Ο Mikeius είναι ένας από τους πλέον γνωστούς YouΤuber των τελευταίων ετών. Εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά βλέπουν εδώ και χρόνια τα βίντεο του και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας αγνοούν παντελώς την παρουσία του. Είναι ο σταρ ενός κόσμου που όλο και μεγαλώνει. Τον τελευταίο χρόνο λοιπόν, ο Mikeius (ή αν θέλετε Μιχάλης) έχει καταφέρει κάτι ιδιαίτερο: να γίνει ο «κουλ» εκπρόσωπος της Επιστήμης και του ορθολογισμού στην αφιλόξενη αρένα του ελληνικού YouΤube.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή…
Πριν αρκετά χρόνια, το YouΤube χτύπησε την πόρτα της μέσης ελληνικής οικογένειας. Παρουσίασε τον εαυτό του με τα καλύτερα λόγια και ανέλυσε τα προτερήματά του. Ο νεαρός γιος της οικογένειας εντυπωσιάστηκε, ο πατέρας άρχισε να το σκέφτεται ενώ η μητέρα διατύπωνε ερωτήσεις ρίχνοντας παράλληλα κλεφτές ματιές στην τηλεόραση που έστεκε υπεροπτικά στο κέντρο του δωματίου.
Πλέον, το YouΤube έχει γίνει κυρίαρχο Μέσο μετάδοσης πληροφορίας αλλά και ψυχαγωγίας. Οι αστέρες του, «παρελαύνουν» κάθε ώρα και στιγμή στις οθόνες μας. Και εκεί, ανάμεσα σε ράπερ με τατουάζ, μάγειρες επίσης με τατουάζ, τηλεοπτικές περσόνες που μας περιγράφουν τις ζωές τους και χιουμοριστικά βίντεο χαμηλού επιπέδου, υπάρχει ένας τύπος που διηγείται ιστορίες για τον Δαρβινισμό, τα εμβόλια, τον Αϊνστάιν, την «εφεύρεση» του Χρόνου και την ανθρώπινη νίκη επί της πείνας.
Η εκπομπή «What the Fact» αποτελεί μια όαση ορθολογισμού στην διάχυτη ελαφρότητα του ελληνικού YouΤube. Εχοντας την αναγνώριση ενός πρώην «κάφρου», o Μikeius, που κέρδισε δημοφιλία μοιράζοντας ατάκες, ορθολογιστικές προσεγγίσεις αλλά και βρισιές (μέσα από την εκπομπή «ΜΠΡΑΦ») έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί την περσόνα του για να δείξει σε χιλιάδες πιτσιρίκια ότι η Eπιστήμη μπορεί να βγει από τα σκονισμένα εγχειρίδια και να γίνει μια ιστορία που αξίζει να ακούσεις.
Συναντήσαμε τον Μιχάλη ένα μεσημέρι στο μικρό στούντιο όπου γυρίζει την εκπομπή «What the Fact». Καθίσαμε απέναντι από μία μεγάλη τηλεόραση, αρκετά παιχνίδια για το Play Station και δύο αφίσες του National Geographic και συμφωνήσαμε να μιλήσουμε για όλα. «Αλλά καλύτερα να επικεντρωθούμε σε αυτό που γίνεται τώρα. Είναι το πιο σημαντικό», είπαμε.
Για τον Μιχάλη, όλα ξεκίνησαν από ένα blog. «Εκεί δημοσίευα κάποια κείμενα προκειμένου ουσιαστικά να γελάω με τους φίλους μου. Από εκεί με προσέγγισαν από το “Comedy Lab” και τους παρουσίασα την ιδέα μου για το “ΜΠΡΑΦ”» μας είπε. Για όσους δεν γνωρίζουν, το «ΜΠΡΑΦ» ήταν για χρόνια η πιο επιτυχημένη εκπομπή του ελληνικού YouΤube. Σύντομα βίντεο που προσέγγιζαν θέματα της καθημερινότητας και όχι μόνο με ένα μείγμα βιτριολικού χιούμορ, ατόφιας καφρίλας αλλά και διατυπώσεων με στοιχεία ορθολογισμού, ανθρωπισμού και λογικού θετικισμού. Ναι, όλα αυτά μαζί.
Κάναμε στον Μιχάλη την ερώτηση που σίγουρα έχει βαρεθεί να ακούει: «Γιατί σταμάτησες το “ΜΠΡΑΦ”;». «56 επεισόδια; Κάποια στιγμή ξεμένεις και από ιδέες» μας είπε αρχικά. Μετά συμπλήρωσε: «Νοιώθω ότι έκλεισε τον κύκλο του. Ισως έκανα άλλη μια σεζόν αλλά το ξεκίνησα και είδα ότι το γράψιμο δεν μου βγαίνει όπως μου έβγαινε. Τελειώνουν οι ιδέες και επίσης έχω μεγαλώσει».
