Τη δεκαετία του 1980, η ιδανική εμφάνιση απαιτούσε μυώδες και γυμνασμένο σώμα (με κάλτσες για να διατηρούνται ζεστές οι γάμπες). Ακολούθησε το σκελετωμένο στυλ «heroin chic» της δεκαετίας του 1990. Πιο πρόσφατα, δε, στις ροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κυριάρχησε μια σωματική διάπλαση με καμπύλες και μεγάλους γλουτούς. Μήπως η επόμενη τάση είναι η επιστροφή του λεπτού γυναικείου σώματος; Η απάντηση είναι μάλλον ναι.

Στην ετήσια έκθεσή της για τις επεμβάσεις του 2023, η Αμερικανική Εταιρεία Πλαστικών Χειρουργών (ASPS) ονόμασε τη νέα δημοφιλή εμφάνιση «σώμα μπαλαρίνας». Με αφορμή την άνοδο των blockbuster φαρμάκων GLP-1, όπως τα Ozempic και Wegovy, φαίνεται ότι το λεπτό σώμα επιστρέφει στον κύκλο των τάσεων, γράφει στην Washington Post η Φράνσις Βίναλ.

Ορισμένοι ακαδημαϊκοί ερευνητές, παρατηρητές της κουλτούρας και ειδικοί σε θέματα υγείας, που έχουν παρατηρήσει την εμφανή μετατόπιση, παρακολουθούν τη νέα τάση με επιφυλακτικότητα, ειδικά επειδή η αισθητική χειρουργική και τα φάρμακα για την απώλεια βάρους είναι διαθέσιμα μόνο σε ένα συγκεκριμένο τμήμα της κοινωνίας που διαθέτει τους κατάλληλους πόρους και την πρόσβαση σε αυτά.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις, που κυριάρχησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες πέρυσι, ήταν η λιποαναρρόφηση, η αυξητική στήθους και η κοιλιοπλαστική. Οι γυναίκες, δε, επέδειξαν αυξημένη προτίμηση για χειρουργικά σμιλεμένο στήθος και γλουτούς, μικρότερου μεγέθους, δήλωσε σε συνέντευξή του ο πρόεδρος της ASPS Στίβεν Γουίλιαμς. Το επιθυμητό σώμα της περασμένης δεκαετίας -όταν η δημοτικότητα της βραζιλιάνικης ανόρθωσης γλουτών (BBL), η οποία προσθέτει λίπος στα οπίσθια, υπερδιπλασιάστηκε- έμοιαζε αρκετά διαφορετικό.

«Πραγματικά, εδώ και σχεδόν μια δεκαετία [το δόγμα ήταν] “οι περισσότερες καμπύλες είναι καλύτερες” και όντως δοξάζονται», δήλωσε ο Γουίλιαμς. «Και τώρα φαίνεται ότι κάνουμε μια απότομη στροφή σε κάτι πιο λεπτό», πρόσθεσε.

Η Φίμπι Απίγκιεϊ, λέκτορας Τεχνολογίας της Μόδας και επικεφαλής διδακτορικής έρευνας στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, η οποία έχει μελετήσει τις τάσεις της εικόνας του σώματος, δήλωσε στη Washington Post ότι το «σώμα μπαλέτου» είναι αυτό που συνδυάζει την εξιδανίκευση του λεπτού σώματος με τη μόδα της γυμναστικής που προέκυψε στον απόηχο της πανδημίας: πρόκειται για μια πιο σμιλεμένη εκδοχή του αδύνατου (σχεδόν ανορεξικού) σώματος της Κέιτ Μος που έγινε δημοφιλές πριν από τρεις δεκαετίες.

Η Κέρα Νιέμπ-Ντιόπ, επιστήμονας Διατροφής, που επικεντρώνεται στην υγιή εικόνα του σώματος, έχει παρατηρήσει τη μετατόπιση στη δουλειά της με τους πελάτες της. Η κυρίαρχη κουλτούρα βρισκόταν σε μια εποχή «μεγαλύτερης αποδοχής, θετικότητας του σώματος», είπε στην Washington Post. «Και τώρα, με την επιστροφή της τάσης για  λεπτό σώμα, είναι σαν να πηγαίνει προς τα πίσω».

