Μια πτήση της εταιρείας Batik Air ξεκίνησε στις 25 Ιανουαρίου από το Κεντάρι της Ινδονησίας με προορισμό την Τζακάρτα. Η πτήση διαρκεί περίπου δυόμισι ώρες και το αεροσκάφος μετέφερε 153 επιβάτες και τετραμελές πλήρωμα.

Κάποια στιγμή ο πύργος ελέγχου στην Τζακάρτα διαπίστωσε ότι το αεροπλάνο παρεξέκλινε της πορείας του και προσπάθησε να επικοινωνήσει με τους πιλότους. Καθώς εκείνοι, επί περίπου μισή ώρα, δεν απαντούσαν, ο πύργος ελέγχου σήμανε συναγερμό.

Τελικά, το αεροπλάνο προσγειώθηκε στον προορισμό του και πριν από λίγες ημέρες η Εθνική Επιτροπή Ασφάλειας Μεταφορών της Ινδονησίας ανακοίνωσε ότι ο λόγος που συνέβησαν όλα αυτά είναι απλώς επειδή οι δύο πιλότοι πήραν έναν μισάωρο υπνάκο κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Δεν ακούγεται πολύ καθησυχαστικό να πετάς στα 30.000 πόδια πάνω από τη Γη και το αεροπλάνο να είναι ακυβέρνητο. Ομως, φαίνεται ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο δραματικά.

Μπορούν οι πιλότοι να κοιμούνται κατά τη διάρκεια μιας πτήσης; Η απάντηση δεν είναι απλή και δεν είναι μία. Εξαρτάται από το πού πετά το αεροπλάνο και ποια αεροπορική αρχή επιβλέπει την αεροπορική εταιρεία. Ορισμένες χώρες επιτρέπουν στους πιλότους να κοιμούνται στο πιλοτήριο, ενώ άλλες, ανάμεσά τους και οι ΗΠΑ, το απαγορεύουν. Οι κανονισμοί ισχύουν για τις αεροπορικές εταιρείες των ΗΠΑ είτε δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό, και για τις ξένες αεροπορικές εταιρείες στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ εξίσου.

Ομως, οι πιλότοι των αεροπορικών εταιρειών των ΗΠΑ επιτρέπεται να κοιμούνται σε μεγαλύτερες πτήσεις, αλλά αυτό γίνεται σε καθορισμένους χώρους ανάπαυσης, και όχι στο πιλοτήριο, ενώ είναι προαπαιτούμενο να τους αναπληρώνουν άλλοι πιλότοι. Ξύπνιοι.

Ο εκπρόσωπος της Delta είπε στη Washington Post ότι οι διεθνείς πτήσεις μεγάλων αποστάσεων περιλαμβάνουν επιπλέον προσωπικό για το πιλοτήριο και εγκαταστάσεις ανάπαυσης για πιλότους και αεροσυνοδούς. Η Southwest Airlines είπε στην εφημερίδα ότι «δεν επιτρέπεται ο ύπνος στα μέλη του πληρώματος που βρίσκονται σε υπηρεσία».

Ο Πάτρικ Σμιθ, εμπορικός πιλότος και ιδρυτής του ιστολογίου Ask the Pilot, είπε ότι τα πληρώματα των ΗΠΑ σε πτήσεις μεγάλων αποστάσεων εργάζονται σε εναλλασσόμενες βάρδιες, ώστε να μπορούν να κοιμηθούν. «Μια πτήση από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, για παράδειγμα, έχει συνήθως τρεις πιλότους», είπε. «Ανά πάσα στιγμή, τουλάχιστον δύο πιλότοι βρίσκονται στο πιλοτήριο και ο τρίτος πιλότος βρίσκεται σε διάλειμμα ανάπαυσης». Σε ακόμη μεγαλύτερες πτήσεις υπάρχουν τέσσερις πιλότοι και θα εργάζονται σε ομάδες των δύο. «Οι υπόλοιποι μπορεί να ξεκουράζονται σε ένα κάθισμα στην πρώτη θέση ή την business class ή σε μια κουκέτα», έγραψε ο Σμιθ.

Ο Χασάν Σαχίντι, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού Flight Safety Foundation, είπε ότι η προγραμματισμένη ανάπαυση είναι «μια πολύ σημαντική πρακτική για τις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων».

Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA), ο «ύπνος σε κουκέτα» θα πρέπει να προγραμματίζεται απαραιτήτως ώστε να ελαχιστοποιεί τις ώρες παρατεταμένης αφύπνισης για το «πλήρωμα προσγείωσης», μια διαδικασία κατά την οποία οι πιλότοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένοι. Η αεροπορική αρχή πρόσθεσε ότι ο ύπνος δεν πρέπει να υπερβαίνει τις έξι ώρες κατά τη διάρκεια μιας πτήσης.

