Τα χόμπι συλλογής είναι μια ιδιαίτερη –και συχνά ανεξέλεγκτη– συνήθεια. Γραμματόσημα, φωτογραφίες, κινηματογραφικές αφίσες, δίσκοι 33 και 45 στροφών και πολλές άλλες, γραφικότερες, συλλογές παρατηρούνται σε ανθρώπους δίπλα μας.

Ο σταρ των θρυλικών Monty Python, Ερικ Αϊντλ, έκανε πρόσφατα ένα λογοπαίγνιο στο Twitter για τους συλλέκτες: «Νόμιζα ότι είχα πάει σε “boarding school” (οικοτροφείο), αλλά όταν, στη διάρκεια πρόσφατης μετακόμισης, ανακάλυψα ότι είχα στην κατοχή μου 36 κιθάρες και 4.000 βιβλία, ανακάλυψα ότι τελικά μάλλον είχα πάει σε “hoarding school” (σχολείο συλλεκτών)».

Η συλλεκτική μανία αγγίζει συχνά τα όρια της γραφικότητας, αλλά στην περίπτωση του Σκοτ Κόβερτ φλερτάρει με την τυμβωρυχία. Από το 1985, ο αμερικανός καλλιτέχνης ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο επισκεπτόμενος τάφους επωνύμων. Οχι για να τους διαρρήξει, αλλά για να ιχνηλατήσει με μολύβι και χαρτί τις επιγραφές των επιτύμβιων στηλών τους!

Μέχρι σήμερα έχει εντοπίσει, επισκεφθεί και «σκιτσάρει» επιγραφές σε τάφους ηθοποιών, επιχειρηματιών, ηγετών, δολοφόνων, καλτ φιγούρων – ο Κόβερτ δεν κάνει ηθικές διακρίσεις. Αλλωστε, στόχος του είναι μια αυθαίρετη σύνθεση των σκίτσων του, όπου παρουσιάζει μαζί επιγραφές αντίθετων ή αντιτιθέμενων χαρακτήρων, όπως της Μπέτι Ντέιβις και της Τζόαν Κρόφορντ, ή απίθανες «συμμαχίες», όπως της τραγουδίστριας  Είμι Γουάινχαουζ και του ποιητή Γουίλιαμ Μπλέικ.

Για δεκαετίες ο αμερικανός καλλιτέχνης ταξιδεύει παντού για να ιχνηλατεί ταφόπλακες: Φρανκ Σινάτρα, Μέριλιν Μονρόε, Βαλερί Σολάνας (η γυναίκα που πυροβόλησε τον Αντι Γουόρχολ), Σάμι Ντέιβις Τζούνιορ, Τζούντι Γκάρλαντ, Σάχης του Ιράν – ο Κόβερτ προτιμά εκείνους που το όνομά τους πλέον αντιπροσωπεύει κάτι, είτε αυτό το «πράγμα» είναι ταλέντο, είτε τραγωδία ή ύβρις.

Οι ιχνηλατήσεις του αποτελούν τη βάση των μνημειακών πινάκων του: συχνά τεράστιοι πίνακες, όπου το χρώμα συγκρούεται με το κείμενο. Σε ορισμένους τα ονόματα ανακατεύονται και θολώνουν δίνοντας την αίσθηση ότι εκατοντάδες άνθρωποι μοιράζονται τον ίδιο καμβά, σαν ένα κοινό οικόπεδο. Σε άλλα αποτυπώνονται σε κατάσταση έντονης ανακούφισης – τα ονόματα των Τσάρλτον Ιστον, Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και Γκράουτσο Μαρξ είναι διακριτά, αλλά φωλιασμένα κοντά.

Μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να ολοκληρωθεί ένα κομμάτι, περιμένοντας ακριβώς τη σωστή αντιπαράθεση ονομάτων. Οι ημερομηνίες και οι επιγραφές στους επιταφίους συχνά εμφανίζονται και συμπλέκονται: «Βασίλισσα των Pin-Ups». «Ηθοποιός, συγγραφέας και σούπερ σταρ». «Αγαπημένη μητέρα». «Με τον Θεό, στη χαρά της ομορφιάς και της νεότητας». «Ολοι αγαπούν κάποιον κάποια στιγμή».

