Τα βρέφη έχουν συνήθως κάποια «μεταβατικά αντικείμενα» όπως λούτρινα αρκουδάκια, απαλά πανάκια, κτλ, προκειμένου να απεξαρτηθούν ομαλά και σταδιακά από την αγκαλιά της μητέρας τους. Οπως όμως υπογραμμίζει το τρυφερό δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Guardian, υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι λόγοι, για τους οποίους μεγαλώνοντας, δεν μπορούμε με τίποτα να απεξαρτηθούμε από τα ίδια τα αντικείμενα. Ακόμη κι αν το λούτρινο αρκουδάκι της παιδικής μας ηλικίας έχει μείνει πλέον με ένα μάτι, ταλαιπωρημένο και κατσιασμένο, τη δουλειά του την κάνει μια χαρά: μας δημιουργεί μία αίσθηση γαλήνης και ασφάλειας, διώχνοντας μακριά τους ενήλικους εφιάλτες.

Ο πιο διάσημος χρήστης του όρου «security blanket» (κουβερτάκι ασφαλείας), είναι ένα καρτούν. Ο διάσημος «Λάινους βαν Πελτ» της περίφημης σειράς κόμικς «Peanuts» του Τσαρλς Μ. Σουλτς, κυκλοφορεί πάντα και παντού αγκαλιά με την αγαπημένη του κουβερτούλα. Την αγκαλιάζει, τη μυρίζει, την έχει απόλυτη ανάγκη. Ο εξαιρετικός Σουλτς άλλωστε, έχει μπολιάσει με γερές δόσεις ψυχαναλυτικής διάθεσης τις ιστορίες του Τσάρλι Μπράουν, του Σνούπι, του Λάινους και των υπόλοιπων ηρώων του.

Η χήρα του Σουλτς, Τζιν, εξηγεί στον δημοσιογράφο τού Guardian ότι η ιδέα για τον εξαρτημένο από το κουβερτάκι Λάινους, ήρθε στον σύζυγό της παρατηρώντας την μικρότερη κόρη του, Τζιλ: «σηκωνόταν από το κρεβάτι, έστρωνε κάτω το κουβερτάκι της και κοιμόταν κουλουριασμένη πάνω σ’ αυτό. Πολύ συχνά, οι γονείς της την έβρισκαν σε αυτήν ακριβώς τη στάση έξω από το δωμάτιό τους – μεγάλο πράγμα η αίσθηση της ασφάλειας» λέει η Τζιν Σουλτς.

Ο αμερικανός παιδίατρος και ψυχαναλυτής Ντόναλντ Γουίνικοτ είχε γράψει ολόκληρη πανεπιστημιακή εργασία για τα «μεταβατικά αντικείμενα» εν έτει 1951. Ο Λάινους με το μεταβατικό κουβερτάκι του, πρωτοεμφανίστηκε τρία χρόνια αργότερα, την 1η Ιουνίου του 1954 και ο ανοιχτόμυαλος επιστήμονας, συνειδητοποιώντας τη δύναμη των κόμικς, ζήτησε την άδεια του Σουλτς, προκειμένου να χρησιμοποιήσει τον χάρτινο ήρωα, ώστε να εικονογραφήσει τη θεωρία του.

Ο Γουίνικοτ εξηγούσε ότι ένα παιδί, από πολύ μικρή ηλικία, πρέπει να επιτύχει μία πολύ συγκεκριμένη μετάβαση: από την εξαρτητική σχέση με τη μητέρα του, την οποία αντιλαμβάνεται ως επέκταση του σώματός του, οφείλει να περάσει σε μία πιο ξεκάθαρη και ισότιμη σχέση μαζί της, συνειδητοποιώντας ότι το ίδιο το παιδί αποτελεί μία ξεχωριστή οντότητα. Τα λούτρινα αρκουδάκια και λοιπά βοηθήματα, λειτουργούν ως δίχτυ ασφαλείας, προκειμένου το παιδί να μην πάθει σοκ όταν αντιληφθεί ότι το σώμα του δεν είναι κυριολεκτικά κολλημένο πάνω σε αυτό της μητέρας του.

