Εξω από την Τεχεράνη υπήρχε κάποτε ένα άγαλμα της Φαράχ Παχλαβί, της πρώτης και τελευταίας αυτοκράτειρας του Ιράν. «Ηταν μπρούτζινο και ύψους τριών, σχεδόν, μέτρων. Αφότου φύγαμε, προσπάθησαν να το σπάσουν αλλά δεν μπόρεσαν. Τελικά εγκατέλειψαν την προσπάθεια και το πέταξαν σε μια λίμνη. Τέλος πάντων, εγώ θέλω να πιστεύω πως μια μέρα θα αναδυθώ», δηλώνει, σήμερα, η χήρα του σάχη της Περσίας Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί.

Σαράντα χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση και την πτώση της ιρανικής μοναρχίας, η επονομαζόμενη «Τζάκι Κένεντι της Μέσης Ανατολής» θυμάται, και εξιστορεί την Daily Telegraph: «προσπάθησα να μην απελπιστώ και να μην σκέφτομαι πως αυτό ήταν όντως το τέλος. Αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ τα δάκρυα στα μάτια του βασιλιά καθώς το αεροπλάνο απογειωνόταν». Ο Ρεζά Παχλαβί αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Ιράν γιατί είχε εξοργίσει τόσο τον κλήρο, εξαιτίας των προσπαθειών του να εκσυγχρονίσει ή μάλλον να εκδυτικοποιήσει τη χώρα, όσο και τον λαό, λόγω της αυταρχικής διακυβέρνησής του.

Η ζωή στην εξορία για την έκπτωτη αυτοκράτειρα σίγουρα δεν υπήρξε ρόδινη. Ο σύζυγός της πέθανε από καρκίνο στο Κάιρο, λιγότερο από ένα χρόνο μετά τη φυγή τους, ενώ κατά τη διάρκεια των τελευταίων 18 ετών έχασε δύο από τα τέσσερα παιδιά της. Το 2001 η πριγκίπισσα Λεϊλά, η μικρότερη κόρη του αυτοκρατορικού ζεύγους, έχασε τη ζωή της σε ηλικία 31 ετών στο Λονδίνο από υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών. Δέκα χρόνια μετά, στη Βοστώνη, ο 44χρονος μικρότερος γιος τους, πρίγκιπας Αλί Ρεζά αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι, τερματίζοντας με τραγικό τρόπο τη ζωή του. Σύμφωνα με τη μητέρα τους, τα τέκνα του τελευταίου μονάρχη του Ιράν «δεν ξεπέρασαν ποτέ το σοκ» από όλα όσα έζησαν κατά τα χρόνια της διάπλασής τους.

Σήμερα, η 80χρονη, πλέον, Φαράχ Παχλαβί ζει στο Παρίσι σε ένα διακριτικό μεν πολυτελές δε διαμέρισμα γεμάτο πίνακες και αγάλματα που της θυμίζουν την κοσμοπολίτικη και χλιδάτη ζωή της. Εξακολουθεί να αποκαλεί «βασιλιά» τον σύζυγό της, «πρίγκιπα διάδοχο» τον 58χρονο πρωτότοκο γιο της Ρεζά και «πριγκίπισσα» την 55χρονη θυγατέρα της Φαραχνάζ.

Γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1938 και στην ηλικία των 18 ετών πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει αρχιτεκτονική, επιλογή σπάνια, εκείνη την εποχή, για μια νεαρή Ιρανή της ανώτερης τάξης. Πρώτη φορά τον σάχη της Περσίας και μετέπειτα σύζυγό της τον συνάντησε την άνοιξη του 1959, σε μια δεξίωση προς τιμήν του στην πρεσβεία του Ιράν στο Παρίσι.

Ο Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί είχε ήδη παντρευτεί και χωρίσει δύο φορές, αρχικά με την πριγκίπισσα της Αιγύπτου Φαούζια Φουάντ και στη συνέχεια με τη Σοράγια Εσφαντιάρι-Μπαχτιάρι. Αμφότερες ήταν γυναίκες εκπληκτικής ομορφιάς (όπως και η Φαράχ) αλλά καμιά δεν πρόσφερε στον βασιλιά – σύζυγό της αυτό που ποθούσε περισσότερο, έναν γιο, δηλαδή, και διάδοχο του θρόνου του. Η πρώτη γιατί τον εγκατέλειψε ενώ η δεύτερη γιατί δεν μπορούσε.

