Ζούσε τόσo πολυτελώς που κατέληξε να είναι γνωστή ως «η Πριγκίπισσα του Ουζμπεκιστάν», ενώ επί χρόνια ταξίδευε ανά τον κόσμο ως πρέσβειρα του ΟΗΕ (χαίροντας διπλωματικής ασυλίας) και συγχρωτιζόταν με πάσης φύσεως διασημότητες, προωθώντας τα δικά της εμπορικά σήματα μόδας. Σήμερα, όμως, είναι έγκλειστη σε φυλακή της Τασκένδης (από το 2019), πρωτεύουσας του Ουζμπεκιστάν, έχοντας καταδικαστεί για υπεξαίρεση, ενώ από την περασμένη Πέμπτη (28 Σεπτεμβρίου) διώκεται στην Ελβετία για διεύθυνση ενός διεθνούς εγκληματικού συνδικάτου.

Για την Γκουλνάρα Καρίμοβα ο λόγος, την κοσμογυρισμένη και πρώην δισεκατομμυριούχο θυγατέρα του ουζμπέκου προέδρου/δικτάτορα Ισλάμ Καρίμοφ (απεβίωσε το 2016), η οποία κατηγορείται ότι καταχράστηκε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από το Ουζμπεκιστάν και δωροδοκούσε συστηματικά στελέχη επιχειρήσεων και κυβερνητικούς αξιωματούχους σε όλον τον κόσμο. Μεταξύ των κατηγοριών που τη βαραίνουν, και εκείνη του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος μέσω μιας σειράς εταιρειών και τραπεζικών λογαριασμών στην Ελβετία.

Η δικογραφία των ελβετών εισαγγελέων κατατέθηκε στο Ομοσπονδιακό Ποινικό Δικαστήριο της Ελβετίας, στην πόλη Μπελιντσόνα, το απόγευμα της Πέμπτης. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, η 51χρονη Καρίμοβα ηγείτο μιας εγκληματικής οργάνωσης γνωστής ως «Το Γραφείο», που είχε στη δούλεψή της δεκάδες άτομα, ενώ έλεγχε περισσότερες από 100 εταιρείες –όλες με φαινομενικά νόμιμα επιχειρηματικά συμφέροντα–, οι οποίες εργάζονταν εν κρυπτώ και απόλυτα συντονισμένα με στόχο την απόκρυψη των όποιων παράνομων κερδών και τον πλουτισμό των μελών του εγκληματικής οργάνωσης.

Ο Γκρεγκουάρ Μονζά, δικηγόρος της Καρίμοβα στην Ελβετία, δήλωσε ότι η πελάτισσά του «αμφισβητεί όλες τις κατηγορίες και θα αγωνιστεί για την αθώωσή της. Η θεωρία της εγκληματικής οργάνωσης αμφισβητείται πλήρως. Την επινόησαν οι ελβετοί εισαγγελείς μόλις πριν από έναν χρόνο, μία δεκαετία μετά την έναρξη της έρευνάς τους». Πρόσθεσε επίσης ότι «η Γκουλνάρα Καρίμοβα τελεί υπό παράνομη κράτηση εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια. Δεν έχει καμία ένδειξη όσον αφορά το πόσο ακόμη θα χρειαστεί να παραμείνει στη φυλακή».

Πάντως, λίγο μετά την απόδοση των κατηγοριών, ο ομοσπονδιακός εισαγγελέας σημείωσε από την πλευρά του ότι «λόγω κυρίως του μεγέθους του, του τρόπου οργάνωσής του, των υποδομών του, της κλίμακας των περιουσιακών στοιχείων που κατείχε και των προσόντων ορισμένων εκ των μελών του, το “Γραφείο” διεξήγαγε τις εγκληματικές του δραστηριότητες ως επαγγελματική επιχείρηση, τηρώντας τους υποχρεωτικούς κανόνες και εφαρμόζοντας αυστηρή κατανομή καθηκόντων, ενώ κατέφευγε επίσης στη βία και στον εκφοβισμό».

Οπως αναφέρει ο Σαμ Τζόουνς των Financial Times σε ανταπόκρισή του από τη Ζυρίχη, κεντρικός κόμβος του διεθνούς εγκληματικού δικτύου φέρεται πως ήταν η ελβετική εταιρεία Zeromax, η οποία κατέρρευσε το 2010 (επρόκειτο για τη δεύτερη μεγαλύτερη χρεοκοπία στη χώρα). Ομως λόγω των αδιαφανών εταιρικών νόμων περί δημοσιοποίησης στοιχείων που ισχύει στην Ελβετία, η κατάρρευση της Zeromax δεν απασχόλησε τις αρμόδιες Αρχές για περισσότερο από μία δεκαετία.

