Με ποιον τρόπο προστατεύει η άσκηση από τον μεταστατικό καρκίνο;

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η άσκηση δημιουργεί μια «μεταβολική ασπίδα», καθώς η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας από τους μυς και τα εσωτερικά όργανα στερεί από τα καρκινικά κύτταρα την απαραίτητη ενέργεια για τον πολλαπλασιασμό τους.

Πόσο ήταν το δείγμα της μελέτης;

Παρακολούθησαν 3.000 ανθρώπους για 20 χρόνια. Σε αυτό το δείγμα καταγράφηκε μεταστατικός καρκίνος μειωμένος κατά 72% σε όσους συμμετέχοντες ανέφεραν τακτική αερόβια δραστηριότητα σε υψηλή ένταση, συγκριτικά με όσους δεν ανέφεραν συμμετοχή σε φυσική δραστηριότητα.

Πόσα γνωρίζουμε για τον υποκείμενο μηχανισμό;

Η άσκηση αποτρέπει την εμφάνιση και την υποτροπή του καρκίνου, ωστόσο ο υποκείμενος μηχανισμός πίσω από αυτή τη σχέση παραμένει ως επί το πλείστον άγνωστος. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η άσκηση προκαλεί τον μεταβολικό επαναπρογραμματισμό των εσωτερικών οργάνων που αυξάνει τη ζήτηση θρεπτικών ουσιών και προστατεύει από τον μεταστατικό αποικισμό, περιορίζοντας τη διαθεσιμότητα θρεπτικών ουσιών στον όγκο, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μια μεταβολική ασπίδα.

Ποια είναι η πρωτοτυπία αυτής της έρευνας;

Αυτή είναι η πρώτη έρευνα που μελετάει την επίδραση της άσκησης στα όργανα στα οποία συμβαίνουν συνήθως οι μεταστάσεις, όπως ο πνεύμονας, το ήπαρ και οι λεμφαδένες, εξηγεί η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, στο τμήμα Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας, κυρία Λέβι. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cancer Research τον Νοέμβριο του 2022.

Πώς αλλάζει η άσκηση τη λειτουργία των κυττάρων;

Εξετάζοντας τα κύτταρα αυτών των οργάνων, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυξάνονται οι υποδοχείς γλυκόζης κατά τη διάρκεια της υψηλής έντασης αεροβικής δραστηριότητας. Ετσι, η έντονη αεροβική άσκηση τα μετατρέπει σε αποτελεσματικές μηχανές κατανάλωσης ενέργειας, πολύ παρόμοια με τη λειτουργία των μυών. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτό συμβαίνει επειδή τα όργανα αυτά πρέπει να ανταγωνιστούν για τα αποθέματα γλυκόζης με τους μυς, οι οποίοι είναι γνωστό ότι καίνε υψηλές ποσότητες γλυκόζης κατά τη διάρκεια της άσκησης. Επομένως, εάν αναπτυχθεί καρκίνος, αυτός ο έντονος ανταγωνισμός για γλυκόζη μειώνει τη διαθεσιμότητα ενέργειας που είναι απαραίτητη για τη μετάσταση.

Η τακτική άσκηση μεταβάλλει ριζικά τη λειτουργία των κυττάρων;

Εάν κάποιος ασκείται τακτικά, αυτή η συνθήκη γίνεται μόνιμη: οι ιστοί των εσωτερικών οργάνων αλλάζουν και γίνονται παρόμοιοι με το μυϊκό ιστό. Γνωρίζουμε ότι η άσκηση κάνει καλό, αλλά για πρώτη φορά αυτή η μελέτη ανακάλυψε ότι η άσκηση αλλάζει όλο το σώμα, ακόμη και τα κύτταρα των εσωτερικών οργάνων, έτσι ώστε ο καρκίνος να μην μπορεί να εξαπλωθεί. Φαίνεται επίσης ότι μειώνεται ακόμη και το μέγεθος του πρωταρχικού όγκου.

