Για πρώτη φορά καταγράφεται στην Ευρώπη ένα τόσο ισχυρό πανδημικό κύμα, με χιλιάδες νέα κρούσματα να καταγράφονται καθημερινά, λόγω της εξαιρετικά υψηλής μεταδοτικότητας που έχει το στέλεχος Ομικρον του κορονοϊού. Αυτό, όπως υπογραμμίζει το Politico, σημαίνει ότι θα είναι δύσκολο για πολλούς να αποφύγουν την έκθεσή τους στη νόσο.

Ακόμα και αν η Ομικρον έχει χαμηλότερη νοσηρότητα και θνησιμότητα σε σύγκριση με προηγούμενες μεταλλάξεις του κορονοϊού, τα νοσοκομεία και άλλες σημαντικές υπηρεσίες θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν σημαντική πίεση τις επόμενες εβδομάδες, εξαιτίας των ελλείψεων σε προσωπικό λόγω της μόλυνσης ή υποχρεωτικής καραντίνας έπειτα από στενή επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα.

Τι αναμένουν, όμως, οι ειδικοί να συμβεί μετά το τσουνάμι κρουσμάτων; Υπάρχουν επιστήμονες που εκτιμούν ότι το πανδημικό κύμα που έχει προκαλέσει η μετάλλαξη Ομικρον, προαναγγέλλει την έξοδο από τη διετή μάχη με την πανδημία και τη μετάβαση σε μια νέα, λιγότερο επικίνδυνη ενδημική φάση, όπου οι κοινωνίες θα πρέπει να μάθουν να ζουν με τον ιό.

Κάποιοι άλλοι εκφράζουν μια εντελώς αντίθετη άποψη και κάνουν λόγο για «ευσεβείς πόθους», προειδοποιώντας ότι με τη μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων, αυξάνεται και ο κίνδυνος για τη δημιουργία νέων μεταλλάξεων και ενός πιο επικίνδυνου στελέχους του κορονοϊού.

Πόσο μεγάλο θα είναι το κύμα της Ομικρον;

Η μεγάλη ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η μετάλλαξη Ομικρον έχει συγκριθεί από πολιτικούς ηγέτες με παλιρροιακό κύμα: η Γαλλία την περασμένη Τρίτη άγγιξε τον αριθμό των 270.000 μέσα σε 24 ώρες, ενώ πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, καθώς και η Ελλάδα, καταγράφουν σχεδόν καθημερινά νέα ρεκόρ κρουσμάτων. Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εντοπίζουν τώρα τα πρώτα κρούσματα της Ομικρον.

Ωστόσο, ειδικοί του τομέα της Υγείας συμφωνούν ότι σε αντίθεση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) δεν κινδυνεύουν με κατάρρευση.

Αν και η παραλλαγή Ομικρον μπορεί να παρακάμψει την προηγούμενη ανοσία από εμβολιασμό ή από νόσηση, οι μελέτες καταδεικνύουν ότι τα εμβόλια και οι προηγούμενες λοιμώξεις εξακολουθούν να προστατεύουν από τη χειρότερη έκβαση της νόσου.

Στη Βρετανία, την πρώτη χώρα στην Ευρώπη που ήρθε αντιμέτωπη με την Ομικρον, οι νέες λοιμώξεις έσπασαν την περασμένη Τρίτη το φράγμα των 200.000 κρουσμάτων και οι νοσηλείες αυξήθηκαν. Ωστόσο, ο αριθμός των ασθενών που χρειάστηκαν μηχανικό αερισμό (είτε διασωλήνωση είτε οξυγόνο με πίεση) παραμένει σταθερός. Και αυτό αποτελεί το θετικό μήνυμα για την υπόλοιπη Ευρώπη, όπως υπογραμμίζει το Politico.

Και πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το κύμα της Ομικρον;

Η μετάλλαξη Ομικρον μπορεί να διαφύγει της ανοσίας από τον εμβολιασμό ή από προηγούμενη νόσηση. Ωστόσο, το σημαντικό είναι ότι οι ενισχυτικές δόσεις των εμβολίων φαίνεται να είναι αποτελεσματικές και η ίδια η Ομικρον δείχνει λιγότερο επικίνδυνη από προηγούμενες παραλλαγές.

Οι μελέτες καταδεικνύουν ότι η παραλλαγή πολλαπλασιάζεται στο ανώτερο αναπνευστικό, αποφεύγοντας τους ευαίσθητους πνεύμονες, που οι προηγούμενες μεταλλάξεις χτυπούσαν και οδηγούσαν στον θάνατο. Ωστόσο, παρά τη χαμηλότερη νοσηρότητα και την ευρεία ανοσία που προσφέρει ο εμβολιασμός, τα συστήματα υγείας εξακολουθούν να βρίσκονται υπό πίεση.

