέχρι την τελευταία στιγμή για να το κάνουν».

Προς ανακούφιση πολλών στις Βρυξέλλες, η ουγγρική προεδρία δεν έρχεται σε μια καίρια νομοθετική στιγμή για την Ενωση. «Η ουγγρική προεδρία διαρκεί μόλις μισό χρόνο, επομένως δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνει μεγάλη ζημιά, ακόμα κι αν αυτές οι συγκρούσεις μεταξύ της Ουγγαρίας και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ κλιμακωθούν», εξηγεί στο Politico ο Πέτερ Κρέκο, διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικού Κεφαλαίου, με έδρα τη Βουδαπέστη.

Η προσοχή στις Βρυξέλλες επικεντρώνεται επί του παρόντος στην εγκατάσταση ενός νέου ευρωπαϊκού ηγετικού «πάγκου», μετά τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Μόλις ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πάρει το πράσινο φως από το ευρωκοινοβούλιο, εναπόκειται στις χώρες να προτείνουν τους υποψηφίους επιτρόπους τους, καθένας εκ των οποίων στη συνέχεια θα πρέπει να αντιμετωπίσει την «ανάκριση» και την τελική ψηφοφορία του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.

Μέχρι την ώρα που η νέα Επιτροπή θα υποβάλει ουσιαστικά οποιεσδήποτε νομοθετικές προτάσεις με τις οποίες τα κράτη-μέλη θα βρεθούν σε στάση αντίδρασης, η ουγγρική προεδρία θα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα λείψουν τα «πυροτεχνήματα». Ο Ορμπαν σίγουρα θα μετατρέψει την ανάληψη της προεδρίας σε τηλεοπτικό σόου μέσα στο ευρωκοινοβούλιο, το οποίο έχει επιχειρήσει να αποδυναμώσει –αν όχι να παρακάμψει– την προεδρία της Ουγγαρίας.

Ελλείψει βαριάς πολιτικής ατζέντας, ο Ορμπαν είναι πιθανό να χρησιμοποιήσει το εξάμηνο του στο τιμόνι της ΕΕ σε διεθνή θέματα – να ασκήσει την επιρροή που έχει σε διμερές επίπεδο με τρίτους παίκτες. Ο ούγγρος ηγέτης υποστηρίζει φανατικά την καμπάνια επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, ενώ σκοπεύει να οργανώσει μια άτυπη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Βουδαπέστη, αμέσως μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Παράλληλα, σε πλήρη αντίθεση με τις θέσεις των συναδέλφων του ηγετών της ΕΕ, ο Ορμπαν εκφράζει συχνά τη συμπάθειά του στους προέδρους της Ρωσίας και της Κίνας, Πούτιν και Σι, αντίστοιχα. Μια επιχείρηση επιρροής της Ρωσίας στα ευρωπαϊκά ζητήματα μέσω της Ουγγαρίας αποτελεί βασικό μέλημα πολλών ευρωπαϊκών πρωτευουσών ενόψει της προεδρίας, όπως αποκαλύπτουν διπλωμάτες στο Politico.

Ο υπουργός Μπόκα διαφωνεί με αυτή τη διαπίστωση, ισχυριζόμενος ότι δεν υπάρχει τίποτα που να τεκμηριώνει την άποψη ότι η χώρα του είναι κοντά στη Μόσχα, «ή φιλική μαζί της – και το ίδιο ισχύει και για το Πεκίνο». Χαρακτηρίζει την εξωτερική πολιτική που πρεσβεύει η Βουδαπέστη για την ΕΕ ως «ρεαλιστική, με τα ουγγρικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα στον πυρήνα της».

Παραδόξως, ο διεθνής προβολέας που θα πέσει πάω στον Ορμπαν, μπορεί να τον κρατήσει υπό έλεγχο, σύμφωνα με ευρωπαίους διπλωμάτες. Θεωρούν ότι έτσι η ουγγρική προεδρία δεν θα δημιουργήσει πολλά σκάνδαλα, καθώς αυτά θα μπορούσαν να αποδειχθούν μπούμερανγκ εναντίον της, την ώρα που επιχειρεί να ασκήσει διεθνή επιρροή.

Ο Ορμπαν μπορεί, παράλληλα, να αδράξει την ευκαιρία να επηρεάσει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες ενοποίησης της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, μετά τη στροφή υπέρ αυτής στις πρόσφατες ευρωεκλογές – αν και το κόμμα του, Φίντες, παραμένει πολιτικά άστεγο από τότε που αποχώρησε από την κεντροδεξιά ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) το 2021.

Το Politico επισημαίνει ότι σε όλες σχεδόν τις χώρες του μπλοκ, τα ακροδεξιά κόμματα ανεβάζουν τις δυνάμεις τους και σταδιακά εισέρχονται στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών – όπως συνέβη πρόσφατα στην Ολλανδία. Αν, μάλιστα, η ακροδεξιά κερδίσει και τις επερχόμενες εθνικές εκλογές σε Γαλλία και Αυστρία, ο Ορμπαν θα αισθανθεί δυναμωμένος πολιτικά.

Βραχυπρόθεσμα, οι Βρυξέλλες θα μπορέσουν να περιορίσουν τη ζημιά, αλλά με μια πιθανή επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ τον προσεχή Νοέμβριο, η ευρωπαϊκή ακροδεξιά θα αντλήσει νέα αυτοπεποίθηση – και τα σχέδια ενοποίησής της θα πληθύνουν. Τότε ο Ορμπαν αναμένεται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο – και να βρεθεί σε θέση να αυξήσει την επιρροή του εντός της ΕΕ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News