«Δικαιοσύνη στην αλήθεια» ήταν ίσως το σύνθημα-αίτημα που έκανε τη μεγαλύτερη αίσθηση, τις τελευταίες μέρες. Το προέταξε ο Δικηγορικός Σύλλογος Πάτρας στη σιωπηλή διαμαρτυρία του, κρατώντας σε μαύρες ταμπέλες τα ονόματα των ανθρώπων, φοιτητών κυρίως, που χάθηκαν στη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, αλλά και τα χρόνια τους, την ηλικία τους, τη σύντομη ζωή τους. Δικαιοσύνη ζητούν και χαροκαμένοι γονείς, πολλοί με περίσσευμα γενναιοδωρίας και γενναιότητας, στις συνεντεύξεις τους.

Το φορτίο της αλήθειας, μαζί με αυτό της άμεσης και πλήρους λογοδοσίας, στο δυστύχημα των 57 νεκρών επιχειρούν τώρα να σηκώσουν ανακριτές, εισαγγελείς, εν γένει δικαστικοί λειτουργοί στη Λάρισα, αλλά και στην Αθήνα. Το Protagon αναδεικνύει τις δύο πιο σημαντικές παραμέτρους στη φάση της δικαστικής διερεύνησης των ευθυνών, με φόντο την εγκεκαυμένη, έμπλεη οργής κοινωνική «ζώνη» σε ολόκληρη την επικράτεια.

Πόσο διάστημα εκτιμάται ότι θα διαρκέσει η έρευνα; Το χρονοδιάγραμμα της ανάκρισης έχει ως ορόσημο το Πάσχα, 47 ημέρες μετά την τραγωδία. Γνώστες επιμένουν ότι πριν από τη μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας ή ελάχιστες εβδομάδες έπειτα από αυτή, η έρευνα θα έχει περατωθεί, το κατηγορητήριο θα έχει λάβει την τελική του μορφή. Το 18μηνο της προσωρινής κράτησης, άλλωστε, ήδη τρέχει, με προφυλακιστέο τον μοιραίο σταθμάρχη Β.Σ.

Τα μέχρι σήμερα στοιχεία είναι επίσης επιβαρυντικά για τον αρμόδιο επιθεωρητή κυκλοφορίας, καθώς και άλλους δύο σταθμάρχες της Λάρισας. Τους έχουν ασκηθεί βαρύτατες διώξεις για διατάραξη της ασφάλειας συγκοινωνιών (επισύρει ποινές από δέκα χρόνια κάθειρξης έως ισόβια), για ανθρωποκτονίες κατά συρροήν από αμέλεια, τόσες όσα και τα θύματα της τραγωδίας, και για σωματικές βλάβες, αντιστοίχως.

Η συγκυρία του δυστυχήματος στην κοιλάδα των Τεμπών κατέστησε τις δικαστικές Αρχές της Λάρισας υπεύθυνες για τη διερεύνησή του, με εποπτεύοντα έναν εισαγγελικό λειτουργό που χαίρει γενικής εκτίμησης, τον Σταμάτη Δασκαλόπουλο, προϊστάμενο της εκεί Εισαγγελίας Εφετών. Η αποχώρηση του κ. Δασκαλόπουλου από το εισαγγελικό σώμα στα τέλη Ιουνίου δεν θα αφήσει πίσω της ανοικτή την υπόθεση, λένε οι ίδιες πηγές – και αυτό κρίνεται ως εξαιρετικά σημαντικό.

Την Παρασκευή, η σκυτάλη της ανακριτικής διαδικασίας πέρασε, μάλιστα, από τον πρώτο βαθμό (ανακρίτρια Σούρλα, προϊστάμενος Εισαγγελίας Πρωτοδικών Λάρισας Τζαμαλής) σε δυο ειδικούς εφέτες ανακριτές, τον Σωτήρη Μπακαΐνη ως τακτικό ανακριτή, με αναπληρώτρια τη Σοφία Λυμπεριάδου. Τους δικαστικούς όρισε η Ολομέλεια Εφετών Λάρισας, λόγω της σπουδαιότητας της υπόθεσης, παρά τους φόβους συγγενών ότι η διαδικασία μπορεί να βαλτώσει σε αυτό το μονοπάτι.

Στην ταχύτητα και στη διαφάνεια της έρευνας έδωσε βαρύτητα και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός κατά τη συνάντηση που είχε την Παρασκευή με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η έρευνα για τα αίτια της τραγωδίας θα γίνει με διαφάνεια και ταχύτητα για να αποδοθεί δικαιοσύνη» είπε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στο διάστημα αυτό, η Λάρισα δεν θα είναι πάντως ο μοναδικός πυρήνας εξελίξεων στην υπόθεση των Τεμπών. Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος, θεωρώντας προφανώς σταυρικό το χρονικό σημείο του δυστυχήματος, φέρεται διατεθειμένος να πάρει στα χέρια του δικογραφίες του παρελθόντος, οι οποίες και έχουν σχηματισθεί ύστερα από θανατηφόρα σιδηροδρομικά συμβάντα. Ήδη, με μια κίνηση που προκάλεσε έντονη συζήτηση, ζήτησε από τις Αρχές της Θεσσαλονίκης τον φάκελο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στο Αδενδρο το 2017. Δυστύχημα που πολλοί θεωρούν ως κακό προάγγελο των Τεμπών.

