Ο βραβευμένος με Οσκαρ, Αντριεν Μπρόντι, είναι προϊστάμενος υπάλληλος σε τρένο, κοιτάζει το χιονισμένο τοπίο έξω από το παράθυρο καθώς το όχημα είναι εν κινήσει, ελέγχει την ώρα και σηκώνει το ακουστικό για να μιλήσει στους επιβάτες. Η φωνή του ακούγεται σαν του Τζορτζ Κλούνει – δεν αποκλείεται και να είναι… αν και δεν αναφέρεται στους τίτλους. Ενημερώνει ότι λόγω κακοκαιρίας το τρένο πάει πιο αργά κι έτσι οι ταξιδιώτες δεν θα προλάβουν να είναι έγκαιρα στον προορισμό τους για τα Χριστούγεννα. Και για να τους αποζημιώσει τους καλεί να πάνε σε 20 λεπτά, σε ένα μικρό παρτάκι, στο καφέ του τρένου.

Στο βάθος ακούγεται χορωδία να τραγουδάει τον «Μικρό τυμπανιστή». Κατεβάζει το ακουστικό και ανοίγει το παράθυρο – η χορωδία δυναμώνει, σαν να βρίσκεται έξω στο χιονισμένο δάσος και να τραγουδάει από εκεί.

Ο περφεξιονισμός του 47χρονου αμερικανού σκηνοθέτη Γουές Αντερσον σε όλο το μεγαλείο του: Κεντρικό πλάνο (έχει εμμονή με το κεντράρισμα των ηθοποιών στο πλάνο), χρώματα παστέλ που σου φέρνουν στο στόμα τη γεύση παραμυθένιων ζαχαρωτών, μουσική που σε στέλνει, υπόθεση και διάλογοι που δεν μπορείς ποτέ να πεις με σιγουριά αν είναι δράμα ή κωμωδία. Είναι και τα δύο – αλλά τι πάει πρώτο; Τίποτα. Και τα δύο. Ακόμα κι όταν πρόκειται για μια διαφημιστική ταινία μικρού μήκους όπως η περί ης ο λόγος που τιτλοφορείται «Come together» και γυρίστηκε για λογαριασμό σουηδικής εταιρείας οικονομικής μόδας.

https://www.youtube.com/watch?v=VDinoNRC49c

Η τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του σπουδαίου αυτού σκηνοθέτη που θεωρείται γνήσιος εκφραστής του κινηματογραφικού μεταμοντερνισμού είναι το «Ξενοδοχείο Grand Budapest» (2014) το οποίο κέρδισε 4 Οσκαρ και συνολικά 29 κινηματογραφικά βραβεία. Η επόμενη αναμένεται το 2008.

Εν τω μεταξύ όμως, το Youtube γεμίζει με φιλμάκια μικρού μήκους εμπνευσμένα από το cult ρεπερτόριο του Αντερσον: «Οικογένεια Τένενμπαουμ» (2001), «Υδάτινες ιστορίες» (2004), «Ταξίδι στο Darjeeling» (2007), «Ερωτας του φεγγαριού» (2012) και φυσικά «Ξενοδοχείο Grand Budapest».

Αυτά τα φιλμάκια στο Youtube είναι ερασιτεχνικά, από φαν του Γουές Αντερσον, έχουν τη μορφή παστίς και με κάποιο τρόπο αναλύουν το κινηματογραφικό στιλ του σκηνοθέτη, συνδέοντάς το με άλλες διάσημες ταινίες. Οι κριτικοί του σινεμά λένε ότι σε λίγο καιρό, αυτά τα φιλμάκια θα γίνουν κινηματογραφικό είδος που θα διδάσκεται στις σχολές…