Η αυξημένη διαθεσιμότητα των νέων φαρμάκων GLP-1 για τον διαβήτη και την απώλεια βάρους, το πιο γνωστό από τα οποία είναι το Ozempic, είναι πιθανώς ένας από τους κύριους παράγοντες, δήλωσε ο Γουίλιαμς (ASPS). «Πραγματικά δεν έχει υπάρξει κάτι ανάλογο στο παρελθόν», είπε, κάνοντας λόγο για «μετασχηματιστική αλλαγή».

Οι τάσεις στις σιλουέτες -όπως και στα ρούχα και τα μαλλιά- αναπόφευκτα αλλάζουν. Και όταν οι τάσεις επικρατούν, οι πλούσιες και οι κομψές γυναίκες επιδιώκουν κάτι νέο. Με άλλα λόγια, «δεν θέλουν να μοιάζουν με τη μαμά τους ή τη γιαγιά τους», δήλωσε ο Γουίλιαμς.

«Τα γυναικεία σώματα στην κοινωνία είναι προϊόντα και, όπως όλα τα προϊόντα στην αγορά, έχουν έναν κύκλο: από την αρχή και μετά, ωριμάζουν», πρόσθεσε η Νιέμπ-Ντιόπ. «Και νομίζω ότι το “σώμα BBL” ήταν ώριμο» για αλλαγή. «O κύκλος, λοιπόν, ήταν έτοιμος να φέρει ένα άλλο σώμα και ταυτόχρονα ήταν εκεί το Ozempic», είπε.

Η Ροκίσια Ρενέ Ασλεϊ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα που μελετά την Εικόνα του Σώματος και την Τροποποίησή του, δήλωσε, ακόμη, ότι μπορεί να είναι απελευθερωτικό και διασκεδαστικό να ασκεί κανείς τη δύναμη της επιλογής για το πώς φαίνεται το σώμα του.

Επεσήμανε, δε, ότι εκτός από το να «βγουν εντελώς εκτός δικτύου», είναι αδύνατο για τις γυναίκες να αποφύγουν τα «απειλητικά ερεθίσματα» που τις πιέζουν να φαίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, όπως οι διαφημίσεις, οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα σχόλια της πραγματικής ζωής. Η απόρριψη των γυναικών επειδή συμμετέχουν στις τάσεις μπορεί να είναι άστοχη και αντιπαραγωγική, και οι εορτασμοί τόσο της θετικότητας του σώματος όσο και της αυτονομίας του σώματος μπορούν «να υπάρχουν ταυτόχρονα», είπε.

«Αυτή τη στιγμή, το 2024, έχουμε πρόσβαση σε τόσα πολλά, για να δούμε τι θα μπορούσε να είναι το σώμα μας, πώς θα μπορούσε να μοιάζει και πώς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε», δήλωσε η Ρενέ Ασλεϊ.

«Ολοι έχουν οικονομικούς στόχους: θέλουν να αγοράσουν ένα σπίτι, θέλουν να έχουν ένα συνταξιοδοτικό ταμείο», πρόσθεσε, «Γιατί να μην μπορούν να έχουν στόχους για το σώμα τους, να αλλάξουν και να αυξήσουν το σώμα τους; Είμαστε σε θέση να κάνουμε ό,τι μας ευχαριστεί, σε κάθε περίπτωση, απλά προχωρήστε και κάντε το με ασφαλή τρόπο», τόνισε.

Ωστόσο, υπάρχουν φόβοι ότι ορισμένες γυναίκες μπορεί να επιχειρήσουν να αποκτήσουν το «σώμα μπαλέτου» χρησιμοποιώντας ανθυγιεινά μέσα. Οι γυναίκες που δεν έχουν τα χρήματα και την πρόσβαση ή την επιθυμία για αισθητική χειρουργική, εξακολουθούν να είναι ευάλωτες στην πίεση για την επίτευξη του ιδανικού σώματος της στιγμής, ιδίως οι νεαρές γυναίκες, προειδοποιεί η Φίμπι Απίγκιεϊ.

