«Islanders»: Σπονδή στα ακριτικά νησιά της Ελλάδας
Ο Γιάννης Κολεσίδης φωτογραφίζει από το 1994. Είκοσι οκτώ χρόνια, άπειρα φωτοειδησεογραφικά κλικ, στιγμιότυπα, κάδρα εφήμερα, μα και παντοτινά. Συνεργασίες με σημαντικά πρακτορεία και οργανισμούς βεληνεκούς, όπως οι Γιατροί χωρίς Σύνορα, διεθνείς διακρίσεις και βραβεία, δημοσιεύσεις σε μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά του εξωτερικού (όπως οι New York Times, ο Guardian, το Time, το Stern, το Paris Match), εκθέσεις: ό,τι μπορεί να συνθέσει ένα ενδιαφέρον ταξίδι προσωπικής έκφρασης, και καταξίωσης συνάμα, μέσα στον χρόνο.
Και όμως, αυτό το multimedia documentary project δεν ανήκει στα αναμενόμενα. Οι «Islanders», το έργο για τους κατοίκους στη Γαύδο, την Ανάφη, την Κάρπαθο, το Αγαθονήσι, έχει απρόσμενα πολλές διαστάσεις, επίπεδα, αναγνώσεις. Καλλιτεχνικά άρτιο στην «όψη», εντυπωσιακά αποκαλυπτικό στην προσέγγιση μιας δύσκολης καθημερινότητας, σε κάθε περίπτωση έργο που δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο τον θεατή. Είναι άλλωστε καταλυτική η ομορφιά της φύσης, η δύναμη των προσώπων, η συνήθως αθέατη πλευρά των πραγμάτων.
Ντυμένη με την παραδοσιακή της φορεσιά, η Σοφία Φαρμακίδη ζυμώνει ακόμη ψωμί σε έναν από τους δύο εν λειτουργία μύλους της Καρπάθου. Εδώ και 74 χρόνια η κ. Φαρμακίδη δεν έχει βάλει άλλα ρούχα. Κυκλοφορεί με το καβάι της, όπως λέγεται η τοπική φορεσιά, που το έχει ράψει μόνη της στον αργαλειό.
Οι «Islanders» είναι αυτοί που μένουν όταν τα μιλιούνια των επισκεπτών επιστρέφουν στις πόλεις τους, όταν τα νησιά αναμετρώνται με την οντότητά τους, την ερημιά και τη μοναξιά του χειμώνα τους.
Είναι αυτοί που προσμετρώνται στην απογραφή ως μόνιμοι κάτοικοι. Ως γενναίοι.
Ο Δάσκαλος: τα τελευταία χρόνια ο ο 45χρονος Θανάσης Βάρσος ζητά εθελοντικά απόσπαση και πηγαίνει κάθε φορά σε ένα διαφορετικό νησί των Κυκλάδων. Βρέθηκε στη Μύκονο, μετά στα Κουφονήσια, έπειτα στη Μήλο, στην Τήνο και τώρα στην Ανάφη. Για εκείνον, η Ανάφη είναι ένας τόπος που ταίριαξε στη δική του φιλοσοφία, στην δική του ιδιοσυγκρασία. Κάποτε σε συζήτηση που είχε με στελέχη επιχειρήσεων τον ρώτησαν ποιες είναι οι προσδοκίες και τα όνειρά του κι ο δάσκαλος τους αποκρίθηκε ότι το όνειρό του είναι να φτιάχνει ελληνικό καφέ και να βλέπει τη θάλασσα.
Αν ψάξετε τα λόγια τους, θα μυηθείτε στην τοπική διάλεκτο (της Καρπάθου), ξέρετε τι σημαίνει «κανακαριά»; Θα μάθετε ότι υπάρχει και δανεικό Ντεπόν… Στις κουβέντες τους θα ανακαλύψετε χιούμορ κι ανθρωπιά. Και στις εικόνες-πόζες τους, μια ζηλευτή θεατρικότητα. Είναι φορές που ο φακός μετατρέπει το νησιωτικό σκηνικό σε θεατρικό σανίδι. Ο Κολεσίδης παίζει με το φως και τη σκιά, με την αυγή και το σούρουπο, αναδεικνύει την αστείρευτη ποίηση της φύσης. Κάνει έρευνα, καταγραφή, ρεπορτάζ, αλλά φιλοτεχνεί και πορτρέτα. Ο δάσκαλος, ο γιατρός, ο βοσκός, τα παιδιά, οι Ρώσοι…
Ο κ. Νίκος και η γυναίκα του Έφη μεγαλώνουν τα τρία τους παιδιά τον Δαμολή, τον Νικόλα και την Κέλλυ, προσπαθώντας να μην τους λείψει τίποτα. Η οικογένεια έχει τρία από τα συνολικά τέσσερα παιδιά που υπάρχουν σε όλη τη Γαύδο. Το μόνο που τους λείπει, είναι η συντροφιά άλλων παιδιών. «Λείπουν οι παιδικές χαρές, τα άλλα παιδάκια», λέει ο κ. Λουγιάκης. Από την άλλη αισθάνεται πολύ τυχερός που τα παιδιά του δεν μεγαλώνουν κλεισμένα μέσα σε ένα διαμέρισμα αλλά στη φύση. «Σκέψου ένα παιδί να είναι στο μπαλκόνι σε ένα διαμέρισμα και σκέψου ένα παιδί να είναι ελεύθερο μες στο πράσινο, μέσα στα ζωάκια, μέσα στον ήλιο τον καθαρό»
Οι φωτογραφίες και τα βίντεο του Κολεσίδη πλαισιώνονται από κείμενα –με αναφορές στη μυθολογία, τη γεωγραφία, τη λαογραφία– που υπογράφει η Ιωάννα Καρδαρά. O ίδιος δηλώνει στο Protagon συνεπαρμένος. Είναι η πρώτη φορά που η δική του εικόνα αποκτά φωνή. Τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν μιλούν για τους φόβους, τις ανησυχίες τους, ανοίγουν τις καρδιές τους, οι συνεντεύξεις τους δίνουν τον ορισμό της δημοσιογραφικής δουλειάς. Και ίσως δεν υπάρχει πιο αντιπροσωπευτική φωνή για το βίωμά τους από κείνη που λέει: «Τώρα είμαστε στον ουρανό από κάτω. Υπάρχει ο Θεός. Αμα θέλει ο Θεός, ζούμε. Οταν δεν θέλει…».
Το iMEdD και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Οι «Islanders» έχουν γεννηθεί στο δημιουργικό πλαίσιο του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD, Incubator for Media Education and Development, που ιδρύθηκε το 2018 με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Τα ταξίδια στο Αιγαίο για τη συλλογή του υλικού πραγματοποιήθηκαν από τον Οκτώβριο του 2019 έως τον Φεβρουάριο του 2020. Το project δεν έχει ολοκληρωθεί, είναι σε εξέλιξη και διαρκώς εμπλουτίζεται. Στο αμέσως επόμενο στάδιο αναμένεται να μπει τελεία στην ενότητα «Αγαθονήσι».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Χρόνια πολλά! Καλά Χριστούγεννα!
25 Δεκεμβρίου 2024, 03:47
