Δεν θυμάμαι πότε είδα πρώτη φορά τις ξεκαρδιστικές «Μπανάνες» του Γούντι Αλεν, σίγουρα ήταν μετά τη χούντα, αλλά την υπεραγαπημένη μου ατάκα δεν την ξεχνώ: «Από σήμερα, η επίσημη γλώσσα του Σαν Μάρκος θα είναι τα Σουηδικά. Σιωπή! Επιπλέον, όλοι οι πολίτες θα πρέπει να αλλάζουν τα εσώρουχά τους κάθε μισή ώρα. Τα εσώρουχα θα φοριούνται πάνω από τα ρούχα, για να μπορούμε να ελέγχουμε. Επιπλέον, όλα τα παιδιά κάτω των 16 ετών είναι από τώρα… 16 ετών!» λέει ο Εσποζίτο, ο αρχηγός των ανταρτών όταν γίνεται δικτάτορας, κλείνοντας μέσα σε μια φράση όλο τον παραλογισμό που μπορεί να κυριαρχεί σε μια μικροσκοπική «δημοκρατία της μπανάνας», κάπου στην Κεντρική Αμερική, ενώ ο Φίλντινγκ Μέλις-Γούντι Άλεν αναρωτιέται πώς λένε στα Ισπανικά τον ζουρλομανδύα.

Την ίδια εποχή στην Ελλάδα οι μπανάνες απαγορεύονται, πράγμα εξίσου σουρεαλιστικό. Στο κάτω κάτω, από μια αυθεντική «μπανανία» της Λατινικής Αμερικής θα έφευγαν για να προσγειωθούν σε μια «ψιλομπανανία» της Ευρώπης, με καθεστώς επίσης χουντικό. Βέβαια, η μπανάνα ήταν και πριν από τη δεκαετία του 1970 για τους Έλληνες ένα δυσεύρετο και πανάκριβο τροπικό φρούτο, που εισαγόταν από την Αμερική. Κάτι λίγοι το γευόντουσαν στο Αγιον Ορος και στη βόρεια Κρήτη, όπου είχε αρχίσει δειλά δειλά η μπανανοκαλλιέργεια δυο-τρεις δεκαετίες νωρίτερα.

Γιατί μπορεί μεν η μπανάνα να κατάγεται από τη Νοτιοανατολική Ασία και να ευδοκιμεί πάρα πολύ στην Ινδία, εμείς όμως το προϊόν της Κόστα Ρίκα, της Κολομβίας και του Εκουαδόρ είχαμε μάθει ανέκαθεν να γευόμαστε, όπου είχε μεταναστεύσει μετά από ένα πολύ μακρύ ταξίδι που κράτησε αιώνες. Οι Αραβες –υπόψη ότι ακόμη και το όνομά της αραβικό είναι- έφεραν τις μπανάνες τον 4ο  μ.Χ. αιώνα μέσω Μικράς Ασίας στην Αφρική και από κει οι πρώτοι εξερευνητές τις πέρασαν στην Καραϊβική και στην Κεντρική Αμερική, όπου άρχισε η μαζική παραγωγή τους στα μέσα του 19ου αιώνα. Ωστόσο, μεγάλες εταιρείες φρούτων των ΗΠΑ, όπως η United Fruit Company, άρχισαν να εκμεταλλεύονται άγρια την κατάσταση προς όφελός τους, υποστηρίζοντας δικτατορικά καθεστώτα.

Το 1911 η Cuyamel Fruit Company –που αργότερα εξαγοράστηκε από την United– προμήθευσε τα όπλα για ένα πραξικόπημα στην Ονδούρα, και το 1954 η CIA βοήθησε να γίνει ένα πραξικόπημα στη Γουατεμάλα όταν η κυβέρνησή της απείλησε τα συμφέροντα της United. Αυτά γράφει ο Economist αναλύοντας το όνομα «δημοκρατία της μπανάνας», που είναι πλέον όρος πολιτικός και αναφέρεται σε κράτη φτωχά και ασταθή πολιτικά, όπου οι θεσμοί δεν λειτουργούν σωστά και συνήθως εξαρτώνται από αγροτική παραγωγή – και αυτή περιορισμένη. Τα έδειξε όλα αυτά καθαρά ο Γούντι Αλεν με τον υπέροχο σουρεαλισμό του, τα έγραψε και ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές στα «Εκατό χρόνια μοναξιά», όπου περιγράφει τις αιματηρές απεργίες των εργαζομένων στην UFC, στην Κολομβία, το 1928.

