Στα νομικά υπάρχει μια ενδιαφέρουσα έννοια. Είναι η λεγόμενη «εκούσια διακινδύνευση». Πρακτικά είναι το σύνορο εκείνο που διαχωρίζει έναν, ας πούμε, μποξέρ σε ένα οργανωμένο αγώνα, από μια χειροδικία στο δρόμο. Στη δεύτερη περίπτωση, ως γνωστόν, αν ο άλλος τραυματιστεί, έχεις ένα ωραιότατο κατηγορητήριο και μια προοπτική για φυλακή λόγω πρόκλησης σωματικής βλάβης. Όμως, στην πρώτη περίπωση, έχετε όλο το ελεύθερο να ρίξετε αλύπητα και χωρίς έλεος το ξύλο της ζωής σας. Απομένει ένας διαιτητής με ρόλο την προστασία της αρτιμέλειας ή και της ζωής ενός πιο αδύναμου αντιπάλου. Εξ ου και πριν ανέβεις στο ρινγκ, υπογράφεις σε ένα χαρτί την εκούσια διακινδύνευσή σου. Λυπάμαι που ίσως στεναχωρήσω τις πιο «ευαίσθητες» φωνές, αλλά το ίδιο ισχύει και στο motorsport. Οι αγώνες αυτοκινήτου είναι επικίνδυνοι. Νόμος. Δεν είναι ούτε τένις ούτε γκολφ ούτε βόλεϊ ούτε κάποιο από τα δεκάδες σπορ όπου δεν υπάρχει σωματική επαφή.
Είναι αλήθεια πως κάθε φορά που συμβαίνει ένα τραγικό συμβάν στους αγώνες αυτοκινήτου γίνεται πολύς λόγος και αντίλογος. Ποια είναι τα όρια ισχύος; Πόσο απαιτητικά μπορούν να γίνουν τα αγωνιστικά αυτοκίνητα;
Πόσο ρίσκο μπορεί να αφήνεται σε ένα σπορ που ακροβατεί με τα όρια μεταξύ ζωής και θανάτου; Όλα τα παραπάνω, και πολλά ακόμα ερωτήματα, είναι εύλογα. Και συχνά είναι οι αφορμές για ξαναμοίρασμα της τράπουλας.
Oπως, για παράδειγμα, έγινε μετά το θανατηφόρο δυστύχημα του χαρισματικού Χένρι Τοϊβόνεν όταν σκοτώθηκε με τη Lancia Delta S4, το 1986, στην Κορσική, στα χρόνια του Group B, του πιο εξωφρενικά γρήγορου πρωταθλήματος σε αγώνες ραλί που είδε ποτέ αυτός ο πλανήτης. Τα χρόνια πέρασαν, δεν έχουμε πλέον WRC με απόδοση 600 ίππων και δεν υπάρχει η φρενίτιδα του Αudi quattro ή ενός Peugeot 205 T16.
Αναρωτιέμαι, ωστόσο: Και λοιπόν; Μήπως τα σύγχρονα Rally, όπως αυτό με το οποίο βρήκε τον θάνατο ο τριαντατριάχρονος Κρεγκ Μπριν, απαιτούν λιγότερη εγρήγορση ή ταλέντο; Σάμπως οι ταχύτητες με τις οποίες ίπτανται σε χιονισμένες Σουηδίες, σε 1.000 Λίμνες στη Φινλανδία ή που στρίβουν μια σπιθαμή από τα γκρέμια στο Μόντε είναι μικρότερες; Ας μη γελιόμαστε, τα σημερινά «όπλα» του WRC είναι μηχανήματα ακρίβειας λέιζερ, ανακλαστικών μιλισεκόντ και πολλών κιλών «cojones» – το γράφω κομψά.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτή είναι η φύση του σπορ. Eνέχει το ρίσκο. Κι αν την αλλάξουμε αυτή τη φύση τόσο δραστικά ώστε να μηδενίσουμε τις πιθανότητες να χάσει κάποιος οδηγός τη ζωή του, τότε καλύτερα ας καταργηθεί. Δεν θα είναι σπορ, αλλά παρωδία. Οι δύο οδηγοί που σκοτώθηκαν το σαββατοκύριακο που μας πέρασε στον αγώνα Villa de Tineo, για το πρωτάθλημα της Αστούριας, στην Ισπανία, οδηγούσαν ένα σαφώς πιο αργό αυτοκίνητο από το Hyundai του Μπριν. Ηταν μέσα σε ένα Citroën DS3 κατηγορίας Ν5. Λίγες στροφές πριν το τέλος μιας ειδικής διαδρομής, βγήκαν από το δρόμο, χτύπησαν σε δένδρο και αυτό ήταν, τέλος. Οδηγός και συνοδηγός, δύο νεκροί με συνοπτικές διαδικασίες. Συμπέρασμα; Το κακό μπορεί να συμβεί και με πιο αργά αυτοκίνητα. Μπορεί να συμβεί και σε ανάβαση με ένα ταπεινό Peugeot Rallye 106 – μην σου πω ότι μέσα σε ένα τέτοιο ρισκάρεις περισσότερο.
