Ηταν 9 Νοεμβρίου 1914 όταν ερχόταν στη ζωή η Χέντι Λαμάρ (πραγματικό όνομα Χέντβιχ Ιβα Μαρία Κίσλερ) Αυστροεβραία -μετέπειτα πολιτογραφημένη Αμερικανίδα- ηθοποιός, αλλά και επιστήμονας της τεχνολογίας επικοινωνιών. Ναι, καλά διαβάσατε: αν και έγινε διάσημη για την ομορφιά, τη ζωή και την κινηματογραφική της καριέρα, υπήρξε μία από τους εφευρέτες τής πρώτης μορφής των μεθόδων διασποράς φάσματος – βασικής τεχνολογίας για τις ασύρματες τηλεπικοινωνίες σήμερα. Και αυτή είναι η ζωή της…

Η Λαμάρ γεννήθηκε στη Βιέννη. Πατέρας της ήταν ο Εμιλ Κίσλερ, Εβραίος διευθυντής τράπεζας. Η μητέρα της, Γκέρτρουντ, ήταν πιανίστρια.

Η Χέντι παντρεύτηκε -στις 10 Αυγούστου 1933- τον Φριτς Μαντλ Μπούντε, κατασκευαστή οπλικών συστημάτων για τη ναζιστική Γερμανία. Ο Μπούντε ήταν 15 χρόνια μεγαλύτερός της, πολύ ζηλιάρης και ιδιαίτερα σκληρός. Για να την παντρευτεί, την ανάγκασε να αλλαξοπιστήσει και να ασπασθεί τον καθολικισμό. Της απαγόρευσε ακόμα και να δουλεύει ως ηθοποιός. Στην αυτοβιογραφία της, σύμφωνα με το BBC, η οποία κυκλοφόρησε με τίτλο «Ecstasy and Me», το 1967, αναφέρεται ένα περιστατικό κατά το οποίο -προσπαθώντας να ξεφύγει από τον Μαντλ- βρήκε καταφύγιο σε ένα πορνείο. Εκεί, κρύφτηκε σε ένα άδειο δωμάτιο και αναγκάστηκε να κάνει σεξ με έναν άγνωστο, προκειμένου να μην αποκαλύψει την κρυψώνα της. Τελικά, κατάφερε να διαφύγει, ναρκώνοντας την προσωπική της υπηρέτρια και παίρνοντας το τρένο για το Λονδίνο. Απίστευτη ιστορία…

Μετά τη φυγή από τον σύζυγό της, γνωρίζει στο Λονδίνο τον μεγάλο παραγωγό Λούι Μάγιερ. Την προσέλαβε και επέμεινε στο να αλλάξει το όνομά της από Χέντβιγκ Κίσλερ σε Χέντι Λαμάρ, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής στη διάσημη και πρόωρα χαμένη (από υπερβολική δόση ναρκωτικών) καλλονή του Βωβού Κινηματογράφου, Μπάρμπαρα Λα Μαρ.

Η Χέντι, προτού εμφανιστεί στο Χόλιγουντ, είχε ήδη πρωταγωνιστήσει σε πολλές ευρωπαϊκές παραγωγές. Ανάμεσά τους η ταινία «Ecstasy» (1933), στην οποία υποδυόταν μια νεαρή γυναίκα, πεινασμένη για έρωτα και παντρεμένη με έναν μεγαλύτερο σε ηλικία άνδρα – προφανώς και δεν ήταν κόντρα ρόλος για εκείνη. Το φιλμ έγινε γνωστό χάρη στα κοντινά πλάνα τού προσώπου τής Χέντι με ζωγραφισμένη την έκφραση της ηδονής, αλλά και στις γυμνές σκηνές της (σε πολλές εκδόσεις τής ταινίας λογοκρίθηκαν). Η ίδια έγινε διάσημη σαν μια από τις πρώτες ηθοποιούς που υποκρίθηκαν οργασμό στη μεγάλη οθόνη, και που αποκάλυψαν το στήθος τους σε μια ταινία ευρείας διανομής.

Ο τότε σύζυγος της Μαντλ, ο φασίστας ζηλιάρης που γράφαμε πιο πάνω, αγόρασε όσες πιο πολλές κόπιες τού φιλμ μπόρεσε προκειμένου να τις καταστρέψει, προσβεβλημένος από τη γυμνή της εμφάνιση, αλλά και από την έκφραση του προσώπου της. Προφανώς, επειδή έτσι δεν την είχε δει ποτέ στη ζωή του. Η ταινία απαγορεύτηκε όχι μόνο από τον Χίτλερ στη Γερμανία, αλλά και στις ΗΠΑ, ενώ η πρωταγωνίστρια παρ’ ολίγο να αφοριστεί από τον Πάπα Πίο τον 12ο. Και οι κριτικές για την ταινία δεν εξέφρασαν κάτι διαφορετικό: «Ασεμνη και ηθικά επικίνδυνη», «Ανήθικη, ακατάλληλη, προάγει τη λαγνεία» ήταν οι βασικές προτάσεις, με πλήθος παραλλαγών, αλλά το νόημα ήταν το ίδιο, από πουριτανούς της εποχής.

