Η βιογραφία με τίτλο «Yoko», την οποία υπογράφει ο Ντέιβιντ Σεφ και κυκλοφορεί από τον οίκο Simon & Schuster, υπόσχεται να περάσει από όλα τα μεγάλα κεφάλαια στη ζωή της κορυφαίας καλλιτέχνιδας: από τους απόμακρους γονείς, που δεν της χάρισαν ποτέ το συναίσθημα, έως την είσοδό της στον χώρο των εικαστικών τεχνών, της περφόρμανς και της μουσικής, τη γνωριμία με τον Τζον Λένον, τη συμμετοχή της τον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δολοφονία του συντρόφου της. Αλλά περιέχει και πολλές λεπτομέρειες για αυτό που λέμε το «ανθρώπινο πρόσωπο» των σταρ.

Η μανιακή της καθαριότητας

H Γιόκο –που στα ιαπωνικά σημαίνει «παιδί του ωκεανού»– γεννιέται στις 18 Φεβρουαρίου 1933 στο Τόκιο. Μεγαλώνει με νταντάδες, καθώς η μητέρα της, Ισόκο, θέλει να ζήσει την καλή ζωή της εποχής της στα εστιατόρια και τις μουσικές σκηνές. Σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνει, οι νταντάδες «δεν έπρεπε να κουνάνε τη Γιόκο στα χέρια όταν την κουβαλούσαν επειδή η Ισόκο φοβόταν ότι η κίνηση θα της έβλαπτε τον εγκέφαλο». Το προσωπικό επίσης δεν έπρεπε να βοηθάει το παιδί όταν έπεφτε. «Ακόμα θυμάμαι κάπως θολά πολλές γυναίκες με κιμονό να με κοιτάζουν χωρίς να προσφέρουν το χέρι τους ενώ προσπαθούσα να σηκωθώ από το έδαφος» θα γράψει αργότερα η Γιόκο. Υπενθυμίζει, εξάλλου, ότι οι νταντάδες είχαν οδηγίες να απολυμαίνουν τα καθίσματα των βαγονιών με βαμβάκι εμποτισμένο με οινόπνευμα όταν η οικογένεια ταξίδευε. «Η μητέρα μου ήταν μικροβιοφοβική. Το αποτέλεσμα ήταν να γίνω μανιακή με την καθαριότητα. Μια φορά άφησα να πέσει από το χέρι μου το μολύβι που δανείστηκα από μια συμμαθήτριά μου επειδή ήταν ακόμα ζεστό από τη θερμοκρασία σώματός της. Ακόμα και τώρα μού φαίνεται δυσάρεστο να κάθομαι σε ένα μαξιλάρι ή μια καρέκλα που κρατάει τη θερμοκρασία κάποιου που μόλις είχε καθίσει εκεί».

Μπούλινγκ μέσα στο σινεμά

Το 1939 η οικογένειά της μετακομίζει από το Τόκιο στη Νέα Υόρκη, καθώς η Βιομηχανική Τράπεζα Ιαπωνίας μεταθέτει εκεί τον πατέρα της. Η Γιόκο στα επτά της πηγαίνει σε δημόσιο σχολείο και εκεί βιώνει για πρώτη φορά κρούσμα ρατσιστικής συμπεριφοράς. «Είχα πάει σε μια ταινία και έβλεπα ότι οι “κακοί” χαρακτήρες είχαν ασιατική προέλευση. Κάποια στιγμή άγνωστοι άντρες μπούκαραν μέσα στο σκοτάδι και μας πετούσαν πέτρες». Η οικογένεια, άλλωστε, έπρεπε να κρατάει τα παράθυρα του σπιτιού κλειστά επειδή οι γείτονες παραπονιούνταν για τη μυρωδιά του ιαπωνικού φαγητού. Οι γείτονες ξεστόμιζαν συνεχώς βρισιές τη στιγμή που η Γιόκο περπατούσε στον δρόμο μαζί με τους γονείς της. Οπότε οι Ονο αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ιαπωνία τον Φεβρουάριο του 1941, Ακριβώς στο σωστό timing. Την επόμενη χρονιά –του Περλ Χάρμπορ– περισσότεροι από εκατό χιλιάδες Ιάπωνες Αμερικανοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στις ακτές του Ειρηνικού και να εγκλειστούν σε «κέντρα μετεγκατάστασης» στην ενδοχώρα.