Οι διαδικτυακές αναρτήσεις αντανακλούν τις ανησυχίες σχετικά με την τάση αυτή. «Η εποχή των οστών του ισχίου με κατέστρεψε. δεν μπορώ να πιστέψω ότι επέστρεψε», έγραψε μια χρήστρια σε ένα thread του Reddit για το θέμα αυτό πέρυσι. «Φοβόμουν αυτή τη στιγμή», ανέφερε μια άλλη.

«Ολόκληρη η κοινότητα της Διατροφής – και ειδικά των Διατροφικών Διαταραχών – ανησυχεί», δήλωσε η Νιέμπι-Ντιόπ. Πράγματι, μελέτες έχουν διαπιστώσει μια σχέση ανάμεσα στην  επαναλαμβανόμενη προβολή εικόνων λεπτών σωμάτων και της διαταραγμένης διατροφής, συμπεριλαμβανομένης της ανορεξίας και της βουλιμίας.

Οι διαφορετικές σιλουέτες μπαινοβγαίνουν στη μόδα εδώ και αιώνες. Πρόκειται, όμως, για έναν παραπλανητικά επιφανειακό κύκλο που μπορεί να κρύβει ένα κουβάρι πολιτικών, φυλετικών, ταξικών και έμφυλων ανησυχιών.

Οι μοντέρνες γυναίκες της Βικτωριανής εποχής, για παράδειγμα, πιστεύεται ότι μιμούνταν τα συμπτώματα της φυματίωσης. Η Αγγλία και η Γαλλία της Γεωργιανής εποχής, δε, γοητεύτηκαν με (ληστρικό τρόπο) από μια Αφρικανή, τη Σάρτγιε (Σάρα) Μπάαρτμαν, η οποία συνέβαλε μάλλον στη μανία για το προκλητικό μπούστο και τον ψεύτικο πισινό του 19ου αιώνα, όπως κατέγραψε η δημοσιογράφος Χέδερ Ράντκε στο βιβλίο της «Butts» («Οπίσθια») του 2022.

Να σημειωθεί ότι το 1810, ένας γιατρός αγγλικού πλοίου,  ο Γουίλιαμ Ντάνλοπ, έπεισε τη Σάρα, μια 20χρονη ιθαγενή της φυλής Κόικοϊ από τη Νότια Αφρική, να ταξιδέψει μαζί του για να κάνει περιουσία. Και την περιέφερε στην Αγγλία και την Γαλλία σαν «ανθρωπολογικό φρικιό», προκαλώντας τη σεξουαλική περιέργεια των ανθρώπων. Το 1816, όταν η Σάρα πέθανε, το Musee de l’Homme στο Παρίσι πήρε το αποτύπωμα του νεκρού σώματός της, αφαίρεσε τον σκελετό και διατήρησε τον εγκέφαλο και τα γεννητικά της όργανα σε βάζα, εκθέτοντάς τα στο μουσείο μέχρι το 1985… (μακάβριο)

Η μοντέρνα νέα γυναίκα (flapper) της δεκαετίας του 1920 με το αγορίστικο σώμα της -που συνέπεσε τόσο με την εξέγερση ενάντια στις επιταγές της αποδεκτής γυναικείας συμπεριφοράς όσο και με τα περιοδικά που πρότειναν ακραίες δίαιτες- προηγήθηκε της σιλουέτας-κλεψύδρα των pinup-girls που γοήτευαν τους νοσταλγούς της πατρίδας τους στρατιώτες. Σήμερα, αντίστοιχα, εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούν τις Καρντάσιαν και τις συμβουλές ομορφιάς τους.

Οπως γράφει η Βίναλ στην Washington Post, η Ράντκε δήλωσε σε συνέντευξή της ότι τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα επηρεάζουν αναπόφευκτα τη μόδα, αλλά ο αντίκτυπος μπορεί να είναι πιο ξεκάθαρος εκ των υστέρων παρά κατά την εξέλιξη μιας τάσης. Και, πρόσθεσε, ότι στην εποχή των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης με τις μικρο-τάσεις και τους αλγόριθμους που προσαρμόζονται ατομικά, η μεγάλη κυριαρχία οποιασδήποτε τάσης έχει ξεθωριάσει.

