Ο Τόμι Σμιθ είναι ένας θρύλος. Γνωστός και με το προσωνύμιο «το τζετ», ο αφροαμερικανός βετεράνος του στίβου θα μείνει στην Ιστορία όχι τόσο επειδή υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που έτρεξε τα διακόσια μέτρα σε λιγότερο από 20 δευτερόλεπτα (19,83), σημειώνοντας παγκόσμιο ρεκόρ και κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού το 1968, αλλά για τον τρόπο με τον οποίο επέλεξε να αξιοποιήσει αυτήν την εξαιρετική επιτυχία του, συγκλονίζοντας συθέμελα το ολυμπιακό κίνημα.

Εχοντας τερματίσει ο Τόμι Σμιθ πρώτος και ο επίσης αφροαμερικανός Τζον Κάρλος τρίτος, οι δύο Ολυμπιονίκες αθλητές των ΗΠΑ αποφάσισαν να μετατρέψουν τη διαδικασία απονομής των μεταλλίων σε σιωπηλή διαμαρτυρία υπέρ των μαύρων της Αμερικής: εισήλθαν στο στάδιο, χωρίς να φοράνε παπούτσια, παρά μόνο μαύρες κάλτσες, ενώ, αφού ανέβηκαν στο βάθρο, κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου της πατρίδας τους, παρέμειναν αμφότεροι σιωπηλοί, με το κεφάλι τους σκυμμένο και τις γροθιές τους υψωμένες, φορώντας μαύρα δερμάτινα γάντια, θέλοντας, έτσι, να καταγγείλουν σε όλον τον κόσμο τον άκρατο ρατσισμό στις ΗΠΑ. Ωστόσο οι δύο πρωταθλητές-ακτιβιστές πλήρωσαν το θάρρος τους πολύ ακριβά, καταλήγοντας να δέχονται απειλές κατά της ζωής τους αλλά και να εγκαταλείψουν τον στίβο, καταφεύγοντας στον επαγγελματικό αθλητισμό, συγκεκριμένα στο αμερικανικό ποδόσφαιρο.

Αυτά, όμως, ανήκουν στο παρελθόν και ο 80χρονος, σήμερα, Τόμι Σμιθ, έδωσε το «παρών» τις προηγούμενες ημέρες στο Παρίσι. Συνομιλώντας με την Εμανουέλα Αουντίζιο, απεσταλμένη της La Repubblica στην Πόλη του Φωτός, προτίμησε να μην αναφερθεί στα περασμένα. Οπότε, το πρώτο που θέλησε να μάθει η ιταλίδα συνομιλήτριά του ήταν η γνώμη του για την πολύκροτη τελετή έναρξης της 33ης Ολυμπιάδας.

«Ημουν στο αεροπλάνο, είδα μόνο ένα μέρος της, μου φάνηκε ως μια απόπειρα με στόχο να χαρεί και να ψυχαγωγηθεί ο κόσμος. Το σπουδαίο με τον αθλητισμό είναι ότι προσφέρει ένα βήμα, καθώς και ορατότητα. Ο,τι συμβάλλει στην απελευθέρωση των ανθρώπων είναι χρήσιμο, τα δικαιώματα δεν έχουν τέλος, δεν υπάρχει ένα τέρμα, δεν υπάρχει στιγμή που ξεκουράζεσαι γιατί τα έχεις πετύχει όλα», είπε.

Αναφερθείς στην πολυπληθή αποστολή της πατρίδας του, καταρχάς σημείωσε ότι «το αμερικανικό σκάφος ήταν κατάμεστο από αθλητές και αυτό δείχνει ότι το ολυμπιακό όνειρο εξακολουθεί να έχει μεγάλη σημασία. Πολλοί με ρωτάνε με ποιο άθλημα θα ασχολούμουν σήμερα; Με κανένα, θα καθόμουν στον καναπέ. Εφτυσα αίμα στις προπονήσεις, οι επαναλήψεις με σκότωναν, το ’68 είχα κάνει 11 παγκόσμια ρεκόρ, στα 200 και στα 400 μέτρα. Εάν δεν είχα σκληραγωγηθεί δουλεύοντας σε βαμβακοφυτείες, δεν θα άντεχα. Το πρόβλημα με τον πόνο είναι το πώς τον αντέχεις», πρόσθεσε.

