Καθώς το μαχαίρι αιωρείται σε κατάσταση ετοιμότητας πάνω από το θύμα που πρόκειται να εκτελεστεί, ο Κάρνεϊ Λάντις δίνει τις τελευταίες οδηγίες του. Ο αποκεφαλισμός είναι έτοιμος να αρχίσει. Αυτός ο, αναμφίβολα, σαδιστής τελειόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στις ΗΠΑ έχει καταφέρει να δελεάσει αρκετούς συμφοιτητές του, καθηγητές  και ψυχικά ασθενείς, μεταξύ άλλων και ένα 13χρονο αγόρι, και να τους συγκεντρώσει σε μια αίθουσα της σχολής.

Μάλιστα, για να διευκολύνει την εισαγωγή του κοινού στο πείραμά του έχει διακοσμήσει ανάλογα τον χώρο. Ο  εργαστηριακός εξοπλισμός έχει κρυφτεί, τα παράθυρα είναι καλυμμένα με βαριές κουρτίνες και στους τοίχους κρέμονται πίνακες. Ο Λάντις ενδιαφέρεται να μάθει αν ορισμένες εμπειρίες, όπως ο πόνος ή το σοκ, προκαλούν τις ίδιες εκφράσεις στα πρόσωπα των ανθρώπων. Και είναι έτοιμος να τις προκαλέσει. Βάζει, λοιπόν, τους καλεσμένους του να καθίσουν σε αναπαυτικές καρέκλες και ζωγραφίζει γραμμές στα πρόσωπά τους, έτσι ώστε να μπορεί να παρατηρήσει καλύτερα τις γκριμάτσες τους.

Το πείραμα διαρκεί τρεις ώρες. Οι συμμετέχοντες φωτογραφίζονται επανειλημμένα ενώ υποβάλλονται σε μία σειρά από παράξενες και δυσάρεστες φάρσες. Κάτω από τα καθίσματά τους έχουν τοποθετηθεί πυροτεχνήματα, τα χέρια τους συνδέονται με ηλεκτρόδια μέσα από τα οποία περνάει ηλεκτρικό ρεύμα που τους προκαλεί ηλεκτροσόκ, ενώ αισθάνονται ότι βρίσκονται γύρω από ένα κάδο γεμάτο με γλοιώδεις βατράχους. Στην κορύφωσή του, ο Λάντις παρουσιάζει ένα ζωντανό λευκό αρουραίο πάνω σε ένα δίσκο με  και τους ζητάει να τον αποκεφαλίσουν με ένα μαχαίρι.

Η σκηνή που μόλις σας περιγράψαμε εκτυλίσσεται το 1924. Οι μέθοδοι του Λάντις είναι σίγουρα ανήθικες, όπως αναφέρει σχετικό άρθρο που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του BBC, η ανακάλυψή του όμως είναι ίσως πιο ανησυχητική: Ακόμη και κατά τη διάρκεια των πιο βίαιων πράξεων, η πιο συχνή αντίδραση δεν είναι, όπως θα περίμενε κανείς,το κλάμα ή η οργή αλλά το χαμόγελο. «Καθώς το πείραμα εξελίσσεται δεν έχω βρει καμία άλλη έκφραση εκτός από ένα χαμόγελο, παρούσα σε αρκετές φωτογραφίες ώστε να θεωρηθεί χαρακτηριστική της κάθε κατάστασης», γράφει στις σημειώσεις του.

Πώς γίνεται αυτό;

Επιστρέφοντας στο 2017, παρατηρούμε ότι σήμερα είμαστε πραγματικά ερωτευμένοι με αυτό το απλό αντανακλαστικό. Υπενθυμίσεις του τύπου «χαμογελάστε» είναι πανταχού παρούσες, από μαγνητάκια για το ψυγείο μέχρι διαφημίσεις και βιβλία αυτοβοήθειας ενώ περιστασιακά μάς τις «πετούν» καλοπροαίρετοι άγνωστοι. Εκείνοι που χαμογελούν συχνά θεωρούνται πιο συμπαθείς, επαρκείς, προσιτοί, φιλικοί και ελκυστικοί.