Πόσο πιθανό είναι να επεκταθούν οι διώξεις σε κεντρικό επίπεδο; Η «αιτιώδης συνάφεια» θεωρείται το κλειδί των ερευνών, σύμφωνα με έγκυρες πηγές. Αν προκύψουν κατά την ανάκριση πλημμέλειες –σε σχέση, πάντα, με τη συνθήκη του δυστυχήματος– που αγγίζουν πρόσωπα σε κεντρικό επίπεδο, η ανάκριση θα προχωρήσει ως οφείλει και σε αυτά.

Οσο για τα πρόσωπα που έχουν κατά καιρούς συμμετάσχει σε διοικητικά σχήματα στον κόσμο του σιδηροδρόμου, βρίσκονται στο μικροσκόπιο της Οικονομικής Εισαγγελίας, με επικεφαλής τον Χρήστο Μπαρδάκη. Η τρέχουσα έρευνα (η αφετηρία της οποίας, σημειωτέον, δεν ήταν η τραγωδία στα Τέμπη, εντοπίζεται πολύ νωρίτερα, με αφορμή καταγγελία) αφορά τέσσερις συμβάσεις με βασικό θεματικό άξονα την ηλεκτροκίνηση-τηλεδιοίκηση κατά τα έτη 2005 (Πειραιάς – Αθήνα – Τρεις Γέφυρες – ΣΚΑ – Ανω Λιόσια), 2013 (δύο συμβάσεις, Αχαρνές – Τιθορέα και Τιθορέα – Δομοκός) και 2015 (διπλή γραμμή Πειραιάς – Αθήνα).

Το Protagon είναι σε θέση να γνωρίζει ότι η Οικονομική Εισαγγελία θα επιχειρήσει βουτιά και σε άλλες συμβάσεις του παρελθόντος που τυχόν κρύβουν προβλήματα, παραβάσεις, ατασθαλίες. Ο έλεγχος θα βασιστεί κυρίως στο αρχείο της πάλαι ποτέ Εισαγγελίας Διαφθοράς, η οποία και έχει πλέον συγχωνευθεί με την Οικονομική Εισαγγελία.

Κατά το παρελθόν, στα χέρια των οικονομικών εισαγγελέων είχε βρεθεί και η περιώνυμη σύμβαση 717 της ΕΡΓΟΣΕ για την αναβάθμιση του συστήματος, κρίθηκε ωστόσο σκόπιμο να αρχειοθετηθεί. Πηγές τονίζουν ότι οι Αρχές, έχοντας στα χέρια τους πόρισμα που κατήρτισαν επιθεωρητές-ελεγκτές της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (στο οποίο καταγράφονταν καθυστερήσεις και αποδίδονταν πειθαρχικές ευθύνες, με σχετικό πρόστιμο διόλου αμελητέο), έκριναν ότι δεν ήταν δυνατό να στοιχειοθετηθεί το αδίκημα της απιστίας για τους υπευθύνους της ΕΡΓΟΣΕ, καθώς τα ποσά που διαχειρίζονταν δεν προέρχονταν από τα ταμεία της ΕΡΓΟΣΕ, αλλά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, κορβανά της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας. Ζημία είχε εντοπιστεί, ύψους 3.332.000 ευρώ, πλην όμως οι αρμόδιοι έκριναν ότι το τελικό όφελος του έργου είχε τη δύναμη να την αποσβέσει. Οι καθυστερήσεις αποδίδονταν κυρίως σε τεχνικές δυσκολίες, και πάντως απουσία δόλου – κομβικού στοιχείου για την τελική κρίση.

Η ιστορία αυτή, και το φαινομενικά παράδοξό της, κανονικά δεν θα είχε συνέχεια. Ανώνυμη καταγγελία τον Μάιο του 2022, όμως, και δεδομένου ότι το έργο είναι συγχρηματοδοτούμενο (χρηματοδότηση άνω του 80% εκπορεύεται από ευρωπαϊκά κονδύλια), έθεσε την έρευνα σε νέα τροχιά και από το «μηδέν»: αυτή τη φορά από το γραφείο του έλληνα Ευρωπαίου Εισαγγελέα, Δημήτρη Ζημιανίτη. Θα συνεχιστεί και μετά την αλλαγή φρουράς (η θητεία του κ. Ζημιανίτη ολοκληρώνεται), περί τον Απρίλιο, με νέο πρόσωπο στον θεσμό. Ειδικοί επιστήμονες, οικονομολόγοι-αναλυτές, θέτουν επί τάπητος κατά την τρέχουσα φάση τη σύμβαση, που ενδεχομένως μας εκθέσει και από οικονομικής πλευράς, με κακοδιαχείριση κοινοτικού χρήματος.

Το δικό της στίγμα στις έρευνες δίνει και η Αρχή για την Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Μαύρου Χρήματος: ο επικεφαλής της, Χαράλαμπος Βουρλιώτης, επίτιμος αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, έχει δώσει εντολή οικονομικού ελέγχου τόσο στον ΟΣΕ και τις θυγατρικές του, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, όσο και στην εταιρεία Hellenic Train, επιφορτισμένης με το έργο μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων. Στόχος: τυχόν μίζες και η νομιμοποίηση παράνομων εσόδων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News