Επιμένοντας η δημοσιογράφος της  La Repubblica να μάθει με ποιο άθλημα θα ασχολούνταν σήμερα, ο Τόμι Σμιθ παραδέχτηκε ότι το μεγάλο πάθος του δεν ήταν το τρέξιμο αλλά το μπάσκετ. «Στο κολέγιο του Σαν Χοζέ στην Καλιφόρνια, εγγράφηκα στην Κοινωνιολογία, αλλά έγινα δεκτός με υποτροφία λόγω των επιδόσεών μου στο μπάσκετ. Αλλά είμαι ψηλός μόνον ένα μέτρο και ενενήντα εκατοστά, ενώ ο προπονητής μου διαπίστωσε πως ήμουν ταχύτατος στο τρέξιμο. Εκανα και μαθήματά πιάνου αλλά ο δάσκαλός μου είπε “πού πιστεύεις πως θα φτάσεις με τόσο μεγάλα χέρια;”. Λυπάμαι που δεν συνέχισα, μου άρεσε η μουσική, αλλά εκείνη ήταν μια άλλη Αμερική. Μεγάλωσα στην επαρχία του Τέξας, που δεν θα μπορούσε να είναι πιο αγροτική, σε μια οικογένεια με δεκατέσσερα παιδιά, δύο πέθαναν σε μικρή ηλικία, εξουθενωνόμασταν στα χωράφια, κοιμόμασταν τρεις άνθρωποι σε ένα κρεβάτι. Οταν σπούδαζα, δούλευα το βράδυ, γιατί το πρωί παρακολουθούσα τα μαθήματα. Το όνειρό μου ήταν να γίνω αστυνομικός, ας πούμε ότι με τα μακριά μου πόδια και την ταχύτητά μου δεν θα ήμουν κακός. Αν και η γυναίκα μου είναι πεπεισμένη ότι δεν θα τα κατάφερνα, θα με σκότωναν αμέσως», σημείωσε.

Οσον αφορά την Αμερική τού σήμερα και τις επικείμενες εξαιρετικά κρίσιμες προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, ο Τόμι Σμιθ πρόκειται να ψηφίσει και αυτός –όπως και όλα τα μέλη της Dream Team– την Κάμαλα Χάρις. «Εχει χαρακτήρα, την περιγελούν γιατί πάντα χαμογελάει, οπότε πρέπει να είσαι σκυθρωπός για να δώσεις την εντύπωση ότι είσαι ικανός άνθρωπος; Θα ήταν καλύτερο να εκλείψει η ιδέα ότι “οι γυναίκες δεν μπορούν”. Φυσικά και μπορούν. Ηρθε η ώρα να έχουμε και μια γυναίκα πρόεδρο της ΔΟΕ, επικεφαλής του παγκόσμιου αθλητισμού. Πάντα υπάρχει η πρώτη φορά. Και όλοι όσοι έλεγαν ότι ένας μαύρος στον Λευκό Οίκο ανήκε στη σφαίρα της φαντασίας, διαψεύστηκαν. Μπορούμε ή μάλλον πρέπει να φροντίσουμε να αλλάξουν τα πράγματα. Στα πέντε μου, με χρήματα που μου είχε δώσει η μητέρα μου, πήγα να αγοράσω ένα παγωτό χωνάκι. Ενα λευκό παιδί μου το έριξε στο έδαφος: οι μαύροι δεν τρώνε παγωτό. Ημασταν μαύροι, σκουπίδια. Και μετά τη γροθιά του ’68, είχα πάντα το FBI στην πόρτα μου, κάθε φορά που συνέβαινε κάτι, όπως η απαγωγή της Πατρίσια Χιρστ, μου χτυπούσαν την πόρτα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News