Αλλά η αλήθεια είναι πολύ πιο σκοτεινή. Από 19 διαφορετικούς τύπους χαμόγελου, μόνο οι έξι αντιστοιχούν σε καλές στιγμές. Οι υπόλοιποι προκύπτουν όταν πονάμε, είμαστε τρομοκρατημένοι, νιώθουμε αμήχανα, άβολα, ακόμα και άθλια. Ένα χαμόγελο μπορεί επίσης να σημαίνει περιφρόνηση, θυμό ή δυσπιστία, ότι λέμε ψέματα ή ότι έχουμε χάσει.

Τα γνήσια χαμόγελα ευτυχίας εκδηλώνονται ως ανταμοιβή όταν έχουμε κάνει κάτι χρήσιμο για την επιβίωσή μας, τα χαμόγελα της «μη απόλαυσης», όμως, έχουν λιγότερη σχέση με το τι πραγματικά νιώθουμε και περισσότερη με το σήμα που θέλουμε να στείλουμε στους άλλους. «Κάποια χαμόγελα σηματοδοτούν ότι είμαστε συνεργάσιμοι και όχι απειλητικοί, άλλα ότι θέλουμε δείξουμε στους άλλους, χωρίς επιθετικότητα, ότι στην παρούσα αλληλεπίδραση είμαστε ανώτεροι», λέει η Πάουλα Νίντενταλ,  ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον.

Πολλά χαμόγελα, εξάλλου, είναι στην ουσία ευγενικές αντιδράσεις που δείχνουν ότι ακολουθούμε τους κανόνες. Μπορεί, όμως, επίσης να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος χειρισμού των άλλων ή ένας τρόπος για να αποσπάσουμε την προσοχή τους από τα αληθινά συναισθήματά μας. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, το παγκόσμιο σύμβολο της ευτυχίας χρησιμοποιείται ως μάσκα.

Το χαμόγελο Ντουσέν

Τα πρώτα βήματα για την αποκωδικοποίηση του χαμόγελου, που όπως αποδείχτηκε είναι μια έκφραση πολλαπλών χρήσεων, έγιναν από τον νευρολόγο του 19ου αιώνα και «πατέρα» της ηλεκτροθεραπείας, Ντουσέν ντε Μπουλόν. Ο Γκιγιόμ Μπενζαμέν Ντουσέν ενδιαφερόταν για τον μηχανισμό των εκφράσεων και για το πώς οι μύες του προσώπου συνεργάζονται μεταξύ τους για να παράγουν ένα χαμόγελο. Και για να το μελετήσει, αποφάσισε να τοποθετήσει ηλεκτρόδια στο πρόσωπο ενός ατόμου που θα τράνταζαν τους μύες του.

Η διαδικασία ήταν τόσο οδυνηρή ώστε ο Ντουσέν μπορούσε να πειραματιστεί  μόνο με τα πρόσφατα κομμένα κεφάλια των επαναστατών. Εντελώς τυχαία, όμως, σε ένα νοσοκομείο του Παρισιού συνάντησε έναν μεσήλικα άνδρα με αναισθησία προσώπου -δεν ένιωθε καθόλου πόνο- και τότε βρήκε το ανθρώπινο πειραματόζωο του.

Ο γάλλος νευρολόγος ανακάλυψε, και παρουσίασε στο βιβλίο του, συνολικά 60 εκφράσεις του προσώπου, που απεικονίζονται σε μια σειρά από αποτρόπαιες φωτογραφίες, κάθε μία από τις οποίες περιλαμβάνει τη δική της ομάδα μυών του προσώπου. Στην πιο διάσημη από αυτές, ένα μεγάλο φαφούτικο χαμόγελο παραμορφώνει το πρόσωπο του άτυχου ανθρώπου που κοιτάζει τον φακό βλακωδώς ευτυχισμένος, ενώ τα μάγουλά του πιέζονται και γύρω από τα μάτια του έχουν σχηματιστεί πολλές ρυτίδες (πόδι της χήνας).

Από τότε, το χαμόγελο που συνδέεται με συναισθήματα γνήσιας ευχαρίστησης και ευτυχίας έχει ονομαστεί χαμόγελο Ντουσέν. Είναι παρατεταμένο και έντονο, αν και συμμετέχουν μόνο δύο μυικές ομάδες, οι μύες των ζυγωματικών που βρίσκονται στα μάγουλα και τραβούν τις γωνίες του στόματος προς τα πάνω  και οι σφιγκτήρες που περιβάλλουν τα μάτια. Αλλά αυτό το χαμόγελο έχει μια ιδιαιτερότητα.

«Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, το γνήσιο χαμόγελο δεν φαίνεται να εξαρτάται απαραίτητα από την παρουσία του “ποδιού της χήνας” », λέει η Νίντενταλ, πράγμα το οποίο προκαλεί προκαλεί διάφορα μπερδέματα. «Οι εκφράσεις μας είναι ενστικτώδεις και καθολικές ή μήπως εξαρτώνται από την κουλτούρα μέσα στην οποία γεννιόμαστε;» έχουν αναρωτηθεί κατά καιρούς πολλοί επιστήμονες από τον Δαρβίνο μέχρι τον Φρόιντ.

Το  χαμόγελο του φόβου

Aν και το χαμόγελο ως αυθόρμητη έκφραση θετικών συναισθημάτων θεωρείται, σήμερα, το πιο φυσικό πράγμα του κόσμου, μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να είναι η εξέλιξη μιας έκφρασης με πολύ διαφορετικό νόημα. Η ιδέα έχει προκύψει από την παρατήρηση στενών «συγγενών» μας: «Όταν οι χιμπατζήδες μπονόμπο φοβούνται, δείχνουν τα δόντια τους τραβώντας τα χείλη προς τα πίσω, έτσι ώστε να φαίνονται και τα ούλα τους», λέει η Ζάνα Κλέι, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμινχαμ.

Αν και δεν έχουμε την τάση να συνδέουμε το χαμόγελο με το συναίσθημα του φόβου, υπάρχουν ενδείξεις ότι το χαμόγελο του φόβου μπορεί να έχει μείνει και στους ανθρώπους. Στα μωρά, ένα πλατύ χαμόγελο μπορεί να σημαίνει ότι είναι χαρούμενα ή στενοχωρημένα ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες τείνουν να χαμογελούν περισσότερο όταν βρίσκονται σε υψηλότερες θέσεις.

Ο Δαρβίνος πίστευε ότι οι εκφράσεις του προσώπου είναι ενστικτώδεις και εξελίχθηκαν για να εξυπηρετήσουν πρακτικές λειτουργίες. Για παράδειγμα, το σήκωμα των φρυδιών σε έκπληξη αυξάνει το οπτικό πεδίο, πράγμα που μπορεί να βοηθούσε τους προγόνους μας να ξεφύγουν από ενέδρες αρπακτικών ζώων. Οι χιμπατζήδες, εξάλλου, που χαμογελούν από φόβο σφίγγουν τα δόντια τους σαν να θέλουν να δείξουν ότι δεν ετοιμάζονται να δαγκώσουν.

Για να αποδείξει τη θέση του, ο Δαρβίνος έκανε ένα αυτοσχέδιο πείραμα στο σπίτι του. Έδειξε 11 φωτογραφίες του Ντουσέν στους 20 καλεσμένους του και τους ζήτησε να μαντέψουν ποιο συναίσθημα απεικόνιζαν. Εκείνοι συμφώνησαν ομόφωνα για την ευτυχία, το φόβο, τη θλίψη και την έκπληξη και ο Δαρβίνος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτές οι εκφράσεις είναι καθολικές.

Το χαμόγελο του κακομοίρη

Το χαμόγελο είναι μια έκφραση ενστικτώδης, αλλά όχι μόνο όταν είμαστε ευχαριστημένοι. Το «μίζερο χαμόγελο» είναι μια στωική έκφραση αποδοχής κάποιου κακού νέου χωρίς παράπονα, ένα μικρό, ασύμμετρο χαμόγελο που συνοδεύεται και από μια έκφραση βαθιάς θλίψης.

Μετά την κλασική μελέτη του Λάντις, οι ψυχολόγοι έχουν παρατηρήσει αυτόν τον τύπο του χαμόγελου στα πρόσωπα ανθρώπων που βλέπουν ταινίες φρίκης –σε βίντεο που γυρίστηκαν με κρυφή κάμερα – αλλά και μεταξύ ασθενών που πάσχουν από κατάθλιψη. Είναι ένας κοινωνικά αποδεκτός τρόπος που δείχνει ότι κάποιος είναι λυπημένος ή πονάει.

Για δεκαετίες, οι ψυχολόγοι πίστευαν ότι αυτή η συνήθεια μπορεί να ήταν αποτέλεσμα μίμησης, αλλά το 2009, μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο έφερε στο φως ενδείξεις ότι είναι προγραμματισμένη στο DNA μας.

