Με πρωτοκλασάτο μυθιστόρημα του Σταντάλ συγκρίνει τη ζωή του Εμανουέλ Μακρόν ο Τζάναν Γκάνες των Financial Times. Ο οξυδερκής βρετανός αρθρογράφος γράφει πως ο πρωταγωνιστής του άρχισε να καθίσταται ολοένα πιο τολμηρός, καθώς ανερχόταν τις βαθμίδες της ιεραρχίας.

«Παντρεύεται όποια του αρέσει, ευτυχώς. Εντάσσεται στην Rothschild, παρότι ένα τραπεζικό κραχ στρέφει την κοινή γνώμη ενάντια στους χρηματοπιστωτικούς συμβούλους. Συστήνει ένα κόμμα, του δίνει τα αρχικά του και κερδίζει το μεγαλύτερο άμεσα αιρετό αξίωμα στην Ευρώπη […] Η πιο πρόσφατη απόφασή του – να δώσει στην Ακροδεξιά μια πρώιμη ευκαιρία να κυβερνήσει – θα καταχωρηθεί μαζί με αυτές τις πεισματικές πράξεις», γράφει ο Γκανές. Ωστόσο ο ίδιος θεωρεί πως η απόφαση του γάλλου προέδρου να διαλύσει την εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία, «είναι έργο ψυχρής λογικής».

Σε αυτό το πλαίσιο ο Εμανουέλ Μακρόν φέρεται να σκέφτηκε πως «η καλύτερη τελευταία ελπίδα ενάντια στο λαϊκισμό στην Ευρώπη είναι η έκθεσή του στη διακυβέρνηση». Οπως εξηγεί ο αρθρογράφος των Financial Times η τριβή με τη διακυβέρνηση θα μπορούσε να αναγκάσει τα αντισυστημικά κόμματα να αλλάξουν τη στάση τους, όπως έκανε η Τζόρτζα Μελόνι στην Ιταλία. Θα μπορούσε επίσης να αποκαλύψει την ανικανότητα και το θράσος τους, όπως συνέβη στη Βρετανία με τον Μπόρις Τζόνσον. Δύναται, όμως, να μην συμβεί τίποτα από τα δύο, «με την εξουσία ούτε να δαμάζει ούτε να ντροπιάζει» τον Εθνικό Συναγερμό στην προκειμένη περίπτωση, όπως συνέβη με το Fidesz και τον Βίκτορ Ορμπαν. Ωστόσο αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως όποιος κυβερνά, αναπόφευκτα αποξενώνει ψηφοφόρους με συγκεκριμένες αποφάσεις.

Ο Γκανές σημειώνει πως στην παρούσα φάση, σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, οι λαϊκιστικές δυνάμεις είναι αρκετά επιτυχημένες και ισχυρές, ώστε να μπορούν να ηλεκτρίζουν την ατμόσφαιρα και να υποστηρίζουν ότι υπάρχουν απλές λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα, αλλά όχι τόσο επιτυχημένες και ισχυρές ώστε να καλούνται, πλέον, να κυβερνήσουν. «Το κατεστημένο έχει ένα ιστορικό και όλα τα ιστορικά είναι ατελή. Οι εχθροί του δεν φέρουν τέτοια βάρη. Η διαμάχη μεταξύ των δύο πλευρών είναι, με την ορολογία του Πενταγώνου, ασύμμετρη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο βρετανός δημοσιογράφος.

Προς επίρρωση του συλλογισμού του σημειώνει πως πολιτικές δυνάμεις που τείνουν προς την Ακροδεξιά και είτε κυβερνούν μόνες τους, όπως το Fidesz του Ορμπαν, είτε υποστηρίζουν κυβερνητικούς συνασπισμούς, όπως οι Σουηδοί Δημοκράτες, δεν τα πήγαν καλά στις ευρωεκλογές. «Αυτή είναι η βαρυτική δύναμη που παρασύρει τους κυρίαρχους πολιτικούς προς τα κάτω. Η κυβέρνηση τραβάει την προσοχή όλο το εικοσιτετράωρο […] κυρίως φέρει το βάρος της λήψης αποφάσεων που κοστίζουν χρήματα στους ψηφοφόρους», σημειώνει ο Γκανές. «Καθώς δεν χρειάστηκε ποτέ να δοκιμαστούν στην πράξη, οι λαϊκιστικές ιδέες έχουν μια επίπλαστη αξιοπιστία. Μόνο μια θητεία στη διακυβέρνηση θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό», προσθέτει.

