«Love actually»: Η ακαταμάχητη χριστουγεννιάτικη κομεντί έγινε 20 ετών
«Love actually»: Η ακαταμάχητη χριστουγεννιάτικη κομεντί έγινε 20 ετών
Δεκάδες ταινίες έχουν επιχειρήσει μέχρι σήμερα να αποτυπώσουν τις ποικιλόμορφες πτυχές της αγάπης, άλλοτε παθιασμένα ή δραματικά και άλλοτε διακριτικά ή ακόμη και με κωμικό τρόπο. Και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το πετυχαίνουν, μεταφέροντας το μήνυμα ότι η αγάπη και η ανθρωπιά είναι η μόνη απάντηση σε όλα τα προβλήματα που μας ταλανίζουν.
Η ρομαντική κομεντί του Ρίτσαρντ Κέρτις «Love actually» («Αγάπη είναι…») είναι μια από αυτές, φέτος μάλιστα γίνεται 20 ετών. Μπορεί να μην είναι η καλύτερη κομεντί που έχουμε δει, αλλά δεν νοούνται Χριστούγεννα χωρίς αυτή. Οι κριτικές ήταν (και είναι) διχασμένες, ωστόσο η ταινία αγαπήθηκε από τον κόσμο, έγινε εισπρακτική επιτυχία αποφέροντας 247 εκατ. δολάρια παγκοσμίως, και ειδικά την περίοδο των Χριστουγέννων προβάλλεται συχνά, αφού θεωρείται ένα από τα καλύτερα χριστουγεννιάτικα προϊόντα.
Ο Ρίτσαρντ Κέρτις, ήδη γνωστός ως σεναριογράφος των κομεντί «Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία» (1994), «Νότινγκ Χιλ» (1999) και «Το ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς» (2001), έκανε το ντεμπούτο του ως σκηνοθέτης με το «Love actually» (υπογράφει επίσης το σενάριο), μιας ταινίας που, όπως γράφει η Φραντσέσκα Κάρινγκτον στον Guardian, «σαλπίζει» ότι είναι Χριστούγεννα, άρα ώρα να πεις σε κάποιον ότι τον αγαπάς.
Το (πολιτικό) μήνυμα της γεμάτης αστέρες ταινίας μεταφέρεται από την πρώτη κιόλας στιγμή∙ με το άνοιγμά της ακούγεται η φωνή του Χιου Γκραντ να σχολιάζει ότι κάθε φορά που ντρέπεται για την κατάσταση του κόσμου σκέφτεται την πύλη αφίξεων στο αεροδρόμιο Χίθροου, όπου είναι φανερή η αγνή αγάπη των φίλων και των συγγενών όταν καλωσορίζουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Επισημαίνει επίσης ότι τα μηνύματα των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ήταν μηνύματα αγάπης και όχι μίσους.
Μικρές ιστορίες αγάπης
Στη συνέχεια εξελίσσονται «ιστορίες αγάπης» πολλών διαφορετικών ανθρώπων, κυρίως λευκών, Λονδρέζων της ανώτερης μεσαίας τάξης, που ερωτεύονται, υποτιμούν τον εαυτό τους, γίνονται βλάσφημοι και βρίζουν ευρηματικά, βασικά όμως κάνουν διάφορες χειρονομίες αγάπης, από μικρές μέχρι πολύ μεγάλες.
- Ο θρύλος του ροκ-εν-ρολ Μπίλι Μακ (Μπιλ Νάι) και ο επί χρόνια μάνατζέρ του Τζο (Γκρέγκορ Φίσερ) ηχογραφούν μια χριστουγεννιάτικη διασκευή του τραγουδιού των Troggs «Love Is All Around» με τον τίτλο «Christmas Is All Around», με την ελπίδα ότι θα γίνει το Νο 1 σινγκλ των Χριστουγέννων, κάτι που τελικά συμβαίνει. Και τα Χριστούγεννα ο Μακ φεύγει από ένα πάρτι του Ελτον Τζον για να γιορτάσει με τον Τζο, μεθώντας και βλέποντας πορνοταινίες…
- Ο γάμος της Τζούλιετ (Κίρα Νάιτλι) και του Πίτερ (Τσιούτελ Ετζιοφορ) βιντεοσκοπείται από τον κουμπάρο τους Μαρκ (Αντριου Λίνκολν), ενώ ένα συγκρότημα-έκπληξη παίζει το «All You Need Is Love» των Beatles καθώς οι νεόνυμφοι βγαίνουν από την εκκλησία. Αν και το ζευγάρι πιστεύει ότι ο Μαρκ αντιπαθεί την Τζούλιετ, στην πραγματικότητα εκείνος είναι ερωτευμένος μαζί της.