Η θετικότητα του σώματος, η αποδοχή του λίπους και το σώμα μπαλέτου μπορούν να υπάρχουν ταυτόχρονα, σε διαφορετικούς θύλακες του διαδικτύου. Διαφορετικοί τομείς με μεγάλη προβολή μπορεί να έχουν διαφορετικές νόρμες, όπως η μόδα και το Χόλιγουντ σε σύγκριση με την ποπ μουσική, η οποία τώρα είναι αναμφισβήτητα λιγότερο προσκολλημένη στο λεπτό σώμα από ό,τι ήταν μερικές φορές στυο παρελθόν. «Δεν είναι μόνο το Condé Nast και το NBC, που μας λένε τι είναι ωραίο», δήλωσε η Ράντκε, «Υπάρχουν και άλλες φωνές στο μείγμα τώρα, με έναν ενδιαφέροντα τρόπο».

Η άνοδος του «σώματος μπαλέτου» ακολουθεί μια περίοδο κυριαρχίας μιας εμφάνισης που χαρακτηριζόταν από τα πλούσια οπίσθια, και η οποία εξυμνήθηκε από το «Baby Got Back» του Sir Mix-A-Lot και την «Anaconda» της Nicki Minaj τον 21ο αιώνα.

Σε ένα βίντεο του 2021 σχετικά με το «slim-thick» look, που έχει προβληθεί σχεδόν 2 εκατ. φορές, η πολιτισμική σχολιάστρια Καντίτζα Μμπόου επισήμανε ότι αυτός ο σωματότυπος ήταν πιο συνηθισμένος στις κοινότητες των Μαύρων και των Καστανών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και του 2010, έφτασε σε ακρότητες που «δεν συναντώνται συνήθως στη φύση» από διασημότητες και influencers, συχνά λευκές, συχνά με την ανομολόγητη βοήθεια της χειρουργικής επέμβασης, είπε.

Η Μμπόου δήλωσε σε συνέντευξή της ότι οι απόψεις έχουν εξελιχθεί από τότε που γύρισαν το βίντεο. «Δυσκολεύομαι να συνδέσω έναν τύπο σώματος με μια ομάδα ανθρώπων, τώρα», είπε, «Αλλά είναι απογοητευτικό», συμπλήρωσε, «να βλέπεις τον εαυτό σου και άλλους ανθρώπους που σου μοιάζουν να κοροϊδεύονται ή να μην θεωρούνται όμορφοι, και μετά ξαφνικά να εμφανίζεται [αυτή η σιλουέτα] σε πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα και να είναι πιο ελκυστική».

Η Νιέμπ-Ντιόπ επέκρινε, επίσης, την εποχή του «σώματος BBL» σαν μια εποχή κατά την οποία τα χαρακτηριστικά που επί μακρόν συνδέονταν με τις μαύρες και τις ισπανόφωνες γυναίκες «εξυμνήθηκαν πραγματικά σε λευκές γυναίκες, όπως οι Καρντάσιαν», αν και πρόσθεσε ότι εν μέρει ήταν ευπρόσδεκτα σε ορισμένες κοινότητες μαύρων.

Η Μμπόου δήλωσε, ακόμη, πως δεν την εξέπληξε το γεγονός ότι η τάση μετατοπίστηκε στο σώμα μπαλέτου. Είχε παρατηρήσει ότι οι τάσεις απομακρύνονταν από το «country club BBL», μια αποδυναμωμένη εκδοχή των γλουτών της δεκαετίας του 2010, προς το πιο λιτό «σώμα Pilates», στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μεταξύ φίλων.

Ποιος ξέρει, άλλωστε, τι θα ακολουθήσει; Η πρόσφατη άνοδος της μόδας του «Tenniscore» -που συμπίπτει με την ταινία «Οι Αντίπαλοι» («Challengers», 2024), με πρωταγωνίστρια τη Ζεντάγια– θα μπορούσε, για παράδειγμα, να οδηγήσει στην επιθυμία για το σώμα τενίστριας, υπέθεσε.

«Πρέπει να λέω στον εαυτό μου -και θα το έλεγα σε οποιονδήποτε άλλο- ότι αυτό είναι εφήμερο», δήλωσε η Μμπόου, «Και δεν μπορείτε να υποθέσετε ότι κάποια άλλη είναι πιο ευτυχισμένη από εσάς ή έχει καλύτερη ζωή από εσάς μόνο και μόνο επειδή ταιριάζει σε μια τάση», τόνισε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News