Δείτε για παράδειγμα το Wes Anderson’s «The Shining», στο οποίο ο δημιουργός παραλληλίζει τα πλάνα του «Ξενοδοχείου Grand Budapest» με τα πλάνα της «Λάμψης» (1980) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. ‘Η δείτε το «Forest Gump» by Wes Anderson, όπου οι τίτλοι της ταινίας του Ρόμπερτ Ζεμέκις (1994) «πέφτουν» σε στιλ Αντερσον – με μινιατούρες, καρτέλες και άλλα μικροαντικείμενα. Στην ίδια κατηγορία ταινιών μικρού μήκους που είναι εμπνευσμένες από τον χαρισματικό σκηνοθέτη αξίζει επίσης να δείτε το «What if Wes Anderson Directed X-Men?», αλλά και τα πιο επαγγελματικά: «The State of the Union Address as a Wes Anderson film», σε παραγωγή CNN με πρωταγωνιστές τους πολιτικούς δημοσιογράφους του ειδησεογραφικού καναλιού, και «Wes Anderson’s Horror Film w/ Ed Norton (SNL Recap)», σε παραγωγή της αμερικανικής τηλεοπτικής εκπομπής «Saturday Night Live». Στην τελευταία, ο πρωταγωνιστής του Γουές Αντερσον, Εντουαρντ Νόρτον, υποδύεται τον Οουεν Ουίλσον, επίσης πρωταγωνιστή του σκηνοθέτη.

Ο Γουες Αντερσον γενικά διατηρεί ορισμένες σταθερές συνεργασίες. Με τον Μπιλ Μάρεϊ, για παράδειγμα, ο οποίος έχει συμμετάσχει σχεδόν σε όλες τις ταινίες του. Με τον Οουεν Ουίλσον, τον Εντουαρντ Νόρτον, τον Τζέισον Σουόρτσμαν, τον Αντριεν Μπρόντι…

Βεβαίως το όνομά του είναι τόσο hot αυτή τη στιγμή στο Χόλιγουντ, ώστε θεωρείται αυτοσκοπός για τους ηθοποιούς αξιώσεων να παίξουν έστω και σε διαφημιστικό φιλμάκι του. Όπως για παράδειγμα ο Μπραντ Πιτ, που εμφανίζεται στο καταπληκτικό σποτ που γύρισε το 2008, ο Αντερσον για την ιαπωνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών SoftBank. Το σποτάκι είναι εμπνευσμένο από τις «Διακοπές του κου Hulot» (1953) του Ζακ Τατί και ο Μπραντ Πιτ υποδύεται τον Ζακ Τατί. Ένα μικρό αριστούργημα.

Μία άλλη τέτοια περίπτωση είναι το σούπερ σικ φιλμάκι που γύρισε για τη Stella Artois σε συνεργασία με τον γιο του Φράνσις Φορντ Κόπολα, σκηνοθέτη και σεναριογράφο, Ρομάν Κόπολα.

Μερικά ακόμη διαφημιστικά σποτ του Γουες Αντερσον, που ξεφεύγουν από την απλή διαφήμιση και θεωρούνται μικρά έργα τέχνης είναι τα δύο που γύρισε για τη Hyundai στα οποία χρησιμοποίησε διάφορα ρετρό γκάτζετ και παραφερνάλια και τα οποία θυμίζουν τον «Κατάσκοπο που με αγάπησε» (1977) και τον «Ιππότη της ασφάλτου» (σήριαλ 1982-6). Και τα δύο αυτά, προβλήθηκαν τη βραδιά των Οσκαρ το 2012 – στην απευθείας μετάδοση της τελετής από το κανάλι ABC.

Καταπληκτικό επίσης είναι το σποτάκι του σκηνοθέτη για το ΙΚΕΑ. Το οποίο παρουσιάζει ένα οικογενειακό δράμα εν εξελίξει (βλέπε «Ο θεός της σφαγής», 2011) που λαμβάνει χώρα σε ένα καθιστικό, και μετά καθώς η κάμερα απομακρύνεται συνειδητοποιείς ότι όλη η ιστορία εκτυλίχθηκε μέσα στον εκθεσιακό χώρο του σουηδικού καταστήματος οικονομικού οικιακού εξοπλισμού.

Το διαφημιστικό όμως που τίναξε τη μπάνκα του Διαδικτύου στον αέρα, είναι αυτό στο οποίο παίζει ο ίδιος ο Γουές Αντερσον και το οποίο σκηνοθέτησε και γύρισε για λογαριασμό της American Express και έχει τίτλο «My Life. My Card».

Στο τελευταίο, υποτίθεται πως δίνει οδηγίες για το πώς να γυρίσεις μία ταινία: «Ένα – σκέψου μια καλή ιστορία. Δύο – επιστράτευσε το ταλέντο σου».

