Είναι το νέο εμβόλιο έναντι της Covid-19 το… booster που περιμέναμε και χρειαζόμαστε; Η επιστημονική κοινότητα συντάσσεται και εφέτος, καθώς οδεύουμε στην καρδιά του φθινοπώρου, υπέρ του εμβολίου εστιάζοντας στα σημαντικά οφέλη, με έμφαση στις ευπαθείς ομάδες και επενδύοντας στην ομαλή μετάβαση του πληθυσμού στον χειμώνα. Εκείνο, όμως, που παραμένει ανεξιχνίαστο είναι οι προθέσεις των πολιτών, καθώς χρόνο με τον χρόνο φθίνει ο εμβολιαστικός ενθουσιασμός.

Τα εμβολιαστικά κέντρα (σε Κέντρα Υγείας και νοσοκομεία) αναμένεται να επαναλειτουργήσουν από τα μέσα Οκτωβρίου, δίνοντας έτσι το στίγμα της έναρξης της εμβολιαστικής περιόδου. Θα δημιουργηθούν εν τούτοις δύο γραμμές εξυπηρέτησης των ενδιαφερομένων: Στην πρώτη, θα λαμβάνουν το νέο επικαιροποιημένο εμβόλιο εκείνοι οι πολίτες που έχουν ολοκληρώσει τα περασμένα έτη το βασικό εμβολιαστικό σχήμα και πλέον επιζητούν με το επόμενο τσίμπημα να… ξυπνήσουν το ανοσοποιητικό τους. Στη δεύτερη, θα εντάσσονται όσοι δεν είχαν εμβολιαστεί κατά το παρελθόν αλλά στο μεσοδιάστημα έχουν πειστεί για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι της Covid.

Καθοριστικό ρόλο στη συμμετοχή αναμένεται να παίξει η επιδημιολογική εικόνα, δεδομένου ότι κατά τη μετα-πανδημική εποχή δεν ισχύουν οι υποχρεωτικότητες. Πάντως, η αύξηση της μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2 στις ευρωπαϊκές χώρες τις τελευταίες εβδομάδες είναι αξιοσημείωτη, με τον πανδημικό ιό να αποδεικνύει για μία ακόμη φορά πως ήρθε για να μείνει και να μας ταλαιπωρεί.

Η κινητήριος δύναμη του SARS–CoV-2

Στη λίστα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) με τους παράγοντες που συμβάλλουν στην αυξημένη δραστηριότητα του ιού συμπεριλαμβάνονται οι μεγάλες συγκεντρώσεις και η κινητικότητα λόγω ταξιδιών. «Επιπλέον, υπήρξαν αναφορές μείωσης των επιπέδων ανοσολογικής προστασίας έναντι λοιμώξεων», αναφέρει το Κέντρο, προσθέτοντας όμως ότι ο πληθυσμός παραμένει καλά προστατευμένος από τη σοβαρή νόσηση.

Είναι όμως και οι εφεδρείες του ίδιου του ιού που τον κάνουν αεικίνητο. «Ο SARS-CoV-2 συνεχίζει να αποκτά μεταλλάξεις που επιτρέπουν την κυκλοφορία του σε απρόβλεπτες στιγμές κατά τη διάρκεια του έτους», διαπιστώνει το ECDC. Η απόδειξη; Οι πρόσφατες αυξήσεις μετάδοσης συνέπεσαν με την εμφάνιση της υποπαραλλαγής «Eris» (ή EG.5), την ώρα που το επιστημονικό ενδιαφέρον βρίσκεται στραμμένο και στην «Pirola» (BA.2.86) με τις δεκάδες μεταλλάξεις.

Υπάρχουν όμως και καλά νέα: Αφενός δεν προκύπτει ένδειξη ότι οι νέες… πρωταγωνίστριες του ιού συνδέονται με σοβαρότερη νόσηση. Και, αφετέρου, τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια, παρότι έχουν βασιστεί σε στελέχη της υποπαραλλαγής XBB.1.5 που κυριάρχησε τους προηγούμενους μήνες, παραμένουν εξίσου αποτελεσματικά έναντι βαριάς λοίμωξης.

Και ποιος θα (πρέπει να) κάνει το εμβόλιο;

Για να απαντήσει κανείς σε αυτήν την ερώτηση, τα γεωγραφικά κριτήρια θεωρούνται (εξίσου) απαραίτητα, δεδομένου ότι οι συστάσεις διαφέρουν από ήπειρο σε ήπειρο. Στις ΗΠΑ, η αρμόδια υγειονομική αρχή έδωσε πρόσφατα το «πράσινο φως» για μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών (υπό την προϋπόθεση πως είναι άνω των έξι μηνών).

Το σκεπτικό της απόφασης των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης των Ασθενειών στις ΗΠΑ (CDC) εδράζεται στο γεγονός ότι τα εμβόλια παραμένουν το πιο ισχυρό όπλο έναντι της σοβαρής νόσησης και του  θανάτου. Επίσης, μειώνουν σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης των συμπτωμάτων του συνδρόμου Long Covid.

Στην Ευρώπη, πάλι, το ECDC επιμένει στην ανάγκη θωράκισης των πλέον ευπαθών ομάδων – δηλαδή, τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, οι πολίτες με υποκείμενο νόσημα ανεξαρτήτως ηλικίας και οι ανοσοκατασταλμένοι.

Η Γερμανία, στο πλαίσιο αυτό, ήδη έδωσε το στίγμα, καθώς το εμβολιαστικό πρόγραμμα ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα. «Ατομα 60 ετών και άνω και όσοι ανήκουν σε ομάδες κινδύνου θα πρέπει να εμβολιαστούν. Ακόμη καλύτερα εάν λάβουν και το εμβόλιο της γρίπης για συνδυαστική προστασία», δήλωσε ο υπουργός Υγείας, Καρλ Λάουτερμπαχ, ο οποίος λόγω ηλικίας ήταν από τους πρώτους που… τσιμπήθηκαν.

Αντίστοιχη είναι η γραμμή που ακολουθούν και άλλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Στη Βρετανία, πάλι, ο πληθυσμός-στόχος, σύμφωνα με την τρέχουσα προτεραιοποίηση, είναι, εκτός από τους ανοσοκατασταλμένους, οι ηλικιωμένοι 75 ετών και άνω και οι φιλοξενούμενοι σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, μετά την πρόσφατη επιδημία που καταγράφτηκε σε οίκο ευγηρίας με την παραλλαγή Pirola.

Στη χώρα μας, πάλι, οι σχετικές συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών δεν έχουν ανακοινωθεί επισήμως. Οι πληροφορίες, όμως, θέλουν την Ελλάδα να ακολουθεί το ευρωπαϊκό μοντέλο, δίνοντας έμφαση στις ευπαθείς ομάδες, αλλά αφήνοντας και «ανοικτό» το πεδίο για εκείνους που θέλουν να εμβολιαστούν, παρότι δεν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News