Τον περασμένο Δεκέμβριο το «Lady R», ένα ρωσικό πλοίο που είχε δέσει στο λιμάνι της πόλης Σάιμονς Τάουν στη Νότια Αφρική, φορτώθηκε με όπλα που επρόκειτο να καταλήξουν στις ρωσικές δυνάμεις που πολεμούν στην Ουκρανία. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν οι ΗΠΑ και για την Ευρώπη η είδηση ήταν τόσο ακατανόητη και εξοργιστική όσο και το ότι η Ινδία καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου και ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα κατηγορεί τη Μόσχα και το Κίεβο εξίσου για τον πόλεμο που μαίνεται.

Τα παραπάνω θυμίζει σε ανάλυσή του ο Σάιμον Κούπερ των Financial Times, σημειώνοντας πως οι ευρωπαϊκές χώρες δικαιολογημένα ενοχλήθηκαν και εξακολουθούν να ενοχλούνται. Γιατί αυτές οι νότιες δυνάμεις κάνουν τα στραβά μάτια όσον αφορά εγκλήματα που διαπράττονται εκτός της γειτονιάς τους. Παρακολουθούν τα όσα τραγικά συμβαίνουν στην Ουκρανία σχεδόν αδιάφορα, «με έναν ανίσχυρο μηδενισμό, διερωτώμενες μόνον πώς μπορούν να επωφεληθούν».

Ωστόσο παρόμοια είναι, πλέον, και η στάση των ευρωπαϊκών κρατών. «Παραιτηθήκαμε από μακρινές κρίσεις. Οι φιλοδοξίες της Γαλλίας, της Βρετανίας και ακόμη και της Ρωσίας συρρικνώνονται σε σημείο που οι χώρες αυτές να είναι πλέον απλές δυνάμεις της γειτονιάς (τους). Απλώς, ενώ οι νότιες δυνάμεις αποδέχονται ότι αυτό είναι, οι πρώην αυτοκρατορίες της Ευρώπης εξακολουθούν να προσποιούνται ότι είναι κάτι παραπάνω», γράφει ο αρθρογράφος των FT.

Εξηγεί πως η στάση των νότιων δυνάμεων εδράζεται στη «Δυτική υποκρισία». Γνωρίζουν πως τα κράτη της Δύσης τείνουν να καθιστούν τα δικά τους προβλήματα διεθνή, χαρακτηρίζοντας, για παράδειγμα, τη σύρραξη στην Ουκρανία ως «πόλεμο για την παγκόσμια δημοκρατία». Συγχρόνως, όμως, οι νότιες δυνάμεις απορρίπτουν τον ισχυρισμό του Πούτιν ότι η Δύση ανάγκασε τη Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία με στόχο να την καταστρέψει.

Συνομιλώντας με τον Κούπερ, αξιωματούχος μιας νότιας δύναμης που διάκειται φιλικά απέναντι στη Ρωσία, του είπε πως καθώς οι ρωσικές δυνάμεις δέχονται ολοένα περισσότερη πίεση στην Ουκρανία, η κυβέρνησή του αποστασιοποιείται αθόρυβα. «Η χώρα του δεν είναι φιλορωσική ή αντιδυτική. Είναι απλώς υπέρ του εαυτού της. Οι νότιες δυνάμεις τείνουν να είναι εσωστρεφείς: ακόμη και οι ελίτ τους σπάνια ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Δεν ακούγονται σχεδόν καθόλου στο πλαίσιο του παγκόσμιου διαλόγου. Δεν εμπλέκονται σε ξένους πολέμους. Κατακλύζονται από βασικά εσωτερικά προβλήματα: να παρέχουν στους πολίτες τους τρόφιμα, ηλεκτρισμό και τουαλέτες. Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόζα ανησυχεί λιγότερο για τις ρωσικές σφαγές παρά για τους αντιπάλους του μέσα στο κυβερνών κόμμα του, το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο», συνοψίζει ο Κούπερ.

Αντιθέτως, οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, μέχρι πολύ πρόσφατα εξακολουθούσαν να έχουν παγκόσμιες φιλοδοξίες και σε αυτό το πλαίσιο συχνά αντιμετώπιζαν τις φτωχές χώρες «ως κυνηγότοπούς τους». Οι Βρετανοί έστειλαν στρατεύματα στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ και οι Γάλλοι στη Δυτική Αφρική, ενώ το 2011 καθαίρεσαν μαζί τον ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι. Οι Ρώσοι, από την πλευρά τους, ενεπλάκησαν σχεδόν παντού, από τη Συρία έως το Μάλι. «Ολοι τους, όμως, υπερέβαλαν. Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν εγκαταλείψει τις αποτυχημένες αποστολές τους στο εξωτερικό από το 2021. Ο βρετανικός στρατός είναι ο μικρότερος από την εποχή του Ναπολέοντα. Μόνο το 0,2% των βρετανικών στρατευμάτων εδρεύει στην Ασία ή την Ωκεανία. Η Βρετανία έφτασε στο τέλος του “μεγάλου παιχνιδιού” της, δήλωσε ο πρώην επικεφαλής του Υπουργείου Εξωτερικών, Σάιμον ΜακΝτόναλντ, στο περιοδικό New Statesman αυτόν τον μήνα», αναφέρει ενδεικτικά ο Κούπερ.

