Πριν από τη μεγάλη Μέρι Κουάντ, ήταν σχεδόν αδύνατον για μια γυναίκα να ανέβει τρέχοντας σε σκάλες φορώντας φούστα ή να κρύψει ένα δάκρυ αν φορούσε μάσκαρα (γιατί η υπάρχουσα  μάσκαρα δεν ήταν αδιάβροχη και το δάκρυ μουτζούρωνε το μάγουλο).

Ενα νέο ντοκιμαντέρ τιμά τώρα τη διάσημη βρετανίδα designer της δεκαετίας του 1960, η οποία ζωντάνεψε με χαρούμενα ποπ χρώματα το γκρίζο φόντο του μεταπολεμικού Λονδίνου, έβαλε τα μίνι φορεματάκια της στις λαϊκές βιτρίνες και δημιούργησε πρωτοποριακά ρούχα για τις εργαζόμενες γυναίκες, αλλάζοντας κυριολεκτικά τη ζωή τους.

Το «Quant», σε σκηνοθεσία της Σάντι Φροστ, ακολουθεί την καριέρα της από το 1955, που άνοιξε μαζί με τον σύζυγό της Αλεξάντερ Πλάνκετ Γκριν μια μπουτίκ στο Τσέλσι του Λονδίνου μέχρι τη δημιουργία του σούπερ brand της που κατέκτησε ολόκληρο τον πλανήτη. Σημειώστε ότι ενώ συνήθως οι σύγχρονοι σχεδιαστές παρουσιάζουν τάσεις, η Μέρι Κουάντ θα άλλαζε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ντυνόμαστε. (Δείτε το επίσημο trailer της ταινίας)

Οπως παλιότερα η Κοκό Σανέλ, η εμβληματική βρετανή δημιουργός είχε το ένστικτο να σχεδιάζει ρούχα, που επιθυμούσαν να φορέσουν οι γυναίκες. Κάτω από τη δική της επιρροή, λοιπόν, οι γυναίκες απέρριψαν το πρότυπο ομορφιάς, που είχαν οι γονείς τους, και επέβαλαν το δικό τους. Και η παρακαταθήκη της είναι πάντα εδώ, φρέσκια σαν μια ανοιξιάτικη μαργαρίτα, το λουλούδι έμβλημά της.

Με αφορμή την προβολή της ταινίας «Quant», η Κάρεν Ντέικαρ συνοψίζει στον Guardian τους εννέα τρόπους, με τους οποίους η Κουάντ απελευθέρωσε τις γυναίκες αλλάζοντας την εμφάνισή τους. Ιδού:

Η μίνι φούστα

Εχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι το ντοκιμαντέρ, που είναι αφιερωμένο στη διαρκή επίδραση της Μέρι Κουάντ έρχεται σε μια «μεγάλη στιγμή» για τη μίνι φούστα, που κάνει ένα εντυπωσιακό come bacκ στις πασαρέλες. Η επινόηση της πολύ κοντής φούστας πιστώνεται στην Μέρι Κουάντ (λέγεται ότι την ονόμασε mini skirt, εμπνευσμένη από το αγαπημένο της Mini Cooper), που ένιωσε ότι «αντιπροσώπευε τη ζωή και τεράστιες ευκαιρίες». Εφερε «μια ατμόσφαιρα πάρτι», σημειώνει στο ντοκιμαντέρ η Τζένι Λίστερ, επιμελήτρια Υφασμάτων  και Μόδας στο μουσείο V&A, τονίζοντας ακόμη: «Ηταν η Αναγέννηση. Μια εποχή, που οι νέοι μπορούσαν να γνωρίσουν διαφορετικούς ανθρώπους, να ακούσουν διαφορετική μουσική, μια εποχή που μπορούσαν να είναι ο εαυτός τους».

Και τώρα, στις πρόσφατες επιδείξεις μόδας στο Παρίσι, η ιδέα του ενδύματος, που τελειώνει ψηλά στους μηρούς σαν σύμβολο αισιοδοξίας και νεανικής επαναστατικότητας, φάνηκε ότι εμπνέει και πάλι τους δημιουργούς, από την Μαρία Γκράτσια Κιούρι του οίκου Dior μέχρι τον Πιτέρ Μουλιέ του Alaia.

