Στον ημιώροφο ανάμεσα στον πέμπτο και τον έκτο όροφο των γραφείων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπάρχει, στο τέλος ενός διαδρόμου, μια σκοτεινή εσοχή που κρύβει μια φαινομενικά ασήμαντη πόρτα. Πίσω της αναπαύονται τα διπλωματικά δώρα, όλα με τα ταμπελάκια τους, και αφήνονται να μαραζώσουν σε ένα γραφειοκρατικό κενό, καθώς ούτε έγιναν αποδεκτά αλλά ούτε και απορρίφθηκαν.

Υπάρχουν κάποια πολυτελή αντικείμενα, ενώ άλλα είναι πολύ παράξενα. Ενα ντουλάπι περιέχει ένα ταϊβανέζικο ρολόι χειρός που δόθηκε σε έναν πολωνό νομοθέτη της ΕΕ. Σε ένα άλλο βρίσκεται ένα δοχείο με γαλλική μουστάρδα, μια μινιατούρα πόρτας της Σαουδικής Αραβίας και μια αναμνηστική πλακέτα από το ινδονησιακό κοινοβούλιο.

Ακριβά μπουκάλια κρασιού, παιδικά παιχνίδια, ασύρματα ακουστικά, βιβλία, χαρτικά, ειδώλια… Πέντε σκονισμένα δοχεία είναι γεμάτα από δώρα που οι κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια από όλο τον κόσμο πρόσφεραν στους νομοθέτες της ΕΕ.

Η κρύπτη έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό ανενόχλητη από τότε που ξεκίνησε η συλλογή, πριν από σχεδόν 15 χρόνια. Ομως, τους τελευταίους μήνες, έχει αποκτήσει νέα σημασία λόγω των αποκαλύψεων για υποτιθέμενες δωροδοκίες που διοχέτευαν προς τους νομοθέτες της ΕΕ χώρες όπως το Κατάρ, το Μαρόκο και η Μαυριτανία.

Το σκάνδαλο Qatargate έχει προκαλέσει τεράστια καχυποψία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο τώρα ψάχνει τρόπους να αναθεωρήσει τον κώδικα που διέπει τη συμπεριφορά των νομοθετών, συμπεριλαμβανομένου τού τι πρέπει να κάνουν όταν τους προσφέρεται ένα δώρο.

Αλλά εδώ, στο δωμάτιο 55A031 του δαιδαλώδους κτιρίου Paul-Henri Spaak, παραμένουν τα δώρα που προσφέρθηκαν αλλά δεν έφτασαν ποτέ ως τον παραλήπτη τους. Στο εξωτερικό του δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το τι περιέχει το δωμάτιο, το οποίο είναι μονίμως κλειδωμένο. Εκτός από τα δώρα που δεν έγιναν αποδεκτά, εκεί αποθηκεύονται και παλιά αρχεία ευρωβουλευτών.

Το Politico απέκτησε πρόσβαση στο δωμάτιο με τη βοήθεια του γραφείου του γερμανού ευρωβουλευτή των Πρασίνων Ντάνιελ Φρόιντ, ο οποίος είναι ένθερμος υποστηρικτής των αυστηρότερων κανόνων διαφάνειας στο Ευρωκοινοβούλιο.

Το δωμάτιο είναι προσβάσιμο μόνο σε πολύ λίγους υπαλλήλους του Κοινοβουλίου. Ο Πέκα Νουρμίνεν, ένας φινλανδός γραφειοκράτης, είναι ουσιαστικά ο φύλακας των δώρων του Κοινοβουλίου, η κοινοβουλευτική ενσάρκωση του Σμάουγκ, του δράκου που φυλάει το βουνό του θησαυρού στο μυθιστόρημα «Χόμπιτ» του Τόλκιν.

«Θα απογοητευτείτε αν περιμένατε κάποιο είδος θησαυρού», είπε ο Νουρμίνεν στον Εντι Γουάξ του Politico.

Οι ευρωβουλευτές σπεύδουν να δηλώσουν πολύ περισσότερα δώρα από ό,τι πριν, λόγω του σκανδάλου Qatargate. Μεταξύ 2009 και 2014, οι νομοθέτες της ΕΕ δήλωσαν μόλις 15 δώρα· αλλά σε αυτήν την κοινοβουλευτική περίοδο που ξεκίνησε το 2019, έχουν ήδη δηλώσει 266.

