Βρίσκονται, όντως, στα πρόθυρα ενός νέου, δεύτερου, εμφυλίου πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής; Πάντως μόνο ανησυχία πρέπει να προκαλεί η προειδοποίηση που απηύθυνε την περασμένη Τετάρτη, μια ημέρα πριν από την επέτειο της εισβολής των οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο, την 6η Ιανουαρίου του 2021, ο Τζίμι Κάρτερ. «Φοβάμαι για τη δημοκρατία μας», αποκάλυψε μέσω των New York Times ο γηραιός 39ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αφετηρία της ανάλυσης του 97χρονου Κάρτερ αποτελεί η καταδίκη της επίθεσης στο Καπιτώλιο από τέσσερις αμερικανούς πρώην προέδρους αλλά και η διαπίστωση πως το 40% των Ρεπουμπλικάνων δικαιολογούν την άσκηση βίας κατά του κράτους. Σύμφωνα με τον Κάρτερ, ο οποίος δεν αναφέρει ούτε μία φορά το όνομα του Τραμπ στο άρθρο του, η ανηλεής εκστρατεία παραπληροφόρησης περί εκλογικής νοθείας σε βάρος του Τραμπ απειλεί άμεσα τη δημοκρατία στις ΗΠΑ καθώς «εξακολουθεί να στρέφει Αμερικανούς κατά Αμερικανών».

«Το μεγάλο έθνος μας παραπαίει τώρα στο χείλος μιας αβύσσου που ολοένα διευρύνεται. Χωρίς άμεση δράση, διατρέχουμε όντως τον κίνδυνο να ξεσπάσει εμφύλια σύρραξη και να απολέσουμε την πολύτιμη δημοκρατία μας», υποστηρίζει και προειδοποιεί ο Κάρτερ.

Υπερβάλλει ο αμερικανός πρώην πρόεδρος; Παρότι ελάχιστοι αρνούνται πως η κατάσταση στις ΗΠΑ είναι κρίσιμη, οι απόψεις διίστανται. Σύμφωνα με τον καναδό δημοσιογράφο και δοκιμιογράφο Στίβεν Μαρσέ, συγγραφέα του βιβλίου «The Next Civil War: Dispatches From the American Future»  («Ο Επόμενος Εμφύλιος Πόλεμος: Ανταποκρίσεις Από το Αμερικανικό Μέλλον») που μόλις κυκλοφόρησε και συζητιέται ήδη, το ξέσπασμα ενός δεύτερου εμφυλίου πολέμου στις ΗΠΑ είναι σχεδόν αναπόφευκτο.

Οι «Oath Keepers»

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είναι σήμερα, αποτελούν χαρακτηριστική περίπτωση μιας χώρας στα πρόθυρα εμφύλιας σύρραξης. Το πολιτικό σύστημα έχει κατακλυστεί πλήρως από την άκρατη κομματικοποίηση που καθιστά κάθε πολιτική απόφαση, στην καλύτερη περίπτωση, αντιπροσωπευτική της βούλησης μόνο της μισής χώρας. Το νομικό σύστημα λαφυραγωγείται ολοένα περισσότερο στο πλαίσιο εσωτερικών πολιτικών διαμαχών. Οι Oath Keepers, μια από τις μεγαλύτερες αντικυβερνητικές πολιτοφυλακές, έχουν ουσιαστικά διεισδύσει στις αστυνομικές δυνάμεις και στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Εκλεγμένοι αξιωματούχοι έχουν ανοίξει τις πόρτες σε βανδάλους που βεβηλώνουν τα δικά τους νομοθετικά σώματα. Είναι πλέον απολύτως φυσιολογικό οι πολιτικοί εκπρόσωποι να απευθύνουν καλέσματα για πράξεις βίας κατά πολιτικών τους αντιπάλων. Το ερώτημα “πότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα όπλα;” είναι, πλέον, αποδεκτό, στις πολιτικές συγκεντρώσεις της Δεξιάς. Η πολιτική βία αυξάνεται και η απάντηση των δικαστηρίων ήταν η νομιμοποίηση της επαγρύπνησης της ένοπλης αυτοδικίας», εξηγεί ο ίδιος σε κείμενό του στο Foreign Policy.

Ομως στα μέσα του προηγούμενου μήνα το The Atlantic δημοσίευσε ένα άρθρο γνώμης του ιρλανδού δημοσιογράφου Φίνταν Ο’ Τουλ, ο οποίος λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις του Στίβεν Μαρσέλ, επικαλείται προσωπικά του βιώματα για να αναδείξει τους κινδύνους που ελλοχεύουν στις ολοένα πιο δυσοίωνες προβλέψεις περί εμφύλιας σύρραξης στην Αμερική.

Μια μέρα, τον χειμώνα του 1972, όταν ο Φίνταν Ο΄Τουλ ήταν 13 χρόνων και ο αδελφός του 16, όταν επέστρεψε ο πατέρας τους από τη δουλειά, τους είπε να προετοιμαστούν για εμφύλιο πόλεμο στην Ιρλανδία ο οποίος επρόκειτο να ξεσπάσει με αφορμή τη σφαγή στο Ντέρι (Ματωμένη Κυριακή) της Βόρειας Ιρλανδίας όπου 14 άμαχοι έχασαν τη ζωή τους από πυρά βρετανών αλεξιπτωτιστών.

