Οι γονείς μπορεί να αγωνιούν για τα παιδιά τους και τα παιδιά μεγαλώνοντας μπορεί να αντιλαμβάνονται ότι οι γονείς τους (ή άλλα μέλη της ευρύτερης οικογένειας) έχουν μπλεξίματα ή είναι και τα ίδια αναμεμειγμένα σε αυτά. Τα κουκουλώνεις ή τα αποκαλύπτεις; Είναι ένα θέμα. Σε κάθε περίπτωση, τα διάφορα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει μια οικογένεια αναστατώνουν, θυμώνουν, πονούν τα μέλη της, και ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο τα διαχειρίζεται, ενδέχεται να την κάνουν πιο δυνατή.
Το θέμα είναι ότι προβλήματα δεν πλήττουν μόνο μια μερίδα της κοινωνίας. Πλούσιοι και φτωχοί, ισχυροί και αδύνατοι, ανώνυμοι και επώνυμοι, ακόμη και βασιλιάδες, δεν αποτελούν εξαίρεση. Ολες οι οικογένειες έχουν προβλήματα. Αυτό ήταν πάνω-κάτω το μήνυμα του νορβηγού πρωθυπουργού Γιόνας Γκαρ Στέρε την περασμένη εβδομάδα, όταν ρωτήθηκε για τον Μάριους Μποργκ Χόιμπι, ο οποίος παραδέχθηκε δημόσια πως επιτέθηκε στη φίλη του όντας υπό την επήρεια κοκαΐνης, γράφει το Politico αναφερόμενο στο βασιλικό σκάνδαλο που ξέσπασε πρόσφατα στη Νορβηγία.
Ο 27χρονος Μάριους Μποργκ Χόιμπι είναι γιος της πριγκίπισσας διαδόχου Μέτε-Μέριτ (από προηγούμενο γάμο της) και θετός γιος του διαδόχου του νορβηγικού θρόνου πρίγκιπα Χάακον.
«Η νορβηγική βασιλική οικογένεια αντιμετωπίζει ορισμένες σαφείς προκλήσεις, κάτι που ισχύει και για αρκετές άλλες νορβηγικές οικογένειες» δήλωσε ο νορβηγός πρωθυπουργός. Ωστόσο δεν έχουν όλες οι οικογένειες συνταγματικά κατοχυρωμένο ρόλο, ούτε ζουν σε πολυτελή παλάτια που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο χρήμα, παρατηρεί ο Σεμπ Στάρσεβιτς στο άρθρο του στο έγκυρο περιοδικό.
Ενώ οι περισσότερες μοναρχίες της Ευρώπης καταργήθηκαν μετά τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 12 κατάφεραν να κρατήσουν τα στέμματα και τα σκήπτρα τους, έστω και αν αναγκάστηκαν να παραιτηθούν από το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής εξουσίας τους. Πρόκειται για τη Δανία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, τις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, καθώς και τα πριγκιπάτα της Ανδόρας, του Λιχτενστάιν και του Μονακό, το μεγάλο δουκάτο του Λουξεμβούργου και το Βατικανό, μια θεοκρατική απόλυτη μοναρχία.
Επιπλέον, υπάρχουν βασιλικές δυναστείες που έχασαν τους θρόνους τους αλλά διατήρησαν έναν ημι-νομιμοποιημένο τελετουργικό ρόλο, όπως συμβαίνει στη Ρουμανία και στο Μαυροβούνιο, ή τουλάχιστον ένα μικρό βαθμό δημόσιας γοητείας, όπως στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα είναι ότι, ακόμη και σήμερα, η ευρωπαϊκή ήπειρος βρίθει μελών βασιλικών οικογενειών με τεράστια επιρροή και διασημότητα, των οποίων τα καμώματα, όταν δεν κάνουν κάτι καλό, προκαλούν μεγάλη θλίψη στις κυβερνήσεις τους.
