Μια μεγάλη μεταρρύθμιση που μπορεί να κλείσει την πληγή της εγκατάλειψης της επαρχίας και του δασικού πλούτου σε όλη την Ελλάδα βρίσκεται στα σκαριά. Πρόκειται για την ενεργή διαχείριση των δασών από επιχειρηματικά σχήματα και δασικούς συνεταιρισμούς που θα μπορούν όχι μόνο να απομακρύνουν τη βιομάζα και να παράγουν προϊόντα από τον πλούτο του δάσους, αλλά ταυτόχρονα να προστατεύουν, μέσω των απαραίτητων υποδομών (δασικές οδοί, αντιπυρικές ζώνες, παρουσία εργαζομένων) το ίδιο το δάσος από φυσικές καταστροφές και κυρίως από τις δασικές πυρκαγιές.

Ωστόσο, η πρωτοβουλία αυτή, την οποία έχει ολοκληρώσει σε μελετητικό και νομοτεχνικό επίπεδο το υπουργείο Περιβάλλοντος, καθυστερεί καθώς συνδέθηκε (ίσως άστοχα) με την πολεοδομική μεταρρύθμιση και τις εντάξεις εκτός σχεδίου οικοπέδων στη νόμιμη δόμηση. Σε κάθε περίπτωση, η σημασία της παρέμβασης είναι τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς ότι μέσω αυτών των πολιτικών αξιοποίησης του δασικού πλούτου θα μπορούσε να είχε αποτραπεί ένα μεγάλο μέρος των καταστροφών που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια.

Το μοντέλο αυτό, που ακολουθεί τα βήματα και τις πρακτικές αναπτυγμένων κρατών, κυρίως της Βόρειας Ευρώπης, όπου η ενεργή διαχείριση των δασών είναι πηγή πλούτου και αύξησης του ΑΕΠ, είναι επί της ουσίας έτοιμο. Οπως εξήγησε πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Θεόδωρος Σκυλακάκης, για τη διαχείριση των δημόσιων δασικών οικοσυστημάτων της χώρας αναπτύσσονται πρωτοβουλίες οι οποίες αποτυπώνονται σε διατάξεις του σχεδίου νόμου που πρόκειται να τεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σε δημόσια διαβούλευση.

Τα βασικά σημεία

Τα βασικά σημεία του νομοθετικού πλαισίου θα προβλέπουν τα εξής:

• Η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης δημοσίων δασών γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Με την πρόσκληση προκηρύσσεται η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης ενός ή περισσοτέρων δασών ή μίας ή περισσοτέρων διαχειριστικών μονάδων. Ο συνδυασμός των δασών ή των διαχειριστικών μονάδων στηρίζεται στην παραγωγική ικανότητα αυτών, στον βαθμό δυσκολίας της απόληψης, στην απόσταση που τα χωρίζει και στην πιθανότητα εκδήλωσης επικίνδυνης πυρκαγιάς.

Στην πρόσκληση θα ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

α) Οι ποσότητες και τα είδη βιομάζας που επιτρέπεται κατ’ ανώτατο όριο να αποληφθούν, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες

β) Οι εργασίες καθαρισμού δασών, τα είδη και οι ποσότητες βιομάζας που θα αποληφθούν με αυτές, καθώς και ο χρονικός προγραμματισμός υλοποίησης αυτών των εργασιών

γ) Το ύψος της επιδότησης της βιομάζας που απολαμβάνεται

δ) Το ελάχιστο ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο κ.α.

Η ανάθεση θα γίνεται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από εισήγηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού, με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά με βάση τα παρακάτω:

α) Το ποσοστό βιομάζας που θα αποληφθεί σε σχέση με το προβλεπόμενο στη διαχειριστική μελέτη και στη μελέτη αντιπυρικής προστασίας (συντελεστής 40%)

β) Το χρονικό διάστημα υλοποίησης των δασοκομικών εργασιών συντήρησης και βελτίωσης του δάσους, που αποβλέπουν στον καθαρισμό αυτού, σε σχέση με το απώτατο σχετικό όριο που θέτει η εγκεκριμένη διαχειριστική-αντιπυρική μελέτη (συντελεστής 40%)

γ) Το ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο (συντελεστής 20%)

Δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της υλοποίησης της διαχείρισης και εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων έχουν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑΣΕ) που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιτρέπεται η σύσταση ενώσεων προσώπων με νομική προσωπικότητα (Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα), στις οποίες μετέχουν ως μέρη ΔΑΣΕ με συνολικό ποσοστό 50% και λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα με συνολικό ποσοστό 50%, με σκοπό τη διαχείριση των δασών.

Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εξαιρουμένων των ΔΑΣΕ, που συμμετέχουν στα νέα σχήματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Εχουν ως κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής

β) Εχουν συσταθεί τουλάχιστον πέντε έτη πριν τη δημοσίευση της πρόσκλησης

γ) Ο κύκλος εργασιών τους κατά τα τρία τελευταία πλήρη οικονομικά έτη είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 5 εκατ. ευρώ, ο δε ειδικός κύκλος εργασιών που αφορά τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής είναι ίσος ή μεγαλύτερος των 3 εκατ. ευρώ

Μπορούν να συμμετέχουν και νομικά πρόσωπα με οικονομικές δραστηριότητες που επιτρέπουν την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας, ως εξής:

α) Για παραγωγή θερμικής, ηλεκτρικής ενέργειας ή ανανεώσιμων αερίων από βιομάζα (βιοενέργεια), είτε με σκοπό την ιδιοκατανάλωση είτε την πώληση της ενέργειας αυτής σε τρίτους

β) Για παραγωγή θερμικής ενέργειας, με σκοπό τη διάθεση σε δίκτυα τηλεθέρμανσης

γ) Για παραγωγή θερμικής ενέργειας, με σκοπό τη διάθεση σε εφαρμογές του αγροβιομηχανικού-αγροδιατροφικού κλάδου (θερμοκήπια, ξηραντήρια κ.λπ.)

Ποσοστό των καυσόξυλων που παράγονται από τους αναδόχους της παραπάνω διαδικασίας, το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση, διατίθεται με χαμηλό τίμημα σε αποδεδειγμένα μονίμους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης, με προτεραιότητα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ανταποδοτικά οφέλη). Ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 2% επί των προ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας εσόδων από τη διαχείριση των δασών διατίθεται στους ΟΤΑ που είναι εντός ή πλησίον των οικείων περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης.

Οι πρώτες μελέτες

Ξεκινώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, θα εκπονηθούν –για πρώτη φορά στην Ελλάδα– μελέτες διαχείρισης δασών με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές. Αυτές οι πρώτες, πιλοτικές διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται, αφορούν σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις συνολικής επιφάνειας 1.395.258 στρεμμάτων και συνολικής εκτιμώμενης αξίας 2.411.422 ευρώ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News