Περισσότερο από υποχρεωτικό, είναι απαραίτητο να φοράμε όλοι μάσκα, ούτως ώστε να περιοριστεί ο ανεξέλεγκτος ρυθμός διάδοσης του κορονοϊού. Η μάσκα, μαζί με τη φυσική αποστασιοποίηση, αποτελούν τα μοναδικά όπλα που έχουμε ως ανθρωπότητα στο σύνολό μας για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία, τουλάχιστον προς το παρόν, περιορίζοντας σημαντικά τις πιθανότητες να προσβληθούμε από τον ιό ή να τον μεταδώσουμε σε άλλους.

Αφότου έκανε την εμφάνισή του ο κορονοϊός και άρχισε την επέλασή του ανά τον πλανήτη, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο αναγκαστήκαμε να απαρνηθούμε τις επαφές και τα αγγίγματα, τις χειραψίες, τα φιλιά και τις αγκαλιές, ακόμα και τα χτυπήματα στην πλάτη.

Τώρα, καθώς το δεύτερο, σφοδρότερο, κύμα της πανδημίας πλήττει ολόκληρη την Ευρώπη και οι ηγέτες των χωρών της ανακοινώνουν ο ένας μετά τον άλλον την επιβολή μιας νέας, χειμερινής, μετά την εαρινή, καραντίνας, πρέπει να απαρνηθούμε και τα πρόσωπα των συνανθρώπων μας λόγω της καθολικής χρήσης μάσκας.

Ανεξαρτήτως ηλικίας, καλούμαστε και πρέπει να συμμορφωθούμε με τις υποδείξεις των ειδικών για το καλό όλων μας. Συγχρόνως, όμως, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη νέα στέρηση, κατ’ αρχάς συνειδητοποιώντας την και στη συνέχεια αναζητώντας νέες επικοινωνιακές και σχεσιακές στρατηγικές, με στόχο να περισώσουμε «την αξία της δι-υποκειμενικότητας (την αξία) εκείνου του διαλόγου “πρόσωπο με πρόσωπο” που ο φιλόσοφος Εμανουέλ Λεβινάς θέτει ως θεμέλιο του ανθρώπινου», υπενθυμίζει σε κείμενό του στην ιταλική La Repubblica ο Βιτόριο Λιντζάρντι.

Ο διακεκριμένος ιταλός ψυχαναλυτής, ψυχίατρος και ακαδημαϊκός, μας πληροφορεί πως ένα τμήμα του εγκεφάλου μας φέρει την ευθύνη για την αναγνώριση των προσώπων, επιτρέποντας στα μικρά παιδιά, για παράδειγμα, να αποκωδικοποιούν, χάρη στο χαμόγελο, τις εκφράσεις όλων όσοι τα φροντίζουν ή παίζουν μαζί τους. Μόνον με τον καιρό αναπτύσσεται η ικανότητά μας να διαβάζουμε τις εκφράσεις των ματιών, ενώ το πρόσωπο του άλλου μάς παρέχει πληροφορίες και για εκείνον και για εμάς τους ίδιους, από τη στιγμή που στο πρόσωπό του καθρεφτίζεται το δικό μας πρόσωπο.

Ως ενήλικοι, μεταξύ των ερεθισμάτων που δεχόμαστε, τα πρόσωπα είναι τα πλέον διαφωτιστικά, καθώς αρκεί μια ματιά για να αντιληφθούμε την ηλικία, το φύλο και τη διάθεση του άλλου. Πέρα, όμως, από το να αναγνωρίζουμε τα πρόσωπα, έχουμε ανάγκη και να τα ανακαλύπτουμε. «Ετσι γεννιούνται συχνά οι έρωτες», εξερευνώντας το πρόσωπο του άλλου, εξηγεί ο ιταλός ειδικός, αναφέροντας πως ένας ασθενής του τού επισήμανε ότι τους τελευταίους μήνες η μοναξιά που αισθάνεται αυξήθηκε περαιτέρω, επειδή δεν μπορούσε να δει και να περιεργαστεί τα πρόσωπα άλλων ανθρώπων, επειδή στερήθηκε το χαμόγελο των αγνώστων.

Σύμφωνα με τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους ο έρωτας είναι μια φανταστική λοίμωξη που μεταδίδεται με το βλέμμα

Η καθολική χρήση μάσκας συνεπάγεται τη στέρηση, την απουσία του προσώπου του ανθρώπου που μας φτιάχνει έναν καφέ, που μας πουλάει ένα καρβέλι ψωμί, που μας επισκέπτεται, που μας φροντίζει ή που μας κάνει μια ερώτηση στον δρόμο.

«Η μασκαρεμένη αλληλεπίδραση περιπλέκει τις αναγνωρίσεις, τις εκφράσεις συμπόνιας, τον κατοπτρισμό […] Το πρόσωπο είναι το μόνο που έχουμε», εξηγεί ο Λιντζάρντι, υπενθυμίζοντας πως κάποτε το να καλύπτει κανείς το πρόσωπό του ήταν παράνομο, ενώ σήμερα παράνομη είναι η αποκάλυψή του.

Η αναστολή των χαμόγελου και η κάλυψη των προσώπου αναμφίβολα μας πλήττουν, στερώντας μας τη δυνατότητα της αμοιβαίας αναγνώρισης. Συγχρόνως, όμως, ενισχυόμαστε με άλλες αρετές, όπως ο αλτρουισμός, η αξιολόγηση του κινδύνου, η (αυτο)προστασία και η αίσθηση της (αυτο)αποτελεσματικότητας.

«Η ανάγκη απόκρυψης του στόματος ενισχύει την επικοινωνία με τα μάτια, τα οποία, όπως επιβεβαιώνουν τα τεστ δεξιοτήτων διανοητικοποίησης, αποτελούν το κύριο σημείο πρόσβασης στον εσωτερικό κόσμο, τον δικό μας και των άλλων. Σύμφωνα με τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, ο έρωτας είναι μια φανταστική λοίμωξη που μεταδίδεται με το βλέμμα. Ας ξεκινήσουμε από εκεί, από τη μετάδοση τού να κοιταζόμαστε στα μάτια», προτρέπει ο ιταλός γιατρός, ενόψει του δύσκολου, όπως διαγράφεται, χειμώνα που έρχεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News