Δύο απόπειρες αυτοκτονίας

Στα δώδεκά της βίωσε τη φρίκη του βομβαρδισμού του Τόκιο από τους Αμερικανούς, τραύμα που συνεχίστηκε όταν η οικογένεια έπρεπε να εγκαταλείψει την πρωτεύουσα βρίσκοντας καταφύγιο σε ένα χωριό όπου έπρεπε να ζητιανεύει και να ανταλλάσσει χρήματα με φαγητό. Οταν η νεαρή Γιόκο επέστρεψε στο Τόκιο, η πόλη ήταν ερειπωμένη.

Η εφηβεία της θα περάσει μέσα στην ανησυχία, το αίσθημα μοναξιάς και την κατάθλιψη. Τότε κάνει την πρώτη απόπειρα αυτοκτονίας πριν ανακαλύψει μία διέξοδο στη φαντασία και την τέχνη. Παρακολουθεί μαθήματα στο κολέγιο του Τόκιο και τη Νέα Υόρκη αλλά τα παρατάει και τα δύο. Η δεύτερη απόπειρα αυτοκτονίας σημειώνεται μετά τη μετακόμισή της στο Γκρίνουιτς Βίλατζ τη δεκαετία του 1960, στα πρώτα βήματά της στον χώρο των εικαστικών. Το κοινό δεν φαίνεται να συγκινείται και η Γιόκο ξαναζεί το τραύμα της εγκατάλειψης.

Ο Τζον που δάγκωσε το μήλο

Το 1966 ο Τζον Λένον μπαίνει στη λονδρέζικη γκαλερί «Indica», προσκεκλημένος του Τζον Ντάνμπαρ (τότε σύζυγος της Μαριάν Φέιθφουλ), για να δει τα έργα που είχε ετοιμάσει η πρωτοεμφανιζόμενη τότε Ονο. Κάποια στιγμή την προσοχή του «Σκαθαριού» τραβάει ένα μήλο τοποθετημένο σε μια βάση. Το αρπάζει και το δαγκώνει. Η Γιόκο μένει σοκαρισμένη και αναστατωμένη. Το μήλο είναι ένα από τα εκθέματά της και αφορά τον κύκλο της ζωής—υποτίθεται ότι όσο διαρκούσε η έκθεση το μήλο θα σάπιζε και τελικά θα συρρικνωνόταν. «Δεν της είχε περάσει ποτέ από το μυαλό ότι κάποιος μπορούσε να δαγκώσει το “γλυπτό” της. Αλλά παρ’ όλο που στενοχωρήθηκε, εντυπωσιάστηκε και από το θράσος του Λένον» γράφει στη βιογραφία ο Ν. Σεφ. Φυσικά το μήλο αντικαταστάθηκε στα εγκαίνια.

Το πρώτο κομμάτι των Beatles που άκουσε

Τον Φεβρουάριο του 1967 οι Beatles κυκλοφορούν ένα διπλό σινγκλ, όπου το «Penny Lane» του Πολ Μακ Κάρτνεϊ συνυπάρχει με το «Strawberry Fields Forever» του Λένον. Αυτό είναι και το πρώτο τραγούδι του συγκροτήματος που άκουσε η Γιόκο Oνο. «Αρκετά καλό για ποπ κομμάτι» θα ομολογήσει αργότερα.

Οσο η Σίνθια Λένον έλειπε σε ταξίδι στην Ελλάδα

Τους πρώτους μήνες του 1968 η Σίνθια Λένον, σύζυγος τότε του Τζον, λείπει για διακοπές στην Ελλάδα. Είναι τότε που ο τελευταίος προσκαλεί τη Γιόκο να τον επισκεφτεί στο σπίτι του στο Μεριλεμπόν του Λονδίνου. Η κατάσταση είναι αρκετά περίεργη όταν εκείνη μπαίνει στο σπίτι, γράφει ο Σεφ. «Πήγαν επάνω στο στούντιο ηχογράφησης και τής έβαλε να ακούσει τις ηχογραφήσεις που είχε ετοιμάσει  -”όλα αυτά τα εξωτικά και λιγάκι αστεία πράγματα, άντε και λίγη ηλεκτρονική μουσική” θα εξομολογηθεί αργότερα ο Λένον. Η Γιόκο τού πρότεινε αμέσως να κάνουν μαζί μια ηχογράφηση. Πράγμα που έγινε αφού πήραν LSD. “Κι ύστερα όταν βγήκε ο ήλιος, κάναμε έρωτα”…». Σύμφωνα με τον αστικό θρύλο, όταν η Σίνθια επέστρεψε από την Ελλάδα, βρήκε τους δυο τους να πίνουν τσάι στο σπίτι (ορισμένες περιγραφές θέλουν τη Γιόκο να φοράει το μπουρνούζι της αντίζηλης, αλλά η Ονο αρνήθηκε ότι ήταν αλήθεια).