- Ο Τζέιμι (Κόλιν Φερθ) πιέζεται από την κοπέλα του (Σιένα Γκιλόρι) να πάει μόνος του στον γάμο της Τζούλιετ και του Πίτερ, γιατί εκείνη είναι «άρρωστη». Οταν επιστρέφει νωρίτερα, ανήσυχος για την υγεία της, τη βρίσκει να κάνει σεξ με τον αδελφό του. Συγκλονισμένος, αποσύρεται σε ένα εξοχικό σπίτι στη Γαλλία, όπου γνωρίζει την Αουρέλια (Λουσία Μονίζ), μια πορτογαλέζα οικιακή βοηθό που δεν μιλάει αγγλικά. Οταν επιστρέφει στην Αγγλία, ο Τζέιμι συνειδητοποιεί ότι είναι ερωτευμένος με την Αουρέλια και αρχίζει να μαθαίνει πορτογαλικά. Επιστρέφει στη Γαλλία και με τα λίγα και γεμάτα λάθη πορτογαλικά του δηλώνει την αγάπη του και της κάνει πρόταση γάμου. Η Αουρέλια δέχεται σε σπαστά αγγλικά, με το πλήθος να ξεσπά σε χειροκροτήματα.
- Ο Χάρι (Αλαν Ρίκμαν), διευθύνων σύμβουλος σε μια εταιρεία, είναι παντρεμένος με την Κάρεν (Εμα Τόμσον) και έχουν δύο παιδιά. Η γραμματέας του, Μία (Χάικε Μάκατς), του κάνει ξεκάθαρες σεξουαλικές προτάσεις, ζητώντας του ένα χριστουγεννιάτικο δώρο. Η Κάρεν ανακαλύπτει στην τσέπη του Χάρι ένα ακριβό μενταγιόν σε σχήμα καρδιάς και πιστεύει ότι προορίζεται για την ίδια. Αλλά την παραμονή των Χριστουγέννων απογοητεύεται όταν ανακαλύπτει ότι το δώρο της είναι ένα CD της Τζόνι Μίτσελ, και νιώθοντας ότι την έχει κοροϊδέψει, τον ρωτάει τι θα έκανε αυτός στη θέση της.
- Ο Ντέιβιντ (Χιου Γκραντ), αδελφός της Κάρεν, είναι ο πρόσφατα εκλεγμένος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και η Νάταλι (Μάρτιν ΜακΚάτσεον) ένα νέο κατώτερο μέλος του προσωπικού στην πρωθυπουργική κατοικία. Κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης με τον πρόεδρο των ΗΠΑ (Μπίλι Μπομπ Θόρντον), η Νάταλι μπαίνει στον χώρο της συνάντησης και ο πρόεδρος κάνει άκομψα σχόλια στον Ντέιβιντ για εκείνη. Νιώθοντας άβολα, ο Ντέιβιντ τη μεταθέτει σε άλλη θέση. Ωστόσο, την παραμονή των Χριστουγέννων λαμβάνει μια χριστουγεννιάτικη κάρτα από τη Νάταλι, που γράφει ότι είναι δική του και μόνο δική του. Καταφέρνει να την εντοπίσει ψάχνοντας πόρτα-πόρτα (κορυφαίες σκηνές…) στον δρόμο που μένει και προσφέρεται να πάει την οικογένειά της με το αυτοκίνητο σε μια σχολική χριστουγεννιάτικη παράσταση, για να μπορέσει να της μιλήσει. Στο σχολείο, ο Ντέιβιντ συναντά την αδερφή του, Κάρεν, η οποία πιστεύει ότι έχει έρθει για να δει τα ανίψια του. Ο Ντέιβιντ και η Νάταλι κρύβονται στα παρασκήνια για να μην τους δει κανείς. Καθώς, όμως, σηκώνεται η αυλαία, όλοι τους βλέπουν να φιλιούνται.