Μικροί και μεγάλοι στερηθήκαμε πολλά χρόνια την υπέροχη γλύκα και το άρωμά της. Γιατί για πάνω από μια δεκαετία, μέχρι τα τέλη του 1980 αν θυμάμαι καλά, μόνο αν είχες μπάρμπα μετανάστη είχες ελπίδα να γευθείς μπανάνα, και αυτό μια-δυο φορές τον χρόνο, όταν ερχόταν ο θείος από τη Γερμανία με το Opel φορτωμένο άγουρα κιτρινοπράσινα τσαμπιά. Οσο και αν κάποιοι επιμένουν ότι οι μικρές κρητικές μπανάνες είναι πιο νόστιμες και αρωματικές –τι να σας πω, δεν έτυχε να τις δοκιμάσω και δεν έχω άποψη, αλλά θα τις ψάξω-, η παραγωγή της Κρήτης, που λέγεται ότι ήταν η αφορμή για την απαγόρευση των εισαγωγών μπανάνας, δεν στάθηκε ικανή να υποκαταστήσει τις εξωτικές μπανάνες της καρδιάς μας.

Τι κι αν είναι φρούτο τροπικό και εισαγόμενο; Οι ιδιότητές της είναι μοναδικές. Μπορεί να αποφεύγεται σε περιόδους δίαιτας γιατί έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και περισσότερες θερμίδες (90-130 kcal) σε σχέση με άλλα φρούτα, ωστόσο ακόμη και αυτό είναι πολύ παρεξηγημένο. Η μπανάνα περιέχει πολλές βιταμίνες και ένα σωρό άλλα θρεπτικά συστατικά, και σε συνδυασμό με τον κορεσμό που προκαλεί χάρη στις φυτικές ίνες και τη γλυκιά της γεύση είναι ιδανικό σνακ, καλύτερο από οποιοδήποτε άλλο επεξεργασμένο τρόφιμο ή γλυκό, ακόμα και όταν προσπαθεί κάποιος να ελέγξει τις θερμίδες της τροφής του.

Το μαγικό της συστατικό, όμως, είναι το κάλιο. Μια μέτρια μπανάνα περιέχει 12% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης σε κάλιο, ηλεκτρολύτης πολύ σημαντικός για τον οργανισμό αφού, σύμφωνα με μεγάλες έρευνες, βοηθάει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, εμποδίζει την εμφάνιση άσθματος, χτίζει γερά οστά. Επί πλέον, όπως λέει μια σχετικά πιο πρόσφατη έρευνα (του 2014) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας, οι γυναίκες που προσλάμβαναν περισσότερο κάλιο είχαν 12% λιγότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό και 16% μειωμένες πιθανότητες να παρουσιάσουν ισχαιμικό επεισόδιο από ό,τι γυναίκες με μικρότερη κατανάλωση καλίου.

Ωμή είναι τέλεια, όμως μπαίνει και στην κουζίνα και είναι βασίλισσα αφού η χάρη της φτιάχνει μπάρες δημητριακών, σμούθι, κέικ, τηγανίτες, μπανόφι και παγωτά ακαταμάχητα. Συνταγές έχουμε μπόλικες, κάντε ένα κλικ εδώ και δεν θα χάσετε.

Το καλύτερο, πάντως, από τεχνικής πλευράς σάς το άφησα για το τέλος. Μπορείτε να σκεφτείτε άλλο φρούτο που το ξεφλουδίζεις με δυο κινήσεις και το τρως χωρίς να λερώσεις καθόλου τα χέρια σου; Οχι, πείτε μου…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News