Η έλευση του καλοκαιριού στη χώρα μας προκαλεί έναν άτυπο διχασμό ανάμεσα στους «καλοκαιράκηδες» και όλους τους υπόλοιπους. Οι λόγοι δυσαρέσκειας για τον ερχομό του καλοκαιριού είναι πολλοί –η υπερβολική ζέστη, τα ψυχαναγκαστικά πλάνα για διακοπές, οι καθυστερήσεις στις υπηρεσίες λόγω θερινής ραστώνης– αλλά ο σημαντικότερος είναι η έλευση των ενοχλητικών κουνουπιών.

Είτε τσιμπούν ανελέητα, προκαλώντας ασταμάτητη φαγούρα, είτε ενοχλούν τον ύπνο με τα αεροπλανικά βουητά τους, τα κουνούπια είναι μια καλοκαιρινή μάστιγα που, ελέω κλιματικής αλλαγής, δεν περιορίζονται πλέον αποκλειστικά στους θερινούς μήνες. Ενα ερώτημα που πλανάται αναπάντητο εδώ και αιώνες, είναι γιατί τα εν λόγω έντομα δείχνουν συγκεκριμένες προτιμήσεις σε κάποιους και όχι σε άλλους.

Τα κουνούπια ελκύονται από όλους τους ανθρώπους, λέει ο Κρίστοφερ Πότερ, αναπληρωτής καθηγητής Νευροεπιστήμης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς. Αλλά αν πιάνεις τον εαυτό σου να τα διώχνει πιο συχνά από τους γύρω σου, είναι πιθανό να είσαι ένας από τους άτυχους, που είναι εγγενώς πιο δελεαστικοί για τα κουνούπια.

Δεν υπάρχει καμιά συγκεκριμένη εξήγηση που κάποιοι άνθρωποι τσιμπιούνται περισσότερο από κάποιους άλλους, λέει ο δρ. Πότερ στους New York Times – εν μέρει επειδή είναι ένα δύσκολο πρόβλημα για να μελετηθεί από την επιστήμη. Αλλά οι ειδικοί έχουν εντοπίσει δύο κύριες κατηγορίες παραγόντων που μας κάνουν πιο ελκυστικούς για τα κουνούπια: βιολογικές παράμετροι (που δεν μπορούμε να αλλάξουμε) και συμπεριφορές (που μπορούμε).

Κυρίαρχος στην πρώτης ομάδας παραγόντων είναι η μυρωδιά μας. Δεκάδες διαφορετικά μόρια που κατανέμονται σε όλο το σώμα μας ενώνονται για να δημιουργήσουν τη μοναδική μας μυρωδιά. «Είναι σαν τις φράουλες – δεν υπάρχει καμία μοναδική οσμή σε μια φράουλα που να της δίνει αυτή τη μυρωδιά», λέει ο δρ. Πότερ. «Είναι ένας συνδυασμός από δώδεκα μυρωδιές που όλες μαζί ενώνονται». Και είναι πιθανό αυτό το χαρακτηριστικό μείγμα χημικών ενώσεων να έλκει τα κουνούπια, συμπληρώνει.

Είναι επίσης πιθανό μερικοί άνθρωποι να εκπέμπουν περισσότερη από τη μυρωδιά που αρέσει στα κουνούπια, λέει στους New York Times η Λίντι Μακμπράιντ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικολογίας, Εξελικτικής Βιολογίας και Νευροεπιστήμης, στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος που είναι ιδιαίτερα οσμώδης στην ανθρώπινη μύτη θα είναι πάντα στόχος κουνουπιών – τα κουνούπια είναι ευαίσθητα σε διαφορετικούς τύπους οσμών, ακόμη και σε αυτές που οι άνθρωποι δεν μπορούν να ανιχνεύσουν, λέει η δρ. ΜακΜπράιντ. Για παράδειγμα, «τα κουνούπια αγαπούν τη μυρωδιά του αντιβραχίου», εξηγεί. «Κανείς δεν σκέφτεται ποτέ ότι τα μπράτσα του μυρίζουν».

Τα κουνούπια έλκονται από το σμήγμα, μια κηρώδη, λιπαρή ουσία στο δέρμα, που το προστατεύει από το στέγνωμα και περιέχει μόρια που συμβάλλουν στην οσμή μας. Η ομάδα αίματος μπορεί επίσης να παίζει ρόλο, λέει στους NYT ο δρ. Κρίστοφερ Μπατσόλι, γιατρός Επειγόντων Περιστατικών στην Κλινική του Κλίβελαντ, που ειδικεύεται στην ιατρική της άγριας φύσης. Τα κουνούπια φαίνεται να έλκονται προς τα άτομα με ομάδα αίματος Ο, για λόγους που οι ερευνητές δεν έχουν επιβεβαιώσει.

