Η εκτόξευση της αποστολής της SpaceX με την ονομασία «Αυγή Πολικού Αστέρα» σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου, ιστορικού κεφαλαίου στις εμπορικές διαστημικές πτήσεις, με τον πρώτο διαστημικό περίπατο ιδιώτη. Αυτή ήταν τουλάχιστον η φιλοδοξία του δισεκατομμυριούχου Τζάρεντ Αϊζακμαν, ενός από τους χρηματοδότες της, η οποία και υλοποιήθηκε.

Η αποστολή έφτασε σε ύψος περίπου 1.400 χλμ. από τη Γη για να γίνει έτσι η πιο μακρινή διαστημική πτήση με πλήρωμα από την εποχή του προγράμματος «Απόλλων», πριν πάνω από 50 χρόνια.

Αν όλα πάνε καλά, ο διαστημικός περίπατος θα ενταχθεί σε μια μακρά λίστα αξέχαστων στιγμών όπου αστροναύτες «εξερεύνησαν» με θάρρος την εξωτερική πλευρά των διαστημόπλοιών τους, με μόλις μερικά στρώματα υφάσματος να τους χωρίζουν από την απέραντη έκταση του Διαστήματος.

Από το σφήνωμα σε έναν αεραγωγό μέχρι τον παραλίγο πνιγμό εντός διαστημικής στολής, η μακρά ιστορία των Εξωοχηματικών Δραστηριοτήτων (EVA) –όπως είναι επισήμως γνωστοί οι διαστημικοί περίπατοι– διαθέτει αρκετές δόσεις δράματος. Το BBC συλλέγει μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα συμβάντα από την εποχή που ο σοβιετικός κοσμοναύτης Αλεξέι Λεονόφ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που «περπάτησε» στο Διάστημα, δηλαδή πριν από σχεδόν 60 χρόνια.

Ο πρώτος διαστημικός περίπατος

Στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου και του αγώνα μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων για την πρωτοπορία στο Διάστημα, η Σοβιετική Ενωση είχε ήδη νικήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια σειρά από βασικά ορόσημα. Η ΕΣΣΔ είχε θέσει σε τροχιά τον πρώτο δορυφόρο (Sputnik 1), το πρώτο θηλαστικό (Λάικα) και, το 1961, τον πρώτο άνθρωπο (Γιούρι Γκαγκάριν).

Αλλά αυτή η πρώτη δραστηριότητα εκτός οχήματος δεν πήγε απολύτως σύμφωνα με το σχέδιο. Η διαστημική στολή που φορούσε ο Λεονόφ έγινε άκαμπτη κατά τη διάρκεια της συμπίεσης στο σχεδόν κενό του Διαστήματος, δυσκολεύοντας τις κινήσεις του και το τράβηγμα φωτογραφιών – ενώ το καλώδιο που τον ένωνε με την κάψουλα Voskhod 2 μπλέχτηκε, οδηγώντας τον σε ένα κατρακύλισμα που δυσκόλεψε την απομάκρυνσή του από τον αεραγωγό.

Ακόμα και αφού τα κατάφερε, σφήνωσε και δεν ήταν δυνατόν να κλείσει την καταπακτή του διαστημοπλοίου πίσω του. Για να επιστρέψει στην κάψουλα, αναγκάστηκε να ανοίξει τις βαλβίδες της διαστημικής στολής του, ώστε να μειώσει την πίεση και να καταφέρει να κινηθεί εντός και να κλείσει την καταπακτή.

Η πρώτη διαστημική selfie

Ο Εντουιν «Μπαζ» Ολντριν είναι πιο γνωστός για έναν άλλο περίπατο που έκανε, ως ο δεύτερος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στη Σελήνη στο πλαίσιο της αποστολής «Απόλλων 11». Υπήρξε επίσης ο άνθρωπος που τράβηξε την πρώτη φωτογραφία selfie σε διαστημικό περίπατο.

Κατά την τετραήμερη αποστολής «Gemini XII», τον Νοέμβριο του 1966, ο Ολντριν έκανε μια σειρά από διαστημικούς περιπάτους για να φωτογραφίσει αστέρια, να δοκιμάσει εξοπλισμό και να πραγματοποιήσει πειράματα.

Λίγο πριν ολοκληρωθεί ο πρώτος διαστημικός του περίπατος τη δεύτερη ημέρα της αποστολής, τοποθέτησε μια κάμερα στην άκρη της καταπακτής στο διαστημόπλοιο Gemini και την έστρεψε προς τον εαυτό του. Η selfie που προέκυψε δείχνει ένα από τα μάτια και το μέτωπό του φωτισμένα μέσα στο κράνος του, με τη γαλάζια καμπύλη της Γης να διακρίνεται πάνω από τον ώμο του.