Η χρήση ηρωίνης

Τον Ιούλιο του 1969 ο Τζον Λένον οδηγεί το αυτοκίνητο όπου επιβαίνουν η Γιόκο, η κόρη της Κιόκο από τον πρώτο γάμο της με τον Τόνι Κοξ, και ο Τζούλιαν Λένον, από τον γάμο του Τζον με τη Σίνθια. Κατευθύνονται για διακοπές προς τη Σκωτία, όταν απρόσμενα το αυτοκίνητο πέφτει σε χαντάκι. Η Γιόκο τραυματίζεται στο πρόσωπο και την πλάτη, οπότε νοσηλεύεται για λίγες μέρες. Οταν ο Τζον επιστρέφει στο Λονδίνο για ηχογραφήσεις με τους Beatles, φροντίζει να της φέρουν ένα κρεβάτι μέσα στο στούντιο του Abbey Road. Αργότερα ο ίδιος έγραψε: «Eνιωσα περίεργα που καθόμουν δίπλα στο κρεβάτι και μιλούσα στη Γιόκο ενώ οι υπόλοιποι ηχογραφούσαν. Σκεφτόμουν ότι αυτοί οι τύποι έγραφαν την ιστορία του ροκ εν ρολ, ενώ εγώ στεκόμουν εκεί στη μέση του στούντιο δίνοντας στη Γιόκο ένα μικρό λευκό πακέτο». Το περί ου ο λόγος πακέτο περιείχε ηρωίνη. Οταν μάλιστα ανάρρωσε η Γιόκο, συνέχισε να παίρνει την ουσία μαζί με τον Λένον. Κάποτε ένας ερευνητής τούς ρώτησε πώς επηρέασε τη σχέση τους. «Οταν μπαίναμε σε αυτό, ήμασταν και οι δύο μαζί, καθόλου ξένοι ο ένας προς τον άλλο. Αλλά ήταν σίγουρα αυτοκαταστροφικό» παραδέχθηκε αργότερα η Γιόκο. Μέχρι τον Αύγουστο του 1969, ωστόσο, είχαν αποφασίσει να βγάλουν την ηρωίνη από τη ζωή τους. Υπέφεραν επί τριάντα έξι ώρες από το σύνδρομο στέρησης, αλλά τελικά την έκοψαν.

Αστρα και ταρώ

Την τραβούσε πάντα ο αποκρυφισμός και συμβουλευόταν τακτικά αστρολόγους, αριθμολόγους, χαρτομάντες ταρώ και μυστικιστές. Η φίλη της Ταντανόρι Γιόκου έλεγε ότι την ενδιέφεραν πάντα τα «πολύ αντιεπιστημονικά πράγματα». «Για εκείνη ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Το να πιστεύεις σε κάτι που δεν μπορείς να δεις είναι μια βασική αρχή της τέχνης της». Η Γιόκο πίστευε στη μαγεία και ότι τα πράγματα ήταν «γραφτό να γίνουν». Διάβαζε για την πνευματικότητα, τη μετενσάρκωση, τις «παράλληλες πραγματικότητες» και το πώς μπορεί κανείς να επιστρατεύει τις ψυχικές δυνάμεις του. Ανησυχούσε, εξάλλου, όταν εντόπιζε αρνητικά σημάδια. Οταν κάτι πήγαινε καλά, έλεγε τρεις φορές «ευχαριστώ» προς το Σύμπαν. Γράφει σχετικά ο βιογράφος της: «Οταν τη ρώτησα κάποτε γιατί συμβουλευόταν τα αστέρια και την αριθμολογία, μου απάντησε “επειδή είναι μια μεγαλύτερη δύναμη από εμάς, κατά κάποιο τρόπο”».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News