Αναλύοντας περισσότερες από 4.800 φωτογραφίες αθλητών που πήραν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αθλητές, που είχαν πάρει ασημένια μετάλλια έχοντας χάσει στον τελικό αγώνα, είχαν την τάση να παράγουν αυτά τα χαμόγελα ακόμη και αν ήταν τυφλοί εκ γενετής.

Το σβησμένο χαμόγελο

Μπορεί σήμερα ένα γνήσιο χαμόγελο ευτυχίας να θεωρείται εξαιρετικό, αλλά, δεν ήταν πάντα έτσι. Στην Ευρώπη του 17ου αιώνα, η ανοιχτή έκφραση των συναισθημάτων θεωρείτο άκρως απρεπής και μόνο οι φτωχοί χαμογελούσαν δείχνοντας τα δόντια τους. Η «επανάσταση του χαμόγελου» ξεκίνησε έναν αιώνα αργότερα στο Παρίσι από Γάλλους ευγενείς, οι οποίοι διασκέδαζαν τόσο πολύ στα καινούργια καφέ που επανέφεραν στη μόδα το χαμόγελο.

Σε πολλά μέρη του κόσμου, όμως, αυτή η αλλαγή της εθιμοτυπίας δεν συνέβη ποτέ. Μια κοινή ρωσική παροιμία λέει ότι «όταν χαμογελάς χωρίς λόγο είναι σημάδι βλακείας», ενώ ένα φυλλάδιο της νορβηγικής κυβέρνησης αναφέρει (έστω και αστεία) ότι «ένας ξένος θα καταλάβει ότι βρίσκεται στη Νορβηγία πάρα πολύ καιρό, αν δει κάποιον άγνωστο να του χαμογελάει στο δρόμο και υποθέσει ότι είναι μεθυσμένος, τρελός, Αμερικανός ή όλα αυτά μαζί».

Το σβησμένο χαμόγελο είναι μια προσπάθεια αυτόματου ελέγχου της ευχαρίστησης και υπάρχει επειδή κάποιοι μύες, όπως αυτοί που ελέγχουν το στόμα, είναι πιο εύκολο να καταπιεστούν από ό,τι άλλοι. «Τα μάγουλα φουσκώνουν, αλλά οι γωνίες του στόματος τραβιούνται προς τα κάτω ή πιέζονται τα χείλη σαν να λες “δεν θα πρέπει να χαμογελάσω”», λέει η Ζάρα Αμπαντάρ, γνωστική ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

Αυτό εξηγεί γιατί στην Ιαπωνία, όπου η εθιμοτυπία απαγορεύει την δημόσια έκφραση των  συναισθημάτων, δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στο χαμόγελο με τα μάτια. Η διαφορά αποτυπώνεται, εξάλλου, στα emoticons και στον τρόπο που πληκτρολογούμε τα χαμόγελα ανάλογα με την κουλτούρα μας: ^ _ ^ στην Άπω Ανατολή και  :-) στη Δύση.

Αποδεικνύεται λοιπόν ότι η παρόρμηση να χαμογελάσει κανείς μπορεί να είναι καθολική, αλλά το κατά πόσο είναι αποδεκτό το χαμόγελο -και πώς αυτό ερμηνεύεται- εξαρτάται από τους πολιτισμικούς κανόνες των λαών.

Το χαμόγελο της αμηχανίας

Είναι εντελώς ίδιο με το προηγούμενο, αλλά διακρίνεται εύκολα, αν όχι από τα ξαναμμένα μάγουλα, σίγουρα από την δυσάρεστη κατάσταση, η οποία έχει προηγηθεί. Ένα άλλο ενδεικτικό σημάδι είναι ο τρόπος που κινείται το κεφάλι προς τα κάτω και ελαφρώς προς τα αριστερά.

Το χαμόγελο του αρμόδιου

Από τον υπάλληλο που σας παρατηρεί καθώς περιμένετε επί ένα τέταρτο στην ουρά του ταμείου για να σας πει γλυκά μόλις φτάσετε μπροστά του ότι «οι επιστροφές γίνονται μόνο στον τέταρτο όροφο», μέχρι την υπεύθυνη της γραμματείας που ανακοινώνει ότι «το επόμενο διαθέσιμο ραντεβού για μαστογραφία είναι σε ένα χρόνο», το «χαμόγελο του αρμόδιου» έχει ως στόχο να λειάνει τα δυσάρεστα νέα.