Δεν είναι πάντα θέμα ισχύος. Εναι και θέμα σύμπτωσης, στιγμής, λάθος υπολογισμού, κούρασης, οτιδήποτε. Ο Τοϊβόνεν ήταν με πυρετό όταν έχασε τη ζωή του στην Κορσική. Στην περίπτωση του Μπριν ήταν, τελικά, ένας ξύλινος φράχτης που διαπέρασε το τζάμι του οδηγού. Τι μπορεί να το προβλέψει αυτό; Τι μπορεί να γίνει, δηλαδή; Να βάλουν θωρακισμένα κρύσταλλα; Ή να κοπούν όλα τα δένδρα της περιοχής που γίνονται οι ειδικές;
Προφανώς, αστειεύομαι. Η κουβέντα για απαγορεύσεις είναι άτοπη και, αν πάει έτσι, βήμα-βήμα, δεν θα έχουν νόημα οι ίδιοι οι αγώνες. Η τεχνολογία προχωράει, τα αυτοκίνητα ορθώς γίνονται όλο και πιο ασφαλή, ελαστικά και αναρτήσεις είναι σε άλλο επίπεδο, οι ικανότητες των οδηγών έχουν επίσης εξελιχθεί. Επαγγελματίες είναι οι άνθρωποι, όχι αυτόχειρες. Αλλά ακόμα κι αν τρέχεις για το κέφι σου, ως ερασιτέχνης, και το πρωί, ας πούμε, είσαι υπάλληλος γραφείου, ξέρεις τον κοινό παρανομαστή: είναι η εκούσια διακινδύνευση. Είσαι μεγάλο παιδί, ξέρεις το ρίσκο, τα ενδεχόμενα, τα έχεις αποδεχθεί μέσα σου. Ναι, υπάρχει κίνδυνος, απρόοπτα, δυστυχώς κάποιες φορές και αίμα. Όμως, επιτρέψτε μου να πιστεύω, τέτοιες προειδοποιήσεις, όπως αυτές που διάβασες λίγο παραπάνω, ηχούν τόσο αδιάφορες όσο και η ετικέτα «Το κάπνισμα μπορεί να βλάψει την υγεία» σε έναν φανατικό καπνιστή.
Εδώ υπάρχει πάθος, αποδοχή του απρόοπτου και ικανοποίηση από αυτό που συμβαίνει. Το ξέρουν όλοι όσοι είχαν ή έχουν εμπλακεί σε κάτι τέτοιο. Από τον αλπινιστή που ίσως δεν καταφέρει να ξανακατέβει από την κορυφογραμμή, από τον μποξέρ που ίσως βγει σακαταμένος από το ρινγκ, από τον οδηγό αγώνων που ίσως δεν επιστρέψει το βράδυ στο σπίτι. Αφού προστατεύσουμε με κάθε τρόπο τους όρους του παιχνιδιού, ας τους αφήσουμε, λοιπόν, ελεύθερους να κάνουν ό,τι αγαπούν. Κι ας ελπίσουν πως θα είναι τυχεροί. Γνώμη.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News