910
Αριστερά, η θρυλική εικόνα με τον ναύτη που φιλάει μια γυναίκα την Ημέρα της Νίκης, το 1945, στην Τάιμς Σκουέρ της Νέας Υόρκης. Δεξιά, κοινό παρακολουθεί ταινία με γυαλιά 3D, το 1952 | Alfred Eisenstaedt/ J.R. Eyerman/ © LIFE Picture Collection/Courtesy Museum of Fine Arts, Boston

Life: Το περιοδικό που έδωσε στην εικόνα… ζωή

Protagon Team Protagon Team 29 Οκτωβρίου 2022, 22:00
Αριστερά, η θρυλική εικόνα με τον ναύτη που φιλάει μια γυναίκα την Ημέρα της Νίκης, το 1945, στην Τάιμς Σκουέρ της Νέας Υόρκης. Δεξιά, κοινό παρακολουθεί ταινία με γυαλιά 3D, το 1952
|Alfred Eisenstaedt/ J.R. Eyerman/ © LIFE Picture Collection/Courtesy Museum of Fine Arts, Boston

Life: Το περιοδικό που έδωσε στην εικόνα… ζωή

Protagon Team Protagon Team 29 Οκτωβρίου 2022, 22:00

Σύμφωνα με τους διοργανωτές της έκθεσης «Life Magazine and the Power of Photography» (έως τις 16 Ιανουαρίου, στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης), μεταξύ της Μεγάλης Υφεσης και του Πολέμου του Βιετνάμ οι περισσότερες φωτογραφίες που τυπώνονταν και απευθύνονταν στο ευρύ κοινό εμφανίζονταν στις σελίδες εικονογραφημένων περιοδικών. 

Μεταξύ αυτών ξεχώριζε το Life, το οποίο κατά την περίοδο της κυκλοφορίας του ως εβδομαδιαίο ειδησεογραφικό περιοδικό, από το 1936 έως το 1972, την αποκαλούμενη «χρυσή εποχή» του, πουλούσε δεκάδες εκατομμύρια αντίτυπα των τευχών του. Συνυπολογίζοντας και τους περιστασιακούς αναγνώστες, τις σελίδες του ξεφύλλιζαν περί το ¼ των αμερικανών πολιτών, μας πληροφορεί ο Σεμπάστιαν Σμι, ο βραβευμένος με Πούλιτζερ κριτικός τέχνης της Washington Post.  

Το νέο Life εμφανίστηκε πριν αρχίσει να γενικεύεται η χρήση της τηλεόρασης, ενώ αυτό που το κατέστησε σχεδόν αμέσως πρωτοποριακό και επαναστατικό ήταν η έμφαση που έδινε στη φωτογραφία. Τα εικονογραφημένα περιοδικά που κυκλοφορούσαν, χρησιμοποιούσαν απεικονίσεις καλλιτεχνών, ενώ όποτε χρησιμοποιούνταν φωτογραφίες, απλώς συμπλήρωναν τον γραπτό λόγο. Εως ότου το Life έθεσε τη φωτογραφία στο προσκήνιο της μαζικής ενημέρωσης.

Απόβαση στη Νορμανδία, 1944 (Robert Capa © International Center of Photography / Magnum Photos/Courtesy Museum of Fine Arts, Boston)

Πηγή έμπνευσης του ιδρυτή του, του προέδρου της Time Inc. Χένρι Λους, αποτέλεσαν τα εικονογραφημένα περιοδικά της Ευρώπης. Δουλεύοντας στη Νέα Υόρκη με τον Κουρτ Σαφράνσκι, έναν Γερμανοεβραίο που είχε καταφύγει στις ΗΠΑ για να γλιτώσει από τους ναζιστές, και τον Κουρτ Κορφ, πρώην συντάκτη στο Berliner Illustrirte Zeitung, ο Λους εξέτασε διάφορα σενάρια πριν συντάξει μια «πρόταση για ένα νέο περιοδικό», η οποία σήμερα αποτελεί ένα από τα πολλά εκθέματα της έκθεσης, που είναι αφιερωμένη στο θρυλικό αμερικανικό έντυπο και στη δύναμη της φωτογραφίας.  

Σκοπός του νέου περιοδικού θα ήταν, σύμφωνα με το προσχέδιο του ιδρυτή του, «να βλέπει τη ζωή, να βλέπει τον κόσμο, να είναι αυτόπτης μάρτυρας σπουδαίων γεγονότων, να παρακολουθεί τα πρόσωπα των φτωχών και τις χειρονομίες των περήφανων ανθρώπων, να βλέπει περίεργα πράγματα — μηχανές, στρατούς, πλήθη, σκιές στη ζούγκλα και στο φεγγάρι… να βλέπει και να χαίρεται που βλέπει, να βλέπει και να εκπλήσσεται, να βλέπει και να διδάσκεται».

