Μεγάλη ανησυχία προκαλεί στην Ευρώπη η έξαρση του Δάγκειου Πυρετού, που μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν μια… εξωτική νόσος αλλά σήμερα μεταδίδεται και εντός ευρωπαϊκών συνόρων, με βασικό «υπεύθυνο» το κουνούπι τίγρη.

Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νόσων (ECDC) είναι απολύτως ενδεικτικά: το 2023 καταγράφηκαν στην Ευρώπη 130 κρούσματα τοπικής μετάδοσης Δάγκειου Πυρετού, σχεδόν διπλάσια από το 2022 (όταν είχαν αναφερθεί 71 περιστατικά τοπικής μετάδοσης, δηλαδή όχι συνδεόμενα με ταξίδι). Σε σύγκριση με την  προηγούμενη δεκαετία (2001-2021), τα τοπικά κρούσματα έχουν αυξηθεί τρομακτικά, αφού αθροιστικά τα προηγούμενα δέκα χρόνια δεν είχαν ξεπεράσει τα 73.

Σύμφωνα με το ECDC, αυξάνονται και τα εισαγόμενα περιστατικά – εκείνα δηλαδή που αφορούν ταξιδιώτες εκτός Ευρώπης: Το 2023 αναφέρθηκαν τουλάχιστον 4.900 τέτοια κρούσματα, αριθμός – ρεκόρ από το 2008 και υπερτριπλάσιος από το 2022 οπότε είχαν καταγραφεί 1.572 εισαγόμενα περιστατικά. Οι εκτιμήσεις για το 2024 είναι δυσοίωνες.

Σε όλον τον κόσμο και μέχρι τις 30 Απριλίου 2024, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε καταγράψει πάνω από 7,6 εκατομμύρια κρούσματα Δάγκειου Πυρετού σε 90 χώρες – τα μισά περίπου επιβεβαιωμένα. Αναφέρονται 16.000 σοβαρά περιστατικά και 3.000 θάνατοι εξαιτίας της νόσου.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Στις 30 Απριλίου 2024, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) εξέδωσε προειδοποίηση για αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης Δάγκειου Πυρετού σε άτομα που ταξιδεύουν, επισκέπτονται ή διαμένουν σε χώρες του εξωτερικού όπου ενδημεί η νόσος και συνέστησε μέτρα πρόληψης.

Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί μόνο εισαγόμενα περιστατικά, που αφορούσαν ταξιδιώτες, αλλά ο ΕΟΔΥ επισημαίνει ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος και τοπικής εγχώριας μετάδοσης.

Ο Δάγκειος Πυρετός είναι ιογενής νόσος και μεταδίδεται από μολυσμένα κουνούπια και εκδηλώνεται με πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες και εξάνθημα. Επωάζει 3-14 ημέρες μετά το μολυσμένο τσίμπημα. Στα σοβαρά περιστατικά (που αφορούν περίπου 5% των κρουσμάτων) παρουσιάζεται αιμορραγικός πυρετός και το λεγόμενο σύνδρομο δάγκειου σοκ (κυκλοφορική καταπληξία), καταστάσεις που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή. Υπάρχουν τέσσερις τύποι ιών που προκαλούν τον Δάγκειο Πυρετό και η ανοσία σε έναν τύπο δεν προστατεύει από τους άλλους.

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τον Δάγκειο Πυρετό. Υπάρχουν, ωστόσο δύο εμβόλια –το δεύτερο εγκρίθηκε πολύ πρόσφατα– τα οποία διατίθενται προς το παρόν σε χώρες με ισχυρή επίπτωση της νόσου.

Το κουνούπι τίγρης και η κλιματική αλλαγή

Τα κουνούπια εξελίσσονται σε κλιμακούμενη απειλή στην Ευρώπη τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Σε όλο τον κόσμο ζουν περί τα 3.700 είδη κουνουπιών, πολλά εκ των οποίων είναι «μεταφορείς» μολυσματικών ασθενειών (μολύνονται τσιμπώντας ασθενείς και στη συνέχεια μεταδίδουν περαιτέρω τη νόσο).

