Η Ιζαμπέλ Ιπέρ βρισκόταν στο μέσον ενός σπαραξικάρδιου μονολόγου στη σκηνή του Théâtre de la Ville στο Παρίσι. Η Βερενίκη, ο ρόλος που ερμήνευε σε μια σύγχρονη διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου του 17ου αιώνα, είχε χάσει την αγάπη της και ήταν συντετριμμένη. Ξαφνικά, την εκκωφαντική σιωπή τάραξε μια φωνή από το ακροατήριο: «Ιζαμπέλ, πιο δυνατά, δεν σε ακούμε».

Η Ιπέρ συνέχισε τον μονόλογό της, φαινομενικά ατάραχη, αλλά το συμβάν πυροδότησε έναν διάλογο για το πώς πρέπει να αντιδρά το κοινό σε μια θεατρική παράσταση. Πολλοί από τους θεατές είπαν ότι πράγματι η Ιπέρ δεν ακούγεται σε μεγάλο μέρος των μονολόγων της, ενώ άλλοι ζήτησαν σεβασμό.

Ο διάλογος ξέφυγε από τα όρια του Théâtre de la Ville και πήρε εθνικές διαστάσεις: Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται το κοινό στα γαλλικά θέατρα;

Μερικοί κριτικοί πιστεύουν ότι οι θεατές οφείλουν να κάθονται με σεβασμό, ακόμη και κατά τη διάρκεια παραστάσεων τις οποίες δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν. Αλλοι υποστηρίζουν ότι το θέατρο θα πρέπει να επιστρέψει στην κατάσταση που επικρατούσε μέχρι τον 19ο αιώνα, όταν το κοινό έτρωγε, έπινε και μιλούσε κατά τη διάρκεια των παραστάσεων και συχνά πρόσβαλλε τους ηθοποιούς αν θεωρούσε τις ερμηνείες τους κάτω του αναμενόμενου. Οι Times κατέγραψαν το φάσμα του διαλόγου και των αντιδράσεων.

Η «Βερενίκη» αναμενόταν να είναι η κορυφαία στιγμή της φετινής θεατρικής σεζόν στο Παρίσι. Γραμμένη από τον Ρακίνα, τον σπουδαίο δραματουργό του 17ου αιώνα, είχε διασκευαστεί πρόσφατα από τον Ρομέο Καστελούτσι, τον πρωτοποριακό ιταλό σκηνοθέτη, με επίκεντρο την Ιπέρ και το αναμφισβήτητο ταλέντο της.

Ενώ η τραγωδία του Ρακίνα περιστρέφεται γύρω από τη σχέση μεταξύ του ρωμαίου αυτοκράτορα Τίτου, του βασιλιά της Κομμαγηνής Αντίοχου και της βασίλισσας της Ιουδαίας Βερενίκης, μόνο η ηρωίδα έχει φωνή στην εκδοχή του Καστελούτσι.

Ο Τίτος και ο Αντίοχος είναι παρόντες στη σκηνή αλλά περιορίζονται σε σιωπηλές παρουσίες, σαν φαντάσματα. Ο ιστότοπος του θεάτρου περιγράφει την Ιπέρ, της οποίας η φωνή τροποποιείται από υπολογιστή για το έργο, ως «κεντρική επίγεια δύναμη» και το έργο ως «πεμπτουσία του θεατρικού δράματος».

Οταν όμως ο Αλμπάν Μπαρτολομί, δημοσιογράφος στην εφημερίδα Le Figaro, πήγε να δει το έργο στις 19 Μαρτίου, είπε ότι ορισμένα μέλη του κοινού έφυγαν σχεδόν αμέσως, χτυπώντας τα καθίσματά τους με εμφανή θυμό. Αλλοι ξέσπασαν σε γέλια στις πιο τραγικές σκηνές. Ενας θεατής φώναξε: «Δεν σε ακούμε, Ιζαμπέλ» και μέρος του κοινού τού είπε να το βουλώσει. Υπήρξε ένας συνδυασμός αποδοκιμασιών και χειροκροτημάτων στο τέλος, με τους υποστηρικτές και τους επικριτές της παράστασης να έρχονται σχεδόν σε σύγκρουση καθώς έφευγαν από το θέατρο, έγραψε ο Μπαρτολομί.

Ο Ματιέ Μπερμάν και ο Αντονί Μπερτόν, δυο συγγραφείς που πήγαν στην ίδια παράσταση, έγραψαν μια ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα Libération, για να καταγγείλουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου που είχε διακόψει τον μονόλογο της Ιπέρ. «Βγαίνοντας από το θέατρο είχαμε έναν κόμπο στον λαιμό και δάκρυα στα μάτια» είπαν. «Ημασταν σοκαρισμένοι. Ο,τι κι αν πιστεύει κανείς για την παράσταση, νιώθουμε απογοητευμένοι από τη συμπεριφορά αυτού του ανθρώπου».

Από την πλευρά του, ο Ντιντιέ Περόν, πολιτιστικός συντάκτης της Libération, υπερασπίστηκε τον διαμαρτυρόμενο θεατή. «Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε να μιλάμε για ζωντανές εμφανίσεις αν μια διαφορά απόψεων, μια διαφορά γούστου, μια έκφραση υποστήριξης ή απέχθειας δεν μπορεί να εκδηλωθεί;» ρώτησε.

Ο Ζαν-Κλοντ Ιόν, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο των Βερσαλλιών, υπενθύμισε ότι επί αιώνες οι ηθοποιοί είχαν συνηθίσει να παρενοχλούνται από το κοινό. Πρόσθεσε ότι οι θεατρίνοι ηρέμησαν προς τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν «το θέατρο έγινε πλέον δραστηριότητα για μια συγκεκριμένη ελίτ».

Η Φλοράνς Νογκέτ, καθηγήτρια Ιστορίας του Θεάτρου στη Σορβόνη, είπε ότι οι ηθοποιοί θα πρέπει να δεχτούν την πρόκληση δυσαρεστημένων αντιδράσεων. «Μια ζωντανή εμφάνιση εξ ορισμού εμπεριέχει ένα ρίσκο. Μια παράσταση όπου δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος δεν είναι θέατρο, είναι κινηματογράφος».

Η συζήτηση συνεχίζεται, ενώ η παράσταση ολοκληρώθηκε στο Παρίσι και ετοιμάζεται για περιοδεία στη Γαλλία και στην Ευρώπη. Η ίδια η Ιπέρ επιχείρησε να υποβαθμίσει το περιστατικό, αλλά δεν κατάφερε να συγκαλύψει τη δυσαρέσκειά της: «Τα έργα του Ρομέο Καστελούτσι πάντα προκαλούσαν τις πιο έντονες αντιδράσεις. Δεν αποτελεί έκπληξη αυτό. Αλλά το να απευθύνεσαι απευθείας σε μια ηθοποιό την ώρα της παράστασης είναι άλλο επίπεδο αντίδρασης».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News