1960: Νίξον και Κένεντι στο πρώτο «ντιμπέιτ» της αμερικανικής τηλεόρασης | Hulton Archive/Getty Images
Θέματα

ΗΠΑ: Μήπως ήρθε το τέλος των «ντιμπέιτ»;

Οι αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές απέδειξαν ότι στην κάλπη έχασαν όσοι κέρδιζαν τις έδρες στα γκάλοπ και τις εντυπώσεις στα τηλεοπτικά σόου, δηλαδή οι Ρεπουμπλικανοί. Κινδυνεύει, άραγε, ένας επικοινωνιακός «θεσμός» 62 ετών, τον οποίο είχαν εγκαινιάσει οι Κένεντι και Νίξον το 1960;
Protagon Team

Το αυθεντικό αμερικανικό σύστημα των προεκλογικών «ντιμπέιτ», δηλαδή της αναμέτρησης δύο αντιπάλων πολιτικών μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα –το οποίο στα καθ’ ημάς εκφυλίστηκε σε ανιαρούς μονολόγους–, στις ΗΠΑ έκλεισε 62 χρόνια ύπαρξης. Ολο αυτό το διάστημα, εκεί εξελίχθηκε σε παράδοση, σε βαθμό που δεν νοείται εκλογική αναμέτρηση χωρίς «ντιμπέιτ». Ομως, οι ενδιάμεσες εκλογές μπορεί να το καταργήσουν και αυτό – αυτή τη σκέψη έκανε ο Ματέο Περσιβάλε της Corriere della Sera.

Ο συντάκτης θυμήθηκε τις απαρχές του «θεσμού». Το 1960, ο Τζον Κένεντι προκάλεσε τον Ρίτσαρντ Νίξον σε τηλεοπτική συζήτηση. Τα media ενθουσιάστηκαν και οι πολιτικοί επιστήμονες, οι δημοσκόποι και οι λοιποί βρήκαν καινούργια δουλειά. Ηταν και οι δυο τους νέοι σε ηλικία και φερέλπιδες, επιπροσθέτως αποφασισμένοι να οδηγήσουν τις ΗΠΑ στην καινούργια δεκαετία, αφήνοντας πίσω τις ήρεμες ημέρες της προεδρίας Αϊζενχάουερ. Κένεντι και Νίξον συμφωνούσαν στα ιδεολογικά ζητήματα.

Σε εκείνο το πρώτο «ντιμπέιτ» ο Κένεντι εντυπωσίασε τους τηλεθεατές επειδή ήταν μαυρισμένος, χαλαρός, πολύ όμορφος, χαμογελαστός, ενώ τα κατάλευκα δόντια του άστραφταν. Αντιθέτως, ο Νίξον ήταν χλομός, επειδή βρισκόταν σε φάση ανάρρωσης από βαρύ κρυολόγημα, ήταν ιδρωμένος και φαινόταν πολύ μελαχρινός, αφού είχε αρνηθεί το μακιγιάζ. Κανένας δεν θυμάται τι είπαν. Σημασία είχε η εικόνα τους και το νέο μέσο εκείνης της εποχής, η τηλεόραση.

Από τότε, το «ντιμπέιτ» έγινε για τις αμερικανικές εκλογές ό,τι είναι ο Μάρτης για τη δική μας Σαρακοστή: απαραίτητο. Μέχρι εφέτος. Οι ενδιάμεσες εκλογές απέδειξαν ότι οι νικητές «στο γυαλί», ενίοτε μεταβάλλονται σε χαμένους της κάλπης.

Ορισμένοι Δημοκρατικοί υποψήφιοι επέλεξαν να μη συμμετάσχουν σε «ντιμπέιτ» με Ρεπουμπλικανούς που εξακολουθούν να αρνούνται την ήττα του Τραμπ το 2020 και διακινούν τα ψεύδη περί νοθείας. Προτίμησαν, δηλαδή, να υποστούν βλάβη από πλευράς προβολής, μόνο και μόνο για να μη δώσουν βήμα στους διακινητές fake news και πατριωτικά άλλοθι στους πρωταγωνιστές των επεισοδίων στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου 2021.

Ηταν κίνηση που δεν τους έβλαψε. Η Δημοκρατική Κέιτι Χομπς κερδίζει προς το παρόν τον Ρεπουμπλικανό Κάρι Λέικ στην Αριζόνα, αν και η γυναίκα αρνήθηκε να συμμετάσχει σε «ντιμπέιτ». Το ίδιο και ο Ρεπουμπλικανός Ανταμ Λάξαλτ, που προηγείται στις εκλογές της Νεβάδα προς ανάδειξη γερουσιαστή.

Το να χάσεις κάποια συζήτηση δεν είναι ταμπού: ο Δημοκρατικός Τζον Φέτερμαν, παρά το εγκεφαλικό που του χάλασε την ομιλία («Δεν μπορεί να συνταιριάξει δύο προτάσεις», σχολίασε ο πάντα σκαιός Ντόναλντ Τραμπ), προκάλεσε γενναία τον Ρεπουμπλικανό δρ Οζ, έναν τηλεοπτικό γιατρό που έγινε διάσημος από την Οπρα Γουίνφρεϊ. Ο Οζ επικράτησε, βέβαια, στην τηλεόραση. Ομως στις κάλπες, η ήττα του ήταν μεγάλη.