Οι στρατηγικές του Βαλέρι Ζαλούζνι, του αρχηγού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, αναμφίβολα θα αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης των ειδικών στη στρατιωτική ιστορία. Ωστόσο, το μέλλον της Ουκρανίας πρακτικά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από άλλους άνδρες, που κατέχουν κατώτερες θέσεις στη στρατιωτική ιεραρχία, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται ο στρατηγός Ολεξάντρ Σίρσκι, ο οποίος ηγείται των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας. Πλέον είναι και επιχειρησιακός διοικητής της ουκρανικής αντεπίθεσης, η οποία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, γεγονός που εξηγεί γιατί ο Economist του αφιερώνει ένα ολόκληρο δημοσίευμα.

Ο Ολεξάντρ Σίρσκι γεννήθηκε το 1965 στο Βλαντίμιρ, μια πόλη περί τα 170 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας, ενώ στην Ουκρανία μετακόμισε στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Οπως οι περισσότεροι συνομήλικοί του στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, είναι απόφοιτος της Ανώτερης Στρατιωτικής Σχολής Διοίκησης της Μόσχας – «το σοβιετικό αντίστοιχο της Ακαδημίας Γουέστ Πόιντ των ΗΠΑ», όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του βρετανικού εντύπου.

Πριν γίνει αρχηγός των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας, το 2019, ήταν υπεύθυνος για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στα ανατολικά της χώρας και έπαιξε εξέχοντα ρόλο στον πόλεμο που άρχισε το 2014 με την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία. Είναι κάτοχος του παρασήμου του Τάγματος του Μπογντάν Χμελνίτσκι (ηγέτη των Κοζάκων της Ζαπορίζια κατά τον 17ο αιώνα), το οποίο απονέμεται για «εξαιρετική προσφορά στην υπεράσπιση της κρατικής κυριαρχίας και της κρατικής ασφάλειας».

Οι συνάδελφοί του τον περιγράφουν ως έναν ασκητικό άνθρωπο, εθισμένο στη γυμναστική. Λέγεται επίσης ότι καταστρώνει τα όποια σχέδιά του με απόλυτη σχολαστικότητα, ενώ ορισμένοι Δυτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι τακτικές του αντικατοπτρίζουν την ιεραρχικού τύπου σοβιετική εκπαίδευσή του. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Economist, η επιχειρησιακή ευελιξία του διαφοροποιεί την προσέγγισή του από εκείνη των ρώσων στρατηγών.

Ασπάζεται τις αρχές του ΝΑΤΟ περί αποκεντρωμένης διοίκησης, με τις οποίες εξοικειώθηκε κατά τη διάρκεια μιας θητείας του στις Βρυξέλλες το 2013, όπου είχε επαφές με εκπροσώπους της συμμαχίας, ανταλλάσσοντας απόψεις για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας. Θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό τον «υβριδικό πόλεμο», ενώ κάνει ό,τι μπορεί ούτως ώστε να διατηρείται ακμαίο το ηθικό των στρατιωτών του, διαβάζοντας καθημερινά εκατοντάδες μηνύματά τους και μεταβαίνοντας τακτικά στα πεδία των μαχών. «Πρέπει να αισθανθείς το πνεύμα του στρατού» δηλώνει ο ίδιος.

Τον Ιούλιο του 2021, ο στρατηγός Ζαλούζνι, ο οποίος είναι οκτώ χρόνια νεότερος από τον στρατηγό Σίρσκι και έως τότε ήταν υπό τις διαταγές του, ανέλαβε καθήκοντα αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Μετά τη ρωσική εισβολή ο Ζαλούζνι κατέστη ξαφνικά εξαιρετικά δημοφιλής, τόσο που ορισμένοι από τους συμμάχους του ουκρανού προέδρου ανησυχούσαν πως θα μπορούσε ακόμη και να καταστεί πολιτική απειλή για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Μάλιστα, πέρυσι το καλοκαίρι ορισμένοι υποστήριξαν πως θα έπρεπε να αντικατασταθεί από τον Σίρσκι. Και είναι αλήθεια ότι Δυτικοί αξιωματούχοι και αξιωματικοί έχουν θορυβηθεί από κάποιες «ρωγμές διχόνοιας» που έχουν δημιουργηθεί στους κόλπους της στρατιωτικής ηγεσίας της Ουκρανίας. Πάντως, οι ουκρανοί στρατηγοί, δημοσίως τουλάχιστον, εξακολουθούν να δηλώνουν ότι εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον απόλυτα, ενώ σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Economist τον περασμένο Δεκέμβριο, ο στρατηγός Σίρσκι επέμεινε πως «ο στρατός είναι εκτός της πολιτικής».

