Οι Δυτικές χώρες παρέχουν άνευ όρων υποστήριξη στο Ισραήλ, αντί να του ζητούν να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, αδιαφορώντας για τις δικές τους διακηρύξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες, «επειδή το αίμα που χύνεται είναι μουσουλμανικό», υποστήριξε την Πέμπτη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με ακατεύναστη οργή.

Αφού προέβη σε μια δύσκολη απόπειρα εξισορρόπησης (επί 19 ημέρες) υποστηρίζοντας τους Παλαιστίνιους από τη μια πλευρά και προσπαθώντας να μην αποξενώσει το Ισραήλ από την άλλη, ο τούρκος ηγέτης αναστάτωσε την Τετάρτη τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζοντας τη Χαμάς «απελευθερωτική οργάνωση».

Την επομένη, μάλιστα, διερωτήθηκε αγανακτισμένος «πόσα παιδιά πρέπει να πεθάνουν προτού η Ευρωπαϊκή Ενωση ζητήσει κατάπαυση του πυρός, προτού αναλάβει δράση το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών; […] Ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά αγνοούν το δικαίωμα στη ζωή του λαού της Γάζας».

Οι δηλώσεις του τούρκου προέδρου κατά του Ισραήλ και υπέρ της Χαμάς σηματοδοτούν σαφέστατα μια αλλαγή πλεύσης, λαμβάνοντας υπόψη τις διπλωματικές προσπάθειες που είχαν καταβληθεί τα προηγούμενα χρόνια και είχαν ως αποτέλεσμα την επίσκεψη του ισραηλινού προέδρου Ισαάκ Χέρτσογκ στην Τουρκία πέρυσι και τη χειραψία ανάμεσα στον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και τον Ερντογάν στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Σε ανάλυσή της, η Μόνικα Ρίτσι Σεβερίνι της Corriere della Sera σημειώνει ότι η επιδίωξη, από πλευράς Τουρκίας, της εξομάλυνσης των σχέσεων της με το Ισραήλ σχετιζόταν καταρχάς με την εναντίωση (σε διαφορετικό βαθμό) αμφότερων των χωρών προς το Ιράν (το οποίο στην πρόσφατη κρίση υποστήριξε την Αρμενία κατά του Αζερμπαϊτζάν) και με την ανάγκη της Τουρκίας να μη μείνει εκτός των ενεργειακών/γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Πλέον, όμως, τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην.

Την Τετάρτη, μετά τις δηλώσεις του Ερντογάν κατά του Ισραήλ και της Δύσης και υπέρ της Χαμάς, στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης καταγράφηκε πτώση της τάξης του 7%, ενώ ο υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, προσπαθεί απεγνωσμένα να προσελκύσει ξένους επενδυτές και η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αναγκάστηκε να προβεί σε ακόμα μία σημαντική αύξηση των επιτοκίων, από το 30% στο 35%.

Ποια θα μπορούσε, λοιπόν, να είναι η στρατηγική του Ερντογάν; Αρχικά, ο τούρκος πρόεδρος ενδεχομένως να επιδίωξε να διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή μεταξύ των δύο πλευρών (όπως στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία), κερδίζοντας έτσι μια θέση στο τραπέζι των όποιων μελλοντικών διαπραγματεύσεων μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών.

Πλέον, όμως, κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο, καθώς οι οργισμένες δηλώσεις του τούρκου ηγέτη οδήγησαν τις σχέσεις της Τουρκία με το Ισραήλ πολλά χρόνια πίσω, στο 2009, όταν στο Φόρουμ του Νταβός ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογάν είχε επιτεθεί στον τότε πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρες, λέγοντάς του: «Οταν το ζήτημα είναι οι σκοτωμοί, ξέρετε καλά πώς να σκοτώνετε».

Ακολούθησε η ισραηλινή επίθεση, το 2010, στο πλοίο «Mavi Marmara», επικεφαλής νηοπομπής του κινήματος Free Gaza, που επιδίωκε να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό της Λωρίδας, μεταφέροντας τρόφιμα και φάρμακα στους Παλαιστίνιους. Και το 2018 ο Ερντογάν υποστήριξε ότι «αναμφίβολα το Ισραήλ είναι το πιο σιωνιστικό, φασιστικό και ρατσιστικό κράτος στον κόσμο», καθώς και πως «το πνεύμα του Χίτλερ αναβιώνει μεταξύ ορισμένων εκ των ηγετών του».

Η απότομη σκλήρυνση της στάσης του Ερντογάν σχετίζεται επίσης με επικρίσεις που δέχτηκε στο εσωτερικό της Τουρκίας επειδή δεν έπαιρνε πιο ξεκάθαρη θέση κατά του Ισραήλ και υπέρ της Χαμάς. Εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια τα ηγετικά στελέχη της Χαμάς μετακινούνται μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Ντόχα, της πρωτεύουσας του Κατάρ που φιλοξενεί τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης.

Αυτό που ενώνει την Τουρκία, το Κατάρ και τη Χαμάς είναι η ιδέα του «πολιτικού Ισλάμ», σύμφωνα με τις επιταγές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. «Ετσι, όμως, ο Ερντογάν θυσιάζει τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας στο όνομα της πίστης του», σημειώνει η ιταλίδα δημοσιογράφος, θυμίζοντας πως ο τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται διατεθειμένος να συνεργαστεί ακόμη και με το Ιράν με στόχο τον τερματισμό της σύρραξης στη Γάζα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News