Οι πίνακες του Κόβερτ εκτίθενται αυτές τις ημέρες στην γκαλερί «Studio Voltaire» του Λονδίνου. Η «C’est la Vie» είναι η πρώτη ατομική του έκθεση εκτός ΗΠΑ, αλλά οι συλλογές του ξεκίνησαν πριν από περίπου 40 χρόνια. Εκανε την πρώτη του ιχνηλάτηση τάφου το 1985, στις αρχές της τρίτης δεκαετίας της ζωής του. Το «The Dead Supreme» ήταν ένας φόρος τιμής στο ιδρυτικό μέλος του γυναικείου σόουλ συγκροτήματος Supremes, Φλορένς Μπάλαρντ, που πέθανε το 1976 σε ηλικία μόλις 32 ετών.

«Ημουν πάντα φαν των Supremes» εξηγεί στο BBC μέσω τηλεφώνου, από τη Νέα Υόρκη. «Ξέρεις, υπάρχει το εξής ανέκδοτο. Είμαι φίλος με τη Θεοντόρα Ρίτσαρντς, την κόρη του Κιθ Ρίτσαρντς, κιθαρίστα των Rolling Stones, και κάποια στιγμή με ρωτά “ποιον προτιμάς, τους Stones ή τους Beatles;” Και της απαντώ “τις Supremes”».

Δεν ήταν σίγουρος τι ακριβώς θα έκανε όταν επισκέφτηκε για πρώτη φορά τον τάφο της Μπάλαρντ στο νεκροταφείο του Ντιτρόιτ, αλλά ήξερε ότι ήθελε να κάνει μια ιχνηλάτηση. «Την ώρα που την έκανα ο καμβάς μου γλίστρησε. Οπότε το επανέλαβα, αλλά με διαφορετικό χρώμα. Και έτσι μου χτύπησε ένα καμπανάκι».

Στη συνέχεια έδειξε το δημιούργημά του στον φίλο του ηθοποιό και συγγραφέα Κούκι Μίλερ, ο οποίος πρότεινε στον Κόβερτ να εγκαταλείψει τις προσπάθειές του στην υποκριτική, όπου επιχειρούσε να χαράξει καριέρα, και να επικεντρωθεί στην τέχνη του. Από εκείνη την ημέρα έχει ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο αναζητώντας τους τελευταίους χώρους ανάπαυσης «επωνύμων».

Από το Λος Αντζελες έως τη Μόσχα, την Αίγυπτο και την Αγγλία, έχει κυνηγήσει τους τρανούς, τους καλούς, τους λυπηρούς και τους άσχημους θανόντες. Είναι μια απλή διαδικασία. Διαλέγει ένα όνομα – ή μάλλον δημιουργεί μια εμμονή για αυτό. Πακετάρει το αυτοκίνητό του με μια βαλίτσα με μουσελίνες, χαρτί, κάρβουνο, λαδόξυλα και μπογιές – ίσως και κάποιους καμβάδες του που βρίσκονται σε εξέλιξη.

«Αναρωτιέμαι τι στο διάολο θα κάνω με αυτό;» λέει. «Και μετά παίρνω τους δρόμους». Το ταξίδι έχει μια μορφή ανασταλτικής προσμονής. Πρέπει να φτάσει εκεί για να δει τι θα του προκύψει – τι είδους συζήτηση θέλει να δημιουργήσει με αυτή τη σιωπηλή φιγούρα, της οποίας η φήμη έχει ξεπεράσει τη φυσική της ύπαρξη.