Τα πρώτα ρούχα για εργαζόμενες γυναίκες

«Τα ρούχα είναι ένα statement για το τι θέλει κανείς να είναι», είχε πει η 91χρονη, πλέον, Μέρι Κουάντ, η οποία δεν εμφανίζεται στην ταινία. Ισως γιατί όπως έχει πει η Βίβιεν Γουέστγουντ δεν ήθελε ποτέ να γίνει «κυρία», πάντα εξάλλου σχεδίαζε ρούχα για κορίτσια και μάλλον σαν κορίτσι θέλει να την θυμόμαστε και εκείνη. Οι πελάτισσές της ήταν η πρώτη γενιά γυναικών, που είχαν πρόσβαση στα αντισυλληπτικά και μπορούσαν επιτέλους να σχεδιάσουν καριέρα και οικογένεια, και η απελευθέρωση βρισκόταν στην κορυφή της ατζέντας τους. Οπως επισημαίνει στο ντοκιμαντέρ το βαφτιστήρι της, Τζάσπερ Κόνραν: «Τον ρυθμό έδωσε το νεαρό εργαζόμενο κορίτσι».

Η Κουάντ σχεδίασε τα πρώτα σύγχρονα ρούχα εργασίας, μαζί τους γεννήθηκε η ευέλικτη, δυναμική προσέγγιση ένδυσης, που σήμερα θεωρούμε δεδομένη: «Ηταν η πρώτη που έφτιαξε ρούχα με τα οποία μπορούσες να τρέξεις και να προλάβεις το λεωφορείο», λέει η ειδικός στο λιανεμπόριο Τζέιν Σέπερντσον, «Τα ρούχα της επέτρεπαν στις γυναίκες να σηκωθούν και να πάνε όπου θέλουν».

Οχι στις κάλτσες ναι στα καλσόν

«Η εφεύρεση του καλσόν δεν οφείλεται στην Μέρι Κουάντ, χάρη σε εκείνη όμως φορέθηκε από όλες τις γυναίκες», λέει η Τζέιν Λίστερ. Η εμπνευσμένη σχεδιάστρια συνεργάστηκε με την Nylon Hosiery Company και τα πολύχρωμα καλσόν έγιναν το μυστικό της όπλο και μοναδικός συνοδός για τις μίνι φούστες και τα φορέματά της, παραμένουν ωστόσο μια από τις πιο υποτιμημένες ιδέες της.

Φέτος επιστρέφουν δυναμικά στη μόδα: ο οίκος McQueen παρουσίασε στο ντεφιλέ του μαύρα καλσόν στολισμένα με στρας, ενώ η γερμανική εταιρεία Falke κυκλοφόρησε μια σειρά από πολύχρωμα καλσόν.

Τσέπες παντού

Την επόμενη φορά που θα βάλατε το κινητό σας στην τσέπη σας ή θα χώσετε τα χέρια σας στην τσέπη του μπουφάν γλυτώνοντας από την αμηχανία, στείλτε παρακαλώ νοερά ευχαριστίες στην Μέρι Κουάντ, που κατάλαβε την αξία αυτής της λεπτομέρειας πολύ πριν από οποιονδήποτε άλλο στη βιομηχανία της μόδας. «Οι τσέπες κάνουν το ρούχο» είχε δηλώσει  κάποτε, και οι τσέπες έγιναν το έμβλημά της και ταυτόχρονα το τέλειο μέρος για να κρύψεις το κραγιόν σου και το εισιτήριο του λεωφορείου…

Σύνολα αγορίστικα

Τα gender-fluid ρούχα θεωρούνται πλέον το μέλλον της μόδας, ωστόσο η Μέρι Κουάντ ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της και σε αυτόν τον τομέα. Βρίσκοντας ότι το κόψιμο των ανδρικών πλεκτών ήταν πολύ πιο κοντά στην χαλαρή και casual αισθητική, που ήθελε να δημιουργήσει, αγόρασε ανδρικά ρούχα από τα Harrods και τα προσάρμοσε στις γυναικείες φιγούρες.

Συνεργάστηκε επίσης με σκωτσέζους προμηθευτές για να δημιουργήσει τα άνετα πουλόβερ για κρίκετ, που έγιναν η υπογραφή της. Αυτό το στιλ ζει και βασιλεύει στις μέρες μας, μάλιστα η γενιά Ζ αναζητά στο Depop πλεκτά για κρίκετ σε μεγάλα νούμερα και τα κάνει φορέματα, κάτι για το οποίο η Μέρι Κουάντ θα είναι σίγουρα υπερήφανη.

