Σε μία από τις εμφανίσεις του στο σόου του Στίβεν Κόλμπερτ, ο Μπαράκ Ομπάμα πέρασε από μια φανταστική «συνέντευξη» για την επόμενη δουλειά του. «Βλέπω ότι δεν πήρατε καμία προαγωγή τα τελευταία οκτώ χρόνια στη δουλειά σας», του είπε ο παρουσιαστής και ο Ομπάμα απάντησε: «Η αλήθεια είναι ότι στην τελευταία μου δουλειά δεν υπήρχε μεγάλο περιθώριο ανέλιξης». 

Ο Ομπάμα υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που εμφανίστηκε σε σχεδόν όλες τις εκπομπές του είδους, απάντησε στις ερωτήσεις του Κόλμπερτ, διάβασε ο ίδιος τα «πιο κακιασμένα tweets που έχουν γίνει γι’ αυτόν» στον Τζίμι Κίμελ και τραγούδησε με την μπάντα του Τζίμι Φάλον. Προφανώς, ο αυτοσαρκασμός, το χιούμορ και η άνεση δεν αρκούν από μόνα τους για να είναι κανείς καλός πρόεδρος των ΗΠΑ, βοηθάνε όμως.

Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν είχε, φυσικά, την ανάγκη του Κόλμπερτ για να βρει δουλειά. Εχει πολλές δουλειές. Ανάμεσα σε άλλα, γράφει βιβλία, κάνει ντοκιμαντέρ για το Netflix και ασχολείται με το Obama Foundation Leaders, αυτό που τον έφερε ξανά και στην Ελλάδα αυτές τις ημέρες: την Πέμπτη 22 Ιουνίου θα μιλήσει στο SNF Nostos Conference 2023 για τους τρόπους ενίσχυσης της δημοκρατίας και τη σημασία στήριξης της επόμενης γενιάς ηγετών (δείτε εδώ το πρόγραμμα της επίσκεψής του στην Αθήνα).

Ο Ομπάμα ήταν ο πρώτος πρόεδρος μετά τον Γούντροου Ουίλσον που επέλεξε να παραμείνει στην Ουάσινγκτον μετά τη λήξη και της δεύτερης θητείας του, κυρίως για να τελειώσει η μικρότερη κόρη του, Σάσα, το σχολείο εκεί. Αγόρασε ένα σπίτι με εννέα υπνοδωμάτια στην περιοχή Καλοράμα και, παρότι στην τελευταία του συνέντευξη Τύπου ως πρόεδρος είχε πει ότι δεν θα συνεχίσει να εμπλέκεται ενεργά στην πολιτική, είχε διευκρινίσει ότι «υπάρχουν αρκετές πιθανές εξελίξεις που μπορούν να ανατρέψουν αυτή την απόφαση».

Ανάμεσα σε αυτές τις «πιθανές εξελίξεις» παρέθεσε τη συνέχιση της συστηματικής διάκρισης των ανθρώπων, τη δημιουργία εμποδίων στις αδιάβλητες εκλογές και κάθε προσπάθεια να φιμωθεί ο Τύπος ή οι διαφωνούντες.

Τόσο ο Ομπάμα όσο και η σύζυγός του, Μισέλ, πήραν 65 εκατ. δολάρια έκαστος ως προκαταβολή από τον εκδοτικό οίκο Random House για να γράψουν τα απομνημονεύματά τους. Ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ άρχισε μετά το τέλος της δεύτερης θητείας του να δίνει και ομιλίες, για τις οποίες έχει κατηγορηθεί επανειλημμένως ότι χρεώνει εξωφρενικά ποσά, τα οποία φτάνουν και τις 400.000 δολάρια για μια εμφάνιση.

Οι υποστηρικτές του απαντούν ότι πολύ μεγάλο τμήμα αυτών των ποσών πηγαίνει σε δωρεές, όπως εκείνη των 2 εκατ. δολαρίων που έχει κάνει σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης για τους φτωχότερους κατοίκους του Σικάγου.

Ο ίδιος ο Ομπάμα επέλεξε το Τζάκσον Παρκ, στο νότιο Σικάγο, ως το σημείο που θα στέγαζε το Προεδρικό Κέντρο Ομπάμα. Αφιερωμένο στην ενημέρωση και στην έμπνευση μελλοντικών ηγετών, το κέντρο σχεδιάστηκε για να περιλάβει βιβλιοθήκη, μουσείο, αθλητικές εγκαταστάσεις και φόρουμ για δημόσιες συναντήσεις. Σχεδιάστηκε επίσης έτσι ώστε να λειτουργήσει ως έδρα για το Ιδρυμα Ομπάμα, που ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2014, και για τη My Brother’s Keeper Alliance, την οργάνωση Ομπάμα που ιδρύθηκε το 2014 για να παρέχει ευκαιρίες σε νεαρούς μαύρους.