Θα μπορούσε να  υπάρχει μια πιθανή στρατηγική για την πρόληψη της μεταστάσης μέσω της αύξησης της άσκησης;

Εφόσον η άσκηση προστατεύει από την εξέλιξη και τη μετάσταση του καρκίνου, προκαλώντας υψηλή ζήτηση θρεπτικών συστατικών στα εσωτερικά όργανα, κατά λογική συνέπεια, υποδεικνύεται ότι η μείωση της διαθεσιμότητας θρεπτικών ουσιών στα καρκινικά κύτταρα αντιπροσωπεύει μια πιθανή στρατηγική για την πρόληψη της μετάστασης.

Πώς συνδέεται η αντικαρκινική δράση της άσκησης  με τη γλυκόζη;

Κλινικά, έχει προταθεί ότι η άσκηση μπορεί να έχει αντινεοπλασματική δράση μέσω της ρύθμισης του μεταβολικού προφίλ, αυξάνοντας την ευαισθησία του σώματος στην ινσουλίνη και συμβάλλοντας έτσι στην ομοιόσταση της γλυκόζης.

Πώς επηρεάζει τα καρκινικά κύτταρα η μείωση των διαθέσιμων πόρων γλυκόζης;

Ενας επιπλέον τρόπος για να δημιουργηθεί ανταγωνισμός μεταξύ φυσιολογικών και καρκινικών κυττάρων είναι η μείωση των διαθέσιμων πόρων γλυκόζης. Για παράδειγμα, δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, όπως η κετογονική δίαιτα, έχουν προταθεί ως πιθανότητες για την καταπολέμηση της κακοήθους ανάπτυξης, αναστέλλοντας τη διαθεσιμότητα γλυκογόνου.

Πόσο έντονη χρειάζεται να είναι αυτή η αερόβια άσκηση;

Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Τελ Αβίβ και συν-συγγραφέας του άρθρου, δρ Γκέπνερ, εξηγεί ότι «εάν το βέλτιστο εύρος έντασης για την καύση λίπους είναι το 65%-70% του μέγιστου ρυθμού παλμών, η καύση ζάχαρης απαιτεί 80%-85% – ακόμη και αν πρόκειται μόνο για σύντομα διαστήματα».

«Για παράδειγμα: ένα σπριντ διάρκειας ενός λεπτού, ακολουθούμενο από περπάτημα και στη συνέχεια άλλο ένα σπριντ. Στο παρελθόν, τέτοιου είδους διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης ήταν κυρίως χαρακτηριστικά των προγραμμάτων προπόνησης των αθλητών, αλλά σήμερα τα βλέπουμε και σε άλλα προγράμματα άσκησης, όπως προγράμματα για την αποκατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων. Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι τα υγιή άτομα, που έχουν τη δυνατότητα, θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν στοιχεία υψηλής έντασης στα προγράμματα γυμναστικής τους.

»Πιστεύουμε ότι μελλοντικές μελέτες θα επιτρέψουν την εξατομικευμένη ιατρική για την πρόληψη συγκεκριμένων καρκίνων, με τους γιατρούς να εξετάζουν το οικογενειακό ιστορικό για να συστήσουν το σωστό είδος σωματικής δραστηριότητας. Πρέπει να τονιστεί ότι η σωματική άσκηση, με τις μοναδικές μεταβολικές και φυσιολογικές επιδράσεις της, εμφανίζει υψηλότερο επίπεδο πρόληψης του καρκίνου από οποιοδήποτε φάρμακο ή ιατρική παρέμβαση μέχρι σήμερα».

---

* Η Μαρία Μπελιβάνη είναι ιατρός-βελονίστρια, επιστημονική συνεργάτις της Α’ Προπαιδευτικής Κλινικής Α.Π.Θ (ΑΧΕΠΑ) – Μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Ιατρών Βελονιστών (BMAS)

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News