Πόσα πλαστικά μπουκάλια καταναλώνονται στον κόσμο κάθε δευτερόλεπτο; Θα μαντεύατε τον αριθμό; Είναι 20.000. Και το λεπτό; Ενα εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια. Μέχρι το 2021 ο αριθμός θα έχει αυξηθεί κατά 20%. Και πριν καλά καλά κλείσει η δεκαετία που διανύουμε, η ετήσια πώληση μπουκαλιών θα έχει ξεπεράσει το μισό τρισεκατομμύριο.

Και αν δεν σας βολεύουν οι αριθμοί και θέλετε να το κάνετε εικόνα, σκεφτείτε το εξής: Σύμφωνα με πληροφορίες του Guardian, το 2016 πουλήθηκαν πάνω από 480 δισ. πλαστικά μπουκάλια. Αν τα τοποθετούσαμε στη σειρά, το ένα μετά το άλλο, θα κάλυπταν τη μισή διαδρομή από εδώ μέχρι τον Ηλιο!

Πρόκειται για μία περιβαλλοντολογική κρίση που σύμφωνα με τους ειδικούς είναι ίδιας κλίμακας με την κλιματική αλλαγή. Το πλαστικό μολύνει τα πάντα, κάθε οικοσύστημα, κάθε οργανισμό, ακόμη και τον δημιουργό του, τον άνθρωπο.

Αύξηση ζήτησης

Και παρότι ο άνθρωπος εξοικειώνεται πλέον με τις πρακτικές ανακύκλωσης, αυτές δεν φτάνουν! Οι μηχανισμοί ανακύκλωσης δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντεπεξέλθουν στους ρυθμούς αύξησης της κατανάλωσης πλαστικών μπουκαλιών. Η αύξηση αυτή έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις από τότε που άρχισε να εξαπλώνεται η δυτική νοοτροπία του «στο χέρι» («on the go») και στην Ασία.

Σύμφωνα με τη Ρόουζμαρι Ντάουνι, επικεφαλής του τμήματος πακεταρίσματος στο Euromonitor, σχεδόν το ένα τέταρτο της ζήτησης πλαστικών μπουκαλιών προέρχεται πλέον από την Κίνα. Το 2015, οι καταναλωτές στη χώρα αγόρασαν 68,4 δισ. μπουκάλια νερού. Το 2016 ο αριθμός αυξήθηκε κατά 5,4 δισ. αγγίζοντας τα 73,8 δισ.

Η αύξηση αυτή οφείλεται στην αστικοποίηση. Μαζί της «αυξάνεται και η ανάγκη υγιούς ζωής αλλά και οι ανησυχίες για την ποιότητα του νερού βρύσης», υπογράμμισε η Ντάουνι, τονίζοντας ότι αυτό το φαινόμενο και τη ραγδαία αύξηση κατανάλωσης που παρατηρείται στην Ινδονησία και την Ινδία.

Ανακύκλωση

Τα περισσότερα πλαστικά μπουκάλια για αναψυκτικά και νερό εμπεριέχουν τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (Pet), δηλαδή είναι ανακυκλώσιμα. Αλλά καθώς αυξάνεται με τέτοιους ρυθμούς η κατανάλωσή τους, η συγκέντρωση και ανακύκλωση όλων των μπουκαλιών γίνεται σχεδόν αδύνατη.

Να για παράδειγμα, το 2016 περισυνελέγησαν λιγότερα από τα μισά μπουκάλια που χρησιμοποιήθηκαν. Και μόλις το 7% μετατράπηκαν σε νέα μπουκάλια.

Με άλλα λόγια, τελικά, τα περισσότερα μπουκάλια καταλήγουν σε χωματερές ή στον ωκεανό. Και για να είμαστε όσο πιο ακριβείς γίνεται: από 5 με 13 εκατ. τόνους πλαστικού καταλήγουν στον ωκεανό -και, επομένως, στα στόματα πουλιών, θαλασσινών και άλλων οργανισμών. Σύμφωνα με μελέτη του ιδρύματος Ellen MacArthur μέχρι το 2050 ο ωκεανός θα εμπεριέχει περισσότερο πλαστικό σε βάρος παρά ψάρια!

Και αν δεν σας ανησυχεί το στομάχι του γλάρου ή του δελφινιού, αναλογιστείτε ότι κάποιοι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το πλαστικό έχει «τρυπώσει» και στην αλυσίδα τροφίμων του ανθρώπου.

Ερευνα του βελγικού Πανεπιστημίου της Γάνδης κατέληξε ότι οι άνθρωποι που τρώνε θαλασσινά, προσλαμβάνουν μέχρι και 11.000 κομματάκια πλαστικού τον χρόνο. Και τον περασμένο Αύγουστο, το αγγλικό Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ προειδοποίησε ότι πλαστικό βρέθηκε στο ένα τρίτο των θαλασσινών (μπακαλιάρο, σκουμπρί, οστρακοειδή κ.λπ.) της Βρετανίας.

«Η κρίση από τη ρύπανση του πλαστικού συναγωνίζεται σε επικινδυνότητα την απειλή της κλιματική αλλαγής, καθώς ρυπαίνει κάθε οικοσύστημα και έναν αυξανόμενο αριθμό οργανισμών στον πλανήτη μας», σχολίασε ο Χιούγκο Τάγκχολμ, μέλος της ομάδας προστασίας του θαλάσσιους περιβάλλοντος Surfers Against Sewage.

Η λύση

Ποια είναι η λύση; «Μία πραγματικά κυκλική οικονομία στην κατανάλωση πλαστικού», όπως είπε η ντέιμ Ελεν Μακάρθουρ, πρώην πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας που έχει εγκαταλείψει την καριέρα της για να ασχοληθεί με τον ακτιβισμό για την προστασία του περιβάλλοντος. Η ίδια επιμένει ότι πρέπει να καθιερωθεί ένα σύστημα όπου τα πλαστικά μπουκάλια θα επαναχρησιμοποιούνται αντί να ανακυκλώνονται.

Μία ακόμη λύση είναι να αυξηθεί δραματικά, μέχρι και στο 100%, η χρησιμοποίηση του ανακυκλώσιμου τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου (Pet) στην παραγωγή μπουκαλιών. Ενδεικτικά, σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία της Greenpeace, οι έξι μεγαλύτερες εταιρείες αναψυκτικών χρησιμοποιούν -όλες μαζί!- 6,6% τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου στην παραγωγή.

Και καμία δεν έχει στόχο να αυξήσει τα επίπεδα του ανακυκλώσιμου πλαστικού στο 100%. Παρά τις πιέσεις ακτιβιστών, οι εταιρείες αρνούνται να χρησιμοποιήσουν το Pet για λόγους… αισθητικής! Σύμφωνα με τον Στιβ Μόργκαν, από τη βρετανική οργάνωση Recoup, οι μάρκες είναι εχθρικές απέναντι στο RPet γιατί θέλουν τα προϊόντα τους να πωλούνται σε γυαλιστερά, καθαρά πλαστικά…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News