Νοέμβριος 2016 – Η ιστορική ομιλία του στην Αθήνα 

Ο Μπαράκ Ομπάμα είχε επισκεφθεί την Ελλάδα και ως πρόεδρος των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο του 2016, όταν Πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο Αλέξης Τσίπρας και Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Προκόπης Παυλόπουλος. Πίσω στην πατρίδα του είχε μόλις νικήσει ο Ντόναλντ Τραμπ τη Χίλαρι Κλίντον εγκαινιάζοντας μια τετραετία ακρότητας και τοξικότητας στην αμερικανική πολιτική σκηνή, και όχι μόνο.

Ο Ομπάμα ήταν ο νηφάλιος λόγος που στις ΗΠΑ ήταν σε αποδρομή, αλλά έβρισκε καταφύγιο στην κοιτίδα της Δημοκρατίας. Κατά τη διάρκεια του επίσημου δείπνου προς τιμήν του στο Προεδρικό Μέγαρο, μίλησε στα ελληνικά λέγοντας «καλησπέρα», ενώ στο τέλος σήκωσε το ποτήρι με το κρασί του και είπε «στην υγεία σας».

Τα πιο σημαντικά, όμως, τα είχε πει στα αγγλικά. «Η λιτότητα δεν είναι συνταγή ανάπτυξης», είχε δηλώσει ο αμερικανός πρόεδρος, επισημαίνοντας ότι είχε έρθει η στιγμή για την ελάφρυνση του χρέους. «Καθώς εργάζεστε για την πρόοδο της χώρας σας, θα έχετε πάντα την υποστήριξη και τη φιλία των Ηνωμένων Πολιτειών» είχε συμπληρώσει.

Η ομιλία που έδωσε τότε, και πάλι στο ΚΠΙΣΝ, μπροστά σε περίπου 1.000 παρισταμένους και δεκάδες κάμερες, χαρακτηρίστηκε ιστορική και όχι άδικα. Παίρνοντας αφορμή από καθετί ελληνικό, ο Ομπάμα, που τότε ήταν απερχόμενος από την προεδρία των ΗΠΑ και ήξερε ότι θα τον διαδεχθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, μίλησε για τον Πολιτισμό και κυρίως για τη Δημοκρατία, λέγοντας ότι «είναι το σοφότερο πολίτευμα».

Είχε επιλέξει για συμβολικούς λόγους την Ελλάδα για να κάνει τον απολογισμό του έργου του και να «ευχηθεί» όλα αυτά να μη χαθούν, κάτι που όμως ήξερε ότι θα συνέβαινε σε μεγάλο βαθμό.

♦ Εικόνες: Η επίσκεψη του Ομπάμα στην Ακρόπολη

«Πιστεύω ότι ο κόσμος μας διέρχεται μια περίοδο αλλαγής. Φυσικά υπάρχει αβεβαιότητα. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Η Ιστορία μάς δίνει ελπίδα. Η πρόοδος κατακτάται. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε δίκιο όταν έλεγε ότι η αψίδα των δικαιωμάτων σχετίζεται με τη δικαιοσύνη» είχε πει, συμπληρώνοντας: «Οταν οι άνθρωποι βλέπουν την ελπίδα, δεν θα στραφούν σε σκοτεινότερες δυνάμεις της κοινωνίας».

Ο τέως πρόεδρος υποστηρίζει επίσης ενεργά την Εθνική Δημοκρατική Επιτροπή Αναδιάρθρωσης, μια οργάνωση υπό την ηγεσία του πρώην γενικού εισαγγελέα Ερικ Χόλντερ, η οποία επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση αυτού που θεωρεί ως μεροληπτικό εκλογικό καταμερισμό.

Η κυβέρνηση Τραμπ ανέπτυξε μια σειρά από πολιτικές πρωτοβουλίες που στόχευαν στην εξάλειψη των επιτευγμάτων του Ομπάμα στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης (το περίφημο Obamacare), της κλιματικής αλλαγής και της μετανάστευσης. Ομως ο ίδιος ο Ομπάμα τίμησε ως επί το πλείστον την άγραφη παράδοση που θέλει τους πρώην προέδρους να μην ασκούν κριτική στους διαδόχους τους.

Μερικές φορές, ωστόσο, διαφώνησε ανοικτά με κάποιες από τις πολιτικές του Τραμπ και την κατεύθυνση προς την οποία εκείνος οδηγούσε τη χώρα. Υπήρξε πολύ επικριτικός για την απόφαση του διαδόχου του να αποχωρήσει από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και από τη συμφωνία του 2015 με το Ιράν για τα πυρηνικά, καθώς και με την εντολή του να τερματιστεί το πρόγραμμα Δράσης για Αφίξεις Παιδιών.