Οι υψηλότεροι αριθμοί οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στα δώρα που δέχεται η πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, η οποία δήλωσε 170 δώρα από την αρχή του έτους, τα πιο πρόσφατα ένα παραδοσιακό πουκάμισο από τον πρόεδρο του ουκρανικού κοινοβουλίου και ένα διακοσμητικό κουτί από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Τα δώρα της προέδρου είτε εκτίθενται στο γραφείο της είτε αποθηκεύονται σε αυτό το θησαυροφυλάκιο δώρων, είτε έχουν ήδη χαθεί. Οσον αφορά τα δώρα που περιλαμβάνουν σοκολάτες, κρασί ή σνακ, ορισμένα έχουν «σερβιριστεί κατά τις λειτουργίες του Κοινοβουλίου», δηλαδή καταναλώθηκαν κατά τη διάρκεια επίσημων συναντήσεων εργασίας.

Παρόλο που έχασε την προθεσμία για να δηλώσει πολλά από τα δώρα, η Μετσόλα, η οποία είναι πρόεδρος του Κοινοβουλίου από τον Ιανουάριο του 2022, υποστήριξε εξαρχής ότι θα τα δήλωνε όλα, παρότι ο κανονισμός του ιδρύματος απαλλάσσει τον πρόεδρο από τη δήλωσή τους στο δημόσιο μητρώο.

Λόγω της Μετσόλα, πολλά δώρα που δόθηκαν σε προηγούμενους προέδρους και φυλάσσονταν σε κουτιά από την «υπηρεσία πρωτοκόλλου», μεταφέρονται τώρα σε αυτό το δωμάτιο από άγνωστες τοποθεσίες. Ο εκπρόσωπος του Κοινοβουλίου περιέγραψε αυτό το θησαυροφυλάκιο δώρων ως το μόνο ειδικό δωμάτιο όπου φυλάσσονται τέτοια δώρα σε πρώην προέδρους.

Μόλις 17 δώρα σε προέδρους εκτίθενται σε γυάλινα ντουλάπια στην έδρα του Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, δίπλα σε ένα μικροσκοπικό περίπτερο που πουλούσε γραμματόσημα. Περιλαμβάνουν ένα αγαλματίδιο αλόγου από το Εθνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, χειροποίητα έργα τέχνης από τον πρόεδρο της Νιγηρίας, ένα ασημένιο μπολ από την αμερικανίδα πολιτικό Νάνσι Πελόζι, ένα μωσαϊκό με θέμα την ειρήνη από τον Πάπα Φραγκίσκο και έναν διακοσμητικό δίσκο από τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.

Προς το παρόν, τα δώρα στο δωμάτιο των Βρυξελλών βρίσκονται ουσιαστικά σε κενό, ούτε εκτίθενται ούτε χρησιμοποιήθηκαν. Κι αυτό ίσως κάνει τους λομπίστες ή τους ξένους αξιωματούχους να το σκεφτούν διπλά πριν μπουν στον κόπο να κάνουν οποιαδήποτε τέτοια χειρονομία στο μέλλον.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα smartphone Huawei που άξιζε πάνω από 150 ευρώ όταν δόθηκε στον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ από την κινεζική εταιρεία τεχνολογίας το 2013. Από τότε βρίσκεται στο δωμάτιο.

Τα αντικείμενα καταλήγουν στην αίθουσα όταν οι νομοθέτες παραδίδουν κάτι που έλαβαν όσο εκπροσωπούσαν στο Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, που θεσμοθετήθηκαν το 2013, οι ευρωβουλευτές έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος του μήνα που ακολουθεί την παραλαβή ενός δώρου για να ενημερώσουν και να το παραδώσουν. Στη συνέχεια, η διοίκηση του Κοινοβουλίου φωτογραφίζει τα δώρα και τα καταγράφει σε ένα ηλεκτρονικό δημόσιο μητρώο που ενημερώνεται τακτικά.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, οι νομοθέτες της ΕΕ μπορούν να διατηρήσουν μόνιμα αυτά τα δώρα, εάν αποδειχθεί ότι δεν έχουν «προφανή» αξία για το Κοινοβούλιο. Ή μπορεί να εκτίθενται προσωρινά στα γραφεία τους, εάν ο πρόεδρος δώσει την άδειά της, διευκρινίζει το Politico.

Θεωρητικά, οι βουλευτές μπορούν επίσης να υποβάλουν προσφορά για να αγοράσουν τα δώρα τους σε δημόσιο διαγωνισμό, αλλά μια τέτοια δημοπρασία δεν έγινε ποτέ.

Σε μεταγενέστερο στάδιο του σχεδίου μεταρρύθμισης που ξεκίνησε από τη Μετσόλα, οι βουλευτές θα μπορούσαν κάποια στιγμή να επιτρέψουν τα δώρα να δίνονται σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως συμβαίνει με τα χρησιμοποιημένα έπιπλα και τα απορρίμματα φαγητού από τις καντίνες. Αλλά μια τέτοια προσαρμογή δεν εξετάζεται επί του παρόντος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News