Αν κάποιος βρεθεί στο Τριστάν ντα Κούνια θα πρέπει να γνωρίζει ότι η πιο κοντινή ακτή, στη Νότια Αφρική, απέχει 2.787 χιλιόμετρα, γράφει ο Ρόμπερτ Μάικλ Πουλ, o οποίος επισκέφθηκε τον τόπο και μοιράζεται την εμπειρία του με ένα άρθρο στη βρετανική εφημερίδα Telegraph.

Θα πρέπει, με απλά λόγια, να ξέρει ότι το εν λόγω νησί –στην πραγματικότητα μια ομάδα από απομονωμένα νησιά στον Νότιο Ατλαντικό– βρίσκεται στη μέση του πουθενά! Πρόκειται για εξαρτημένη γη του βρετανικού υπερπόντιου εδάφους της Αγίας Ελένης, που βρίσκεται 2.173 χλμ. πιο βόρεια.

Η ομάδα αποτελείται από ένα κύριο νησί, το Τριστάν ντα Κούνια, καθώς και λίγα άλλα ακατοίκητα, την Απρόσιτη Νήσο (Inaccessible Island) και τα Νησιά του Αηδονιού (Nightingale Islands). H Nήσος Γκάφ (Gough Island), η οποία βρίσκεται 395 χλμ. νοτιοανατολικά της κύριας νήσου, αποτελεί επίσης μέρος της εδαφικής επικράτειας.

Στο ηφαιστειογενές νησί Τριστάν ντα Κούνια κατοικούν 238 μόνιμοι κάτοικοι. Για τους επίδοξους επισκέπτες υπάρχει ένας περίεργος περιορισμός: και να θέλετε, δεν μπορείτε να μείνετε μόνιμα εκεί, αφού δεν επιτρέπεται σε κάποιον να εγκατασταθεί στο νησί, τουλάχιστον προς το παρόν. Ακόμη και αν θέλει να επισκεφθεί κάποιος το νησί ως τουρίστας, θα πρέπει να λάβει ειδική άδεια.

Το Τριστάν ντα Κούνια δεν διαθέτει αεροδρόμιο, άρα η πρόσβαση σε αυτό είναι δυνατή μόνο δια θαλάσσης. Το ταξίδι με πλοίο προς το απομονωμένο αυτό νησί ξεκινά από το Κέιπ Τάουν και διαρκεί περίπου έξι ημέρες. Παράλληλα, οι επισκέπτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι στο νησί δεν υπάρχει τηλεόραση ή ραδιόφωνο, τα κινητά δεν πιάνουν σήμα και η μόνη επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο γίνεται μέσω ενός υπολογιστή, στο ένα και μοναδικό ίντερνετ καφέ. Το νησί ουσιαστικά είναι ένα μεγάλο πάρκο με ποικιλία βλάστησης, γεμάτο άγρια ζώα, πιγκουίνους και μεγάλα θαλασσοπούλια, τα άλμπατρος.

«Φωλιασμένο στην απέραντη έκταση του Νότιου Ατλαντικού, το Tριστάν ντα Κούνια είναι προσβάσιμο μόνο με ένα συγκεκριμένοκρουαζιερόπλοιο»  γράφει ο Ρόμπερτ Μάικλ Πουλ, δηλώνοντας ενθουσιασμένος από το μεγάλο ταξίδι του. «Το μέρος αναδύεται μέσα από τη θάλασσα ως ένας σχεδόν ανέγγιχτος επίγειος παράδεισος. Είναι ένα κρυμμένο στολίδι που χρειάζεται ένα τεράστιο ταξίδι μόνο και μόνο για να το επισκεφθείς, αλλά κι ένα σωρό άλλες προκλήσεις για να το εξερευνήσεις πραγματικά. Περίπου 238 μόνιμοι κάτοικοι ζουν στο νησί, το οποίο δεν διαθέτει καν αεροδιάδρομο, επομένως δεν είναι δυνατή η πρόσβαση σε αυτό με αεροπλάνο. Ως εκ τούτου, για να το προσεγγίσει κανείς, πρέπει να γνωρίζει ότι θα πρέπει να κάνει εν πλω ένα ταξίδι έξι ημερών».