Το Λονδίνο μπορεί να εξακολουθεί να μιλάει για «Παγκόσμια Βρετανία» αλλά η πραγματικότητα, καλώς ή κακώς, είναι διαφορετική. Και η Γαλλία μπορεί να αυτοαποκαλείται «Ινδο-Ειρηνική δύναμη», βασιζόμενη στους 1,5 εκατ. πολίτες της που είναι διασκορπισμένοι σε διάφορα φτωχά νησιά αλλά, αναφερόμενος στον συσχετισμό δυνάμεων στο Ειρηνικό, ο αρχηγός του επιτελείου του γαλλικού Ναυτικού έκανε λόγο για ένα Citroen 2CV που παίρνει μέρος σε αγώνα της Formula 1.

Οσον αφορά το ΝΑΤΟ, η δυτική στρατιωτική συμμαχία περιορίζεται, πλέον, στην Ευρώπη, όπου δεν έχει πολεμήσει ποτέ

Παρομοίως, η Ρωσία εστίασε υπερβολικά στην Ουκρανία, τόσο που έχει αρχίσει να χάνει τον έλεγχο στην άλλη γειτονιά της, την Κεντρική Ασία.

Η Ρωσία φιλοδοξεί να καταστεί «ο μπαμπούλας της Δύσης, το οποίο είναι σαν μια ομάδα δεύτερης κατηγορίας να φαντάζεται ότι είναι αντίπαλος της Μάντσεστερ Σίτι», αναφέρει ο Κούπερ (ο οποίος υπήρξε και εξαιρετικός αθλητικογράφος). Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη γειτονική δύναμη της Ευρώπης ενδέχεται να είναι η Τουρκία, κυρίως λόγω της θέσης της, καθώς συνορεύει με τη Συρία και ελέγχει τις εξαγωγές σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας και το πέρασμα των προσφύγων από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη.

Με άλλα λόγια, έξω από τη γειτονιά τους, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις «επιδεικνύουν τον ίδιο ανίσχυρο μηδενισμό που αποδοκιμάζουν σε άλλες». Οταν άρχισαν οι εχθροπραξίες στο Χαρτούμ, οι Γάλλοι επιδίωξαν αποκλειστικά να απομακρύνουν από το Σουδάν τους ευρωπαίους πολίτες. Παρομοίως αρκέστηκαν να παρακολουθούν τον Μπασάρ αλ Ασαντ να κερδίζει, χρόνο με το χρόνο, τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία και να επανέρχεται σταδιακά στη διεθνή σκηνή. Πούλησαν στη Σαουδική Αραβία όπλα που αποδεκάτισαν την Υεμένη και έχουν εγκαταλείψει τους Παλαιστίνιους, όπως και την περιοχή Τιγκράι της βόρειας Αιθιοπίας, όπου ενδέχεται να έχουν σκοτωθεί περισσότεροι άνθρωποι από όσοι στην Ουκρανία.

«Η αδυναμία μας καθιστά παράλογη τη φαντασίωση του Πούτιν ότι η Δύση σχεδιάζει να εισβάλει στη Ρωσία και να την υποτάξει. Ούτε καν τους Ταλιμπάν δεν μπορούσαμε να υποτάξουμε. Υπάρχουν μόνον Παγκόσμια Κίνα και Παγκόσμιες ΗΠΑ (προς το παρόν), τίποτε άλλο. Εάν οι δύο υπερδυνάμεις συγκρουστούν για την Ταϊβάν, κάθε τοπική δύναμη σκοπεύει να παρακολουθεί από μακριά, αν και μόνο ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν αρκετά κυνικός για να το πει. Χαίρομαι που υποστηρίζουμε την Ουκρανία. Είναι το σωστό. Δεύτερον,  βοηθά τη Δύση: το να έχουμε έναν κοινό εχθρό δημιουργεί ενότητα, μειώνει την ανοησία και μας υπενθυμίζει ότι στην πραγματικότητα έχουμε κάποιες αξίες. Αλλά το κάνουμε μόνο επειδή ο Πούτιν σκοτώνει λευκούς ανθρώπους στη γειτονιά μας. Νοιαζόμαστε για την Υεμένη τόσο όσο νοιάζεται η Νότια Αφρική για την Ουκρανία», επισημαίνει ο Σάιμον Κούπερ, ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News