Επειτα από εκείνη την ημέρα χύθηκε, όντως, πολύ αίμα αλλά εμφύλιος πόλεμος δεν ξέσπασε, όπως προέβλεπε ο ιρλανδός πατέρας και πολλοί άλλοι Ιρλανδοί, όχι απαραίτητα σκληροπυρηνικοί αλλά απλοί καθημερινοί άνθρωποι. «Ωστόσο, η πεποίθηση ότι επρόκειτο να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος στην Ιρλανδία έκανε τα πάντα χειρότερα. Μόλις αυτή η ιδέα επικρατήσει, αποκτά μια δική της δύναμη. Οι δημαγωγοί προειδοποιούν ότι η άλλη πλευρά κινητοποιείται. Ερχονται για εμάς. Οχι μόνο πρέπει να αμυνθούμε, αλλά πρέπει να τους στερήσουμε το πλεονέκτημα του να δράσουν πρώτοι. Η λογική του προληπτικού χτυπήματος τίθεται σε εφαρμογή: Ας τους πλήξουμε εμείς πριν μας πλήξουν αυτοί. Το ίδιο σκέφτεται φυσικά και η άλλη πλευρά», εξηγεί ο Φίνταν Ο’ Τουλ στην ανάλυσή του.

Ευπρόσδεκτος… Αρμαγεδδών!

Στις ΗΠΑ η κατάσταση είναι πιο σύνθετη εξαιτίας μιας εσχατολογικής πτυχής του όλου ζητήματος την οποία εκφράζουν οι φονταμενταλιστές χριστιανοί. «Ο Αρμαγεδδών μπορεί να είναι φρικτός, αλλά δεν πρέπει να τον φοβόμαστε, γιατί θα είναι ο προάγγελος της αιώνιας ευδαιμονίας για τους εκλεκτούς και της αιώνιας καταδίκης για τους εχθρούς τους. Σε αυτό που παλαιότερα αναφερόταν ως Ακροδεξιά, αλλά ίσως τώρα θα έπρεπε απλώς να αποκαλείται ένοπλη πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, το ότι επίκειται εμφύλιος πόλεμος θεωρείται δεδομένο», γράφει, σημειώνοντας πως «τέτοιες προφητείες καταφέρνουν να αυτοεκπληρώνονται».

Η Τζένιφερ Σαλάι των New York Times εστίασε την προσοχή της σε ένα άλλο βιβλίο το οποίο επισημαίνει επίσης τον κίνδυνο να ξεσπάσει στις ΗΠΑ μία εμφύλια σύρραξη. «Οταν η Μπάρμπαρα Γουόλτερ ξεκίνησε να γράφει το «How Civil Wars Start» το 2018» – αναφέρει η βιβλιοκριτικός της νεοϋορκέζικης εφημερίδας – «οι λίγοι άνθρωποι που άκουσαν ότι επρόκειτο για “ένα πιθανό δεύτερο εμφύλιο πόλεμο στην Αμερική” σκέφτηκαν ότι ήταν “μια άσκηση καταστροφολογίας, ενδεχομένως και ανεύθυνη”».

Σύμφωνα, όμως, με την αμερικανίδα πολιτειολόγο, πολλοί στις ΗΠΑ αδυνατούν (ή αδυνατούσαν) να πιστέψουν πως υπάρχουν πιθανότητες να ξεσπάσει ένας εμφύλιος πόλεμος λόγω της περιορισμένης φαντασίας τους, στο πλαίσιο της οποίας ένας εμφύλιος πόλεμος συνεπάγεται λασπωμένα πεδία μαχών και έφιππους πολεμιστές. Σε κάποιο ελάττωμα της «αμερικανικής φαντασίας» οφείλεται κατά την Μπάρμπαρα Γουόλτερ και η προσήλωση της πλειονότητας των Αμερικανών στον αποκαλούμενο «αμερικανικό εξαιρετισμό», θεωρία σύμφωνα με την οποία «η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος είναι κάτι που συμβαίνει αλλού», όχι στις ΗΠΑ.

Η αμερικανίδα επιστήμονας αναγνωρίζει πως μόλις το 4% των χωρών στις οποίες παρατηρούνται συνθήκες για το ξέσπασμα ενός εμφυλίου πολέμου, φτάνουν, τελικά, σε αυτό το σημείο. Ωστόσο αποτελεί γεγονός πως «οι εμφύλιοι πόλεμοι ξεσπούν και κλιμακώνονται με τρόπους που είναι προβλέψιμοι, ακολουθούν ένα σενάριο», υποστηρίζει στο βιβλίο της ενώ, εξετάζοντας συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου που αποδέχονται πολλοί ειδικοί, σημειώνει ότι δυστυχώς «οι ΗΠΑ βρίσκονται σταθερά εντός της “επικίνδυνης ζώνης”».

«Εισβολή» στο κράτος

Το ότι δεκαπέντε Ρεπουμπλικάνοι – αναφέρει το NPR σε ρεπορτάζ του- που είτε αρνήθηκαν είτε αμφισβήτησαν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του 2020, διεκδικούν σε δώδεκα πολιτείες το αξίωμα του «Secretary of State», κύρια αρμοδιότητα του οποίου είναι η διεξαγωγή και η εποπτεία εκλογών, σίγουρα δεν προκαλεί αισιοδοξία για το τι μέλλει γενέσθαι στην Αμερική. Ούτε το ότι το Politico εντόπισε τουλάχιστον 57 άτομα που διαδραμάτισαν κάποιο ρόλο στην επίθεση στο Καπιτώλιο, περιλαμβανομένων και ανθρώπων που συνελήφθησαν, να διεκδικούν αιρετό αξίωμα σε πολιτειακό ή περιφερειακό επίπεδο στο πλαίσιο των ενδιάμεσων εκλογών που θα διεξαχθούν τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News