Το μεμονωμένο μοτίβο της αναπνοής  –αυτό που ο δρ. Μπατσόλι αποκαλεί «αναπνευστική υπογραφή»– παίζει επίσης ρόλο. Τα κουνούπια αναζητούν διοξείδιο του άνθρακα (για αυτό, εν μέρει, είναι τόσο ικανά να μας εντοπίζουν) και όσο περισσότερο εκπνέουμε, τόσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στέλνουμε στον αέρα, προσκαλώντας τα έντομα προς το μέρος μας.

Επειτα, υπάρχουν οι παράγοντες που εξαρτώνται περισσότερο από το πώς ενεργούμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Εάν κάνουμε μια έντονη άσκηση σε εξωτερικό χώρο, μπορεί να αναπνέουμε πιο βαριά και να εκπνέουμε περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο θα μπορούσε να προσκαλέσει τα κουνούπια κοντά μας, εξηγεί ο δρ. Πότερ.

Ο ιδρώτας στέλνει ένα ισχυρό σήμα και στα κουνούπια, προσθέτει η δρ. ΜακΜπράιντ — ιδιαίτερα αυτός που παραμένει για λίγες ώρες, αναμειγνυόμενος με τα βακτήρια στο δέρμα μας. Κι αν έχουμε πιει μερικές μπύρες, ή μαργαρίτες στην παραλία, μπορεί επίσης να εκπέμπουμε λίγο αλκοόλ στον ιδρώτα μας, σύμφωνα με τον δρ. Μπατσόλι, το οποίο μπορεί να προσελκύει τα κουνούπια. Επιπλέον, το αλκοόλ αλλάζει τη χημική σύνθεση της μυρωδιάς του σώματος, κάτι που θα μπορούσε να τα δελεάσει.

Υπάρχουν συγκεκριμένες στρατηγικές, βασισμένες σε στοιχεία, για την καταπολέμηση των ενοχλητικών αυτών εντόμων. Κάποια αποσμητικά, μερικές λοσιόν και ορισμένα αρώματα (συμπεριλαμβανομένων των αντηλιακών) μπορούν να προσελκύσουν τα κουνούπια, σύμφωνα με όσα λέει ο δρ. Μπατσόλι στους New York Times.

Τα ελκύουν συγκεκριμένα χρώματα

Ορισμένα χρώματα ρούχων, όπως το μαύρο και το σκούρο μπλε, μπορούν να λειτουργήσουν σαν μαγνήτης κουνουπιών, προσθέτει. Η έρευνα δείχνει, επίσης, ότι τα κουνούπια έλκονται από το έντονο πορτοκαλί και το κόκκινο. Τα πιο ανοιχτόχρωμα ρούχα είναι πιο ασφαλή απέναντι στην επέλαση των κουνουπιών – το ίδιο και οι μακρυμάνικες μπλούζες και τα μακριά παντελόνια.

Για πρόσθετη προστασία, μπορούμε επίσης να φοράμε ρούχα επεξεργασμένα με περμεθρίνη, ένα εντομοκτόνο που σκοτώνει τα κουνούπια όταν έρθουν σε επαφή μαζί τους, λέει ο δρ. Πότερ. Μια σειρά εντομοαπωθητικών μπορεί επίσης να βοηθήσει να κρατήσουμε τα κουνούπια μακριά, εν μέρει καλύπτοντας αποτελεσματικά τη μυρωδιά του δέρματος μας, συμπληρώνει.

Υπάρχουν επίσης ηλεκτρονικά σκευάσματα και μικροσυσκευές, όπως εξειδικευμένα φώτα χορδών, ή εξοπλισμός κατασκευασμένος από την εταιρεία Thermacell, που είναι σε θέση να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των κουνουπιών από τον εξωτερικό χώρο γύρω μας.

Εναλλακτικά, μπορούμε να δοκιμάσουμε ένα απλό κόλπο που προτείνει η δρ. ΜακΜπράιντ: Βάζουμε έναν ανεμιστήρα κάτω από ένα τραπέζι (καθώς τα κουνούπια λατρεύουν να μένουν κοντά στο έδαφος και να τσιμπάνε τα πόδια μας). Οσο άφθαρτα –και ατελείωτα ενοχλητικά– κι αν μας φαίνονται τα κουνούπια, ζορίζονται με ένα αεράκι, λέει. «Δεν είναι καλοί αεροπόροι».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News