Ενα άλλο είδος ανάπαυσης πιλότου, το οποίο απαγορεύεται από τον κανονισμό της FAA, είναι οι σύντομοι ύπνοι στο κάθισμα του πιλοτηρίου, που ονομάζεται «ελεγχόμενη ανάπαυση» στη γλώσσα της αεροπορίας. Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας λέει ότι οι σύντομοι ύπνοι στο πιλοτήριο, εάν επιτρέπονται, θα πρέπει να «γίνονται από τους πιλότους ως απάντηση σε απροσδόκητη κόπωση». Δεν προορίζονται να ενσωματωθούν στο πρόγραμμα και γενικά προορίζονται για μικρότερες πτήσεις χωρίς καθορισμένους χώρους ανάπαυσης.

Μέρος της διαδικασίας περιλαμβάνει την ειδοποίηση του πληρώματος καμπίνας ότι ο πιλότος θα κοιμηθεί για λίγο, ώστε να τον τσεκάρουν ύστερα από ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα. Ο Σαχίντι είπε ότι οι πιλότοι σε υπηρεσία δεν θα επιτρέπεται ποτέ να κοιμούνται την ίδια στιγμή, όπως έκαναν οι δύο στην πτήση της Batik Air, καθώς είναι «απολύτως επικίνδυνο κατά την πτήση». «Δεν υπάρχει διαδικασία που να το επιτρέπει», πρόσθεσε. «Το γεγονός ότι αυτό συνέβη σε αυτή την περίπτωση δείχνει ξεκάθαρα ότι κάτι πήγε στραβά».

Ακόμη και στις αεροπορικές εταιρείες όπου επιτρέπεται ο σύντομος ύπνος, αυτοί υποτίθεται ότι είναι προσεκτικά δομημένοι και όχι αυτοσχέδιοι. Οι κανονισμοί του Καναδά λένε ότι μια «ελεγχόμενη ανάπαυση» πρέπει να διαρκέσει 45 λεπτά ή λιγότερο, να λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της πτήσης (όχι στην απογείωση ή την προσγείωση), να τελειώνει τουλάχιστον μισή ώρα πριν από την έναρξη της κατάβασης και να περιλαμβάνει σαφή μεταβίβαση ευθυνών. Ο πιλότος πρέπει επίσης να μείνει 15 λεπτά ξύπνιος πριν αναλάβει οποιαδήποτε καθήκοντα. Μόνο ένα μέλος του πληρώματος πτήσης μπορεί να ξεκουραστεί ανά πάσα στιγμή, προσθέτουν οι κανονισμοί.

Το φετινό περιστατικό δεν ήταν το πρώτο κατά το οποίο ολόκληρος ο θάλαμος πτήσης κοιμόταν. Το 2008, οι πιλότοι μιας πτήσης της Go Airlines στη Χαβάη αποκοιμήθηκαν αφότου έφυγαν από τη Χονολουλού και άφησαν το αεροπλάνο να προσπεράσει κατά περίπου 50 χλμ. τον προορισμό τους στο Χίλο, είπε το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ (NTSB), σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Post.

«Επί περίπου 18 λεπτά, ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας προσπαθούσε επανειλημμένα να επικοινωνήσει με τους πιλότους, καθώς το αεροπλάνο συνέχιζε να πετάει με τον αυτόματο πιλότο σε σταθερή κατεύθυνση και ύψος», αναφέρει η έκθεση.

Το NTSB έχει αποκαλέσει την κόπωση «ένα σοβαρό ζήτημα που επηρεάζει την ασφάλεια του ταξιδιωτικού κοινού σε όλα τα μέσα μεταφοράς». Πρόσθεσε ότι σχεδόν το 20% των 182 μεγάλων ερευνών για ατυχήματα που ολοκληρώθηκαν μεταξύ 2001 και 2012 εντόπισαν την κόπωση ως «πιθανή αιτία ή παράγοντα που συμβάλλει στο ατύχημα».

Η FAA έχει πολύ αυστηρούς κανόνες σχετικά με την ανάπαυση για τους πιλότους, οι οποίοι δεν επιτρέπεται να πετούν περισσότερες από 30 ώρες σε επτά διαδοχικές ημέρες ή 100 ώρες σε έναν ημερολογιακό μήνα. Οι πιλότοι πρέπει να έχουν εννέα συνεχείς ώρες ανάπαυσης για κάθε οκτώ ώρες προγραμματισμένης πτήσης και 11 ώρες ανάπαυσης για εννέα ή περισσότερες ώρες πτήσης.

Οι αεροπορικές εταιρείες και τα συνδικάτα των ΗΠΑ πιέζουν ώστε η FAA να επιτρέψει τους σύντομους ύπνους στο πιλοτήριο, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να βελτιώσει την ασφάλεια των πτήσεων. Οι έρευνες, όμως, δείχνουν ότι οι επιβάτες είναι επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτήν την προοπτική, ενώ οι πιλότοι είναι πιο ενθουσιώδεις. Απόλυτα λογικό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News