Στην Ιταλία, οι απλές κλίνες Covid στα νοσοκομεία κατακλύζονται από ασθενείς, ακόμη και αν τα περιστατικά δεν χρειαστούν νοσηλεία σε ΜΕΘ, αναφέρει η Φιντέλια Κασκίνι, επίκουρη καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο Καθολικό Πανεπιστήμιο Sacro Cuore της Ρώμης.

Τα μαζικά κενά που δημιουργούνται όταν το προσωπικό θα πρέπει να απομονωθεί έπειτα από θετική διάγνωση θα μπορούσαν να απειλήσουν βασικές υπηρεσίες και ζωτικής σημασίας υποδομές και να υπονομεύσουν την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης μετά τα πρόσφατα lockdown, επισημαίνει το Politico.

Η Σάρα Σκόμπι, αναπληρώτρια διευθύντρια Ερευνών στο think tank «Nuffield Trust», το οποίο επικεντρώνεται στα θέματα υγείας, επισημαίνει ότι 25.000 εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας στη Βρετανία νόσησαν από μετάλλαξη Ομικρον σε διάστημα μόλις μιας εβδομάδας. Ετσι, στη Βρετανία αρκετά νοσοκομεία βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση λόγω ελλείψεων προσωπικού. Ο πλήρης αντίκτυπος της Ομικρον πρόκειται να αποδειχθεί, προειδοποιεί η Σκόμπι, καθώς μόλις «τώρα αρχίζει να εξαπλώνεται στους ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να νοσήσουν βαριά από τον κορονοϊό».

Πότε θα έρθει το τέλος της πανδημίας;

Ο Φλέμινγκ Κόντραντσεν, καθηγητής Παγκόσμιας Περιβαλλοντικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, εκτιμά ότι η Ευρώπη θα βρίσκεται σε πολύ διαφορετικό σημείο μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου. Στη Δανία, την πρώτη χώρα της ευρωπαϊκής ηπείρου που κατέγραψε μεγάλο κύμα της Ομικρον, η ταχεία εξάπλωση της παραλλαγής σημαίνει ότι θα έχει άμεση διασπορά στον πληθυσμό.

«Ακολούθως, στη Δανία θα έχουμε ένα πληθυσμό που σε ποσοστό 90% είτε θα έχει εμβολιαστεί είτε θα έχει νοσήσει. Και αυτό, φυσικά, θα κάνει τη νόσο αρκετά διαφορετική» εκτιμά Κόντραντσεν. Οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να προσβάλλονται, αλλά ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης θα επικεντρωθεί σε χώρους όπως οι οίκοι ευγηρίας ή τα νοσοκομεία.

Αυτό το σενάριο είναι πιθανό να διαδραματιστεί σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η διάθεση αναμνηστικών δόσεων εμβολίου και η ανοσία που αποκτάται μέσω της Ομικρον βελτιώνει την άμυνα του οργανισμού έναντι του κορονοϊού. Η Ανατολική Ευρώπη, όπου τα επίπεδα εμβολιασμού υστερούν, θα μπορούσε να είναι περισσότερο ευάλωτη.

«Περιμένω σε πολλές χώρες της Ευρώπης, κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου, το σύστημα υγείας να πιεστεί σημαντικά» δηλώνει ο καθηγητής.

Στην Ευρώπη θα συμβεί ό,τι έγινε και στη Νότια Αφρική;

Η Νότια Αφρική ήταν μία από τις πρώτες χώρες που εντόπισαν την παραλλαγή Ομικρον στα τέλη Νοεμβρίου. Οι ειδικοί στη Δημόσια Υγεία ανέλυσαν το κύμα της νέας μετάλλαξης για να κατανοήσουν πώς μπορεί να εξαπλωθεί και στον υπόλοιπο κόσμο.

Το δημογραφικό προφίλ της Νότιας Αφρικής, όπου ο πληθυσμός είναι νεότερος, δεν την καθιστά κατάλληλο μέτρο σύγκρισης για οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης, όπως σημειώνει το Politico. Παρ’ όλα αυτά, η έξαρση έχει ήδη κορυφωθεί χωρίς μεγάλη αύξηση στους θανάτους. Και, σε αντίθεση με τα προηγούμενα κύματα, η Νότια Αφρική απέφυγε να επιβάλει περαιτέρω περιορισμούς, ακόμη και όταν η Ομικρον κάλπαζε. Μέχρι στιγμής, αυτή η προσέγγιση έχει αποδώσει καρπούς.

«Ουσιαστικά επιχειρηματολογήσαμε υπέρ του ότι η μετάβαση σε αυστηρότερους περιορισμούς θα πρέπει να επιβάλλεται μόνο εάν τα νοσοκομεία απειλούνται και όχι με βάση τον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων» δηλώνει ο Σαμπίρ Μαντχί, καθηγητής Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand και πρόεδρος της Εθνικής Συμβουλευτικής Ομάδας για την Ανοσοποίηση στη Νότια Αφρική.