Αρχίζει απότομα, αυξάνοντας το κάτω χείλος ελαφρώς, και μερικές φορές συνοδεύεται από μια κλίση της κεφαλής ελαφρά προς τα κάτω και πλαγίως. Είναι ίσως το πιο ενοχλητικό από όλα τα χαμόγελα, δεδομένου ότι συχνά παγιδεύει τον παραλήπτη του, αναγκάζοντάς τον να το ανταποδώσει.

Και είναι πανομοιότυπο με τρεις άλλους τύπους, αν και έχουν εντελώς διαφορετικές χρήσεις: το χαμόγελο συμμόρφωσης είναι η αδέξια προσπάθεια που καταβάλει κάποιος για να αποδείξει στον «αρμόδιο» ότι δεν πρόκειται να κάνει φασαρία, το χαμόγελο-απάντηση συντονισμού δείχνει συμφωνία, ενώ το χαμόγελο-απάντηση ακροατή, το οποίο τείνει να συνοδεύεται από θορύβους του τύπου «χμμ» αλλά και ένα καθησυχαστικό νεύμα, δείχνει ότι εξακολουθείτε να προσέχετε τον ομιλητή.

Το περιφρονητικό χαμόγελο

Η χαμογελαστή έκφραση της απόλυτης περιφρόνησης είναι άλλη μια ζόρικη γκριμάτσα που δύσκολα μπορεί να «καταπιεί» κανείς. Υποδηλώνει ένα μείγμα αποστροφής και αγανάκτησης και μοιάζει πάρα πολύ με χαμόγελο πραγματικής απόλαυσης, εκτός από τις γωνίες των χειλιών που εμφανίζονται σφιγμένες.

Στην κουλτούρα της Άπω Ανατολής, η οποία είναι λιγότερο επικεντρωμένη γύρω από τις ανάγκες του ατόμου, συχνά τα αρνητικά συναισθήματα  κρύβονται πίσω από ένα χαμόγελο ώστε να διατηρηθεί η κοινωνική ειρήνη. «Στην Ινδονησία από όπου κατάγομαι, συνήθως ο θυμός δεν θεωρείται κοινωνικά αποδεκτός. Αντ’ αυτού οι άνθρωποι έχουν την τάση να χαμογελούν πολύ όταν είναι θυμωμένοι», λέει η ψυχολόγος Ζάρα Αμπαντάρ.

Το απολαυστικό χαμόγελο του θυμού

Θα το λέγαμε και κακόβουλη χαρά ή ικανοποίηση από την δυστυχία του άλλου. Για προφανείς λόγους, αυτό το απίστευτα κακό συναίσθημα μπορεί να κρύβεται καλύτερα από άλλα, δεν είναι, όμως, πάντα εύκολο. «Αν οι άνθρωποι είναι μόνοι τους και αισθάνονται ότι δεν τους παρατηρεί κανείς, συνήθως εκφράζουν συναισθήματα ικανοποίησης για την κακοτυχία του άλλου με “χαμόγελο Ντουσέν” και  “γέλιο Ντουσέν”», λέει η Τζένιφερ Χόφμαν, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.

Όταν γνωρίζουμε ότι κάποιος μάς παρατηρεί, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσθέσουμε μια έκφραση του θυμού από πάνω, με αποτέλεσμα την ανατριχιαστική γκριμάτσα των κακοποιών σε ταινίες τρόμου. Αυτή η μεικτή έκφραση είναι μία, μόνο, από τις πολλές που παρατηρούνται σε παρόμοιους τύπους χαμόγελου όπως της απολαυστικής περιφρόνησης, του απολαυστικού φόβου και της απολαυστικής θλίψης.

Το ψεύτικο χαμόγελο

Χάρη στον Ντουσέν, μάθαμε ότι μπορεί κανείς να εντοπίσει εύκολα ένα ψεύτικο χαμόγελο απλά κοιτάζοντας τον άλλο στα μάτια. Ο γάλλος νευρολόγος πίστευε ότι οι μύες των ματιών συνεργάζονται μόνο όταν το εννοούμε πραγματικά. Αλλά τώρα ξέρουμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι – περίπου το 71% – μπορούν να κινητοποιήσουν με τη θέλησή τους  το εσωτερικό τμήμα των σφιγκτήρων.