Ετσι ο 40χρονος μονάρχης αναζητούσε μια νέα βασίλισσα και τη βρήκε στο πρόσωπο της κατά είκοσι χρόνια νεότερής του Φαράχ. Παντρεύτηκαν το καλοκαίρι του ίδιου έτους με τη νύφη να φοράει στον γάμο της ένα φόρεμα που σχεδίασε ο Ιβ Σεν Λοράν για λογαριασμό του οίκου Dior. Μερικά χρόνια μετά, λόγω της αφοσίωσής της στο φιλανθρωπικό της έργο αλλά και της δημοτικότητάς της μεταξύ των Ιρανών, ο Ρεζά Παχλαβί αποφάσισε να την ανακηρύξει «Shahbanu», πρώτη αυτοκράτειρα του σύγχρονου Ιράν. Κατά τη σχετική υπέρλαμπρη τελετή έφερε στο κεφάλι της ένα στέμμα του οίκου Van Cleef & Arpels βάρους δύο, σχεδόν, κιλών με 1469 διαμάντια, 36 σμαράγδια, 34 ρουμπίνια και 105 μαργαριτάρια.

«Θα μπορούσα να επιστρέψω στο Ιράν αλλά δεν θα έφευγα ποτέ ξανά» σημείωσε. Και αποκάλυψε πως λίγες εβδομάδες αφότου εγκατέλειψαν τη χώρα, έλαβε ένα μήνυμα «από τους παράφρονες που δολοφόνησαν τόσους ανθρώπους στην πατρίδα μου. Μου είπαν πως εάν κατάφερνα να σκοτώσω, να δηλητηριάσω, τον ίδιο μου τον άνδρα, τότε θα μου επέτρεπαν να επιστρέψω στο Ιράν. Και εάν αυτό δεν αποδεικνύει περί ποιων ανθρώπων επρόκειτο, τότε δεν ξέρω τι άλλο μπορεί» υπογράμμισε στη λονδρέζικη εφημερίδα.

«Οταν σκέφτομαι τη χώρα μου, η καρδιά μου σπαράζει. Υπάρχει τόση φτώχεια. Τα παιδιά ζητιανεύουν στους δρόμους και κοιμούνται σε μνήματα. Αυτά δεν συνέβαιναν στην εποχή μας. Οι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε, οι εργαζόμενοι δεν πληρώνονται και η διαφθορά είναι τόσο εκτεταμένη που δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες φυλακίζονται, βασανίζονται και απαγχονίζονται».

Οσον αφορά τις συμπατριώτισσές της, κατά την ανακήρυξή της σε αυτοκρατόρισσα το 1967, αισθανόταν πως η στέψη της ήταν προς όφελος όλων των γυναικών. «Γιατί στην εποχή μας οι γυναίκες ήταν δραστήριες σε όλους τους τομείς. Κάποια περίοδο οι Ιρανές που φοιτούσαν στο πανεπιστήμιο ήταν περισσότερες από τους Ιρανούς. Τώρα, όμως, τις κακομεταχειρίζονται, τις προσβάλλουν και στερούν τα δικαιώματά τους. Παραμένουν, ωστόσο, απίστευτα θαρραλέες».

Η Φαράχ Παχλαβί τα μαθαίνει όλα αυτά από τα mails που λαμβάνει καθημερινά από νέους, κυρίως, ανθρώπους, συμπατριώτες της που εξακολουθούν να την βλέπουν ως εκπρόσωπο ενός ιδανικού παρελθόντος, μιας χρυσής εποχής του Ιράν, η οποία τερματίστηκε με το ξέσπασμα της ισλαμικής επανάστασης. «Κάποιοι μου γράφουν πως ονειρεύονται να με δουν να επιστρέφω. Και είναι τόσο συγκινητικό που ο κόσμος αισθάνεται ακόμα έτσι, παρά τα όσα έχουν πει για εμάς».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News