- Ο Ντάνιελ (Λίαμ Νίσον), στενός φίλος της Κάρεν, θρηνεί για τον πρόσφατο θάνατο της συζύγου του, Τζοάνα, ενώ προσπαθεί να μεγαλώσει τον θετό του γιο, Σαμ (Τόμας Μπρόντι-Σάνγκστερ). Ερωτευμένος με μια αμερικανίδα συμμαθήτριά του που ονομάζεται επίσης Τζοάνα (Ολίβια Ολσον), ο Σαμ αποφασίζει να μάθει ντραμς για να τη συνοδεύσει στον μεγάλο τελικό του χριστουγεννιάτικου διαγωνισμού του σχολείου τους, όπου εκείνη θα τραγουδήσει. (Είναι το ίδιο σχολείο στο οποίο πηγαίνουν και τα παιδιά της Κάρεν και του Χάρι.) Αλλά χάνει την ευκαιρία να την εντυπωσιάσει. Ο Ντάνιελ τον πείθει να πάει στο αεροδρόμιο και να προσπαθήσει να της πει πώς νιώθει, πριν φύγει για τις ΗΠΑ. Ο Σαμ την προλαβαίνει και η Τζοάνα τον φιλάει στο μάγουλο, αποκαλύπτοντας ότι και αυτής της αρέσει. Στο μεταξύ, ο Ντάνιελ γνωρίζει την Κάρολ (Κλόντια Σίφερ), μητέρα μιας συμμαθήτριας του Σαμ, και μεταξύ τους ανάβει μια αμοιβαία σπίθα.
- Η Σάρα (Λόρα Λίνεϊ) είναι Αμερικανίδα, εργάζεται στην εταιρεία του Χάρι και είναι ερωτευμένη με τον σχεδιαστή Καρλ (Ροντρίγκο Σαντόρο), με τον οποίο αρχίζουν να συνδέονται. Αλλά οι ερωτικές περιπτύξεις τους διακόπτονται όταν της τηλεφωνεί ο Μάικλ, ο ψυχικά άρρωστος αδερφός της, από την ψυχιατρική μονάδα όπου βρίσκεται.
- Προσπαθώντας ανεπιτυχώς να προσελκύσει διάφορες Αγγλίδες, μεταξύ των οποίων η Μία και η Νάνσι (Τζούλια Ντέιβις), ο Κόλιν Φρίσελ (Κρις Μάρσαλ), σερβιτόρος στον γάμο της Τζούλιετ και του Πίτερ, ενημερώνει τον φίλο του, Τόνι (Αμπντούλ Σαλίς), ότι σχεδιάζει να πάει στην Αμερική, πεπεισμένος ότι η βρετανική προφορά του θα είναι πλεονέκτημα για την εκεί ερωτική του ζωή. Φθάνοντας στο Μιλγουόκι, ο Κόλιν γνωρίζει τη Στέισι (Ιβάνα Μιλίτσεβιτς), την Τζίνι (Τζένουαρι Τζόουνς) και την Κάρολ-Αν (Ελίσα Κάθμπερτ), τρεις ιδιαίτερα ελκυστικές γυναίκες, που ερωτεύονται αμέσως την αγγλική προφορά του και τον καλούν να μείνει σπίτι τους μαζί με τη συγκάτοικό τους Χάριετ (Σάνον Ελίζαμπεθ).
- Ο Τζον (Μάρτιν Φρίμαν) και η Τζούντι (Τζοάνα Πέιτζ) είναι επαγγελματίες αντικαταστάτες ηθοποιοί σε ταινίες. Γνωρίζονται γυρίζοντας σκηνές σεξ για μια ταινία στην οποία βοηθός παραγωγής είναι ο Τόνι. Ο Τζον λέει στην Τζούντι ότι «είναι ωραίο να έχεις κάποιον με τον οποίο να μπορείς απλώς να μιλάς». Ενώ αισθάνονται πολύ άνετα να είναι γυμνοί και να προσποιούνται ότι κάνουν σεξ στο πλατό, εκτός πλατό είναι ντροπαλοί και διστακτικοί. Πλησιάζουν δειλά ο ένας τον άλλον, παρακολουθώντας μαζί με τον αδερφό του Τζον τη χριστουγεννιάτικη παράσταση στο τοπικό σχολείο (όπου βρίσκονται επίσης ο Ντέιβιντ και η Νάταλι, τα παιδιά του Χάρι και της Κάρεν, ο Ντάνιελ και ο Σαμ κ.ά.) .
- Ο Ρούφους (Ρόουαν Ατκινσον) είναι ο πωλητής στο κοσμηματοπωλείο από το οποίο Χάρι αγόρασε το μενταγιόν για τη Μία. Σε μια άλλη σκηνή, ο Ρούφους αποσπά την προσοχή ενός μέλους του προσωπικού του αεροδρομίου, επιτρέποντας στον Σαμ να περάσει κρυφά για να μιλήσει στην Τζοάνα.
