Η πανδημία και η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία δημιούργησαν έναν θανατηφόρο συνδυασμό ενεργειακής και επισιτιστικής κρίσης και πληθωρισμού, από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν ούτε τα πλούσια κράτη. Οι μόνες που φαίνεται να τα έχουν καταφέρει είναι οι πέντε μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες οι οποίες το δεύτερο τρίμηνο του έτους δήλωσαν καθαρά κέρδη 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων!

Η θηλειά που σφίγγει τον πλανήτη προκαλεί ασφυξία σε δεκάδες χώρες. Η Σρι Λάνκα κατέρρευσε ήδη, η Ζάμπια, το Πακιστάν και το Λάος είναι οι πρώτες υποψήφιες να την ακολουθήσουν. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στο όριο της πείνας και της εξαθλίωσης, αν δεν το έχουν ήδη περάσει. Και οι Ευρωπαίοι αγωνιούν ενόψει ενός πολύ δύσκολου, όπως προμηνύεται, χειμώνα.

Ομως, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων και οι μέτοχοί τους, κάνουν πάρτι. Το χρήμα ρέει άφθονο, θυμίζοντας τα βουνά από δολάρια του Σκρουτζ στα «Μίκι Μάους».

Οπως σημειώνει η Washington Post, η BP δήλωσε κέρδη 8,5 δισ. δολαρίων για το δεύτερο τρίμηνο, τα μεγαλύτερα εδώ και 14 χρόνια. Η Exxon Mobil έσπασε όλα τα ρεκόρ με καθαρά κέρδη 17,9 δισ. δολαρίων το ίδιο διάστημα. Αντίστοιχα κέρδη-ρεκόρ κατέγραψαν η αμερικανική Chevron, η αγγλική Shell και η γαλλική TotalEnergies.

Και δεν είναι μόνο το πετρέλαιο και το αέριο. Η τιμή του άνθρακα, τον οποίο οι περιβαλλοντολόγοι προσπαθούν σταδιακά να εξαλείψουν, επίσης παρουσιάζει αλματώδη άνοδο. Η Glencore, ο μεγαλύτερος διακινητής άνθρακα στον κόσμο, σημείωσε κέρδη-ρεκόρ το πρώτο εξάμηνο του 2022 και σκοπεύει να δώσει επιπλέον 4,5 δισ. δολάρια στους μετόχους.

Ο γενικός γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, εξέφρασε τον αποτροπιασμό του για τα ιλιγγιώδη αυτά κέρδη, την ώρα που τόσοι άνθρωποι υποφέρουν. «Είναι ανήθικο για τις εταιρείες αυτές να επωφελούνται από την ενεργειακή κρίση σε βάρος των φτωχότερων και των κοινοτήτων τους, με τεράστιο κόστος για το περιβάλλον. Αυτή η αποκρουστική απληστία τιμωρεί τους φτωχότερους και τους πιο ευάλωτους ανθρώπους, ενώ καταστρέφει το σπίτι μας», έγραψε χαρακτηριστικά και απηύθυνε έκκληση στις κυβερνήσεις να φορολογήσουν τα υπερβολικά κέρδη και να αξιοποιήσουν αυτά τα έσοδα για την στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

The combined profits of the largest energy companies in the first quarter of this year are close to $100 billion.

This grotesque greed of the fossil fuel industry and their financiers is punishing the poorest and most vulnerable people, while destroying our only home.

— António Guterres (@antonioguterres) August 4, 2022

Στην πράξη όμως, αυτό αποδεικνύεται δύσκολο, επισημαίνει η Washington Post. Το προσπάθησε η κυβέρνηση Ντράγκι στην Ιταλία, βάζοντας φόρο 25% στις ιταλικές ενεργειακές εταιρείες, όμως οι αρχές επισημαίνουν ότι δεν έχει αποδώσει αυτά που περίμεναν, καθώς κάποιες εταιρείες αρνούνται να πληρώσουν. Τα έσοδα θα αναδιανεμηθούν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δύσκολα τα βγάζουν πέρα.