Το 2020 ο Ομπάμα επανήλθε πιο ενεργά στην αμερικανική πολιτική ζωή. Επέκρινε τους χειρισμούς του Τραμπ κατά την πανδημία του κορονοϊού, αλλά και σχετικά με τη δολοφονία του μαύρου πολίτη Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό, που πυροδότησε παρατεταμένες διαμαρτυρίες  για τη συνεχιζόμενη επιδημία αστυνομικής βίας προς τους Αφροαμερικανούς και για τον συστημικό ρατσισμό.

Ο Ομπάμα υποστήριξε τον Τζο Μπάιντεν, ο οποίος είχε συνδέσει την υποψηφιότητά του με τον ρόλο του στην κυβέρνηση Ομπάμα ως αντιπρόεδρος και τη φιλία του με τον δημοφιλή πρώην πρόεδρο. Τον Αύγουστο του 2020 ο Μπάιντεν έγινε ο επίσημος υποψήφιος των Δημοκρατικών και ο Ομπάμα έκανε πολλές εμφανίσεις κατά την προεκλογική του εκστρατεία.

Ο Μπάιντεν ανακηρύχθηκε τελικά νικητής των εκλογών του Νοεμβρίου. Λίγο αργότερα ο Ομπάμα κυκλοφόρησε τα απομνημονεύματά του, με τίτλο «A Promised Land». Είναι το πρώτο από μια σειρά βιβλίων στα οποία θα εκθέσει τις εμπειρίες του από την ιστορική του νίκη το 2008 μέχρι σήμερα.

Ο Μπαράκ και η Μισέλ Ομπάμα υπέγραψαν το 2018 συμφωνία με το Netflix για την παραγωγή μιας σειράς ταινιών και ντοκιμαντέρ της δικής τους εταιρείας παραγωγής, Higher Ground Productions. «Αγγίζοντας ζητήματα φυλής και τάξης, δημοκρατίας, πολιτικών δικαιωμάτων και πολλά άλλα, πιστεύουμε ότι κάθε μία από αυτές τις παραγωγές δεν θα διασκεδάσει απλώς, αλλά θα εκπαιδεύσει, θα μας συνδέσει και θα μας εμπνεύσει όλους» είχε πει τότε ο Ομπάμα.

Η πρώτη παραγωγή της εταιρείας, το «American Factory», βγήκε στον αέρα το 2019. Ηταν ένα ντοκιμαντέρ με επίκεντρο ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο της General Motors, το οποίο άνοιξε ξανά στο Οχάιο από έναν κινέζο δισεκατομμυριούχο και πήρε το Οσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Την επόμενη χρονιά έκαναν την παραγωγή του «Becoming», ενός ντοκιμαντέρ που ακολουθεί τη Μισέλ κατά τη διάρκεια της περιοδείας προώθησης του ομώνυμου βιβλίου της το 2018. Το 2022 ο Ομπάμα έκανε την παραγωγή και παρουσίασε το «Our Great National Parks», μια σειρά ντοκιμαντέρ για τα εθνικά πάρκα σε όλον τον κόσμο, η οποία του έδωσε ένα βραβείο ΕΜΜΥ.

Στις 7 Μαΐου 2017 ο υψηλός επισκέτης μας έλαβε το βραβείο John F. Kennedy Profile in Courage Award, ένα βραβείο που απονέμεται σε εκλεγμένους αξιωματούχους «που κυβερνούν για το γενικότερο καλό, ακόμη και όταν δεν είναι προς το συμφέρον τους να το κάνουν». Τιμήθηκε για την ψήφιση του νόμου Affordable Care Act, ο οποίος εξασφάλιζε υγειονομική κάλυψη για εκατομμύρια Αμερικανούς. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, εντοπίστηκε στην πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ με τη Μισέλ, να συνοδεύουν τη μεγαλύτερη κόρη τους, τη Μαλία, στον κοιτώνα της. Αργότερα, αποκάλυψε ότι συγκινήθηκε όταν την άφησε.

«Ημουν περήφανος που δεν έκλαψα μπροστά της, αλλά στον δρόμο της επιστροφής, οι άντρες των Μυστικών Υπηρεσιών κοίταζαν μπροστά προσποιούμενοι ότι δεν με άκουγαν καθώς φυσούσα τη μύτη μου», είχε πει στον Ντέιβιντ Λέτερμαν, συμπληρώνοντας: «Ημουν άχρηστος (για τη Μαλία). Ολοι με είχαν δει να κλαίω τις τρεις προηγούμενες εβδομάδες και η Μαλία μού είπε “μπαμπά, έχω μια λάμπα σε εκείνη την κούτα, μήπως μπορείς να τη συναρμολογήσεις;” Και καθόμουν εκεί για μια δουλειά που παίρνει κανονικά τρία λεπτά, επί μισή ώρα κοιτώντας τη λάμπα».