Επίλογος
Εναν μήνα αργότερα, όλοι οι ήρωες εμφανίζονται στο αεροδρόμιο του Χίθροου. Το χριστουγεννιάτικο σινγκλ του Μπίλι τον έχει ξαναφέρει στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Η Τζούλιετ, ο Πίτερ και ο Μαρκ έχουν έρθει να πάρουν τον Τζέιμι και τη νέα του σύζυγο, Αουρέλια. Η Κάρεν και τα παιδιά αποχαιρετούν τον Χάρι, αλλά η αντίδραση της Κάρεν υποδηλώνει ότι δυσκολεύεται να ξεπεράσει την παρασπονδία του. Ο Σαμ υποδέχεται την Τζοάνα, η οποία έχει γυρίσει από την Αμερική, ενώ ο Ντάνιελ συνοδεύεται από τη νέα του σύντροφο, Κάρολ, και τον γιο της. Οι νεόνυμφοι Τζον και Τζούντι, φεύγοντας για τον μήνα του μέλιτος, συναντούν τον Τόνι, ο οποίος περιμένει την επιστροφή του Κόλιν από την Αμερική. Ο Κόλιν επιστρέφει με τη Χάριετ και την αδερφή της, Κάρλα (Ντενίζ Ρίτσαρντς), η οποία συναντά τον Τόνι για πρώτη φορά, αλλά τον χαιρετά με μια αγκαλιά και ένα φιλί στα χείλη. Η Νάταλι καλωσορίζει τον Ντέιβιντ μπροστά σε εκπροσώπους των ΜΜΕ, καθώς η σχέση τους είναι πλέον γνωστή. Και όλες αυτές οι σκηνές μπερδεύονται με πλάνα από πραγματικές αφίξεις στο Χίθροου.
Η πολυπλοκότητα της ταινίας συμβάλλει, εν μέρει, στη μακροζωία της. Αν και οι πιο θλιβερές ιστορίες, όπως αυτές της Κάρεν (Εμα Τόμσον) και της Σάρα (Λόρα Λίνεϊ), είναι αναμφισβήτητα οι καλύτερες, σημειώνει η Φραντσέσκα Κάρινγκτον στον Guardian, η απεικόνιση πολλών διαφορετικών πτυχών ανταμοιβής της αγάπης προκαλεί το κοινό να δει την ταινία ξανά και ξανά.
Πολλές από τις ιστορίες ανταμείβουν τα αουτσάιντερ, πράγμα ενθαρρυντικό∙ στην πλειονότητά τους, όμως, προβάλλουν μια ανδρική οπτική. Σε μια συνάντηση πέρυσι, ο Ρίτσαρντ Κέρτις παραδέχτηκε ότι η ταινία «κάποιες στιγμές είναι ξεπερασμένη. Η έλλειψη διαφορετικότητας με κάνει να νιώθω άβολα και λίγο ανόητος». Αλλά τα μειονεκτήματά της δεν οφείλονται στο ότι το περιεχόμενό της «γερνάει άσχημα» και δεν είναι αποδεκτό στις μέρες μας.
Πράγματι, πολλά από τα σημεία στα οποία πολλοί αντιτίθενται σήμερα υπογραμμίστηκαν από τους κριτικούς, ήδη το 2003. Πάρα πολύ ετεροφυλόφιλη, πάρα πολλά χοντροκομμένα αστεία, πάρα πολλές σχέσεις μεταξύ ενός άνδρα και της υφισταμένης του, πολλή «αμερικανιά», πολύ γλυκανάλατη, με πάρα πολλές διαφορετικές πλοκές. Δεν είναι σίγουρο, εξάλλου, ότι οι θεατές κατέγραψαν καλύτερα πριν από 20 χρόνια την αρχική αναφορά του Κέρτις στην 11η Σεπτεμβρίου για να υποστηρίξει το μανιφέστο του ότι «η αγάπη, στην πραγματικότητα, είναι παντού» από ό,τι σήμερα.
Η ταινία διαπερνά βιαστικά τις ιστορίες, σε βάρος της δημιουργίας χαρακτήρων, με τον Κέρτις να βασίζεται στην ιδιορρυθμία –όπως ο χριστουγεννιάτικος αστακός και το σκωτσέζικο ποπ-ροκ συγκρότημα Bay City Rollers σε μια κηδεία– και το εξαιρετικό ταλέντο των ηθοποιών, για να ζωντανέψει την ταινία. Το υπόβαθρο του Κέρτις ως σεναριογράφου κωμικών σκετς (με πιο διάσημη την κωμική σειρά του BBC1 «Μαύρη Οχιά») λάμπει πραγματικά σε σκηνές όπως η καμέο εμφάνιση του Ρόουαν Ατκινσον και οι εμφανίσεις του Μπιλ Νάι στην περιοδεία για την προώθηση του τραγουδιού του, κατά τις οποίες στην πραγματικότητα το καταστρέφει θριαμβευτικά.
