Μετά το Politico που ανέφερε πως όσοι «δεν τηρούν τους βασικούς δημοκρατικούς κανόνες, θα πρέπει να απομακρύνονται» από το ΝΑΤΟ, και καυτηρίασε τον εκβιασμό του Ερντογάν για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, ήταν η σειρά των Financial Times να αναφερθούν στην «εξοργιστική» συμπεριφορά του «σουλτάνου».

«Γιατί να μην πετάξεις την Τουρκία από το ΝΑΤΟ;» αναρωτιέται ο διακεκριμένος αρθρογράφος των FT Γκίντεον Ράχμαν, μεταφέροντας τις συζητήσεις και τα σχόλια που έγιναν «μετά από μερικά ποτά» στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ερντογάν είναι ένας εξοργιστικός σύμμαχος» σημειώνει ο Ράχμαν και στέκεται στον εκβιασμό της Μαδρίτης αλλά και στους ισχυρισμούς ότι το τουρκικό κοινοβούλιο δεν θα επικυρώσει τη συμφωνία, αν η Σουηδία δεν εκδώσει 73 άτομα που η Τουρκία αποκαλεί τρομοκράτες.

«Η παράδοση οποιουδήποτε στο έλεος του συστήματος δικαιοσύνης του Ερντογάν είναι μια σκληρή απαίτηση για κάθε δημοκρατία» λέει ο Ράχμαν. Και απαριθμεί τις διώξεις από την πλευρά του Ερντογάν, όπως αυτή κατά του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του πρώην ηγέτη του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), που βρίσκεται στη φυλακή από το 2016 με την κατηγορία ότι προσέβαλε τον Ερντογάν, «παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) ότι έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος». 

Ο αρθρογράφος των FT λέει ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένο παράδειγμα και σημειώνει επίσης την καταδίκη του επιχειρηματία και ακτιβιστή Οσμάν Καβαλά τον Απρίλιο σε ισόβια κάθειρξη χωρίς αναστολή η οποία οδήγησε σε διαμαρτυρίες από δυτικές κυβερνήσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και το ΕΔΑΔ. «Επτά συγκατηγορούμενοι του Καβαλά, συμπεριλαμβανομένου του εξέχοντος ακαδημαϊκού Χακάν Αλτινάι καταδικάστηκαν σε 18 χρόνια φυλάκιση με εξαιρετικά αμφισβητήσιμα στοιχεία» αναφέρει.

Και παραδέχεται το αυτονόητο: «Η συμπεριφορά του Ερντογάν εγείρει άβολα ερωτήματα για το ΝΑΤΟ. Η συμμαχία λέει ότι βασίζεται στην υπεράσπιση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά η φυλάκιση πολιτικών αντιπάλων με πλαστές κατηγορίες είναι κάτι που κάνει ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Και είναι αλήθεια ότι o Ρώσος και ο Τούρκος ηγέτης έχουν από καιρό στενή σχέση».

Η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αποτέλεσε πλήγμα για τον Πούτιν, καθώς το ΝΑΤΟ θα περιλαμβάνει σύντομα κάθε κράτος της Βαλτικής εκτός από τη Ρωσία, ενώ η στάση του Ερντογάν ερμηνεύεται από τους FT και ως «κυνική περιφρόνηση για τα κράτη της Βαλτικής -συναδέλφους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ- που αντιμετωπίζουν υπαρξιακή απειλή».

Η συμπεριφορά του Ερντογάν δημιουργεί αμφιβολίες για το πώς θα κινηθεί η Τουρκία σε περίπτωση επίθεσης της Ρωσίας σε μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς το Αρθρο 5 της συμμαχίας για τη συλλογική άμυνα, που αποτελεί επί της ουσίας την «καρδιά» της, εξαρτάται από την ομόφωνη ψήφο των μελών του. Τι θα έκανε άραγε ο Ερντογάν;

«Στρατηγική καταστροφή τυχόν έξωση Ερντογάν» 

Παρά τις ανησυχίες αυτές που διατυπώνονται ευκρινώς, οι FT καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα πχ. από το Politico, που σημείωσε ότι ο Ερντογάν «γελοιοποίησε» τον ισχυρισμό του ΝΑΤΟ ότι είναι είναι μια κοινότητα φιλελεύθερων αξιών, φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίξει πως όσοι δεν τηρούν τους βασικούς δημοκρατικούς κανόνες, θα πρέπει να απομακρύνονται.  

Η οπτική του κατά τα άλλα έγκυρου αρθρογράφου των FT Γκίντεον Ράχμαν είναι διαφορετική, καθώς εκτιμά ότι τυχόν «έξωση» της Τουρκίας «ακόμη κι αν ήταν νομικά δυνατή, θα ήταν στρατηγική καταστροφή».

Μάλιστα ο Ράχμαν σημειώνει ότι «σε αντίθεση με τη Ρωσία, η Τουρκία δεν αποτελεί απειλή για την ασφάλεια των υπόλοιπων μελών του ΝΑΤΟ – εκτός ίσως για την Ελλάδα, η οποία ανησυχεί από την επίδειξη δύναμης (muscle-flexing) του Ερντογάν στο Αιγαίο Πέλαγος».