Μάλιστα, όπως γράφει ο δημοσιογράφος στην Telegraph, η πανδημία απομόνωσε ακόμα περισσότερο το ήδη απομονωμένο νησί, καθώς, από τότε που η εταιρεία που διοργανώνει τις κρουαζιέρες σε αυτό, η «Swan Hellenic» (σσ: πιθανότατα ελληνικών συμφερόντων), τις σταμάτησε λόγω του κορονοϊού, το 2020, κανένας ξένος δεν έχει πατήσει το πόδι του εκεί.

«Ωστόσο, εγώ είχα την τύχη να το επισκεφθώ», γράφει ο Πουλ, ενώ σημειώνει πως ακόμα και αν καταφέρει κάποιος να φθάσει εκεί με πλοίο, το να βγει στην ξηρά δεν είναι εύκολο κατόρθωμα. «Τα τρικυμιώδη νερά είναι ο κανόνας. Και ενώ οι ακτές του νησιού, όπου ζουν πιγκουίνοι, φώκιες και θαλασσοπούλια, είναι μαγευτικές, τα κύματα αποκλείουν το ενδεχόμενο να πατήσει ο επισκέπτης το πόδι του στο κύριο νησί την πρώτη ημέρα» γράφει. Αποτελούσε μονόδρομο, λοιπόν, ο δημοσιογράφος και οι υπόλοιποι ταξιδιώτες του πλοίου να κατευθυνθούν πρώτα στην Απρόσιτη Νήσο.

Φθάνοντας εκεί, περιγράφει το εσωτερικό του νησιού ως μια περιοχή που φιλοξενεί καταπράσινες κοιλάδες με εντυπωσιακούς καταρράκτες. «Προσπαθούσα να απαθανατίσω τις ομορφιές του τοπίου με κάμερα, αλλά σύντομα συνειδητοποίησα ότι η κλίμακα και ο αντίκτυπος μπορούσαν να γίνουν αντιληπτές μόνο από τον επισκέπτη. Η Απρόσιτη Νήσος είναι ένα πραγματικό καταφύγιο άγριας ζωής, καθώς φιλοξενεί έναν αξιοσημείωτο αριθμό ειδών, συμπεριλαμβανομένου του Atlantisia rogersi (Ατλαντισία), του μικρότερου ζωντανού πτηνού στον κόσμο, που δεν συναντάται πουθενά αλλού στη Γη!»

Τα Νησιά του Αηδονιού (Nightingale Islands) είναι ένα εξίσου ακατοίκητο μέρος, το οποίο επίσης αποτελεί καταφύγιο πτηνών. «Καθώς πλησιάζαμε αυτό το σύμπλεγμα των νησίδων», περιγράφει ο δημοσιογράφος της Telegraph, «ο αέρας γέμιζε από φωνές πουλιών, την ώρα που εκατοντάδες φώκιες κυλιούνταν ανάμεσα στα φύκια».

Η δεύτερη ημέρα έφερε καλύτερο καιρό και την ευκαιρία να συναντήσει, επιτέλους, ο Πουλ τους κατοίκους του μοναδικού οικισμού του Τριστάν ντα Κούνια, του Εδιμβούργου των Επτά Θαλασσών, ο οποίος πήρε το όνομά του από τον πρίγκιπα Αλφρέδο, δευτερότοκο γιο της βασίλισσας Βικτωρίας και μετέπειτα Δούκα του Εδιμβούργου, που το επισκέφθηκε το 1867.

«Μας υποδέχτηκαν στην αποβάθρα οι ψαράδες του νησιού, καθώς και οι περίεργοι ντόπιοι που ήθελαν να συναντήσουν τους πρώτους ξένους που πάτησαν έπειτα από τέσσερα χρόνια στο νησί τους», γράφει ο δημοσιογράφος. Το Εδιμβούργο των Επτά Θαλασσών διαθέτει επίσης καφέ, παμπ, μπαρ, σουπερμάρκετ και ίντερνετ καφέ.

Τα χωράφια βρίσκονται περίπου 1,5 χιλιόμετρο μακριά από το χωριό και υπάρχει ένα λεωφορείο που μεταφέρει τους ντόπιους εκεί. Κάθε οικογένεια έχει μερικά χωράφια, ώστε να καλλιεργεί πατάτες και διάφορα λαχανικά. Οι κάτοικοι ασχολούνται και με την κτηνοτροφία, καθώς έχουν αγελάδες, πρόβατα, πάπιες και κότες.

