Οι μαζικές πυρκαγιές που εξακολουθούν να κατακαίουν τεράστιες εκτάσεις στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου και οφείλονται πρωτίστως σε ανθρωπογενείς παράγοντες τράβηξαν, έστω για μερικά λεπτά, την παγκόσμια προσοχή, υπενθυμίζοντας σε όλους πως ο πλανήτης μας βρίσκεται στα πρόθυρα μιας κλιματικής καταστροφής οι συνέπειες της οποίας προβλέπονται δραματικές.

Πλέον ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται πώς μια σειρά από άκρως ανησυχητικά φαινόμενα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα: η αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής, η σταθερή αύξηση των θερμοκρασιών ανά την υφήλιο, οι όλο και πιο σφοδρές καταιγίδες που πλήττουν τις παράκτιες περιοχές. Την περασμένη Δευτέρα, μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου G7 στο Μπιαρίτζ της Γαλλίας, ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε πως βιώνουμε μια «δραματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης» όσον αφορά το κλίμα.

Αλλά η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί τη μοναδική υπαρξιακή πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα η ανθρωπότητα. Αυτό τουλάχιστον πιστεύει ο Μπράιαν Γουόλς, δημοσιογράφος του TIME με ειδίκευση σε περιβαλλοντικά και ενεργειακά ζητήματα και συγγραφέας ενός «Σύντομου Οδηγού για το Τέλος του Κόσμου» (End Times: A Brief Guide to the End of the World) που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό ειδικό η ανθρωπότητα δεν απειλείται μόνον από την ενδεχόμενη έκρηξη υπερηφαιστείων ή την πρόσκρουση τεράστιων αστεροειδών στη Γη. Το τέλος της ανθρωπότητας θα μπορούσαν να επιφέρουν επίσης ρομπότ-δολοφόνοι και κακόβουλα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, ένας γενικευμένος πυρηνικός πόλεμος ή η «οπλοποίηση» θανατηφόρων ιών.

Ok, so my personal Doomsday Clock has hit 12, and my book END TIMES is officially out today! It’s on the end of the world and how to prevent it, from asteroids and nuclear war to climate change and A.I. A quick thread below: https://t.co/Pz728I4JGu

— Bryan Walsh (@bryanrwalsh) August 27, 2019

Μιλώντας στην Washington Post o Μπράιαν Γουόλς υποστήριξε πως η ανθρωπότητα σήμερα κινδυνεύει με εξαφάνιση περισσότερο από ποτέ άλλοτε, γιατί πέρα από τα υπερηφαίστεια και τους αστεροειδείς, πλέον απειλείται από νέους ανθρωπογενείς κινδύνους που μπορούν να διαχυθούν ταχύτερα σε σχέση με το παρελθόν λόγω της υπερ-συνδεσιμότητας του σύγχρονου κόσμου.

Μεταξύ των απειλών που απαριθμούνται στο βιβλίο του, ο Γουόλς θεωρεί πως λιγότερο από όλες θα πρέπει να μας ανησυχούν οι επιδημικές ασθένειες. «Οι λοιμοί έχουν σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους από κάθε πόλεμο ή φυσική καταστροφή. Η εξέλιξη, ωστόσο, δεν επιτρέπει σε οτιδήποτε προέρχεται από τη φύση να καταστεί τόσο μολυσματικό και μεταδοτικό ώστε να απειλήσει έστω και ελάχιστα την ύπαρξη της ανθρωπότητας», εξήγησε.

Θα πρέπει, ωστόσο, να μας ανησυχεί ιδιαίτερα το ενδεχόμενο «οπλοποίησης» παθογόνων ιών μέσω της «χρήσης νέων εργαλείων της βιολογίας όπως η επεξεργασία γονιδίων και η συνθετική βιολογία. Κατά τη γνώμη μου πιθανότατα αυτή είναι η μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή που θα αντιμετωπίσουμε κατά τις επόμενες δεκαετίες», υπογράμμισε ο κ. Γουόλς, διότι αυτά τα εργαλεία «μπορούν δυνητικά να μας επιτρέψουν να πάρουμε ό,τι ήδη αποτελεί έναν δολοφόνο στη φύση και να ξεπεράσουμε τα όρια της εξέλιξης», δημιουργώντας υπερ-ιούς που θα μπορούσαν να σκοτώσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.