Αυτά είναι δύο πολύ ισχυρά όπλα του Γουές Αντερσον. Πρώτον, οι παράξενες, ωραίες, αστείες και ταυτόχρονα μελαγχολικές ή δραματικές ιστορίες του. Δεύτερον, το πηγαίο ταλέντο. Το πώς θα κεντράρει το πλάνο, το πώς θα φτιάξει τα χρώματα, το πώς θα επιμεληθεί μέχρι τρέλας την παραμικρή λεπτομέρεια, το πώς θα δημιουργήσει στιλ με την ατμόσφαιρα των ταινιών του.

Είναι δε τόσο πειστικός στον τομέα «στιλ» ώστε ο οίκος Prada του ανέθεσε τρία διαφημιστικά σποτ, αλλά και τη διακόσμηση του καφέ-εστιατορίου Bar Luce που βρίσκεται στο Ιδρυμα Prada στο Μιλάνο. Εκεί ο Γουές Αντερσον, όχι μόνο διακόσμησε τον χώρο και σχεδίασε-επέλεξε τα έπιπλα, αλλά όρισε και πώς πρέπει να παρουσιάζονται τα γλυκά, τα φαγητά, τα καλαμάκια κτλ. και επίσης τοποθέτησε διάφορα «αξεσουάρ» με τα οποία έχει εμμονή, όπως τα τζουκ μποξ.

Ο Αντερσον όμως είναι και πολύ αγαπητός στους καλλιτέχνες γενικώς. Για παράδειγμα στους εικαστικούς. Στις ΗΠΑ έχει δημιουργηθεί εδώ και επτά χρόνια το κίνημα «Bad Dads». Στο πλαίσιο αυτού, διοργανώνονται κάθε χρόνο δύο εκθέσεις, μία στο Σαν Φρανσίσκο και μία στη Νέα Υόρκη, στις οποίες παρουσιάζουν έργα επηρεασμένα από τις ταινίες του σκηνοθέτη δεκάδες καλλιτέχνες – κάθε χρόνο και περισσότεροι. Σημειωτέον πως ο μικρότερος αδελφός του Γουές, Ερικ Τσέις Αντερσον (ECA), είναι εικαστικός και έχει συνεργαστεί σε όλες τις ταινίες του.

Αλλο, επίσης, παράδειγμα, του πόσο τον αγαπούν οι καλλιτέχνες, είναι το δημοφιλές αμερικανικό εναλλακτικό τζαζ ντουέτο Steely Dan. Τα δύο μέλη του ντουέτου, Ντόναλντ Φάγκεν και Γουόλτερ Μπέκερ, μετά την εισπρακτική αποτυχία των «Υδάτινων ιστοριών» και ενώ ο Αντερσον προετοιμαζόταν για την επόμενη ταινία του, το «Ταξίδι στο Darjeeling», του έστειλαν μια «παρεμβατική επιστολή», όπως την χαρακτήρισαν με χιούμορ, στην οποία προσφέρονταν να γράψουν και να ερμηνεύσουν το σάουντρακ της νέας ταινίας του. Για να ξορκίζουν την «καλλιτεχνική αδιαθεσία» του και να του δώσουν κουράγιο. Φυσικά όλα αυτά ήταν ένα αστείο αλλά δείχνουν κιόλας ότι ο Γουές Αντερσον θεωρείται κάτι περισσότερο από ένας χαρισματικός σκηνοθέτης για τους προοδευτικούς καλλιτέχνες των ΗΠΑ. Αποτελεί κάτι σαν έμπνευση.

Οσο για τη μουσική της συγκεκριμένης ταινίας, όχι, δεν αξιοποίησε τελικά την πρόταση που του έστειλαν οι Steely Dan. Χρησιμοποίησε τραγούδια των Kinks – πάντοτε χρησιμοποιεί ρετρό κομμάτια στις ταινίες του, τα οποία χάρη σ΄αυτόν ξαναγίνονται μόδα. Με εξαίρεση το «Ξενοδοχείο Grand Budapest», το οποίο είχε πρωτότυπη μουσική. Την επιμελήθηκε ο Αλενξάντρ Ντεσπλά και, φυσικά, κέρδισε Οσκαρ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News