«Ελαβα μέρος στον μετασχηματισμό της εποχής μου. Το έκανα με τα ρούχα, που είναι σίγουρα λιγότερο σημαντικά από τη μουσική, την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική… αλλά όπως και να’ χει εγώ το έκανα», είχε δηλώσει το 2002 σε συνέντευξή του ο γάλλος σχεδιαστής μόδας Ιβ Σεν Λοράν, όταν αποχαιρετούσε τον οίκο για να παραλάβει τα ηνία, ο Τομ Φορντ.

Τότε ο Ιβ Σεν Λοράν αναφερόταν σε πολλά από τα ρούχα του αλλά και στη δημιουργία του prêt-à-porter γενικότερα. Ομως, όταν διαβάζει κανείς την παραπάνω απάντησή του, το πρώτο πράγμα που σκέφτεται είναι το γυναικείο σμόκιν, το πιο επαναστατικό ρούχο του 20ού αιώνα μετά το μικρό μαύρο ζέρσεϊ φόρεμα της Κοκό Σανέλ.

Το σμόκιν του Ιβ Σεν Λοράν, παρουσιάστηκε το 1966. Ηταν η πρώτη φορά που ένας σχεδιαστής έντυνε τις chic γυναίκες σαν άντρες κι αυτό ήταν επανάσταση. Οπως επανάσταση ήταν και 40 χρόνια πριν, όταν η Κοκό Σανέλ έντυνε τις τότε chic γυναίκες «σαν υπηρέτριες», όπως έχει πει ο Ζαν Πολ Γκοτιέ, με το ζέρσεϊ μαύρο φόρεμά της.

Και στις δύο περιπτώσεις, ο χρόνος δεν άλλαξε τη μόδα. Σε όλους τους μίνι οδηγούς γυναικείας κομψότητας, με τα πέντε ή τα δέκα ρούχα που πρέπει να έχει μία γυναίκα για να είναι πάντα κομψή, το μικρό μαύρο φόρεμα και το ανδρικό σμόκιν είναι πρώτα και καλύτερα.

Γιατί όμως ειδικά το σμόκιν αρέσει τόσο πολύ; Και γιατί οι άνδρες το βρίσκουν πάντα σέξι στις γυναίκες; Το σμόκιν το 1966, εξέφρασε την επανάσταση στη στημένη γυναικεία μόδα, εξέφρασε το ελεύθερο, δυναμικό πνεύμα της γυναίκας, τη σεξουαλική απελευθέρωση, αλλά και τη γυναικεία χειραφέτηση. Δέκα περίπου χρόνια μετά, οι περίφημες φωτογραφίες του Χέλμουτ Νιούτον μέσα στους δρόμους του Παρισού, με τις γυναίκες ντυμένες με σμόκιν παρουσίασαν και την ανδρόγυνη πλευρά αυτού του ρούχου. Οι γυναίκες κατέρριπταν τα στερεότυπα σε σχέση με τους άνδρες: στη δουλειά, στις σχέσεις, γιατί όχι και στη γκαρνταρόμπα;

Την δεκαετία του 1980 το σμόκιν ήταν άποψη υπεροχής για τις γυναίκες. Το φορούσαν για να δείξουν στους άνδρες πόσο σέξι μπορούν να είναι όταν φοράνε τα δικά τους ρούχα. Ανάλογα τους έδειχναν πλέον ξεκάθαρα και πόσο δυναμικές μπορούν να είναι όταν παίρνουν τη δική τους θέση στη δουλειά και στη ζωή. Το σμόκιν εκείνη τη δεκαετία ήταν η στολή της γυναίκας που ήθελε να επιβληθεί σε όλα τα πεδία – από το σεξ μέχρι την πολιτική.

Τη δεκαετία του 1990 ο φεμινισμός άρχισε να γίνεται ντεμοντέ και η μόδα να αποδομείται, το ίδιο και το σμόκιν. Ο όρος chic έμπαινε σε νέα βάση, καθώς τελείωνε ο 20ος αιώνας, για να υποδεχτεί τη νέα εποχή. Και η νέα εποχή γι’ αυτό το ανδρικό ρούχο, το κατάμαυρο, με τις σατέν λεπτομέρειες στο πέτο, τα κουμπιά στη ζώνη του παντελονιού και στα πλαϊνά σε κάθε μπατζάκι, ήρθε, το 2000… από τον οίκο Dior. Πιο συγκεκριμένα, από το ανδρικό τμήμα του οίκου Dior, το οποίο μόλις είχε αναλάβει ο νεαρός τότε γαλλο-τυνήσιος φωτογράφος και σχεδιαστής Εντί Σλιμάν. Ο Σλιμάν στην αρχή της νέας χιλιετίας είχε αναλάβει καλλιτεχνικός διευθυντής της ανδρικής σειράς στον ιστορικό οίκο μόδας. Σχεδίασε, λοιπόν, εκεί, και το Dior σμόκιν. Το οποίο ήταν κλασικό, αλλά με μοντέρνα στοιχεία. Οι ώμοι ήταν κάπως στενοί, όπως και η μέση και τα μπατζάκια.

Το ανδρικό σμόκιν του Εντί Σλιμάν για τον οίκο Dior ήταν κάπως ροκ, με την έννοια ότι έκανε τους άνδρες να φαίνονται ψιλόλιγνοι, ελαφρώς επαναστάτες και ίσως λίγο… ανδρόγυνοι. Ναι, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, εκείνο το σμόκιν θα μπορούσε και να είναι γυναικείο. Δεν ήταν αλλά σύντομα οι γυναίκες το οικειοποιήθηκαν. Η ανατρεπτική τότε διευθύντρια της γαλλικής Vogue, Καρίν Ρόιτφελντ, το φωτογράφισε φορεμένο από γυναίκες μοντέλα και αμέσως μετά αρχίσαμε να το βλέπουμε σε όλα τα επίσημα γκαλά από τις σταρ που ήθελαν να φορέσουν κάτι διαφορετικό. Ηταν πολύ chic τότε να φοράς σμόκιν Dior από την ανδρική σειρά. Ηταν το απόλυτο must.

Και φτάνουμε πλέον στη δική μας δεκαετία: το 2012 ο Εντί Σλιμάν ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής στον οίκο Yves Saint Laurent. Ο πρώτος συνειρμός που δημιουργήθηκε τότε στον κόσμο της μόδας ήταν το σμόκιν. Αν αυτός ο σχεδιαστής είχε κάνει τέτοια θραύση στις γυναίκες με το ανδρικό Dior, είναι σίγουρο ότι θα αναβίωνε ως εμβληματικό το γυναικείο Yves Saint Laurent. Πράγματι, αυτό συνέβη, μόνο που πλέον έχει κοπεί το Yves και το λογότυπο στην ούγια του σμόκιν είναι σκέτο Saint Laurent. Επιπλέον, για την αληθινή αναβίωση του ρούχου, ο Σλιμάν επιστράτευσε όλες τις εμβληματικές γυναίκες που το φόρεσαν στις δεκαετίες του 1960-80, για να στήσει πάνω σε αυτές τη διαφημιστική εκστρατεία.

Η επιτυχία ήταν τεράστια. Και το σμόκιν σήμερα, 50 ακριβώς χρόνια μετά το πρώτο λανσάρισμά του, είναι το σέξι ρούχο που κλέβει τις εντυπώσεις. Για δύο πλέον οίκους: Saint Laurent αλλά και Dior.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News