Ο διάσημος επαναστάτης πρίγκιπας Λοράν του Βελγίου, για παράδειγμα, άκουσε την κατσάδα του βέλγου πρωθυπουργού Ιβ Λετέρμ το 2011, όταν πραγματοποίησε ένα μη εξουσιοδοτημένο ταξίδι στη ΛΔ Κονγκό, με τον Λετέρμ να απειλεί να ανακαλέσει το επίδομα του πρίγκιπα. Ο Λοράν τιμωρήθηκε τελικά με περικοπή του επιδόματός του το 2018 από τον τότε πρωθυπουργό της χώρας Σαρλ Μισέλ. Ο λόγος, ότι παρευρέθη σε εκδήλωση της κινεζικής πρεσβείας με επίσημη ναυτική στολή χωρίς να έχει λάβει άδεια από το υπουργείο Εξωτερικών του Βελγίου.
«Η μοναρχία πάντα μαστιζόταν από σκάνδαλα» δήλωσε στο Politico ο Ρόμπερτ Ολντριτς, ομότιμος καθηγητής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, τονίζοντας ότι «τα σκάνδαλα μπορούν πράγματι να αποδυναμώσουν, ακόμη και να απειλήσουν τις μοναρχίες», όπως αποδείχθηκε στην περίπτωση του βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος Α’.
Ο Χουάν Κάρλος παραιτήθηκε το 2014 και αυτοεξορίστηκε μετά από ένα σωρό λάθη, μεταξύ των οποίων ένα διαβόητο κυνηγετικό σαφάρι μαζί με την ερωμένη του στην Μποτσουάνα –στη διάρκεια του οποίου πόζαρε περήφανα για μια φωτογραφία κρατώντας το τουφέκι του δίπλα σε έναν νεκρό ελέφαντα–, καθώς και ισχυρισμούς για διεφθαρμένες οικονομικές συναλλαγές.
Η συμπεριφορά του πρώην μονάρχη προκάλεσε πολιτική θύελλα στην Ισπανία, με τους διαδηλωτές να βγαίνουν στους δρόμους ζητώντας συνταγματική μεταρρύθμιση και κατάργηση του Στέμματος. Το 2020 ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ τάχθηκε στο πλευρό των επικριτών του βασιλιά, χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες εναντίον του «ανησυχητικές» και «προβληματικές».
Ωστόσο αυτό δεν ήταν το τελευταίο σκάνδαλο της ισπανικής μοναρχίας. Η μικρότερη κόρη του βασιλιά, πριγκίπισσα Κριστίνα, και ο σύζυγός της διώχθηκαν αργότερα για φοροδιαφυγή, ενώ της αφαιρέθηκε ο τίτλος. Οταν ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά οι κατηγορίες, ο τότε πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι υπερασπίστηκε την πριγκίπισσα, υποστηρίζοντας πως ήταν αθώα. Η Κριστίνα αθωώθηκε τελικά το 2017.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το πέπλο της ατιμίας που περιβάλλει ένα διαβόητο μέλος της βασιλικής οικογένειας έχει φέρει σε δύσκολη θέση πολλούς πρωθυπουργούς. Το 2011, όταν ο πρίγκιπας Αντριου βρέθηκε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με τον έλεγχο για τη φιλία του με τον καταδικασμένο για σεξουαλικά εγκλήματα Τζέφρι Επστάιν, εργαζόταν για τη βρετανική κυβέρνηση ως εμπορικός απεσταλμένος. Ο τότε πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον αναγκάστηκε να παρέμβει για να τον υπερασπιστεί εν μέσω εκκλήσεων για την απόλυσή του – αν και μετά από δημόσια πίεση ο πρίγκιπας Αντριου παραιτήθηκε ούτως ή άλλως.
Χρόνια αργότερα, όταν ήρθαν στο φως περισσότερα στοιχεία για τη σχέση του πρίγκιπα με τον Επστάιν, μεταξύ των οποίων και ισχυρισμοί (που ο πρίγκιπας έχει αρνηθεί) ότι είχε σεξουαλική επαφή με μια έφηβη που φερόταν να έχει πέσει θύμα του Επστάιν και του κύκλου του, ο τότε πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αναγκάστηκε να πάρει θέση.