«Το σύστημα λειτούργησε εξαιρετικά καλά, με ελάχιστες ζημίες στη Νότια Αφρική σε σύγκριση με αυτό που συνέβη στο παρελθόν» ανέφερε ο ίδιος.

Μελλοντικά, το κέντρο βάρους πρέπει να δοθεί στην πρόληψη της βαριάς νόσησης και του θανάτου, επισημαίνει ο νοτιοαφρικανός καθηγητής. «Με το να μιλάμε συνεχώς για τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί, πραγματικά χάνεται το νόημα: ο ιός δεν πρόκειται να εξαφανιστεί» τονίζει.

Μπορούμε να μάθουμε να ζούμε με τον ιό;

Οι επιστήμονες αρχίζουν να μιλούν για ένα πιθανό τέλος της πανδημίας, με τον ιό να γίνεται ενδημικός. Αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίσει να υπάρχει και να κυκλοφορεί, αλλά να αποτελεί μικρότερο κίνδυνο για τις κοινωνίες. Θα μετατραπεί δηλαδή σε ένα ιό όπως είναι η γρίπη.

Αυτή είναι η άποψη της ειδικής λοιμωξιολόγου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Μαρίας Βαν Κέρκχοουβ. Μιλώντας τον Δεκέμβριο, προέβλεψε μια μακρά μετάβαση πριν από το τέλος της πανδημίας, συμπληρώνοντας όμως πως «ενδημικό δεν σημαίνει ότι δεν είναι και επικίνδυνο». Ωστόσο, δεν υπάρχει κοινή γραμμή στις εκτιμήσεις σχετικά με το πώς θα εξελιχθεί η πανδημία ή πώς θα είναι η ζωή μας με έναν ενδημικό ιό.

Οι μάσκες, ενδεικτικά, είναι πιθανό να παραμείνουν ως κοινό χαρακτηριστικό σε όλη την Ευρώπη, όπως συνέβαινε ήδη στην Ασία για όλη την περίοδο της γρίπης, δηλώνει ο Μάρτιν Μακ Κι, καθηγητής Δημόσιας Υγείας στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου.

Ο καθηγητής Μακ Κι είναι ένας από τους πολλούς ειδικούς στον τομέα της Δημόσιας Υγείας που συνυπογράφουν κοινή επιστολή υποστηρίζοντας τη στρατηγική «Vaccine Plus», η οποία εστιάζει τόσο στον εμβολιασμό, όσο και στα μέτρα δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων περιορισμών, εφόσον κριθεί απαραίτητο.

Κατά τον ίδιο, πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια εξουδετέρωσης του κορονοϊού, ο οποίος μπορεί να εξακολουθήσει να αποτελεί απειλεί για τους πιο ευάλωτους.

Θα μπορούσε να εμφανιστεί μία πιο θανατηφόρα παραλλαγή;

Ο Μακ Κι προειδοποιεί ότι δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση για το εάν ο κορονοϊός θα παραμείνει λιγότερο θανατηφόρος: Θα μπορούσε να συνεχίσει να εξελίσσεται και να γίνει ξανά πιο επικίνδυνος.

Με τον φόβο του ευθυγραμμίζεται και ομάδα επιστημόνων με έδρα τη Σουηδία. «Το να αφήνεις να κυκλοφορεί μεγάλο ιικό φορτίο στην κοινότητα είναι σαν να ανοίγεις το κουτί της Πανδώρας. Θα πρέπει να περιμένουμε περισσότερες δυσάρεστες εκπλήξεις. Δεν έχουμε δει καν την τελευταία παραλλαγή» ανέφεραν οι ειδικοί σε άρθρο γνώμης για το Politico.

Ο Ντέιβιντ Χέιμαν, καθηγητής Λοιμωξιολογίας στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, συμφωνεί ότι πάντα υπήρχε η πιθανότητα μίας επικίνδυνης μετάλλαξης.

Εν τούτοις, εκτιμά ότι το υψηλό επίπεδο ανοσίας που επιτεύχθηκε στη Βρετανία θα πρέπει να οδηγήσει σε μια διαφορετική προσέγγιση. Αντί για αποφάσεις που επιβάλλονται από τις κυβερνήσεις, όπως είναι τα περιοριστικά μέτρα, οι πολίτες θα πρέπει να κάνουν τη δική τους εκτίμηση κινδύνου. Για παράδειγμα, να κάνουν τεστ πριν βγουν έξω για δείπνο ή να αποφεύγουν ευάλωτα άτομα εάν υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης.

«Ας συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι πρέπει σε δύο άξονες, να αποτρέψουμε την ταχεία εξάπλωση του κορονοϊού και να προστατεύσουμε τους άλλους» καταλήγει ο δρ Χέιμαν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News