Το ασιατικό κουνούπι τίγρης (aedes albopictus) το οποίο –όπως αναφέρει το BBC– θεωρείται ως ένα από τα πιο «κατακτητικά» είδη κουνουπιών στον κόσμο, εγκαθίσταται με ραγδαίο ρυθμό σε όλη την Ευρώπη.

Έχει εγκατασταθεί ήδη σε Αυστρία, Βουλγαρία,  Κροατία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία ​​και Ισπανία, σύμφωνα με το ECDC.

Η παρουσία του έχει επίσης αναφερθεί σε Βέλγιο, Κύπρο, Τσεχία, Ολλανδία και Σλοβακία.

Εκτός του Δάγκειου Πυρετού, τα κουνούπια τίγρεις μεταδίδουν και άλλους επικίνδυνους ιούς ασθένειες όπως ο Τσικουνγκούνια και ο Ζίκα, οι οποίοι, μέχρι πρόσφατα, ήταν συνήθως παρόντες μόνο στην Αφρική, την  Ασίας και την (νότια) Αμερική. Ο ιός Ζίκα είναι στον κατάλογο του ΠΟΥ με τους πιο επικίνδυνους ιούς, που θα μπορούσαν να γίνουν αιτία για μια μελλοντική πανδημία.

Ένα άλλο είδος κουνουπιού, το aedes aegypti, που μεταδίδει τον κίτρινο πυρετό και άλλες ασθένειες, έχει εγκατασταθεί στην Κύπρο. Σύμφωνα με ειδικούς που επικαλείται το BBC, η πιθανότητα εξάπλωσης αυτού του είδους του σε άλλα μέρη της Ευρώπης είναι «ανησυχητική».

«Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί πιο ευνοϊκές συνθήκες για τα κουνούπια σε περιοχές που δεν είχαν προσβληθεί στο παρελθόν. Επιπλέον, τα διεθνή ταξίδια ευνοούν την αύξηση εισαγόμενων κρουσμάτων τα οποία με τη σειρά τους αυξάνουν τις πιθανότητες δημιουργίας τοπικών εστιών μετάδοσης του Δάγκειου Πυρετού και άλλων νοσημάτων», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC, Δρ Αντρεα Αμόν, επισημαίνοντας τη σημασία των μέτρων προστασίας από τα κουνούπια.

Ιός του Δυτικού Νείλου

Και ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι πλέον παρών στην Ευρώπη περισσότερο από ποτέ. Σύμφωνα με  το ECDC, το 2023 προστέθηκαν 22 περιοχές της Ευρώπης στον κατάλογο των περιοχών όπου υπάρχει ο ιός –στη χώρα μας είναι παρών εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον.

Μέτρα προφύλαξης

Τα συγκεκριμένα κουνούπια τσιμπούν κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας, με μεγαλύτερη δραστηριότητα το πρωί και αργά το μεσημέρι/απόγευμα έως το σούρουπο.

Για όσους ταξιδεύουν σε περιοχές όπου ενδημεί ο ιός του Δάγκειου Πυρετού ο ΕΟΔΥ συστήνει: σχολαστικά μέτρα προστασίας από τα κουνούπια και συγκεκριμένα: ρούχα που καλύπτουν όλο το σώμα, εντομοαπωθητικά σώματος, χρήση σήτας και κουνουπιέρας

Τα μέτρα πρέπει να εφαρμόζονται και για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες μετά την επιστροφή, ακόμη και αν δεν εκδηλωθούν συμπτώματα. Αυτό διότι ακόμη και αν η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική, μπορεί να μεταδοθεί. Δεν συζητείται η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά η μετάδοση από τον ασθενή στα κουνούπια τα οποία με τη σειρά τους θα μεταδώσουν τη νόσο σε άλλα άτομα.

Συνιστάται φυσικά και άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας με αναφορά στο ταξίδι εφόσον εμφανιστούν συμπτώματα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News