Τον Ιούνιο του 2019, ο Μπαράκ και η Μισέλ παρακολούθησαν τη μικρότερη κόρη τους, η οποία μόλις είχε κλείσει τα 18, να συμμετέχει στην τελετή αποφοίτησης από το ιδιωτικό σχολείο στο οποίο φοίτησαν και οι δύο κόρες της οικογένειας. Οι Ομπάμα συναντήθηκαν με τους στενούς τους φίλους, τους Μπάιντεν, στην τελετή, καθώς η εγγονή του Μπάιντεν, η Μέιζι, είναι καλή φίλη και συμμαθήτρια του Σάσα.

Μετά τον Λευκό Οίκο, ο πρώην πρόεδρος άρχισε επίσης να ταξιδεύει. Το πρώτο του ιδιωτικό ταξίδι έγινε στη Γαλλική Πολυνησία και κατά  τη διάρκειά του έκανε παρέα με την Οπρα Γουίνφρει, τον Μπρους Σπρίνγκστιν και τον Τομ Χανκς. Εμεινε στο Brando, ένα θέρετρο στην ιδιωτική ατόλη Tetiaroa, που κάποτε ανήκε στον Μάρλον Μπράντο.

Πέρασε επίσης πολύ χρόνο περιοδεύοντας στην Ευρώπη, τόσο για δουλειά όσο και για διακοπές, παίζοντας γκολφ στο διάσημο Old Course στο St Andrew’s στη Σκωτία, εμφανιζόμενος με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ στην Πύλη του Βραδεμβούργου στο Βερολίνο για να συζητήσει για τη δημοκρατία, περνώντας και μια βόλτα από το παλάτι του Κένσινγκτον στο Λονδίνο.

Το 2017 πήγε με τη Μισέλ και τις κόρες τους στο Μπαλί. Ο Ομπάμα διατηρεί βαθιά σχέση με την Ινδονησία. Εζησε εκεί ως παιδί από το 1967, όταν, μαζί με τη μητέρα του, μετακόμισαν στην πρωτεύουσα της χώρας, Τζακάρτα. Επέστρεψε στη γενέτειρά του, τη Χονολουλού, το 1971. Λίγο αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2017, συνάντησε τον πρίγκιπα Χάρι και τους Μπάιντεν στους Αγώνες Invictus. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ο Χάρι πήρε συνέντευξη από τον τέως πρόεδρο.

«Εξακολουθώ να ενδιαφέρομαι να διασφαλίσω ότι οι ΗΠΑ και όλος ο κόσμος είναι ένα μέρος όπου τα παιδιά λαμβάνουν αξιοπρεπή εκπαίδευση. Οπου οι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να δουλέψουν σκληρά μπορούν να βρουν μια δουλειά που να πληρώνει αξιοπρεπές μεροκάματο. Οτι θα διατηρήσουμε τους πόρους του πλανήτη μας, ώστε οι μελλοντικές γενιές να μπορούν να απολαύσουν την ομορφιά αυτού του τόπου. Οπως κάναμε κι εμείς», του είχε πει.

Μέσα σε όλα τα άλλα, ο Μπαράκ Ομπάμα συνεχίζει να ασχολείται με τη μουσική και το διάβασμα, ανεβάζοντας συχνά στα social media λίστες με τα αγαπημένα του βιβλία και τραγούδια. Και να ταξιδεύει. Στη χώρα μας πέρασε μερικές ημέρες στην Αντίπαρο, φιλοξενούμενος του Τομ Χανκς με επισκέψεις στον Αμπελά της Πάρου και στη Σίφνο, πριν βρεθεί στην Αθήνα για την ομιλία της Πέμπτης. Προκάλεσε εντύπωση το γεγονός ότι συνοδευόταν από δεκάδες άνδρες των Μυστικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, όπως και το γεγονός ότι οι σερβιτόροι, όπου έφαγε, υποχρεώθηκαν σε εχεμύθεια. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, όμως.

Ο Μπαράκ Ομπάμα μπορεί να μην είναι πλέον πρόεδρος των ΗΠΑ, είναι όμως κάτι πολύ σημαντικότερο: ο τελευταίος, μέχρι σήμερα, σπουδαίος πρόεδρος των ΗΠΑ. Ενας άνθρωπος που άνοιξε δρόμους αδιανόητους μέχρι εκείνο το «Yes, we can». Δρόμους που οι ΗΠΑ χρειάζεται να θυμούνται σήμερα πιο πολύ από ποτέ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News