Οπως αναφέρει το Politico, το 2020 ο Τζόνσον αρνήθηκε ότι αμερικανοί εισαγγελείς που έκαναν έρευνα για τον πρίγκιπα Αντριου είχαν προσεγγίσει την κυβέρνησή του και επέμεινε ότι οι κατηγορίες εναντίον του ήταν θέμα της βασιλικής οικογένειας και όχι της κυβέρνησής του. Την ίδια χρονιά το υπουργείο Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου αρνήθηκε επίσης ότι χρησιμοποιήθηκαν δημόσια κεφάλαια σε έναν διακανονισμό μεταξύ του Αντριου και του φερόμενου θύματος σεξουαλικής εμπορίας.
Στο μεταξύ, ο πρίγκιπας είχε σχεδόν εξαφανιστεί από τη δημόσια ζωή. «Οι βασιλικές οικογένειες χρησιμοποιούν συγκεκριμένες τακτικές για την ελαχιστοποίηση των σκανδάλων. Οσοι έχουν προκαλέσει σκάνδαλα απομακρύνονται από το προσκήνιο» εξήγησε ο Ολντριτς.
Ακόμη, η κυβέρνηση της Ρουμανίας κυνηγούσε επί χρόνια σε όλη την Ευρώπη τον φυγά πρίγκιπά της. Ο πρίγκιπας Παύλος της Ρουμανίας, εγγονός του προτελευταίου βασιλιά της χώρας, Καρόλου Β’, καταδικάστηκε από τις ρουμανικές αρχές το 2020 για συμμετοχή σε συνωμοσία με σκοπό την παράνομη διεκδίκηση παλαιών βασιλικών εδαφών που ανήκαν στον πρόγονό του.
Τον περασμένο μήνα οι ρουμανικές αρχές έστειλαν αντιπροσωπεία αξιωματούχων στη Μάλτα, όπου τελικά συνελήφθη ο πρίγκιπας, για να υποστηρίξουν την έκδοσή του στη Ρουμανία. Αλλά την περασμένη εβδομάδα το δικαστήριο της Μάλτας αρνήθηκε να τον εκδώσει, επικαλούμενο τις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν στα σωφρονιστικά καταστήματα της Ρουμανίας, με τη ρουμάνα υπουργό Δικαιοσύνης Αλίνα-Στεφάνια Γκόργκιου να χαρακτηρίζει την απόφαση «εξωφρενική».
Στην Ολλανδία είναι «σχετικά λίγα» τα σκάνδαλα που έχουν ταλαιπωρήσει τη βασιλική οικογένεια τα τελευταία 50 χρόνια, σύμφωνα με τον Πολ Μπόβεντ’Ιρτ, καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Radboud.
Αξιοσημείωτη εξαίρεση, ωστόσο, υπήρξε η συνάντηση στη σύνοδο κορυφής της G20 στην Ιαπωνία το 2019 της βασίλισσας Μάξιμα και του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο οποίος αντιμετώπιζε διεθνή κατακραυγή για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι από σαουδάραβες μπράβους.
«Η συνάντησή τους οδήγησε σε πολλές επικρίσεις στην Κάτω Βουλή του Κοινοβουλίου» δήλωσε ο Μπόβεντ’Ιρτ. Ενας ανταποκριτής στον ΟΗΕ επέπληξε επίσης την ολλανδή βασίλισσα επειδή δεν έθεσε το θέμα της δολοφονίας του Κασόγκι κατά τη διάρκεια της συνάντησης.
Ωστόσο, ο τότε πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε έσπευσε να υπερασπιστεί τη βασίλισσα, λέγοντας ότι η Ολλανδία είχε ήδη εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για τη δολοφονία στη Σαουδική Αραβία μέσω άλλων διαύλων.
«Οι άνθρωποι των δημοσίων σχέσεων, οι δικηγόροι και οι χρηματοδότες των βασιλικών οικογενειών μπορούν και καταπολεμούν τα σκάνδαλα», δήλωσε ο Ολντριτς στο Politico. «Ετσι, μακροπρόθεσμα –και η μοναρχία είναι, τελικά, μια πολύ μακροπρόθεσμη κατάσταση– οι δυναστείες αποβαίνουν εξαιρετικά ανθεκτικές» πρόσθεσε.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News