Στιγμιότυπο από το Πεκίνο του 1948, από τον θρυλικό φωτογράφο Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν (© Fondation Henri Cartier-Bresson / Magnum Photos/Courtesy Museum of Fine Arts, Boston)

Σε αυτή τη φάση, η προσωρινή ονομασία του περιοδικού ήταν «The Show-Book of the World» (Το Λεύκωμα του Κόσμου), ενώ θεμέλιό του θα αποτελούσε η πεποίθηση πως «το να δει και να ιδωθεί, αποτελεί τώρα επιθυμία και νέα προσδοκία της μισής ανθρωπότητας». Γι’ αυτό, το βαρύ πυροβολικό του αποτέλεσαν κατά κύριο λόγο φωτογράφοι. 

Το περιοδικό φιλοδοξούσε να καταστεί «η μεγαλύτερη έκθεση φωτογραφίας στη Γη, να οργώνει τον κόσμο για τις καλύτερες φωτογραφίες κάθε είδους, να τις επεξεργάζεται με μια ευαισθησία στην οπτική μορφή, στην Ιστορία και στο δράμα, και να τις εκδίδει σε λεπτό χαρτί, κάθε εβδομάδα, έναντι μιας δεκάρας».

Αποδείχτηκε ότι όλα τα παραπάνω είχαν ιδιαίτερη ιστορική σημασία, καθώς το Life κατέληξε «όντως να καθορίζει ζωές», γράφει ο Σεμπάστιαν Σμι. «Επηρέαζε το πώς κατανοούσαν οι άνθρωποι τον κόσμο, καθώς και τη στάση τους, και απέκτησε την ισχύ ενός κοινού αρχείου», προσθέτει, εξηγώντας ότι, δίνοντας έμφαση στην «οπτική αφήγηση μέσω φωτογραφιών στη σειρά (…), το Life έφερε επανάσταση στην ενημέρωση», χάρη στη δουλειά κορυφαίων φωτογράφων, όπως ο Γκόρντον Παρκς, η Μάργκαρετ Μπορκ-Γουάιτ, ο Ρόμπερτ Κάπα, ο Ανρί-Καρτιέ Μπερσόν και ο Γουίλιαμ Γιουτζίν Σμιθ. 

H κυρία Νέλσον με τα δύο παιδιά της έξω από καθαριστήριο που λειτουργεί χωρίς τρεχούμενο νερό, το 1936 (Margaret Bourke-White/© LIFE Picture Collection/Courtesy Museum of Fine Arts, Boston)

Μεταξύ των εκθεμάτων της έκθεσης περιλαμβάνονται, φυσικά, ορισμένες από τις πιο γνωστές φωτογραφίες του 20ού αιώνα: η φωτογραφία του Ρόμπερτ Κάπα από την απόβαση στη Νορμανδία το 1944 (την οποία ο φωτογράφος Ματίας Μπρούγκμαν περιγράφει στον ηχητικό οδηγό της έκθεσης ως «Μόνα Λίζα της φωτογραφίας συρράξεων»), η φωτογραφία του Τζ. Ρ. Εϊερμαν με πρωταγωνιστή ένα αποσβολωμένο κοινό που παρακολουθεί μια ταινία με τρισδιάστατα γυαλιά, η φωτογραφία του Αλφρεντ Αϊζενσταντ με έναν ναύτη να φιλάει μια γυναίκα την Ημέρα της Νίκης, το 1945, στην πλατεία Τάιμς της Νέας Υόρκης, η φωτογραφία που τράβηξε ο Φρανκ Ντάντριτζ το 1963, με τη 12χρονη Σάρα Κόλινς να νοσηλεύεται σε νοσοκομείο έχοντας τραυματιστεί σοβαρά στα μάτια μετά από βομβιστική επίθεση μελών της Κου Κλουξ Κλαν σε εκκλησία βαπτιστών στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους η αδελφή της και τρία ακόμη κορίτσια. 

Το δισέλιδο άνοιγμα του θέματος, με τον αρχηγό συμμορίας του Χάρλεμ, το 1948 (©The Gordon Parks Foundation/LIFE Picture Collection/Courtesy Museum of Fine Arts, Boston)

Η έκθεση «Life Magazine and the Power of Photography» αποτελεί μια πολύ ευρύτερη εκδοχή μιας έκθεσης που εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου Πρίνστον στις αρχές του 2020. Ανεστάλη, ωστόσο, εξαιτίας της πανδημίας. Οσοι θα ήθελαν αλλά δεν μπορούν να μεταβούν στη Βοστώνη και να την επισκεφθούν, μπορούν να αποκτήσουν τον βραβευμένο κατάλογο της έκθεσης, γεμάτο υλικό από τα μοναδικά αρχεία του ιστορικού αμερικανικού περιοδικού, που ανέδειξε τη δύναμη της φωτογραφίας όσο ελάχιστα έντυπα στον κόσμο.  

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...