«Δεν υπάρχει τίποτα εγγενώς γνήσιο στα χαμόγελα Ντουσέν, τα στοιχεία δείχνουν ότι εύκολα φαλκιδεύονται», λέει ο Άλαν Φρντίνλαντ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα στην Καλιφόρνια. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε εξασκημένοι. Δεδομένου ότι έχουμε την τάση να συνοδεύουμε χαιρετισμούς με χαμόγελα, έχουμε συνηθίσει να λέμε ψέματα για τα αληθινά συναισθήματά μας με ευγενικό τρόπο. Με την έκφραση του προσώπου μας, λέμε, για παράδειγμα, ότι είμαστε μια χαρά, ακόμα και όταν δεν είμαστε.

Τα χαμόγελα, βεβαίως, είναι πολύ ελκυστικά. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2013, ακόμα και ένα προσποιητό χαμόγελο μπροστά σε έναν καθρέφτη καταστήματος είναι πιθανό να σας πείσει να αγοράσετε αυτό που δοκιμάζετε.

Επιπλέον, όταν οι άνθρωποι κρίνονται μόνο από τις εκφράσεις του προσώπου τους, θεωρούνται ειλικρινείς ακόμα και όταν λένε ψέματα. Όπως είπε κάποτε η αμερικανίδα ευθυμόγραφος Κιν Χάμπαρντ: «Αν δεν έχετε δει τη γυναίκα σας να χαμογελάει σε έναν τροχονόμο, τότε δεν έχετε δει το πιο χαριτωμένο της χαμόγελο.»

Πώς μπορείτε να κρίνετε άν ένα χαμόγελο είναι αυθεντικό;

Όταν συναντάμε ένα πρόσωπο, ο εγκέφαλός μας συγκρίνει άμεσα τη γεωμετρία του με χιλιάδες άλλα πρόσωπα που έχουμε συναντήσει, για να δούμε ποια έκφραση του ταιριάζει. Στη συνέχεια, σκεφτόμαστε το πλαίσιο: είναι αναμενόμενο ένα χαμόγελο; Τέλος, η αυτόματη μίμηση των προσώπων τους, μας επιτρέπει να ελέγξουμε πώς μας κάνει να αισθανόμαστε.

Η Νίντενταλ προειδοποιεί να μην δίνουμε πολύ μεγάλη έμφαση στο πλαίσιο. «Είναι σημαντικό να μην κάνετε την υπόθεση ότι ένα χαμόγελο που βλέπετε σε μια κατάσταση η οποία εσάς δεν θα σας έκανε να χαμογελάσετε, είναι ψεύτικο. Μπορεί να είναι αυθεντικό για το συγκεκριμένο άτομο με τη συγκεκριμένη κουλτούρα ή στη συγκεκριμένη κατάσταση», λέει η αμερικανίδα ψυχολόγος.

Υπάρχουν, όμως και άλλα ενδεικτικά σημάδια. Όταν τα χαμόγελα χρησιμοποιούνται σκόπιμα, μπορεί να είναι πολύ απότομα ή πολύ παρατεταμένα, να προκύπτουν πολύ νωρίς ή πολύ πριν από την φράση που πρέπει να συνοδεύουν. Σε ένα πειστικό χαμόγελο υπάρχει πάντα κάτι περισσότερο από ένα αλληθώρισμα και μια λάμψη δοντιών.

Το χαμόγελο του φλερτ

Ο κατάλογος δεν θα ήταν πλήρης χωρίς μια αναφορά στο διάσημο, φευγαλέο χαμόγελο της Μόνα Λίζα που συχνά χαρακτηρίζεται ως αινιγματικό. Και όμως είναι πολύ εύκολο να κατηγοριοποιηθεί. Εδώ και δεκαετίες οι ψυχολόγοι γνωρίζουν ότι στο αριστούργημά του ο Λεονάρντο ντα Βίντσι έχει συλλάβει μια έκφραση φλερτ. Το χαμόγελο του μοντέλου του ακτινοβολεί ενώ κοιτάζει μακριά, αμέσως μετά διακινδυνεύει μια πλάγια ματιά και ένα «αμήχανο» χαμόγελο πριν κοιτάξει γρήγορα και πάλι μακριά.

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που κάποιος θα σας πει «χαμογελάστε», θυμηθείτε ότι είναι στο χέρι σας ποιο χαμόγελο θα διαλέξετε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News