Ο Ρίτσαρντ Κέρτις, γράφει η Φραντσέσκα Κάρινγκτον στον Guardian, έχει πει ότι το «Love Actually» δεν αφορά τους ερωτευμένους, αλλά την ίδια την αγάπη. Η αγάπη είναι το μοναδικό κίνητρο των χαρακτήρων και κυριαρχεί στα πάντα. Ο Χιου Γκραντ τορπιλίζει την «ειδική σχέση» της Βρετανίας με τις ΗΠΑ όταν ο Μπίλι Μπομπ Θόρντον σέρνεται ύπουλα προς τη ΜακΚάτσεον. Η εντυπωσιακή ομιλία του με θέμα την αντίσταση στους Γιάνκηδες δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική και με οτιδήποτε αφορά την ερωτική επίθεση – κάτι που είναι γελοίο και μπορεί να το νιώσει οποιοσδήποτε έχει βιώσει μια τέτοια κατάσταση.
Ωστόσο, το «Love Actually» έχει περισσότερα να πει για την αδράνεια στην αγάπη. Συχνά, λέει, το εμπόδιο είμαστε εμείς οι ίδιοι, η ντροπαλότητά μας και ο φόβος της απόρριψης. Αυτό αποτυπώνεται καλύτερα στην ιστορία του Κόλιν Φερθ, όπου ο γοητευτικά ψυχρός Αγγλος και η συνεσταλμένη Πορτογαλίδα μπορούν να εκφράσουν την αγάπη τους ο ένας για τον άλλον μόνον όταν ξέρουν ότι ο άλλος δεν μπορεί πραγματικά να τους καταλάβει. Τελικά, ο Τζέιμι-Φερθ μαζεύει το κουράγιο του και λέει πώς νιώθει επειδή είναι Χριστούγεννα! Και καθώς η ταινία μάς πλημμυρίζει με γλυκά κύματα, ζητά από την Αουρέλια (Λουσία Μονίζ) να τον παντρευτεί μπροστά σε ένα πλήθος θεατών. Ολοκληρώνει την αδέξια πορτογαλική πρότασή του ως εξής: «Είναι Χριστούγεννα, οπότε ήθελα απλώς να… δηλώσω».
Η ταινία παρουσιάζει τα Χριστούγεννα ως μια εποχή που ανοίγει σφραγισμένα χείλη, καθώς κανόνες αναστέλλονται και αναστολές ξεπερνιούνται: μια πεποίθηση –κατασκευασμένη και ενισχυμένη από τις ρομαντικές κομεντί– που εν ολίγοις υποστηρίζει ότι αυτές τις βαρυφορτωμένες, ρομαντικές εβδομάδες του Δεκεμβρίου όλα μπορούν να συμβούν. Η Νάταλι μπορεί να γράψει στη χριστουγεννιάτικη κάρτα της στον πρωθυπουργό «Είμαι αποκλειστικά δική σας, η Νάταλι σας». Ο Σαμ μπορεί να ορμήσει στο αεροδρόμιο για να προλάβει να μιλήσει στη συμμαθήτριά του για τον έρωτά του, πριν φύγει. Και, πιο «σκοτεινά», ο Μαρκ, αφού ζητήσει από την Τζούλιετ να πει ψέματα στον σύζυγό της, μπορεί να της πει ότι την αγαπά με μια στοίβα από κάρτες.
Στο «Love Actually» η αγάπη είναι παντού, τα Χριστούγεννα επίσης, και το πάντρεμα αυτών των δύο είναι τόσο απαραίτητο όσο υποστηρίζει το τραγούδι της ταινίας. Η διασκευή του «Love Is All Around» σε «Christmas Is All Around» ακούγεται συνεχώς, προτρέποντας τους χαρακτήρες: «Αν με αγαπάς πραγματικά (Χριστούγεννα), έλα και κάνε το να φανεί (χιόνισε…)». Αν αυτό το γλυκανάλατο μήνυμα σας φαίνεται υπερβολικό, αξίζει να θυμηθείτε ποιος το μεταδίδει: ο γκροτέσκος, φανταχτερά ντυμένος ροκ σταρ του Μπιλ Νάι, με κάθε ατάκα του να δονείται από κακία. Το «Love Actually» δεν είναι σε καμία περίπτωση τέλειο. Ας το παραδεχτούμε, όμως, είναι διασκεδαστικό.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Στου Δούκα ή στου Χαρδαλιά; Πρώτα στου Δούκα, γιατί εκεί θα έρθει νωρίτερα ο καινούργιος χρόνος, ο δήμαρχος είναι πολύ μπροστά…
31 Δεκεμβρίου 2024, 20:59
