Η σημαντικότερη και πιο αιματηρή απόβαση στην παγκόσμια Ιστορία γιορτάζει την Πέμπτη (6/6) τα 80χρονα της και είναι η αφορμή, κατά τους New York Times, για «ζοφερές σκέψεις» αλλά και «μεγάλη ανησυχία».

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο της νεοϋορκέζικης εφημερίδας Μπρετ Στίβενς, η φετινή επέτειος της D-Day, της απόβασης στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944, είναι μια αφορμή να ανησυχούμε για τους εξής λόγους:

—Οι «ζοφερές σκέψεις», κατά τον Στίβενς, αφορούν το γεγονός ότι σύντομα δεν θα βρίσκεται στη ζωή «ο τελευταίος της Μεγάλης Γενιάς». Ο όρος «Μεγάλη Γενιά» περιγράφει τη γενιά των Αμερικανών που γεννήθηκαν μεταξύ του 1901 και του 1924, η οποία ενηλικιώθηκε κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Υφεσης, τη δεκαετία του 1930, αλλά και τη δεκαετία του 1940. Πολλοί από αυτούς πολέμησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και συμμετείχαν στη νίκη εναντίον των Ναζί του Χίτλερ.

Στην απόφαση της Νορμανδίας, από τα περισσότερα από 150.000 συμμαχικά στρατεύματα που αποβιβάστηκαν εκεί, περίπου 9.000 σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν μόνο στις πρώτες 24 ώρες της επιχείρησης.

—Η «μεγάλη ανησυχία», γράφει ο Στίβενς, πηγάζει από το ενδεχόμενο «ο Ντόναλντ Τραμπ και η προφανής περιφρόνησή του για το ΝΑΤΟ να είναι σύντομα και πάλι μαζί μας». Ο αρθρογράφος υπογραμμίζει ακόμη την ενθάρρυνση που προσφέρει ο Τραμπ στον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και στον κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ να στοχοποιήσουν τους πιο αδύναμους αμερικανούς συμμάχους».

Από την άλλη πλευρά, ο Τραμπ, που απειλεί ανοιχτά να αφήσει ακάλυπτη την Ευρώπη σε περίπτωση που της επιτεθεί ο Πούτιν, λειτουργεί και ως αγγελιοφόρος μιας προειδοποίησης την οποία, σύμφωνα με τους NYTimes, «οι Ευρωπαίοι πρέπει άμεσα να λάβουν υπόψη τους. Με μια λέξη: Συγκεντρώσου».

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα, σημειώνει ο αμερικανός αρθρογράφος, τέσσερις μεγάλες προκλήσεις που συνήθως καθορίζουν τη μοίρα των μεγάλων δυνάμεων:

♦ Ανάπτυξη και δυναμισμός. Το 1960 οι 28 της ΕΕ –οι 27 χώρες που αποτελούν σήμερα την Ευρωπαϊκή Ενωση συν τη Βρετανία– αντιπροσώπευαν το 36,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μέχρι το 2020 το ποσοστό αυτό είχε μειωθεί ήδη στο 22,4%, ενώ μέχρι το τέλος του αιώνα προβλέπεται ότι θα πέσει σε ποσοστό λίγο κάτω από το 10%. Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διατηρήσει ένα σχετικά σταθερό μερίδιο –περίπου το 25%– του παγκόσμιου ΑΕΠ από την εποχή της διακυβέρνησης Κένεντι (1961-1963).

«Σκεφτείτε οποιαδήποτε βιομηχανία αιχμής –Τεχνητή Νοημοσύνη, μικροτσίπ, λογισμικό, ρομποτική, γονιδιωματική– και αναρωτηθείτε (με μερικές τιμητικές εξαιρέσεις), πού είναι η ευρωπαϊκή Microsoft, η Nvidia ή η OpenAI» διερωτάται ο αναλυτής των New York Times.

♦ Στρατιωτική ισχύς. Το 1990, όταν έληξε ο Ψυχρός Πόλεμος, ο δυτικογερμανικός στρατός διέθετε περισσότερους από 500.000 στρατιώτες. Η Δυτική Γερμανία δαπανούσε το 2,5% του ΑΕΠ της για την Αμυνα. Πέρυσι ο αριθμός αυτός είχε μειωθεί σε 181.000 στρατιώτες και το ποσοστό του ΑΕΠ που δαπανά η ενωμένη Γερμανία σε 1,57%.

Το Βασιλικό Ναυτικό της Βρετανίας, το ισχυρότερο στον κόσμο κατά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μπορεί σήμερα να αναπτύξει μόλις 10 υποβρύχια και λιγότερα από 24 μεγάλα πολεμικά πλοία επιφανείας, ορισμένα από τα οποία είναι ανενεργά, τονίζεται στο κείμενο του Στίβενς.

«Σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, οι Βρετανοί θα εξαντλούσαν τις αμυντικές τους δυνατότητες σε περίπου δύο μήνες, σύμφωνα με έκθεση προς την Επιτροπή Αμυνας της Βουλής των Κοινοτήτων. Το ίδιο, πιθανότατα, θα ίσχυε –ίσως μάλιστα πολύ νωρίτερα– για κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ εκτός από την Πολωνία, η οποία στοχεύει να δαπανήσει έως και το 5% του ΑΕΠ της για την Αμυνα το επόμενο έτος» συνεχίζει στην ανάλυσή του στη νεοϋορκέζικη εφημερίδα.

♦ Δημογραφικά στοιχεία. Το 2022 γεννήθηκαν στη Γηραιά Ηπειρο μόλις 3,9 εκατομμύρια άνθρωποι και πέθαναν 5,15 εκατομμύρια. Ενας συρρικνούμενος και γηράσκων πληθυσμός συνήθως συσχετίζεται με χαμηλή οικονομική ανάπτυξη, όχι μόνο επειδή η επιχειρηματικότητα είναι συνήθως υπόθεση των νέων.

«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια πρόσθετη πρόκληση» κατά τον Στίβενς: «Ενα σχετικά υψηλό ποσοστό μουσουλμανικών γεννήσεων, μαζί με την προοπτική μακροπρόθεσμης μουσουλμανικής μετανάστευσης. Σύμφωνα με ένα σενάριο “μέσης μετανάστευσης” που εκτιμά το ερευνητικό κέντρο Pew, έως το 2050 η Βρετανία θα διαθέτει κατά σχεδόν 17% μουσουλμανικό πληθυσμό, η Γαλλία 17,4% και η Σουηδία 20,5%».

Το γεγονός αυτό και οι προβολές που γίνονται, σύμφωνα με το άρθρο των New York Times αποτελούν μια από τις αιτίες για την άνοδο των ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων, τα οποία αναμένεται να σαρώσουν στις ευρωεκλογές αυτής της εβδομάδας και συχνά εκφράζουν συμπάθεια για τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Οσοι, λοιπόν, αναρωτιούνται για την άνοδο της Ακροδεξιάς, θα πρέπει κατά τον Στίβενς να είναι ειλικρινείς ότι «οι αξίες αξιοσημείωτων τμημάτων αυτών των μουσουλμανικών πληθυσμών βρίσκονται σε θεμελιώδη αντίθεση με τις ευρωπαϊκές παραδόσεις της ηθικής ανοχής και του πολιτικού φιλελευθερισμού».

♦ Στόχοι και βούληση. Πολλές από τις σημερινές αποτυχίες της Ευρώπης εξηγούνται ακόμη και από τους ίδιους τους ευρωπαίους ηγέτες ως πρόβλημα ανεπαρκούς συντονισμού μεταξύ των κρατών. Ή ως ζήτημα ανεπαρκών εξουσιών των Βρυξελλών, που διατηρεί την απόσταση μεταξύ των διακηρυγμένων στόχων και των πραγματικών αποτελεσμάτων.

Αλλά το πρόβλημα «δεν είναι μόνο διαδικαστικό» γράφει ο Στίβενς στους New York Times. Ο ίδιος θεωρεί ότι αφορά επίσης την αντίληψη και το πνεύμα, και θέτει τα παρακάτω ερωτήματα:

—Αν η Ρωσία νικήσει την Ουκρανία και αποφασίσει σε λίγα χρόνια να επιτεθεί σε μια από τις χώρες της Βαλτικής, υπάρχει μια βαθιά δεξαμενή νεαρών Γερμανών, Βέλγων ή Ισπανών πρόθυμων να πεθάνουν για το Ταλίν ή το Βίλνιους;

—Καθώς τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ αγωνίζονται να επιτύχουν τον ελάχιστο στόχο να δαπανούν το 2% του ΑΕΠ τους για την Αμυνα, είναι διατεθειμένα να συμβιβαστούν με το γεγονός ότι πιθανότατα πρέπει να δαπανήσουν τα διπλάσια;

—Πόση κρατική προστασία, σε επίπεδο κοινωνικής πρόνοιας και οικονομικής ρύθμισης, είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν οι γηράσκοντες ψηφοφόροι της Ευρώπης για χάρη της δημιουργίας μιας πιο δυναμικής οικονομίας για έναν ολοένα μειούμενο αριθμό νέων ανθρώπων;

—Πόσο ισχυροί είναι οι ευρωπαίοι ηγέτες που επιμένουν ότι οι αξίες τους –συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του λόγου, των δικαιωμάτων των γυναικών και των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων– πρέπει να προστατεύονται από τα ανελεύθερα ένστικτα ενός αυξανόμενου ποσοστού των ψηφοφόρων τους;

Οι ιδέες του Τραμπ για το ΝΑΤΟ, η προτίμησή του για αυταρχικούς ηγέτες και συνάμα η άγνοια και η αδιαφορία του για την Ιστορία αποτελούν δικαίως, κατά τον Στίβενς, πηγές ανησυχίας για τους Ευρωπαίους. «Αλλά οι άνθρωποι και τα έθνη πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν στον βαθμό που αρνούνται να παραδώσουν την ευθύνη για τις τύχες τους σε άλλους» σχολιάζει κλείνοντας ο αρθρογράφος των New York Times.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News