Παρήλθε η εποχή κατά την οποία επιφανείς εκπρόσωποι του Χόλιγουντ αγόραζαν αμπελώνες στο Κιάντι ή στην κοιλάδα της Νάπα ή στην Ριόχα, έχοντας αποφασίσει να ασχοληθούν (τρόπον τινά) με την οινοποιία. Φαίνεται πλέον πως πάσης φύσεως διασημότητες προτιμούν την τεκίλα. Στο ρεπορτάζ της η Ιρένε Σοάβε της Corriere della Sera εξηγεί πως πρόκειται για μία ιδιαίτερα επικερδή μόδα, η οποία, ωστόσο, επιδρά αρνητικά στο περιβάλλον και όχι μόνο: τα πέντε μεξικανικά κρατίδια όπου πρέπει να καλλιεργείται η μπλε αγαύη ούτως ώστε το ποτό που παράγεται από αυτήν να αποκαλείται «τεκίλα», παραπονιούνται ότι η ολοένα πιο εντατική καλλιέργεια του φυτού συνεπάγεται λειψυδρία, αποψίλωση και φτωχοποίηση. 

Ο πρώτος που στράφηκε στο Μεξικό, στην μπλε αγαύη και στην παραγωγή τεκίλας ήταν ο πολύς Τζορτζ Κλούνεï, ο οποίος το 2013 ίδρυσε μαζί με τον κολλητό του Ραντ Γκέρμπερ, τον πολυεκατομμυριούχο σύζυγο της Σίντι Κρόφορντ, την «Casamigos». 

Το παράδειγμά τους ακολούθησαν στη συνέχεια η Ρίτα Ορα η οποία από το 2019 παράγει την τεκίλα «Prospero», ο Μάικλ Τζόρνταν με την «Cincoro», η Κένταλ Τζένερ με την «818» (η εταιρεία εδρεύει στην Καλιφόρνια αλλά η αγαύη προέρχεται από το Μεξικό), ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ με την «Lobos 1707», o  Ντουέιν «The Rock» Τζόνσον με την «Teremana» . 

«Βιώσιμη απόσταξη» με… 8απλάσια παραγωγή 

Σε όλες τις ετικέτες γίνεται λόγος για «παραδοσιακή παραγωγή» ή για «βιώσιμη απόσταξη», όμως ο υψηλότατος τζίρος στην τεκίλα υποδεικνύει μάλλον το αντίθετο. Πέρυσι το Μεξικό παρήγαγε 273 εκατομμύρια λίτρα τεκίλα – ποσότητα οκταπλάσια σε σχέση με πριν από μία εικοσαετία – ενώ τα έσοδα έφτασαν στα έντεκα δισεκατομμύρια δολάρια. 

Λαμβάνοντας υπόψη πως η μπλε αγαύη πρέπει να καλλιεργείται σε μόλις πέντε (από τις 31) πολιτείες του Μεξικού – στο Γκουαναχουάτο, στο Χαλίσκο, στο Μιτσοακάν, στη Ναγιαρίτ και την Ταμαουλίπας – το πρόβλημα γίνεται αμέσως αντιληπτό. Την κατάσταση δυσχεραίνει το γεγονός πως το φυτό πρέπει να καλλιεργείται μόνο σε υψόμετρο από 1.000 έως 2.000 μέτρα ενώ τα φύλλα του χρειάζονται επτά χρόνια για να ωριμάσουν και να καταστούν κατάλληλα για χρήση με στόχο την παραγωγή τεκίλας. 

Για την παραγωγή ενός λίτρου τεκίλας απαιτούνται τουλάχιστον δέκα λίτρα νερού ενώ τα λύματα που αποβάλλονται από τις μονάδες παραγωγής μολύνουν τα εδάφη. Το πιο σημαντικό πρόβλημα, ωστόσο, είναι το γεγονός πως η καλλιέργεια της αγαύης συνεπάγεται την αποψίλωση δεκάδων χιλιάδων στρεμμάτων δάσους. Μόνο στο Χαλίσκο το οποίο κατέχει τα πρωτεία στην παραγωγή, κάθε χρόνο αποψιλώνονται 160.000 στρέμματα σύμφωνα με τις τοπικές αρχές. Πριν από μερικά χρόνια αρκούσαν μερικά λεπτά για να αγοράσει κανείς ένα κιλό φύλλα μπλε αγαύης ενώ σήμερα απαιτούνται περισσότερα από είκοσι δολάρια. 

818 δολάρια ένα μπουκάλι «818»

Οσον αφορά την τιμή του τελικού προϊόντος και τις εκλεκτές τεκίλες των ζάπλουτων Αμερικανών, κυμαίνεται από 50 έως και περισσότερα από 800 δολάρια το μπουκάλι: 818 δολάρια, για παράδειγμα, κοστίζει η τεκίλα της Κένταλ Τζένερ, 75 δολάρια η «Prospero» της Ρίτα Ορα και περί τα εκατό δολάρια η «Cincoro» του Μάικλ Τζόρνταν. «Δεν πιστεύω πως για αυτούς τους ανθρώπους η παραγωγή τεκίλας αφορά τα λεφτά. Εχουν ήδη λεφτά. Αφορά περισσότερο το πρεστίζ, το οποίο εξαγοράζεται σε βάρος μίας κουλτούρας που δεν είναι η δική τους. Δεν γνωρίζω κανέναν παραγωγό που να πλούτισε από αυτήν την αναπάντεχη μόδα της τεκίλας, πολλοί παραγωγοί εξακολουθούν να μην κερδίζουν περισσότερα από 8.000 δολάρια τον χρόνο», επισημαίνει η Κέιτλιν Τζόνσον, μία αμερικανίδα ειδικός και ακτιβίστρια που ζει στην Οαχάκα.

Η αποκαλούμενη «cultural appropriation», η πολιτιστική ιδιοποίηση – «προπατορικό αμάρτημα αυτήν την εποχή», υπενθυμίζει η δημοσιογράφος της Corriere – απειλεί να πλήξει τους ζάπλουτους και διάσημους αμερικανούς λάτρεις και «παραγωγούς» τεκίλας καθώς και τις επιχειρήσεις τους. Πάντως ο Τζορτζ Κλούνεï και οι συνεργάτες του το αντιλήφθηκαν εγκαίρως και πέντε χρόνια μετά την ίδρυσή της αποφάσισαν να πουλήσουν την «Casamigos» στη βρετανική πολυεθνική του αλκοόλ Diageo έναντι ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.