Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο ανοσοποιητικό σύστημα παραμένουν για πολύ καιρό μετά την τελευταία τζούρα του καπνιστή, σύμφωνα με μελέτη των ανοσολογικών αντιδράσεων 1.000 ατόμων.

Τι άλλο επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα εκτός από την κληρονομικότητα;

Η ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο Nature στις 14 Φεβρουαρίου, αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας να προσδιοριστεί γιατί οι ανοσολογικές αντιδράσεις διαφέρουν τόσο πολύ από άτομο σε άτομο. Εκτός από το κάπνισμα, η μελέτη διαπίστωσε ότι η ύπαρξη υψηλότερου από το μέσο όρο δείκτη μάζας σώματος και η προηγούμενη μόλυνση από έναν τυπικά καλοήθη ιό που ονομάζεται κυτταρομεγαλοϊός επηρεάζουν επίσης την ανοσολογική απόκριση.

Άρα μπορούμε μόνοι μας, με τις επιλογές του τρόπου ζωής μας,  να προκαλέσουμε βλάβη στο ανοσοποιητικό μας σύστημα;

Από τη μελέτη ανθρώπινων κυττάρων προκύπτει ότι το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει ορισμένες ανοσολογικές αντιδράσεις στον ίδιο βαθμό με την ηλικία ή τη γενετική. Το κάπνισμα μπορεί να μεταβάλει το ανοσοποιητικό σύστημα με τρόπους που επιμένουν πολύ καιρό μετά τη διακοπή της συνήθειας.

Αυτοάνοσα νοσήματα, αλλεργίες ή καρκίνος μπορεί να σχετίζονται με τις αλλαγές που προκαλεί το κάπνισμα στην άμυνα;

Ναι, υποστηρίζουν οι συγγραφείς της μελέτης, οι αλλαγές που προκαλεί το κάπνισμα στο DNA μπορούν  μακροπρόθεσμα να μεταφραστούν σε αυξημένο κίνδυνο προσβολής από αυτοάνοσα νοσήματα, αλλεργίες ή καρκίνο.

Πώς μετρήθηκε η βλάβη του ανοσοποιητικού συστήματος;

Η  βιολόγος Violaine Saint-André του Ινστιτούτου Παστέρ στο Παρίσι και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δείγματα αίματος και ερωτηματολόγια από 1.000 υγιή άτομα που ζουν στη Βρετάνη της Γαλλίας. Οι ερευνητές εξέθεσαν τα δείγματα αίματος σε μόρια, μικροοργανισμούς και ιούς που είναι γνωστό ότι ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Στη συνέχεια μέτρησαν την επίδραση κάθε μορίου ή παθογόνου στην παραγωγή πρωτεϊνών που ονομάζονται κυτοκίνες, οι οποίες ρυθμίζουν τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις του οργανισμού.

Οι συγγραφείς συνδύασαν τα αποτελέσματα αυτά με πληροφορίες σχετικά με 136 προσωπικά χαρακτηριστικά που αντλήθηκαν από δημογραφικά, περιβαλλοντικά και κλινικά δεδομένα.

Ποιοι είναι οι 3 πιο σημαντικοί εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύμφωνα με τη μελέτη ;

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τρία χαρακτηριστικά ξεχώρισαν ως ιδιαίτερα ισχυρές συσχετίσεις με τις αντιδράσεις των κυτταροκινών: το κάπνισμα, ο δείκτης μάζας σώματος και η προηγούμενη λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό.

Μπορεί το κάπνισμα να προκαλέσει την ίδια ζημιά με τη γήρανση;

Τα δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση τσιγάρων ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακά: η επίδραση του καπνίσματος στις αντιδράσεις των κυτταροκινών ήταν τόσο μεγάλη όσο και οι επιδράσεις της ηλικίας, του φύλου και της γενετικής. Και οι επιδράσεις αυτές παρέμειναν για χρόνια μετά την απομάκρυνση των συμμετεχόντων από το κάπνισμα.

Έχει το ανοσοποιητικό μακροπρόθεσμη μνήμη των επιπτώσεων του καπνίσματος;

Βασικά ναι, φαίνεται ότι  το ανοσοποιητικό σύστημα  έχει κάτι που μοιάζει με μια μακροπρόθεσμη μνήμη των επιπτώσεων του καπνίσματος. Πώς όμως; “Όταν συνειδητοποιήσαμε ότι τα προφίλ των καπνιστών και των πρώην καπνιστών ήταν παρόμοια, υποψιαστήκαμε αμέσως ότι παίζουν ρόλο επιγενετικές διαδικασίες,  λέει η Violaine Saint-André, “Αποδείξαμε ότι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις του καπνίσματος στις ανοσολογικές αποκρίσεις συνδέονται με διαφορές στη μεθυλίωση του DNA ,με τη δυνατότητα τροποποίησης της έκφρασης γονιδίων που εμπλέκονται στον μεταβολισμό των ανοσοποιητικών κυττάρων – μεταξύ καπνιστών, πρώην καπνιστών και μη καπνιστών”. Φαίνεται λοιπόν ότι το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει επίμονες αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα μέσω επιγενετικών μηχανισμών.

Ποια είναι ακόμη και σήμερα η κύρια αιτία θανάτου που μπορεί να αποφευχθεί;

Αν και τα ποσοστά του καπνίσματος έχουν μειωθεί από τη δεκαετία του 1960, εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου που μπορεί να αποφευχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκαλώντας περισσότερους από 480.000 θανάτους κάθε χρόνο.

Για δεκαετίες, οι γιατροί έλεγαν στους καπνιστές ότι η συνήθεια αυτή μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, η καρδιακή προσβολή ή το εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά μια μελέτη που δημοσιεύθηκε προσφάτως στο περιοδικό Nature προσφέρει έναν ακόμη λόγο για να το κόψουν.

***********************************************************************************

Η Μαρία Μπελιβάνη είναι ιατρός-βελονίστρια, επιστημονικός συνεργάτης της Α’ Παθολογικής Κλινικής Α.Π.Θ. (ΑΧΕΠΑ), μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Ιατρών Βελονιστών (BMAS)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News