Μόνος και χωρίς καλώδιο

Οι αστροναύτες έβγαιναν με θάρρος έξω από το διαστημικό σκάφος τους για σχεδόν 20 χρόνια, μέχρι τη στιγμή που ο Μπρους Μακάντλες πραγματοποίησε τον πρωτοποριακό διαστημικό του περίπατο, το 1984. Στο παρελθόν οι αστροναύτες και οι κοσμοναύτες χρησιμοποιούσαν ένα καλώδιο για να μένουν προσδεδεμένοι στο διαστημόπλοιό τους και να μη χαθούν στην απεραντοσύνη του Διαστήματος.

Ο αστροναύτης της NASA, όμως, πραγματοποίησε τον πρώτο διαστημικό περίπατο χωρίς την υποστήριξη καλωδίου. Ευτυχώς, ο Μακάντλες είχε στην πλάτη του μια νέα συσκευή με προωθητές αζώτου, που μπορούσε να ελεγχθεί με μια σειρά χειριστηρίων. Ετσι κατάφερε να παραμείνει σταθερός στην τροχιά του καθώς «περπατούσε» στο Διάστημα.

Κατά την αποστολή του διαστημικού λεωφορείου STS-41-B, στις 7 Φεβρουαρίου 1984, ο Μακάντλες… πέταξε 91 μέτρα μακριά από το λεωφορείο, ενώ δοκίμαζε την Επανδρωμένη Μονάδα Ελιγμών (MMU) με τους 24 συνολικά προωθητές αζώτου για πρώτη φορά. Η φωτογραφία που τραβήχτηκε μέσα από το διαστημικό λεωφορείο δείχνει μια μοναχική φιγούρα στο μαύρο του Διαστήματος, με την καμπύλη της Γης από κάτω της.

Ο πιο απομακρυσμένος επισκευαστής στον κόσμο

Τρία χρόνια μετά την εκτόξευσή του σε τροχιά, το 1990, το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ είχε μετατραπεί στο ακριβότερο αστείο του κόσμου. Με κόστος 1,5 δισ. δολαρίων, έστελνε θολές εικόνες στη Γη εξαιτίας ενός μικρού ελαττώματος στον κύριο καθρέφτη του.

Τον Δεκέμβριο του 1993, μια ομάδα αστροναυτών της αποστολής του διαστημικού λεωφορείου STS-61 στάλθηκε για μια σειρά από επείγουσες επισκευές στο τηλεσκόπιο. Αποδείχτηκε μια από τις πιο απαιτητικές και περίπλοκες αποστολές που έχουν επιχειρηθεί.

Κατά τη διάρκεια πέντε συνεχόμενων διαστημικών περιπάτων, δυο ομάδες αστροναυτών πέρασαν συνολικά 35 ώρες και 28 λεπτά πραγματοποιώντας εργασίες στο πρώτο διαστημικό τηλεσκόπιο σε τροχιά. Ο απομακρυσμένος βραχίονας χειριστή του διαστημικού λεωφορείου Endeavour χρησιμοποιήθηκε για να τοποθετηθεί το μήκους 13 μέτρων τηλεσκόπιο Hubble πάνω από την περιοχή ωφέλιμου φορτίου του σκάφους. Αυτό επέτρεψε στους αστροναύτες να κάνουν ζωτικές επισκευές και αναβαθμίσεις υλικού, όπως νέες ηλιακές συστοιχίες, γυροσκόπια και ασφάλειες.

Η ειδικός της αποστολής Κάθριν Θόρντον σημείωσε το ρεκόρ του πιο μακροχόνιου περιπάτου στο Διάστημα από γυναίκα, μετρώντας συνολικά 21 ώρες και 10 λεπτά έξω από το διαστημόπλοιο – ενώ ο επισκευαστής Τομ Αϊκερς σημείωσε και αυτός (ανδρικό) ρεκόρ EVA, με 29 ώρες και 39 λεπτά.

Ο περίπατος της φιλίας

Στα χρόνια που ακολούθησαν τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, τον Δεκέμβριο του 1991, και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, Ρωσία και ΗΠΑ συνεργάστηκαν στην εξερεύνηση του Διαστήματος. Από το 1994 έως το 1998 το διαστημικό λεωφορείο των ΗΠΑ πραγματοποίησε 10 επισκέψεις στον ρωσικό διαστημικό σταθμό MIR.

Εκείνη την περίοδο επτά αμερικανοί αστροναύτες έζησαν και εργάστηκαν στον MIR, συσσωρεύοντας σχεδόν 1.000 ημέρες σε τροχιά μαζί με τους συναδέλφους τους ρώσους κοσμοναύτες. Ο τέταρτος Αμερικανός που έζησε στον διαστημικό σταθμό ήταν ο γιατρός και αστροναύτης, Τζέρι Λίνενγκερ, το 1997.

Ο Λίνενγκερ υπήρξε ο πρώτος αμερικανός που περπάτησε στο Διάστημα φορώντας ρωσική στολή. Μάλιστα, ο πεντάωρος περίπατός του, στις 29 Απριλίου 1997, έγινε παρέα με τον διοικητή της ρωσικής αποστολής MIR-23, Βασίλι Τσιμπλίγιεφ, καθώς εγκαθιστούσαν επιστημονικά όργανα στην εξωτερική επιφάνεια του διαστημικού σταθμού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News