Το ενδιαφέρον σε όλο αυτό, είναι ότι ενώ – οι περισσότεροι τουλάχιστον από εμάς – καταφέρνουμε να απεξαρτηθούμε από τη μητέρα μας, δεν θέλουμε και δεν μπορούμε να πούμε «αντίο», όταν έχουμε πλέον μεγαλώσει, στα ίδια τα μεταβατικά μας αντικείμενα.

Αυτά τα αντικείμενα, που ισοδυναμούν με τις βοηθητικές ρόδες του ποδηλάτου μας, τα επιλέγουμε ενστικτωδώς μέσα στους πρώτους έξι μήνες της ζωής μας. Και λέμε ενστικτωδώς, γιατί μπορεί μία παιδική κούνια να είναι γεμάτη με κάθε λογής ακριβα παιχνίδια, αλλά το παιδί θα έρθει πιο κοντά με το αρκουδάκι ή παιχνιδάκι εκείνο που του θυμίζει περισσότερο τα χαρακτηριστικά της μητέρας του, κι ας μην είναι καν το πιο εντυπωσιακό: χρειάζεται κάτι απαλό, ζεστό, που μπορεί να αγκαλιάσει και ναι, που μπορεί και να δαγκώσει.

Οσα τέτοια αντικείμενα επιβιώσουν έστω και με… πολλαπλές κακώσεις μέσα στα χρόνια, μας συντροφεύουν ως τα βαθιά γεράματα.

Για όσους δεν είχαν την τύχη να φυλάξουν το αγαπημένο αρκουδάκι των παιδικών τους χρόνων ή το κουβερτάκι ασφαλείας τους, υπάρχουν φυσικά πολλά και διάφορα υποκατάστατα: υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πάντα ένα απαλό υφασμάτινο μαντήλι στην τσέπη τους, το οποίο το αγγίζουν κάθε φορά που νιώθουν στρες και με έναν μαγικό τρόπο, τους ηρεμεί.

Κάποιοι άλλοι, το κάνουν αυτό με συγκεκριμένα ρούχα. Αν για παράδειγμα τις ημέρες που νιώθεις άσχημα φοράς το αγαπημένο σου, χουχουλιάρικο πουλόβερ που είναι αρκετά φαρδύ ώστε να σου δίνει την αίσθηση ότι κυκλοφορείς σκεπασμένος με κουβέρτα όταν περπατάς στον έξω κόσμο, με έναν μαγικό τρόπο νιώθεις καλύτερα.

Το πιο εντυπωσιακό με όλα αυτά τα αντικείμενα της παιδικότητάς μας, είναι ότι ζουν για πάντα, είτε τα έχουμε ξεπεράσει, είτε όχι. Εκείνο που έκανε και κάνει τον Λάινους αξιολάτρευτα ανασφαλή, σύμφωνα με την χήρα του Σουλτς, είναι η ξεκάθαρη άποψη ότι η ασφάλεια δεν είναι το ζητούμενο μόνο για ένα μικρό παιδάκι. Την αναζητούμε, τη βρίσκουμε και τη χάνουμε σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Μία από τις πιο αγαπημένες της ιστοριούλες, είναι η εξής: ο σκυλάκος Σνούπι κάποια στιγμή κλέβει από τον Λάινους το κουβερτάκι του. Οταν ο Λάινους καταφέρνει να το πάρει πίσω ύστερα από σκληρή μάχη, λέει κάτι του τύπου «η ασφάλεια πρέπει να κερδίζεται ξανά και ξανά και ξανά». Αυτό τα λέει όλα. Κι αυτό που έχουμε να κάνουμε, είναι να σκεπάζουμε το περίφημο «παιδί μέσα μας» με ένα τέτοιο κουβερτάκι. Ακόμη κι αν έχουμε πλέον μεγαλώσει και τα πόδια μας μένουν ξεσκέπαστα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News