Μετά το «ΜΠΡΑΦ» ακολούθησαν μία σειρά από επιτυχημένες και όχι τόσο επιτυχημένες εκπομπές. «Ε, κάπως πρέπει να βγάλουμε και τα προς το ζην» εξήγησε χαμογελώντας. Και κάπου εκεί, περίπου έναν χρόνο πριν, ήρθε η ιδέα για το «What the Fact», μία επιστημονική εκπομπή διαφορετική από τις άλλες.
«Εσύ από τις προηγούμενες εκπομπές σου είχες αποκτήσει ένα κοινό που ήταν κυρίως νεανικό. Δεν φοβήθηκες να κάνεις μια εκπομπή επιστημονικού χαρακτήρα;» τον ρωτήσαμε.
«Όχι δεν φοβήθηκα», ήταν η απάντηση. «Από την αρχή γνώριζα τι έκανα και επίσης ήξερα ότι αυτή η εκπομπή ίσως ήταν η τελευταία μου. Οπότε το έκανα για εμένα, ήταν το όνειρό μου να κάνω μια εκπομπή εκλαϊκευμένης Επιστήμης. Επίσης είπα ότι “σε ακολουθούν που σε ακολουθούν τόσα πιτσιρίκια, ας ξεστραβωθούν και λίγο”. Αν ήμουν πιτσιρικάς, θα μου άρεσε ο τύπος που έβλεπα στο Γυμνάσιο να βρίζει, ξαφνικά να με βάλει κάτω και να μου δείξει κάτι τέτοιο».
Η αλήθεια είναι ότι ένα παιδί που κάνει τα πρώτα του διαδικτυακά «βήματα» είναι πολύ εύκολο να πέσει πάνω σε βίντεο με θεωρίες συνωμοσίας και αντιεπιστημονικά κηρύγματα. «Αυτό ακριβώς ήταν το κίνητρό μου για τον “Σκεπτικό Κάφρο”» μας είπε ο Mikeius αναφερόμενος σε προηγούμενη εκπομπή στην οποία κατέρριπτε θεωρίες συνωμοσίας (δείτε κάτω). «Επρεπε επιτέλους να υπάρξει ένας αντίλογος σε όλες αυτές τις βλακείες. Γιατί τα πιτσιρίκια που καταλήγουν σε συνωμοσιολογικά βίντεο είναι παιδιά που όντως έχουν αναζητήσεις και τους ενδιαφέρει να μάθουν κάτι παραπάνω. Ουσιαστικά τα ενδιαφέρει η Επιστήμη και δεν το ξέρουν. Ετσι καταλήγουν στην ψευδοεπιστήμη».
«Υπάρχει όμως κάτι που κάνει λάθος η επιστημονική κοινότητα γενικότερα και πολλοί νέοι περνούν στην άλλη πλευρά;» ρωτήσαμε.
Η απάντησή του: «Η επιστήμη του ανθρωπισμού και του σκεπτικισμού χρειάζεται μαζί της τις τέχνες. Χρειάζεται ακόμα και εκπροσώπους που να είναι celebrities, να κάνουν την Επιστήμη πιο sexy» .
Σε σχέση με το «What the Fact», o Μιχάλης μας είπε ότι αντλεί την θεματολογία του από βιβλία που έχει διαβάσει ή ντοκιμαντέρ που έχει δει. «Προσπαθώ τα θέματά μου να είναι όσο λιγότερο βαρετά γίνεται. Εγώ δεν είμαι δάσκαλος, όποτε έχω την πολυτέλεια να μην ασχολούμαι με τα πρακτικά. Τα θέματα είναι κατά βάση επιστημονικά και παρεμβάλλω μικρές ιστορίες για άγνωστες εφευρέσεις».
Οσο για τις πηγές του; «Ας πούμε για το βίντεο με την πείνα (δείτε κάτω), πηγές μου ήταν κυρίως το “Enlightenment Now” του Στίβεν Πίνκερ και το “The Rational Optimist” του Ματ Ρίντλεϊ. Επίσης ψάχνω στοιχεία στο Διαδίκτυο και αν υπάρχει ανάγκη μιλάω με κάποιους “ειδικούς”».