On September 14, an asteroid will pass by Earth that’s larger than some of the tallest buildings on the planet. Asteroid 2000 QW7 is estimated to be between 290 meters and 650 meters in diameter, or between 951 and 2,132 feet, according to NASA. https://t.co/h8I8h3AnUf

— CNN (@CNN) August 27, 2019

Μια τρομοκρατική οργάνωση θα μπορούσε, για παράδειγμα, να πάρει τον ιό της κοινής γρίπης και να τον συζεύξει με γονίδια του ιού Νιπά ο οποίος εντοπίζεται στη νότια και τη νοτιοανατολική Ασία και είναι θανατηφόρος σε ποσοστό 75% επί των κρουσμάτων. Το αποτέλεσμα θα ήταν ένας υπερ-ιός που θα μεταδιδόταν τόσο εύκολα όσο και ο ιός της γρίπης, όντας, ωστόσο, φονικός όσο και ο ιός Νίπα.

Περισσότερο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός πως αυτό θα μπορούσε να συμβεί και ακούσια μέσω της επιστημονικής έρευνας. Επιστήμονες αξιοποιούν, για παράδειγμα, τις θεμελιώδεις τεχνολογίες της συνθετικής βιολογίας με στόχο να καταστήσουν ακόμα πιο επικίνδυνο τον ιό της γρίπης των πτηνών, ώστε να διαπιστώσουν και να κατανοήσουν πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί μελλοντικά στη φύση. Γνωρίζουν, ωστόσο, πως «οτιδήποτε δημιουργείται στο εργαστήριο, μπορεί να αποδράσει» και αυτό αποτελεί μια πολύ σοβαρή υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα.

Οσον αφορά την κλιματική αλλαγή, ο κ. Γουόλς εμφανίζεται κάθε άλλο παρά αισιόδοξος για την αποτελεσματική και έγκαιρη αντιμετώπισή της. Αλλά δεν θεωρεί πως απειλεί άμεσα την ανθρωπότητα. Το ότι θα επιφέρει «χάος και δυστυχία» είναι σίγουρο αλλά δεν θα έχει ως κατάληξη την εξαφάνιση των ανθρώπων, δεδομένου ότι «η κλιματική αλλαγή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και θα συνεχιστεί, το ερώτημα αφορά το κατά πόσο θα επιδεινωθεί».

Το μέλλον σκιαγραφείται ακόμα πιο ζοφερό, λαμβάνοντας υπόψη πως η ανθρωπότητα είναι σε γενικές γραμμές απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει τους όποιους υπαρξιακούς κινδύνους υφίστανται ήδη ή προκύψουν κατά τα επόμενα χρόνια.

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου επήλθε ένας καθολικός εφησυχασμός, «αλλά ο ρυθμός της τεχνολογικής ανάπτυξης, τον οποίο θεωρώ πως δεν προέβλεψε σχεδόν κανένας, απέδειξε πως η Ιστορία συνεχίζεται. Εστιάσαμε στους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να μας αφανίσει το σύμπαν ή ο πλανήτης μας, αλλά η διαρκής απειλή προέρχεται από τις τεχνολογίες που έχουμε ήδη αναπτύξει και θα αναπτύξουμε στο μέλλον», προειδοποιεί ο αμερικανός ειδικός. Ο οποίος δεν παρέλειψε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του να μας επιστήσει την προσοχή και σε μια άλλη υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα, τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Ο Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί από μόνος του μια υπαρξιακή απειλή». Επειδή αρνείται να δράσει κατά της κλιματικής αλλαγής, προέβη στην απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τη χρήση πυρηνικών όπλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς (INF) και μείωσε δραστικά τη χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων για την πρόληψη και τη θεραπεία μολυσματικών και μεταδοτικών νοσημάτων ειδικά στο εξωτερικό. Αλλά κυρίως γιατί αποδεικνύεται ανίκανος για τα καθήκοντα που ανέλαβε.

«Αυτό που καθιστά μια καταστροφή υπαρξιακή δεν είναι μόνον αυτό που συμβαίνει αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αντιδράμε. Για να μην καταστεί το κακό χειρότερο έχουμε ανάγκη από αξιόπιστη ηγεσία και διεθνή συνεργασία» και ο Τραμπ όχι μόνον είναι κάθε άλλο παρά αξιόπιστος και συνεργάσιμος αλλά «κλονίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην κυβέρνηση η οποία είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση ανάλογων καταστάσεων».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News