Την περασμένη εβδομάδα πέρασα από μια εισαγωγική για να πάρω ένα αυτοκίνητο. Δεν θα πω διευθύνσεις και ονόματα, για να μην ταυτιστώ με τη μάρκα, αλλά έλεγα για καινούργιο. Εγγύηση, να έχω το κεφάλι μου ήσυχο και με αρκετά χαμηλά διοξείδια. Αν δεν το έχετε αντιληφθεί, από το «πόσα πιάνει» που κάποτε ρωτάγαμε, πήγαμε στο «πόσο καίει» και, αφού το συνηθίσαμε κι αυτό, μεταβήκαμε στην πιο πρόσφατη ερώτηση: στο «πόσα διοξείδια βγάζει». Να το γράψω χωρίς περιστροφές; Λέω, ναι. Τουλάχιστον επί ευρωπαϊκού εδάφους τα CO2, τα άτιμα τα διοξείδια, είναι το κόκκινο πανί ιστορίας και κοινοτικών οδηγιών. Ετοιμάζονται κάθε λογής περιβαλλοντικοί φόροι και το αυτοκίνητο έχει μπει βαθιά στο στόχαστρο. Θες κάποιο ωραίο, δυνατό και, ας πούμε, εξακύλινδρο; Θα το «πλερώσεις». Οχι μόνο την ώρα που θα το αγοράζεις (καλά, δεν έχουν μείνει και πολλά straight six στην πιάτσα) αλλά και στη συνέχεια. Τα διοξείδια θα σε πονάνε, εκτός αν η τσέπη είναι βαθιά. Και δεν είμαι για τέτοια.

Ο άνθρωπός μου, λοιπόν, στην εισαγωγική που λέγαμε, μπήκε στο «σύστημα». Δηλαδή, στο να δει τι έχει έτοιμο το εργοστάσιο, τι συναρμολογεί τώρα και πότε εκτιμάται ότι αυτό που ήθελα θα έρθει Ελλάδα. Για ετοιμοπαράδοτο; ρώτησα. Κάτι που να το πάρω και να φύγω; Το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε. Μόνο ένα κομμάτι σε μαύρο είχαν και, όπως έχουμε ξαναγράψει, μαύρο χρώμα ίσον καταραμένο χρώμα στην Ελλάδα. Ούτε σε Black Friday δεν το ξαναπαίρνω.

Αυτό που ήθελα, έτσι όπως το ήθελα, με το χρώμα που γουστάρω, τα specs και τα σχετικά, θα έπρεπε να οπλιστώ με ιώβεια υπομονή και βάρκα την ελπίδα. Λένε για ένα χρόνο αναμονή. Και πού ξέρεις, δηλαδή, αν θα είναι σε ένα χρόνο; Συμβόλαιο θα σου υπογράψουν και δη με ρήτρες καθυστέρησης; Ποιος ζει, ποιος πεθαίνει σε έναν χρόνο. Το λοιπόν. Κατέληξα σε καλομεταχειρισμένο διετίας που είχε τα πράγματα που ήθελα. Το οποίο -και εδώ αρχίζει η σύνδεση με τον τίτλο- το πλήρωσα πιο ακριβά από όσο θα μου κόστιζε το καινούργιο. «Τώρα το θέλεις; Θα το δώσεις το παραπάνω». Ο νέος νόμος της αγοράς αυτοκινήτου.

Και γιατί πιο ακριβό; Διότι οι τιμές έχουν πάρει για τα καλά τα πάνω τους. Η πανδημία προκάλεσε έλλειψη στους μικροαγωγούς –κοινώς, τσιπάκια– και αυτό με τη σειρά του μείωσε την παραγωγή των εργοστασίων. Τα τσιπάκια, πλέον, βρίσκονται σε κατάσταση πανσπερμίας στα σύγχρονα αυτοκίνητα. Από μοτέρ, περιφερειακά, κλιματισμούς, οθόνες, κλειδαριές, φώτα – παντού λέμε.

Στη συνέχεια, οι ντίλερ βρέθηκαν με λίγα αυτοκίνητα ετοιμοπαράδοτα ή, έστω, με μια λογική αναμονή. Και μετά οι τιμές άρχισαν να ανεβαίνουν. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η άνοδος των τιμών των αυτοκινήτων είναι ένας βασικός παράγοντας για τη μεγαλύτερη άνοδο του πληθωρισμού τα τελευταία τριάντα εννέα χρόνια. Οι τιμές των καινούργιων πήραν εκεί ένα σημαντικό +14% στη μέτρηση που έγινε το Δεκέμβριο του ’21 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τα δε μεταχειρισμένα; Ανέβηκαν ακόμα περισσότερο, ένα βαρβάτο +29%, επίσης σε σχέση με τον τελευταίο μήνα του 2020.

Και τώρα τα σχετικά καλά νέα της ημέρας. Ή, έστω, κάπως έτσι λένε οι αναλυτές που υποστηρίζουν πως όσο η πίεση από τα μέτρα της Covid αρχίζει να υποχωρεί, η «κανονικότητα» θα μπει στις γραμμές παραγωγής και τα τσιπάκια δεν θα σπανίζουν σαν ροζ μονόπετρα. Εκτιμάται πως μέσα στο 2022 αλλά και το 2023 θα υπάρξει μία μείωση στο λεγόμενο «sticker price» κατά 9%. Ομως, αν κάνετε την πρόχειρη προσθαφαίρεση, δηλαδή πόσο ανέβηκαν και πόσο θα κατέβουν, η σούμα δεν έρχεται στα νούμερα που ξέραμε πριν. Οπως λέει ο Πατ Ράιαν, ο CEO του CoPilot, ενός app αγοράς αυτοκινήτων: «Δεν υπάρχει πλέον η ίδια πίεση που σπρώχνει τις τιμές προς τα πάνω. Ωστόσο, αυτές δεν θα επανέλθουν στα επίπεδα του 2019». Η καπιταλιστική εξήγηση είναι ότι σπάνια η ιστορία δείχνει μείωση τιμών πέραν του 10%. Γιατί; Διότι όσο θα πέφτουν οι τιμές, η ζήτηση θα αυξηθεί. Και ποτέ στη νεότερη ιστορία δεν έχει προκύψει κάτι τέτοιο. Τα «Ιμαλάια» μάλλον ήρθαν για να μείνουν. Ψωνίστε τώρα. Η ζωή είναι μικρή για να ‘σαι στην αναμονή.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News