Το 2021 οι Financial Times αποκάλυψαν ότι οι πιστωτές της εταιρείας –η οποία όφειλε 2,5 δισ. ελβετικά φράγκα– μήνυσαν τoν λογιστικό κολοσσό Ernst & Young, ο οποίος επί χρόνια υπέγραφε τα βιβλία της Zeromax, παρά τις ασυνήθιστες δραστηριότητες της εταιρείας: εκατομμύρια δαπανήθηκαν για κοσμήματα, πολυτελείς ιατρικές θεραπείες και ακίνητα, που προφανώς δεν συνδέονταν με τις επίσημες δραστηριότητές της ως εταιρείας χαρτοφυλακίου διαχείρισης φυσικών πόρων και κατασκευαστικών εταιρειών, με έδρα το Ουζμπεκιστάν.

Στο κατηγορητήριο κατά της Καρίμοβα αναφέρεται επίσης ότι, σε σχέση με την υπόθεση, βρίσκεται σε εξέλιξη συμπληρωματική ποινική έρευνα εναντίον μιας από τις πιο εξέχουσες ιδιωτικές τράπεζες της Ελβετίας, της Lombard Odier. Σύμφωνα με τους ελβετούς εισαγγελείς, η Καρίμοβα φύλασσε σε θυρίδες της τράπεζας διαμάντια και άλλους πολύτιμους λίθους αξίας εκατομμυρίων φράγκων. Ρευστά περιουσιακά στοιχεία συνολικής αξίας άνω των 400 εκατ. ελβετικών φράγκων εξακολουθούν να είναι δεσμευμένα σε λογαριασμούς της Καρίμοβα στην Ελβετία.

Η τράπεζα ερευνάται «με την υποψία ότι δεν επεδείκνυε επαρκή συνέπεια στις οικονομικές συναλλαγές και ενέτεινε το ξέπλυμα χρήματος», όπως εξήγησε ο ελβετός ο εισαγγελέας. Εκπρόσωπος της Lombard Odier είπε ότι η τράπεζα δεν σχολιάζει έρευνες εν εξελίξει, αλλά επεσήμανε ότι συνεργάζεται με τις Αρχές από το 2012 για την υπόθεση.

Επί χρόνια η Καρίμοβα βρισκόταν στο απυρόβλητο στην Ελβετία χάρη στη διπλωματική ασυλία που έχαιρε, στο πλαίσιο των διάφορων θέσεων που κατείχε στα γραφεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη. Ωστόσο, μετά την επιδείνωση της υγείας και τον θάνατο του πατέρα της, Ισλάμ Καρίμοφ –ο οποίος κυβέρνησε αυταρχικά το Ουζμπεκιστάν από το 1991 έως το 2016–, απώλεσε την ισχυρή πολιτική προστασία της.

Το 2014, καθώς η εξουσία άλλαζε χέρια στην Τασκένδη, τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό και το 2017 καταδικάστηκε στο Ουζμπεκιστάν για υπεξαίρεση  Οι δικηγόροι της υποστηρίζουν πως έκτοτε έχει υποβληθεί σε βασανιστήρια, ενώ στερείται βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ελβετοί εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι το «Γραφείο» άρχισε να λειτουργεί στην Ελβετία το 2005, με στόχο τη διευκόλυνση της φυγάδευσης και του ξεπλύματος πολλών εκατομμυρίων βρώμικου χρήματος. Αρχική και κύρια πηγή των κερδών της εγκληματικής οργάνωσης φέρεται ότι ήταν μίζες που κατέβαλλαν Δυτικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών για την ανάπτυξη του δικτύου επικοινωνιών του Ουζμπεκιστάν στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Σταδιακά, το «Γραφείο» άρχισε να επεκτείνει τις παράνομες και άκρως επικερδείς δραστηριότητές του. Σε ένα διπλωματικό τηλεγράφημα του 2010 που διέρρευσε, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ χαρακτήριζε την Καρίμοβα «βαρόνο των ληστών», σημειώνοντας ότι είχε καταφέρει «να αποκτήσει ένα μέρος από σχεδόν κάθε επικερδή επιχείρηση» στο Ουζμπεκιστάν, εκμεταλλευόμενη τη θέση και την ισχύ του πατέρα της.

Τον προηγούμενο μήνα η υπηρεσία δίωξης σοβαρών οικονομικών εγκλημάτων της Βρετανίας ανακοίνωσε ότι δέσμευσε τρία ακίνητα συνολικής αξίας άνω των 20 εκατ. στερλινών, που ανήκαν στην Καρίμοβα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News