Το ηφαίστειο, όμως, είναι ακόμα ενεργό. Η τελευταία φορά που εξερράγη ήταν τον Οκτώβριο του 1961. Μάλιστα, έφθασε πολύ κοντά στο να καταστρέψει το χωριό. Η λάβα έφθασε μερικές δεκάδες μέτρα μακριά από το χωριό, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να το εκκενώσουν και έτσι μεταφέρθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Επισκεφθήκαμε ένα κατάστημα με είδη δώρων, γεμάτο πουλόβερ και κονκάρδες με την ονομασία του νησιού» γράφει ο δημοσιογράφος της Telegraph, «και ένα καφέ που σερβίρει δυο ιδιαίτερες τοπικές λιχουδιές: σάντουιτς με αστακό και «πιγκουίνος» – κάτι μπουκίτσες μαύρης σοκολάτας και σοκολάτας γάλακτος. Απέναντι από το «Albatross Bar», που είναι η μοναδική παμπ στο νησί, υπήρχαν λίγοι πάγκοι, «όπου πλανόδιοι πουλούσαν χειροποίητα χειμωνιάτικα ρούχα» σημειώνει.

Εδώ οι κάτοικοι είναι αυτάρκεις. Καλλιεργούν τα δικά τους λαχανικά, ασχολούνται με την κτηνοτροφία, και μάλιστα τους αρέσει. Οπως περιγράφει ο Ρόμπερτ Μάικλ Πουλ, από τις πρώτες κιόλας συνομιλίες του με τους ντόπιους, του κατέστη σαφές ότι οι νησιώτες εκτιμούν την εκπαίδευση και δίνουν μεγάλη έμφαση στη διατήρηση της μοναδικής κληρονομιάς και των παραδόσεών τους μέσω της αφήγησης και των πολιτιστικών πρακτικών.

Στο νησί λειτουργεί σχολείο, αλλά η υγειονομική περίθαλψη ασκείται από έναν και μοναδικό γιατρό. Οσοι αναζητούν περαιτέρω εκπαίδευση, συνήθως κατευθύνονται στο Κέιπ Τάουν, μόνο και μόνο για να επιστρέψουν σύντομα πίσω, εξαντλημένοι από το άγχος της σύγχρονης ζωής στη μεγαλούπολη. Δεν είναι μεγαλωμένοι και μαθημένοι σε αυτόν τον τρόπο ζωής.

Από την άλλη, πλοία από το νησί περνούν τόσο σπάνια ώστε οι εταιρείες κρουαζιέρας προθυμοποιούνται συχνά να βοηθήσουν τους νησιώτες. Οπως γράφει ο δημοσιογράφος, αποχωρώντας από το νησί πήραν μαζί τους μια οικογένεια που ήθελε να ταξιδέψει στη Νότια Αφρική, προκειμένου να επισκεφθεί συγγενείς της. Ετσι, είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν περισσότερο με ντόπιους, για να μάθουν κι άλλα πράγματα για τη ζωή τους στο πιο απομακρυσμένο νησί του κόσμου.

Παρατήρησε, λοιπόν, ότι καθώς το σύμπλεγμα των νησιών εξαφανιζόταν από τα μάτια τους, τις επόμενες ημέρες του ταξιδιού, το αίσθημα της απελευθέρωσης και της απομόνωσης άρχιζε να εξαφανίζεται… Πλησίαζαν, άλλωστε, στο Κέιπ Τάουν. Ωστόσο, το Τριστάν ντα Κούνια είναι για τον επισκέπτη μια σπάνια ευκαιρία να βιώσει έναν τρόπο ζωής ανέγγιχτο από το άγχος που κουβαλά ο 21ος αιώνας, να κάνει ένα βήμα πίσω στον χρόνο, προσδιορίζοντας την ύπαρξή του όσο πιο απλά μπορεί. «Αυτή η αίσθηση θα μείνει μέσαμου για πάντα» παραδέχεται ο δημοσιογράφος της Telegraph.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News