Ευφυής και πολυνίκης

Πολλές από τις νίκες της Ουκρανίας από το ξέσπασμα του πολέμου έως σήμερα μπορούν να αποδοθούν στον στρατηγό Σίρσκι. Τον Φεβρουάριο του 2022, καθώς τα στρατεύματα του Βλαντίμιρ Πούτιν συγκεντρώνονταν στα σύνορα, ο στρατηγός διέταξε να απομακρυνθεί ο στρατιωτικός εξοπλισμός από τις βάσεις, ούτως ώστε να είναι ασφαλής από αεροπορικές επιδρομές σε περίπτωση πολέμου. Και ενώ ο πρόεδρος Ζελένσκι υποβάθμιζε τον κίνδυνο ρωσικής επίθεσης στην ουκρανική πρωτεύουσα, Κίεβο, ο στρατηγός Σίρσκι προετοιμαζόταν ακριβώς για αυτό.

Γύρω από το Κίεβο κατασκευάστηκαν, λοιπόν, δύο αμυντικοί δακτύλιοι, ενώ η πόλη μοιράστηκε μεταξύ στρατηγών που ήταν εξουσιοδοτημένοι να λαμβάνουν τακτικές αποφάσεις. Οταν το Κίεβο απειλήθηκε, τον Μάρτιο του 2022, ένα φράγμα στον ποταμό Ιρπίν ανατινάχθηκε από τους Ουκρανούς, ούτως ώστε να πλημμυρίσουν τις ρωσικές θέσεις και να καταστρέψουν την πλωτή τους γέφυρα, εμποδίζοντας έτσι την προσέγγιση των ρωσικών δυνάμεων στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας και αναγκάζοντας, τελικά, τους εισβολείς να οπισθοχωρήσουν.

Ο Economist αναφέρει πως η καταστροφή του φράγματος Κακχόβα στον ποταμό Δνείπερο την προηγούμενη εβδομάδα, που πιστεύεται ότι ήταν ενέργεια της Ρωσίας, προκάλεσε πολύ μεγαλύτερη καταστροφή και θα δυσκολέψει σημαντικά τα ουκρανικά στρατεύματα στην προσπάθειά τους να κινηθούν προς τα ανατολικά.

Τον Απρίλιο του 2022, ο στρατηγός Σίρσκι ανακηρύχθηκε Ηρωας της Ουκρανίας, ενώ τον περασμένο Ιούλιο σχεδίασε και εκτέλεσε με επιτυχία μια επιχείρηση με στόχο την απώθηση των ρωσικών δυνάμεων αρκετά μακριά από την πόλη του Χαρκόβου, ούτως ώστε να μην μπορούν να το φτάσουν τα πυρά του ρωσικού Πυροβολικού. Μετά από αυτή την εξέλιξη η ζωή στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη τη Ουκρανίας κατέστη πολύ πιο υποφερτή.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο της αναπάντεχης και συγκλονιστικής αντεπίθεσής τους, οι ουκρανικές δυνάμεις διέρρηξαν τις ρωσικές αμυντικές γραμμές κοντά στο Χάρκοβο, ενώ ο στρατηγός Σίρσκι ήταν εκείνος που ύψωσε την ουκρανική σημαία στην πόλη Μπαλακλίγια μετά την απελευθέρωσή της. Πιο πρόσφατα ηγήθηκε της προάσπισης του Μπαχμούτ.

Αμερικανοί αξιωματικοί υποστήριξαν πολλές φορές ότι η υπεράσπιση μιας πόλης άνευ στρατηγικής σημασίας, με βαρύτατο, μάλιστα, τίμημα, δεν είχε κανένα νόημα. Ωστόσο, η πολύμηνη παγίδευση, φυσική και ψυχολογική, των Ρώσων σε μια μάχη φθοράς για την κατάκτηση μιας ασήμαντης στρατηγικά πόλης, ενδέχεται να ήταν ένα εξαιρετικό επίτευγμα των Ουκρανών.

Πλέον, ο Ολεξάντρ Σίρσκι καλείται να φέρει εις πέρας την πιο κρίσιμη και απαιτητική επιχείρηση που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του πολέμου, την ουκρανική αντεπίθεση που άρχισε την 5η Ιουνίου. Διαθέτοντας 12 ταξιαρχίες που καλούνται να επιχειρήσουν σε ένα μέτωπο συνολικού μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων, οι ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν ιδιαίτερα αραιά, και αυτό σημαίνει ότι ο στρατηγός Σίρσκι βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ιστορική πρόκληση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News