Βεβαίως, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει ο Ραχμαν περί muscle-flexing, για τους Ελληνες και πολλούς ακόμη στην ΕΕ και στις ΗΠΑ, η Τουρκία απειλεί ευθέως τη χώρα μας και αυτός ήταν ο λόγος που υπήρξε παρέμβαση από την πλευρά των ΗΠΑ για να διασφαλιστεί η ηρεμία φέτος το καλοκαίρι στο Αιγαίο.

Ας δούμε λοιπόν τα επιχειρήματα των FT περί της στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας για το ΝΑΤΟ:

• Η σημασία της Μαύρης Θάλασσας. Η βασική οδός προς τη Μεσόγειο και τον υπόλοιπο κόσμο, τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία, είναι η Μαύρη Θάλασσα. Για να βγουν ουκρανικά σιτηρά από τα λιμάνια της χώρας στις παγκόσμιες αγορές πρέπει να περάσουν από τη Μαύρη Θάλασσα και η Τουρκία ελέγχει την είσοδο σε αυτή. «Αυτός ο κρίσιμης σημασίας ρόλος υπογραμμίστηκε από την δέσμευση από πλευράς Τουρκίας ενός ρωσικού πλοίου που φέρεται να μετέφερε κλεμμένα σιτηρά από την Ουκρανία» σημειώνει ο Ράχμαν.
• Θα πάει στην αγκαλιά του Πούτιν. Αν το ΝΑΤΟ έδιωχνε την Τουρκία θα γινόταν de facto σύμμαχος της Ρωσίας. «Η Ουκρανία θα μετατρεπόταν ουσιαστικά σε μια χώρα χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα και η Ρωσία θα βρισκόταν στις πύλες της Μεσογείου» σημειώνουν οι FT.
• Η Μέση Ανατολή και οι πρόσφυγες. Η ισορροπία σε ό,τι αφορά την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή θα διαταραχθεί. «Οι Τούρκοι διατηρούν σημαντική στρατιωτική δύναμη στο εσωτερικό της Συρίας. Αν και έχουν συγκρουστεί με τους Αμερικανούς για τον ρόλο των Κούρδων, αντιτίθενται στη συμμαχία μεταξύ της Ρωσίας και του καθεστώτος Ασαντ. Οι Τούρκοι έχουν επίσης προσφέρει καταφύγιο σε 3,7 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, μια ανθρωπιστική ενέργεια που έχει αφαιρέσει μεγάλο μέρος της πίεσης από την ΕΕ» γράφει ο Ράχμαν.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ερντογάν έχει αμαυρώσει σοβαρά τα δημοκρατικά διαπιστευτήρια της Τουρκίας», σημειώνει ο αρθρογράφος των FT, σε μια σούπερ επιεική διατύπωση με βάση όσα συμβαίνουν καθημερινά στην Τουρκία. Αλλωστε τα «δημοκρατικά διαπιστευτήρια» της Τουρκίας δεν ήταν και ποτέ ιδιαίτερα ισχυρά -δεν μιλάμε για τη Γαλλία… 

«Είναι απόλυτα ικανός να αλλάζει θέση όποτε τον βολεύει»

Προχωρώντας περισσότερο στη θεματική του γιατί η Δύση τον ανέχεται, ο αρθρογράφος των FT σημειώνει ότι «ο Ερντογάν χρησιμοποιεί το μοχλό πίεσης που του προσέφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η κατάσταση είναι εξοργιστική αλλά είναι διαχειρίσιμη. Ο Τούρκος ηγέτης είναι απόλυτα ικανός να αλλάζει θέση, όποτε τον βολεύει. Και τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ διαθέτουν επίσης μοχλούς πίεσης που μπορούν να τους χρησιμοποιήσουν απέναντι στην Τουρκία». 

Ενώ, ως απόδειξη της «ευελιξίας» του Ερντογάν οι FT αναφέρουν την αλλαγή της στάσης του απέναντι στη Σαουδική Αραβία, την οποία αναγκάστηκε να προσεγγίσει εκ νέου, για οικονομικούς λόγους. 

Παράλληλα, τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας προσφέρουν με τη σειρά τους μοχλούς πίεσης στους Δυτικούς καθώς ο «σουλτάνος» θέλει να αποφύγει πάση θυσία την εκ νέου προσφυγή στο ΔΝΤ, ενόψει και των προεδρικών εκλογών του 2023.   

Για να αποφύγει την οικονομική καταστροφή, η Τουρκία είναι πιθανό να χρειαστεί ξένη βοήθεια και ως προς αυτό κάτι θα μπορούσαν να κάνουν οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ. «Σε αντάλλαγμα για την οικονομική βοήθεια, η Τουρκία ίσως χρειαστεί από την πλευρά της να υιοθετήσει μια πιο λογική στάση για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Και αν αυτό ακούγεται σαν πάρε-δώσε στο Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης -ας είναι», καταλήγει με δόση κυνισμού ο Ράχμαν.

Το συμπέρασμα του αρθρογράφου των Financial Times είναι ότι ο «σουλτάνος» είναι απαραίτητος για το ΝΑΤΟ. Και απόψεις όπως αυτή, αναδεικνύουν και το μέγεθος των προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε ελληνική κυβέρνηση στο πεδίο των διεθνών σχέσεων που συχνά χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό, στα όρια του απόλυτου κυνισμού. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News