Οι Τόρις επίσης επέβαλαν φόρο 25% στις εταιρείες ενέργειας που δραστηριοποιούνται στη Βόρεια Θάλασσα, ελπίζοντας σε έσοδα πέντε δισ. λιρών τον επόμενο χρόνο, τα οποία θα βοηθήσουν τους πολίτες να αντεπεξέλθουν στα αυξημένα ενεργειακά έξοδα. Οι Εργατικοί θεώρησαν ότι το μέτρο δεν είναι αρκετό και ζήτησαν μείωση των φοροαπαλλαγών και των κρατικών επιδοτήσεων στις πετρελαϊκές εταιρείες.

Στις ΗΠΑ, οι Ρεπουμπλικανοί είναι πολύ προστατευτικοί υπέρ των ενεργειακών κολοσσών και δεν δέχονται να ψηφίσουν νομοθεσία των Δημοκρατικών που θα περιορίσει την αύξηση των τιμών στην ενέργεια.

Από την πλευρά τους, οι πετρελαιοπαραγωγοί τονίζουν ότι κάποια από τα κέρδη τους τα επενδύουν σε προγράμματα μετάβασης σε πράσινη ενέργεια, ενώ σημειώνουν ότι τα κέρδη στον κλάδο τους είναι παροδικά και ότι τα δύο χρόνια της πανδημίας είχαν μεγάλες απώλειες.

Οι ακτιβιστές του κλίματος όμως απαντούν ότι τα υπέρογκα κέρδη του κλάδου το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς και η ταχύτητα του σαλιγκαριού με την οποία προχωρούν προς την ενεργειακή μετάβαση είναι από την αρχή το σχέδιο αυτών των εταιρειών, που έχουν ξοδέψει τεράστια ποσά για να πείσουν τα κράτη-μέλη των G20 να επιβραδύνουν την απανθρακοποίηση της οικονομίας τους.

«Εδώ και δεκαετίες, η κλιματική πολιτική έχει σχεδιαστεί βάσει της θεωρίας ότι μπορούμε να μειώσουμε τη ζήτηση για τα ορυκτά καύσιμα και να αυξήσουμε την τιμή του άνθρακα και ότι η αγορά –ενισχυμένη από τις ΑΠΕ, όπως η αιολική και η ηλιακή, που τώρα είναι φθηνότερες από τα ορυκτά καύσιμα– θα ανταποκριθεί περιορίζοντας την προσφορά. Ομως αυτό, δεν συμβαίνει αρκετά γρήγορα γιατί δεν υπάρχει ο απαραίτητος μηχανισμός να εξουδετερώσει τις φοροαπαλλαγές, τις επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα και να καθυστερήσει τις τακτικές που παραμορφώνουν τις αγορές», σύμφωνα με τον Guardian.

Στο μεταξύ όμως, η αύξηση στις τιμές των τροφίμων παγκοσμίως είναι τρομακτική: από τον Δεκέμβριο του 2019, δηλαδή λίγο πριν από το ξεκίνημα της πανδημίας, έχουν ανέβει κατά 50%. Η τιμή του αργού έχει αυξηθεί κατά 26% από τις αρχές του 2022 και το κόστος των μεταφορών αγαθών κατά 22%.

Ακόμα και πριν από την ρωσική εισβολή, οι υπηρεσίες του ΟΗΕ εκτιμούσαν ότι περίπου 828 εκατ. άνθρωποι, ένας στους 10 κατοίκους της Γης, ήταν υποσιτιζόμενοι το 2021. Τώρα, περίπου 50 εκατ. άνθρωποι σε 45 χώρες βρίσκονται στα πρόθυρα λιμού και ο ΟΗΕ αναμένει ότι μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, η κατάσταση θα έχει χειροτερέψει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News