«Υπάρχουν τόσα παιδιά που είναι έτοιμα να ακούσουν κάθε σου κουβέντα. Δεν νοιώθεις μια μεγαλύτερη ευθύνη όταν καταπιάνεσαι με ένα σοβαρό θέμα;» τον ρωτήσαμε. «Φυσικά έχω ευθύνη όμως τα θέματα που διαλέγω πάντα είναι τεκμηριωμένα και δεν υφίσταται θέμα άποψης. Εκφράζω την θέση της επιστημονικής κοινότητας. Οπότε, σε όποιον έχει “αντιρρήσεις” λέω απλά “μην πυροβολείς τον αγγελιοφόρο”».
Ένα από τα καλύτερα και πιο επίκαιρα βίντεο του Mikeius είναι αυτό για τα εμβόλια (δείτε κάτω).«Ειδικά για το βίντεο με τα εμβόλια είπα ότι πρέπει να εκμεταλλευτώ τη δημοφιλία μου για καλό σκοπό. Να ακούσουν τα πιτσιρίκια κάτι από κάποιον που ας πούμε εμπιστεύονται» μας είπε ο ίδιος.
Ισως αναρωτιέστε αν κάποιος σαν τον Μιχάλη μπορεί να ζήσει από τα βίντεό του. «Τα χρήματα στο YouΤube έρχονται όπως, για παράδειγμα, τα χρήματα στο ραδιόφωνο» μας εξήγησε ο ίδιος. «Ψάχνεις να βρεις κάποιον χορηγό αφού τα χρήματα από τις διαφημίσεις στο YouΤube είναι ελάχιστα. Οπότε τα έσοδα είναι κατά βάση από χορηγίες και τοποθέτηση προϊόντων. Δεν είναι εύκολο αλλά αν έχει καλά νούμερα, για ένα διάστημα μπορείς να ζήσεις έτσι…».
Εχει όμως μέλλον αυτό το Μέσο; «Σίγουρα το YouΤube έχει φτάσει σε ένα τέλμα» αναγνώρισε και ο Mikeius. «Εγώ άργησα να το παρατηρήσω αλλά η αλήθεια είναι ότι πλέον κατά βάση βλέπεις βίντεο με ανθρώπους να δοκιμάζουν ιαπωνικά γλυκά (και εγώ το έχω κάνει), άλλους που αντιδρούν σε εκπομπές ακριβώς όπως τα μεσημεριανάδικα στην τηλεόραση και άλλους που “κράζουν” κακές ταινίες…»
» Ενα από τα πράγματα που είμαστε υπερήφανοι είναι ότι το “What the Fact” μπορεί να υπάρχει σε αυτόν τον χώρο. Οτι ο πιτσιρικάς αφήνει για πέντε λεπτά την εβδομάδα τα κουτσομπολίστικα και ξεστραβώνεται για τον Νίκολα Τέσλα και τον Τόμας Εντισον».
Ενώ η ώρα για το επόμενο γύρισμα του «What the Fact » πλησίαζε και τα φώτα είχαν αρχίσει να ζεσταίνονται, ρωτήσαμε τον Μιχάλη πότε θεωρεί ότι το κοινό του έδωσε τη μεγαλύτερη χαρά όσο καιρό κάνει την εκπομπή. Αφού το σκέφτηκε λίγο, μας απάντησε: «Είχα ακούσει για κάποιους μαθητές που είχαν κάνει σκονάκι με επεισόδιο μου και για καθηγητές που έδειχναν βίντεο μου στο σχολείο. Επίσης υπάρχουν γονείς που βλέπουν κάθε Πέμπτη τα βίντεο με τα παιδιά τους».
» Το πιο ωραίο μήνυμα που έχω λάβει ήταν από έναν πιτσιρικά που μου έλεγε ότι ήταν στο σχολείο και ψιλοκοιμόταν μέχρι που άκουσε το όνομα Λαβουαζιέ και επειδή το είχε ακούσει σε επεισόδιό μου, σήκωσε το κεφάλι και παρακολούθησε το μάθημα. Αν έχει μία αποστολή η εκπομπή, είναι αυτή: το “κουλ” παιδί της τάξης να μην είναι μόνο αυτός που πετάει αστεία και δεν προσέχει το μάθημα. Το “κουλ” παιδί της τάξης να είναι και αυτός που κάθεται στο πρώτο θρανίο και σηκώνει το χέρι για ερωτήσεις».
Υ.Γ.: Τρία επίσης αξιοσημείωτα ελληνικά επιστημονικά κανάλια του YouTube είναι τα εξής: The Mad Sc1ent1st , Astronio , Καθημερινή Φυσική
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News