Φαίνεται απόλυτα λογικό το ότι στις ταινίες που γύρισε στο Χόλιγουντ συχνά της έδιναν ρόλους ελκυστικών και σαγηνευτικών γυναικών. Ανάμεσα στις πολλές εμφανίσεις της στη μεγάλη οθόνη περιλαμβάνονται τα «Algiers» (1938), «White Cargo» (1942) και «Tortilla Flat» (1942) – βασισμένο στη νουβέλα τού Τζον Στάινμπεκ. Το 1941 πρωταγωνιστεί μαζί με δύο ακόμα καλλονές του Χόλιγουντ, τη Λάνα Τέρνερ και την Τζούντι Γκάρλαντ, στο θεαματικό μιούζικαλ «Ziegfeld Girl». Η μεγαλύτερη επιτυχία της υπήρξε ο ρόλος τής «Δαλιδά» στη βιβλική υπερπαραγωγή του Σεσίλ Ντε Μιλ, «Samson and Delilah» (1949). Η Λαμάρ πήρε τον συγκεκριμένο ρόλο περισσότερο λόγω της εξωτικής ομορφιάς της, παρά για τις υποκριτικές της ικανότητες. Λεπτομέρειες…

Η Χέντι πολιτογραφήθηκε αμερικανίδα πολίτης στις 10 Απριλίου 1953. Για την προσφορά της στον Κινηματογράφο απέκτησε το δικό της αστέρι στη Λεωφόρο του Χόλιγουντ.

Η… επιστημονική Λαμάρ

Η Χέντι μαζί με τον συνθέτη Τζορτζ Ανθεϊλ έλαβαν -στις 11 Αυγούστου 1942- δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για συσκευή που εφηύραν, αποκαλούμενη «Secret Communication System» (Σύστημα Κρυφής Επικοινωνίας). Η πρώιμη αυτή συσκευή αναπήδησης συχνοτήτων χρησιμοποιούσε έναν κύλινδρο αυτόματου πιάνου προκειμένου να εναλλάσσει ένα σήμα μεταξύ 88 διαφορετικών συχνοτήτων, με απώτερο σκοπό την απόκρυψη των τηλεκατευθυνόμενων τορπιλών από τα εχθρικά ραντάρ και τη μείωση της πιθανότητας παρεμβολών. Η ιδέα υπήρξε αμφιλεγόμενη, αλλά και πολύ προηγμένη για την εποχή της. Η συγκεκριμένη τεχνολογία τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή το 1962 και αφού είχε λήξει η πατέντα. Οι δύο αρχικοί εφευρέτες δεν έλαβαν ποτέ το παραμικρό χρηματικό ποσό από την εφεύρεσή τους.

Αυτή η ιδέα τής Χέντι, για την εναλλαγή των συχνοτήτων, υπήρξε η βάση για τη μοντέρνα τεχνολογία τής διασποράς φάσματος που χρησιμοποιείται στις μέρες μας σε ένα ευρύ φάσμα συσκευών – από τα ασύρματα τηλέφωνα μέχρι τις ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις (συμπεριλαμβανομένων των GPS, Bluetooth, και WiFi).

Η Χέντι θέλησε να γίνει μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εφευρετών (National Inventors Council) για να λάβει την απάντηση ότι καλύτερα θα ήταν να μείνει στην ηθοποιία ή να χρησιμοποιήσει τη διασημότητά της για να προωθήσει την πώληση πολεμικών ομολόγων. Ηταν καλή (και) σε αυτό: σε μία και μόνο εκδήλωση βοήθησε να συγκεντρωθούν 7 εκατομμύρια δολάρια.

Η Λαμάρ, πέθανε στις 19 Ιανουαρίου 2000 στο Κάσελμπερι της Φλόριντα, σε ηλικία 86 ετών. Από τους έξι συνολικά γάμους που τέλεσε απέκτησε τρία παιδιά.

Πριν και κατά τη διάρκεια όλων αυτών, κατόρθωσε να καταρρίψει το στερεότυπο που ήθελε τη γυναίκα ηθοποιό της εποχής της να είναι πρωτίστως όμορφη και δευτερευόντως οτιδήποτε άλλο. Αγάπησε εξίσου την Τέχνη και την επιστήμη και έμαθε να μην απορρίπτει τίποτα στη ζωή. Ή σχεδόν τίποτα. «Μπορώ να συγχωρήσω τα πάντα, εκτός από τη βαρεμάρα», σημείωνε πολύ συχνά η ίδια.

Ηθελε να κάνει τον κόσμο καλύτερο. Και τον έκανε. Της χρωστάμε το wi-fi, τις ερμηνείες στην τέχνη της, το πάθος για ζωή. Και, εννοείται, τις ονειρώξεις…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News