Αθλητικά για στιγμές χαλάρωσης

Η εμμονή μας για τις αθλητικές φόρμες κορυφώθηκε την περίοδο της πανδημίας, ωστόσο χωρίς την Μέρι Κουάντ το φαινόμενο τη μόδας, γνωστό ως athleisure, ίσως δεν είχε προκύψει ποτέ. Ηταν η πρώτη designer, που χρησιμοποίησε το ελαστικό ύφασμα ζέρσεϊ, γιατί ήταν άνετο και κυρίως δεν τσαλακωνόταν. Εχοντας ανακαλύψει σε ένα ταξίδι της στην Αμερική το concept «ρούχα για το σπίτι» (house wear), στα τέλη της δεκαετίας του 1960 πήγε την ιδέα ένα βήμα πιο πέρα, λανσάροντας  μια σειρά από μωρουδιακές φόρμες για ενήλικες, κάτι ανάμεσα σε ρόμπα και αθλητική φόρμα.

Το εφαρμοστό πουλόβερ με γυριστό γιακά

Φέτος τον χειμώνα το γνωστό μας ζιβάγκο επιστρέφει δριμύτερο, ωστόσο και αυτό δεν θα είχε γνωρίσει τόσο μεγάλη δημοσιότητα χωρίς τη Μέρι Κουάντ. Στη βιογραφία της του 1966 η δημιουργός περιγράφει το πόσο εντυπωσιάστηκε τη στιγμή που φόρεσε το παλιό πουλόβερ ενός οκτάχρονου αγοριού και από εκείνη τη στιγμή έγινε έμβλημά της.

Τα ίσια παπούτσια

Η γενιά της Κουάντ ήταν γυναίκες, που εργαζόντουσαν όλη την ημέρα και χόρευαν όλο το βράδυ, οπότε τα ίσια παπούτσια ήταν ένα λογικό και αναγκαίο αξεσουάρ. Μέχρι τότε θεωρούντο επιλογή κακόγουστη μόνο για χρηστικούς σκοπούς, η Κουάντ όμως τους έδωσε το απαραίτητο glamour, κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει σήμερα με τα αθλητικά παπούτσια: «Η Κουάντ ήθελε άνετα, πρακτικά και ωραία παπούτσια για να διευρύνει το look της. Με αυτό τον τρόπο επέτρεψε στις γυναίκες να ακολουθήσουν ένα νέο μονοπάτι», λέει η επιμελήτρια μόδας του μουσείου V&A

Αδιάβροχη μάσκαρα

«Τώρα που τα ρούχα άλλαξαν το πρόσωπο είναι λάθος», παρατήρησε η Μέρι Κουάντ το 1968, διαπιστώνοντας ότι οι γυναίκες χρειαζόντουσαν το σωστό μακιγιάζ, που θα ταίριαζε με το νέο look τους. Δημιούργησε, λοιπόν, μια νέα σειρά καλλυντικών (με σήμα της τη μαργαρίτα) με μια πρωτοποριακή αδιάβροχη μάσκαρα στο επίκεντρο, κάτι ανήκουστο μέχρι τότε.

Οι γυναίκες μπορούσαν, πλέον, φορώντας τα μίνι και τα ίσα παπούτσια τους να τρέχουν για να προλάβουν το λεωφορείο, να δουλεύουν όλη μέρα και το βράδυ να πηγαίνουν κατευθείαν σε πάρτι, αλλά και να μένουν ωραίες και περιποιημένες ακόμη και όταν τύχαινε να κλάψουν: η μάσκαρα δεν έλιωνε πλέον με το πρώτο δάκρυ: «Με όλα όσα έκανε, η Μέρι Κουάντ ξεφορτώθηκε την ιδέα ότι οι γυναίκες θα πρέπει να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο. Αντ’ αυτού έδωσε στους ανθρώπους την ευκαιρία να είναι ο εαυτός τους», λέει η Τζένι Λίστερ.

Με λίγα λόγια μια τεράστια προσφορά για πράγματα που σήμερα θεωρούμε δεδομένα ενώ πολλοί νεότεροι δεν γνωρίζουν καν το όνομά της εμπνευσμένης σχεδιάστριας που τα επινόησε τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 συμβαδίζοντας απόλυτα με το επαναστατικό πνεύμα της εποχής της.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News