Υπάρχει, όμως, ένα αντεπιχείρημα που θα μπορούσε να κλονίσει την παραπάνω επιχειρηματολογία και είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Εκτελώντας χρέη προέδρου, κατέστη κάθε άλλο παρά μετριοπαθής ενώ έδειξε σε όλον τον κόσμο και τον χειρότερό του εαυτό, ωστόσο εξακολουθεί να έχει πολλές πιθανότητες να αναλάβει εκ νέου την προεδρία των ΗΠΑ. «Αλήθεια», παραδέχεται ο Γκανές. «Αλλά η Ευρώπη προς το παρόν είναι διαφορετική. Οι περισσότερες από τις δημοκρατίες της δεν είναι τόσο διχασμένες όσο η αμερικανική […] η κακή διακυβέρνηση θα δυσφήμιζε έναν ηγέτη στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου», συμπληρώνει, επικαλούμενος εκ νέου την κατάληξη του Μπόρις Τζόνσον.

Ενα καλύτερο επιχείρημα είναι ότι, μόλις αναλάβουν τα καθήκοντά τους, οι λαϊκιστές θα μπορούσαν να αποπειραθούν να αλλάξουν το σύστημα, ώστε να παραμείνουν στην εξουσία ή να κάνουν τόσο επιβλαβές που θα εξάλειφε τα όποια οφέλη από την έκθεσή τους στη διακυβέρνηση (όπως συνέβη στη Βρετανία με το Brexit).

«Είναι ένα επιχείρημα υπολογίσιμο. Σε έναν ιδανικό κόσμο, το να έρθουν κοντά στην εξουσία θα ήταν αρκετό για να χάσουν ψηφοφόρους οι λαϊκιστές. Ο Μακρόν θέλει η Γαλλία να σκεφτεί να έχει έναν πρωθυπουργό του Εθνικού Συναγερμού (RN) και να τον αποδοκιμάσει. Αλλά δεν θα είχε πάρει την απόφαση να προκηρύξει εκλογές, εάν δεν διέκρινε τίποτα το εποικοδομητικό σε μια νίκη του RN. Κάποια στιγμή, οι ψηφοφόροι πρέπει να ζήσουν με τις συνέπειες των δηλωμένων επιθυμιών τους», γράφει ο Γκανές.

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του ο αρθρογράφος των Financial Times επικαλείται τη σημασία που απέκτησε η επιχειρηματολογία – με στόχο την πρόοδο και την αποκάλυψη της αλήθειας – στο πλαίσιο του δυτικού πολιτισμού, αρχίζοντας από την εποχή του Σωκράτη. Ωστόσο το ότι η Ευρώπη βίωσε δεκαετίες μετριοπαθούς πολιτικής ζωής από το 1945 και έπειτα, δεν οφείλετο τόσο στα όποια επιχειρήματα όσο στη συλλογική μνήμη (η οποία, πλέον, έχει σχεδόν εκλείψει) όσον αφορά τα δεινά που έπληξαν τα κράτη, όταν οι πολίτες τους ψήφισαν κόμματα που χαρακτηρίζονταν ως αντισυστημικά.

«Ενδεχομένως να μην υπάρχει ασφαλής τρόπος να χορηγηθεί μια ελεγχόμενη δόση (κυβερνώντος ακροδεξιού λαϊκισμού). Αλλά το στάτους κβο, στο οποίο οι λαϊκιστές είναι στην τηλεόραση, στη σκηνή, δίχως να φέρουν καμία ευθύνη, δεν είναι ανεκτό. Η απόφαση του Μακρόν για εκλογές θα χαρακτηριστεί ως ακόμη ένα εξωφρενικό στοίχημα από ένα σχεδόν μυθιστορηματικό μοιραίο άνθρωπο. Στην πραγματικότητα ενδέχεται να ήταν το πιο συνετό πράγμα που μπορούσε να κάνει», καταλήγει ο Γκανές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News