Εχει να πει ιστορίες για το πώς έπεισε έναν φίλο να αποσπάσει την προσοχή του φύλακα έξω από τον τάφο της Ελίζαμπεθ Τέιλορ, ή πώς τον εξεδίωξαν από το νεκροταφείο Edgwarebury, όπου είναι θαμμένη η Εϊμι Γουάινχαουζ. «Είμαι μεγαλύτερος τώρα… Αλλά έχω σκαρφαλώσει πάνω από φράχτες στη μέση της νύχτας με έναν φακό» αποκαλύπτει γελώντας.

Ανεξάρτητα από την προχωρημένη ηλικία του, παραμένει επίμονος στην καταδίωξή του. Το μόνο που μπορεί να τον εμποδίσει είναι η… απουσία τάφου. «Πολλοί άνθρωποι αποτεφρώνονται και σκορπίζονται οι στάχτες τους» αναστενάζει. «Αυτό με εξοργίζει».

Σήμερα εξακολουθεί να εργάζεται, σε μεγάλο βαθμό μόνος του, με το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του να ξοδεύεται σε αυτοκινητοδρόμους, προς αναζήτηση μακρινών νεκροταφείων. Αυτή την εποχή σχεδιάζει ένα ταξίδι στον τάφο της κουβανοαμερικανίδας ζωγράφου, γλύπτριας και περφόρμανς καλλιτέχνιδος Ανα Μεντιέτα στο Cedar Memorial Park της Αϊοβα.

Ισως επισκεφθεί τον τάφο του αμερικανού γοτθικού καλλιτέχνη Γκραντ Γουντ, επίσης στην Αϊοβα. Αν περάσει από το Ντιτρόιτ, θα πεταχτεί στον τάφο της Αρίθα Φράνκλιν. Στο Σικάγο μπορεί να επισκεφτεί διάφορους μπλουζ μουσικούς, όπως ο Τσέστερ Μπέρνετ. Μετά ίσως να κατευθυνθεί νότια, στο Κάνσας Σίτι, για τον σαξοφωνίστα Τσάρλι Πάρκερ και την υπερασπίστρια της εγκράτειας Κάρι Νέισον.

Αν και όλα αυτά μπορεί να ακούγονται αρκετά μακάβρια, υπάρχει μια λαμπερή, περίεργη ιδιότητα στη δουλειά και στη στάση του Κόβερτ: μια αίσθηση μοναχικής αφοσίωσης και εμμονής. Εχει περιγραφεί ως «γουορχολικός» στην προσέγγισή του στην ποπ κουλτούρα και τις διασημότητες, αλλά υπάρχει κάτι εξαιρετικά ειλικρινές στους πίνακές του.

Κάποιοι μπορεί να είναι πονηροί και άλλοι σκοτεινοί (λέει ότι οι τάφοι των Πέρι Σμιθ και Ρίτσαρντ Χίκοκ, που καταδικάστηκαν για τις δολοφονίες της οικογένειας Κλάτερ και ενέπνευσαν το βιβλίο «Εν Ψυχρώ» του Τρούμαν Καπότε, τον έκαναν να αισθάνεται «αποκρουστικά»), αλλά πολλοί είναι ευλαβείς – έως και στοργικοί.

Ο ίδιος λέει ότι ανέπτυξε τον τρόπο δουλειάς του επειδή ήθελε να κάνει αφηρημένα έργα ζωγραφικής. Οι ίδιοι οι πίνακες λειτουργούν ως χάρτες. Η δημιουργία τους αποδεικνύει ότι ο καλλιτέχνης ταξίδεψε όλη τη διαδρομή, οδηγώντας για 14 ώρες ή μπαίνοντας σε ένα αεροπλάνο, για να φτάσει στον συγκεκριμένο τάφο και στο άτομο που μνημονεύει.

Κάνει, όπως του επισήμανε κάποτε ένας άλλος φίλος, το αντίθετο του γκράφιτι: Δεν αφήνει το στίγμα του. Αντιθέτως, το αποκτά επιμελώς συγκεντρώνοντας μια σειρά από αριθμούς και γράμματα που συνοψίζουν μια ολόκληρη ιστορία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News